Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
  • Registerasi
  • Brosur UTI
  • Kip Scholarship Information
  • Performance
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  1. Weltenzyklopädie
  2. طهمورث
طهمورث
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پادشاه هفت کشور
طَهْمورِث
تَهْمورِف
تخمواوروپَ
𐬙𐬀𐬑𐬨𐬀⸱𐬎𐬭𐬎𐬞𐬌
پادشاه هفت کشور
دیوبند، زیناوند
طهمورث اثر عبدالمطلب اسپهانی در نامهٔ خسروان؛ کتابخانه ایالتی باواریا[۱][۲][۳][۴]
سومین پادشاه ایران
سلطنت۳۰ سال
(۷۰–۱۰۰ پس از هوشنگ)
پیشینهوشنگ
جانشینجمشید
سومین پادشاه پیشدادی
سلطنت۳۰ سال
(۷۰–۱۰۰ پس از کیومرث)
پیشینهوشنگ
جانشینجمشید
فرزند(ان)
  • جمشید
خاندانپیشدادیان
پدرهوشنگ

تَهمورِس یا طَهْمورِث یا طَهْمورِتْ دیوبند (به اوستایی: 𐬙𐬀𐬑𐬨𐬀⸱𐬎𐬭𐬎𐬞𐬌 ت.ت. 'تخمواوروپَ'؛ به پارسی میانه: ت.ت. 'تَهْمورِف[۵]') از شخصیت‌های اساطیری ایرانی است. وی از پادشاهان دودمان پیشدادی و در شاهنامه پسر هوشنگ است. طهمورث وزیری داشت زیرک بنام شهراسپ (سحرسپ) که رهنمای طهمورث در کشورداری بود. طهمورث با توجه و اجرای نصایح او، هم پادشاهی دادگستر گشت و هم توانست همه دیوان دوران خویش را به دام انداخته و در بند نماید. دیوان نوشتن و خواندن را به طهمورث آموختند.

نقش‌برجسته طهمورث در کتابخانه کنگره آمریکا، واشینگتن، دی.سی.

در اوستا

[ویرایش]

گونهٔ اوستایی نام تهمورس تخمواوروپَ (به چم اروَپهٔ نیرومند) است؛ که آوانویسی پهلوی آن تخمورو می‌شود.[۶] پاره نخست این نام همان است که در پارسی تهم شده است و در امیخته‌هایی چون تهمتن دیده می‌شود. چم و ماناک پاره دویم چندان آشکار نیست و برخی دگردیسی نام تهمورث به طهمورث را به بهانه لغزش و کژکاری در نسخه برداری دانسته‌اند.

در اوستا طهمورث آراسته به صفت «زیناوند» (دارای زین، به معنی دارای ساز و برگ جنگی، مسلح) است. برپایهٔ اوستا وی بر هفت کشور فرمانروایی داشت و سی سال بر اهریمن سوار بود. در رام یشت بندهای ۱۱ تا ۱۳ یادکرد او رفته است. در این بندها طهمورث از ایزد اندروای جویای پیروزی بر دیوان و مردمان دروند و همهٔ جادوان و پریان و درآوردن اهریمن به پیکر اسبی و سواری بر او را می‌کند و ایزد اندروای وی را کامیابی می‌بخشد. همچنین در زامیاد یشت، بندهای ۲۸ و ۲۹، و یشت ۳۲، بند ۲، یادکرد طهمورث رفته است.

فریدون جنیدی در کتاب داستان ایران دربارهٔ نام تهمورث می‌نویسد: نام تهمورث در اوستا بگونهٔ «تَخْمُ اوروپَ» است بخش نخستین این نام، تَخم، یا تهم، همان، پهلوان، و زورمند است که هنوز در زبان فارسی روان است، و دو دیگر بخش آن «اوروپَ»، از ریشهٔ «روپ» اوستایی است، که ربودن فارسی از آن برآمده است، و بر رویهم رفته «ربایندهٔ زورمند» گزارش می‌شود. دانشمندان متعدد زبانشناس اروپایی از قرن نوزده تا اکنون متفقاً معنی نام تخموروپَ اوستایی را مربوط به نام جانوری شبیه روباه و صفت «زیناوند» اوستایی azinauuant را به معنی خزپوش از azina به معنی «چرم» مشتق دانسته‌اند و برخی معنی کامل نام اوستایی را «اوروپیِ (جانوری شبیه روباه) تهم (قوی) پوشندهٔ خز» خوانده‌اند.

زبانشناس هلندی معاصر میخیل د وان نیز ریشه آن را مربوط به نام جانوری می‌داند شبیه روباه همچون خز و قاقم و معنی کلی آن را به صورت «تهم پوشندهٔ خزِ اوروپی» می‌خواند.[۷]

در ادبیات پهلوی

[ویرایش]

تبار تهمورث در ادبیات پهلوی با تبار تهمورث در شاهنامه دگرگونه است. برای نمونه در بندهشن بزرگ میان تهمورث و هوشنگ دو تن فاصله و دوری است: تهمورث پسر ویونگهان پسر انگهت پسر هوشنگ.

گزارش شده که سواری بر اهرمن در نوشتارهای پهلوی به گستردگی بیشتری آمده است. چکیده داستان این است که طهمورث سی‌سال از اهریمن سواری می‌گرفت. تا این که اهریمن همسر تهمورث را به نوید و پیمان فریفت و از او این آگهی را دانست که در سراشیبی البرز کوه بر طهمورث که سوار بر اهریمن است ترس چیره می‌شود. اهریمن در برابر این چاکری زن به وی دو چیز بداد: یکی دشتان بد و دیگری کرم ابریشم. پس اهریمن طهمورث را در آنجا زمین زد و فروخورد. پسان و دیرتر جمشید طهمورث را از شکم اهریمن بیرون کشیده و در استودان خاکسپاری کرد.

در شاهنامه

[ویرایش]
نگاره‌ای از طهمورث در شاهنامهٔ تهماسبی

در شاهنامه از وی با لقب دیوبند (/دیٓوْبَنْد/) یاد می‌شود و پسر هوشنگ است. لقب دیوبند یادآور چیرگی او بر دیوان و جادوان است که در متون کهن‌تر هم به آن اشاره شده است. طهمورث در ابتدای پادشاهی هدفش را شستن جهان از بدیها، کوته کردن دست دیوان از هر جا و آشکار کردن چیزهای سودمند در جهان اعلام داشت.

چیدن پشمِ بُز و رشتن آن از آموزه‌های طهمورث برای مردمان بود وی همچنین مردم را به ستایش جهان‌آفرین تشویق کرد. با راهنمایی‌های شَهْرَسْپ، دستور خردمند طهمورث، شاه از بدیها پالوده گشت و از او فرهٔ ایزدی تابید.

نام وزیر طهمورث در شاهنامه شهراسپ آمده و از او به عنوان کسی که رایش از کردار بد دور بود یاد گردیده است. به چیرگی طهمورث بر اهریمن در شاهنامه هم اشاره شده است. پس از تابیدن فرهٔ ایزدی از طهمورث، او رفت و اهریمن را به افسون ببست و بر وی زین نهاد و زمان‌تازمان سوار بر وی گرد گیتی می‌تاخت. دیوان چون چنین دیدند به جنگ شاه برخاستند. طهمورث دو بهره از ایشان را به افسون ببست و باقی را با گرز گران تارومار کرد. چون ایشان را به بند کشید، دیوان به وی گفتند که اگر ما را رهایی‌بخشی تو را هنری یاد خواهیم داد که تا این زمان نشناخته باشی و آن هنر نبشتن بود:

کی نامور دادشان زینهاربدان تا نهانی کنند آشکار
چو آزاد گشتند از بند اوبجستند به ناچار پیوند او
نبشتن به خسرو بیاموختنددلش را به دانش برافروختند
نبشتن یکی نه که نزدیکِ سیچه رومی چه تازی و چه پارسی
چه هندی چه چینی و چه پهلوینگاریدن آن کجا بشنوی

طهمورث سی سال پس از این واقعه بزیست. این یادآور سی سال چیرگی طهمورث بر اهریمن (در متون کهن‌تر) است. در شاهنامه به چگونگی مرگ طهمورث اشاره‌ای نشده است. پس از وی جمشید، پسرش، به پادشاهی رسید. برخی منابع و مورخین از جمله حمد اله مستوفی بنای شهرهای سمنان، الیپی (کرمانشاه)، ساری و قم را به طهمورث شاه دیوبند پیشدادی نسبت می‌دهند.

یک فرش کهن کاشانی از دورهٔ قاجاری که دور تا دور آن نقش پادشاهان اسطوره‌ای ایران قرار گرفته‌اند. در میانهٔ آن، نگارهٔ چند تن از شاهان ایران نوین جا داده شده است.

جستارهای وابسته

[ویرایش]
  • شاهنامه
  • پیشدادیان

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ https://www.cgie.org.ir/fa/news/154322/پارسی-سره-از-جلال-تا-جلال---دکتر-محمدعلی-سلطانی---بخش-دوم
  2. ↑ https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb11180462?page=424,425
  3. ↑ https://opacplus.bsb-muenchen.de/discovery/fulldisplay?docid=alma991034077359707356&context=L&vid=49BVB_BSB:VU1&lang=de&search_scope=MyInstitution&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=any,contains,BV037248174
  4. ↑ https://www.bsb-muenchen.de/en/collections/orient/languages/persian/
  5. ↑ https://www.academia.edu/12989434/صامت_ث_در_زبان_فارسی_و_پهلوی
  6. ↑ Studien uber indogerman. Femininbildungen.,Loomel, (Gott, 1912), P.49.
  7. ↑ https://ur.booksc.org/book/10987914/1a7617[پیوند مرده]

منابع

[ویرایش]
  • حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
  • رجایی بخارایی، احمدعلی (۱۳۸۱)، برگزیدهٔ شاهنامهٔ فردوسی، به کوشش به کوشش کتایون مزداپور.، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شابک ۹۶۴-۴۲۶-۱۷۷-۱
  • اوستا: کهن‌ترین سرودها و متنهای ایرانی ج۱، به کوشش گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه.، تهران: مروارید، ۱۳۷۷، شابک ۹۶۴-۶۰۲۶-۱۶-۸
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۷۷)، «پیوست»، اوستا: کهن‌ترین سرودها و متنهای ایرانی ج۲، به کوشش گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه.، تهران: مروارید، شابک ۹۶۴-۶۰۲۶-۱۷-۶
  • صفا، ذبیح‌الله (۱۳۷۹)، حماسه‌سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر، شابک ۹۶۴-۰۰-۰۶۳۵-۱
  • داستان گرشاسب، تهمورس و جمشید، گلشاه و متن‌های دیگر، به کوشش آوانویسی و ترجمه از پهلوی: کتایون مزداپور.، تهران: آگاه، ۱۳۷۸، شابک ۹۶۴-۴۱۶-۱۲۲-X
  • فردوسی (۱۳۷۹)، «پادشاهی طهمورث»، شاهنامه ج۲، به کوشش تصحیح مصطفی سیفی‌کار جیحونی.، اصفهان: شاهنامه پژوهی، شابک ۹۶۴-۹۲۵-۸۵-۱-۵

پیوند به بیرون

[ویرایش]
متن مربوطه در ویکی‌نبشته: تهمورث
  • ن
  • ب
  • و
پیشدادیان
  • کیومرث
  • هوشنگ
  • تهمورث
  • جمشید
  • ضحاک
  • فریدون
  • ایرج
  • منوچهر
  • نوذر
  • زو
  • گرشاسپ
  • ن
  • ب
  • و
اساطیر ایران
کلیات
افسانه آفرینش • ایزدان • دیوان • امشاسپندان • اختربینی • آئین زردشت • فروهر • سوشیانس
خدایگان
سپنتامینو • انگره‌مینو
آفریدگان مینوی
وهومن • آناهیتا • تیشتر • بهرام • مهر • آتر • وای • سپندارمذ • زروان
آفریدگان دنیوی
اشوزوشت • هما • سیمرغ • هوم • اژدرهاک
پادشاهان
پیشدادیان: کیومرث • هوشنگ‌شاه • تهمورث‌شاه • جمشید • ضحاک تازی • فریدون • ایرج • منوچهر • نوذر • زو • گرشاسب
کیانیان: کی‌قباد • کی‌کاووس • کی‌خسرو • لهراسپ • گشتاسپ (وزیر او جاماسپ) • بهمن • همای • داراب • دارا
پهلوانان
کیومرث • گرشاسپ • سام • رستم • اسفندیار • آرش کمانگیر
جای‌ها
جغرافیای اوستایی • اَیریانه‌وئِجه • کنگ‌دژ • فراخکرت • درخت همه‌تخمه • دریاچه کیانسه • رود دایتیا
نسک‌ها
اوستا • بندهشن • گزیده‌های زادسپرم • جاماسپی • روایت‌های پهلوی • دینکرد • هفت هات • وندیداد • یشت‌ها • ویرازگان • شایست نشایست • مینوی خرد
  • ن
  • ب
  • و
مَزدَیَسنا
تاریخ
زرتشت • گشتاسب • پارسیان هند • زرتشتیان ایران • دبیرستان فیروز بهرام • دبیرستان انوشیروان دادگر • مزدیسنا در نیشابور
مفاهیم
فروهر
فروهر
اهورامزدا • ایزدان • اهریمن • امشاسپندان • سوشیانس • هوشیدر • زروان • اشه • هوم • مغ • دیوها • اردویسور اناهید • فَروَهَر • هوشیدرماه • آتش • پل چینود • همستگان • فرشگرد • توحید • موبد • سپنتا مینیو • معجزه • ظهور • گروتمان • ماه‌پایه • روشنی بی‌پایان • فلسفه زرتشت • وهومن • اشه وهیشته • شهریور • سپندارمذ • هوروتات • اَمُرداد • آثروانان • آتش بهرام
نیروهای شر
اهریمن • انگره مینیو • دیو • دروج • اپوش • جهی • اکومن • دیو آز • ایندرا • اشموغ • استویداد • پریمتی • دیوهای کماله • ساوول • ترومت • اودگ‌دیو • ورن‌دیو • چشمک‌دیو • پنی‌دیو • میتوخت • ویزرش‌دیو • ناگهیس
افراد مهم
گشتاسب‌شاه • کرتیر • تنسر • پاول پارسی • فهرست موبدان • آذرباد مهراسپندان • بابک خرمدین • فرهنگِ مِهر • جاماسپ • دستور داراب پالن • دستور دهالا • پشوتن‌جی دوسابایی مارکار • مزدک • ارداویراف • زرتشت بهرام پژدو • مازیار • اردشیر بابکان • شاپور دوم • انوشیروان • ارباب کیخسرو • بهرام گور آنکلساریا • مانکجی لیمجی هاتریا • ماهداد • زوبین مهتا • جمشیدجی نوشروانجی تاتا • مهربابا • رستم شهزادی • جهانگیر اوشیدری • رستم گیو • اسفندیار یگانگی • اردشیر یگانگی • فرنگیس یگانگی • میرزا سروش لهراسب • بوذرجمهر مهر
آیین‌ها و
مکان‌های مقدس
نماز • جشن‌ها • خویدوده • گاهنبار • سدره‌پوشی • آیین‌های طهارت • درون • برسم • کستی • ور • گاهشماری زرتشتی • کعبه زرتشت • آتشکده‌ها • استودان • برج خاموشان • چک‌چک • پیوکانی • زادروز زرتشت • درگذشت زرتشت • زایش زرتشت • بدرود با گذشتگان • سی‌روزه • ارج‌گذاری به روان جاویدان • نیایشگاه آدریان • آتشکده نوبهار • آتشکده کرکویه • آتشکده کشمر (آذر برزین‌مهر) • آتشکده آذرفرنبغ • آتشکده آذرگشنسب • آفرینگان • برشنوم • موسیقی زرتشتی • بردگوری • کوشک ورجاوند • آتشکده یزد • دریاچه فرزدان • سرو کشمر • قلعه آتشگاه • دشتانستان
نوشته‌های دینی
اَوستا • گاهان • هفت هات • خرده‌اوستا • بندهشن • دینکرد • جاماسپی • زادسپرم • شایست نشایست • زند • پازند • مینوی خرد • ارداویراف‌نامه • ویرازگان • دادستان دینی • آفرینگان • یشت • ماتیکان گجستک ابالیش • ادبیات پهلوی • دبستان مذاهب • دینکردنامه
اوستاشناسان
اوستاشناسی • ابراهیم پورداوود • مری بویس • گلدنر • دارمستتر • دالا • اشپیگل • بنونیست • انکتیل دوپرون • ویندیشمن • هارله • هوگ • پی‌یر لکوک • گراردو نیولی • جلیل دوست‌خواه • رشید شهمردان
مکان‌های اساطیری
کشمر • فراخ‌کرت • مازندران • هرابرزیتی • رود دایتی • ایریانم وَئِجه • چیچست • آذربایجان • سیستان • دریاچه هامون • نیشابور • دماوند • کنگ‌دژ • چک‌چک • سوور
شخصیت‌ها
لهراسب • گشتاسب‌شاه • جاماسب • فرشوشتر • مشی و مشیانه • آرش شواتیر • فراهیم • ویونگهان • تهمورث • هوشنگ • ییمه • اسفندیار • پشوتن • بندو • گرهمه • ارجاسب • توربراتور • زریر • آبتین (آتبین) • پوروچیستا • اردت فذری
جانوران مرتبط
خرفستر • گاو سریشوک • سیمرغ • خر سه پا • اژدها • چلپاسه • کمک • کرشفت • چمروش
اشیا مرتبط
مارغن • کستی • گمیز
  • ن
  • ب
  • و
شاهنامهٔ فردوسی
  • شخصیت‌های افسانه‌ای
  • ایرانیان
  • پهلوانان ایرانی
  • تورانیان
  • زنان
  • شاهان
  • جای‌ها
بخش‌ها
دیباچه
دیباجهٔ شاهنامهٔ فردوسی
پیشدادیان
  • پادشاهی گیومرت
  • پادشاهی هوشنگ
  • پادشاهی طهمورت
  • پادشاهی جمشید
  • پادشاهی ضحاک
  • پادشاهی فریدون
  • پادشاهی منوچهر
    • داستان زال و روداوه
  • پادشاهی نوذر
  • پادشاهی زو
کیان
  • پادشاهی کیقباد
  • پادشاهی کیکاوس
    • داستان جنگ مازندران
    • داستان جنگ هاماوران
    • داستان رستم و هفت گردان در شکارگاه افراسیاب
    • داستان رستم و سهراب
    • داستان سیاوخش
    • داستان کین سیاوخش
    • داستان رفتن گیو به ترکستان
  • پادشاهی کیخسرو
    • داستان عرض کردن کیخسرو
    • داستان فرود سیاوخش
    • داستان کاموس کشانی
    • داستان رستم زال با اکوان دیو
    • داستان بیژن با منیژه
    • داستان رزم دوازده‌رخ
    • داستان جنگ بزرگ کیخسرو
  • پادشاهی لهراسپ
    • داستان گشتاسپ با کتایون
  • پادشاهی گشتاسپ
    • داستان جنگ گشتاسپ با ارجاسپ
    • داستان هفتخان اسپندیار
    • داستان رستم و اسپندیار
    • داستان رستم با شغاد
  • پادشاهی بهمن
  • پادشاهی همای
  • پادشاهی داراب
  • پادشاهی دارا
  • پادشاهی اسکندر
اشکانیان
  • پادشاهی اشکانیان
ساسانیان
  • پادشاهی ارشیر
  • پادشاهی شاپور اردشیر
  • پادشاهی اورمزد شاپور
  • پادشاهی بهرام اورمزد
  • پادشاهی بهرام بهرام
  • پادشاهی بهرام بهرامیان
  • پادشاهی نرسی
  • پادشاهی اورمزد بزرگ
  • پادشاهی شاپور ذوالاکتاف
  • پادشاهی اردشیر نیکوکار
  • پادشاهی شاپور شاپور
  • پادشاهی بهرام شاپور
  • پادشاهی یزدگرد بزه‌گر
  • پادشاهی بهرام گور
  • پادشاهی یزدگرد بهرام گور
  • پادشاهی هرمزد یزدگرد
  • پادشاهی پیروز یزدگرد
  • پادشاهی بلاش پیروز
  • پادشاهی قباد
  • پادشاهی نوشین‌روان
    • داستان نوش‌زاد با پدرش نوشین‌روان
    • داستان مهبود وزیر و زروان حاجب
    • داستان طلخند و گو
    • داستان خشم گرفتن کسری بر بوذرجمهر و بند کردن او را
  • پادشاهی هرمزد نوشین‌روان
  • پادشاهی خسروپرویز
    • داستان بهرام چوبین با خاقان چین
    • داستان خسرو با شیرین
  • پادشاهی شیرویه
  • پادشاهی اردشیر شیروی
  • پادشاهی فرایین
  • پادشاهی بوران‌دخت
  • پادشاهی آزرمی‌دخت
  • پادشاهی فرّخ‌زاد
  • پادشاهی یزدگرد شهریار
نسخه‌های سرشناس
خطّی
  • فلورانس
  • لندن
  • طوپقاپوسرای
  • کوچک
  • بایسنقری
  • تهماسبی
  • داوری
  • ابوسعیدی
  • رشیدا
  • مستوفی
  • قرچغای خان
  • قوام‌الدّین
  • سعدلو
چاپی
  • ترنر ماکان
  • ژول مل
  • بروخیم
  • مسکو
  • خالقی مطلق
رده درگاه کتاب
  • ن
  • ب
  • و
شاهنامهٔ فردوسی، داستانِ ۲: پادشاهی هوشنگ
دوره: پادشاهی هوشنگ از روزگارِ پیشدادیان
شخصیت‌ها
  • هوشنگ
  • گیومرت
  • اهریمن
  • طهمورت
جای‌ها
  • جهان
→ پادشاهی گیومرت
  • درگاه شاهنامه
پادشاهی طهمورت ←
  • ن
  • ب
  • و
شخصیت‌های شاهنامه
شاهنشاهان
پادشاهان ایران
پیشدادیان
  • گیومرت
  • هوشنگ
  • تهمورث
  • جمشید
  • ضحاک
  • فریدون
  • منوچهر
  • نوذر
  • زو
  • گرشاسپ
کیانیان
  • کی‌قباد
  • کی‌کاووس
  • کی‌خسرو
  • لهراسپ
  • گشتاسپ
  • بهمن
  • همای
  • داراب
  • دارا
  • اسکندر
ساسانیان
  • اردشیر بابکان
  • شاپورِ اردشیر
  • اورمزدِ شاپور
  • بهرامِ اورمزد
  • بهرامِ بهرام
  • بهرامِ بهرامیان
  • نرسی
  • اورمزدِ نرسی
  • شاپورِ ذوالاکتاف
  • اردشیرِ نکوکار
  • شاپورِ شاپور
  • بهرام چهارم
  • یزدگردِ بزه‌گر
  • بهرام گور
  • یزدگردِ بهرام گور
  • هرمزدِ یزدگرد
  • پیروز یزدگرد
  • بلاشِ پیروز
  • قباد
  • نوشین‌روان
  • هرمزدِ نوشین‌روان
  • خسرو پرویز
  • شیرویه
  • اردشیرِ شیروی
  • فرآیین
  • پوران‌دخت
  • آزرم‌دخت
  • فرّخ‌زاد
  • یزدگرد شهریار
پادشاهان توران
  • تور
  • زادشم
  • پشنگ
  • افراسیاب
  • ارجاسپ
پادشاهان روم
  • سلم
  • قیصر
پهلوانان
ایرانیان
  • آبتین
  • آرش پدر منوچهر
  • آرش پور کیقباد
  • آرمین
  • اردشیر پسر بیژن
  • ارمایل
  • اسفندیار
  • اشکش
  • الوای
  • الوای زابلی
  • ایزدگشسپ
  • بابک
  • بابوی
  • باربد
  • بالوی
  • برته
  • برزین گشتاسپان
  • برسام
  • برمایه
  • بستور
  • پشوتن
  • پولاد (سردار کیقباد)
  • پولاد
  • تباک
  • تلیمان سغدی
  • تلیمان پهلوان
  • جان فروز
  • جندل
  • خوزان
  • رستم فرخزاد
  • ریونیز
  • زال
  • زنگه شاوران
  • زریر پسر لهراسپ
  • سام پسر نریمان
  • سوخرا
  • سیامک
  • سیاوش
  • شغاد
  • شهراسپ
  • شهران‌گراز
  • شیدسپ
  • شیدوش
  • شیرزیل
  • فرشیدورد پسر گشتاسپ
  • فرشیدورد پسر ویسه
  • فرود سیاوش
  • کاوه آهنگر
  • کیانوش
  • گرامی
  • گردوی
  • گرگین میلاد
  • گرمایل
  • گلینوش
  • لنبک
  • مانی
  • ماهیار
  • ماهیار گوهرفروش
  • مزدک
  • منوشان
  • مهبود
  • مهران ستاد
  • مهرک نوش‌زاد
  • مهرنوش موبد
  • مهرنوش پرستار
  • مهرنوش پسر اسفندیار
  • نریمان
  • نستوه پسر گودرز
  • نستوه پسر مهران ستاد
  • نوش‌آذر
  • وندوی
  • ویستهم
  • هفتواد
  • یاز اردشیر
  • یاوه
  • یلان سینه
تورانیان
  • اخواست
  • ارجاسب
  • استقیلا
  • اشکبوس
  • افراسیاب
  • اغریرث
  • الکوس
  • اندریمان
  • ایلا
  • بارمان
  • بازور
  • برزوایلا
  • بیدرفش
  • بیورد کاتی
  • پشنگ
  • پلاشان
  • پولاد
  • پیران
  • پیلسم
  • تژاو
  • جهن
  • خزروان
  • دمور
  • رویین
  • زادشم
  • سپهرم
  • شیده
  • فرشیدورد
  • کاموس
  • کبوده
  • کهیلا
  • گرسیوز
  • گروی زره
  • لهاک
  • نستیهن
  • ویسه
  • هومان
  • قلون
رومیان
  • ارسطالیس
  • اسکندر
  • اهرن
  • باطرون
  • بساد
  • بوراب
  • میرین
  • نیاطوس
  • هیشوی
  • یانس
وزیران
  • بزرگمهر
  • بنداگشسپ
  • بیطقون
  • تخوار
  • جاماسپ
زنان
  • آرزو
  • آرزو دختر ماهیار
  • آزاده
  • آزرمی دخت
  • ارنواز
  • اسپنوی
  • بانوی گازر
  • بانوی گردوی
  • بانوی مهبود
  • به‌آفرید
  • پوراندخت
  • تهمینه
  • جریره
  • جمگ
  • رودابه
  • سپینود
  • سودابه
  • سهی
  • سیندخت
  • شهرناز
  • شیرین
  • فرانک
  • فریگیس
  • کتایون
  • گردآفرید
  • گردیه
  • گلشهر
  • ماه‌آفرید
  • مریم
  • منیژه
  • مهرناز
  • همای
  • همای چهرزاد
دیگران
  • براهام
  • برزوی
  • بوالفضل
  • بودلف
  • زرتشت
  • ساسان
  • علی دیلم
  • عمر
  • وقاص
  • جانوران
  • جای‌ها

رده درگاه کتاب الگو

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=طهمورث&oldid=41696657»
رده‌ها:
  • مقاله‌های دارای آوانویسی فارسی
  • اسطوره‌شناسی ایرانی
  • پادشاهان پیشدادی شاهنامه
  • پادشاهان در اسطوره‌شناسی
  • شخصیت‌های شاهنامه
رده‌های پنهان:
  • صفحه‌های دارای پیوند مرده
  • صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو
  • مقاله‌های دارای شرح مختصر
  • شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده

  • indonesia
  • Polski
  • العربية
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Italiano
  • مصرى
  • Nederlands
  • 日本語
  • Português
  • Sinugboanong Binisaya
  • Svenska
  • країнська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 文
  • Русский
Sunting pranala
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id