Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
  • Registerasi
  • Brosur UTI
  • Kip Scholarship Information
  • Performance
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  1. Weltenzyklopädie
  2. یسنا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یسنا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از یسنه)
از سلسله مباحث
مَزدَیَسنا
مباحث اولیه
  • اهورامزدا
  • زرتشت
  • اشه
  • وهومنه
  • ایران
  • فروهر
  • زبان اوستایی
ایزدان و دیوان
  • امشاسپندان
  • ایزد
  • اهوراها
  • دیو
  • اهریمن
کتاب و عبادت
  • اوستا
  • گاتاها
  • یسنه
  • وندیداد
  • ویسپرد
  • یشت
  • خرده‌اوستا
  • Rivayats
  • آبزور

نیایش‌ها

  • ینگهه هاتم
  • آتشکده (آتشکده کشمر)
  • سرو کشمر
  • اشم وهو
  • یتا اهو
  • ائیریما ایشیو
  • ۱۰۱ نام خدا
  • آذر برزین‌مهر
  • آذرگشسپ
  • آذرفرنبغ
روایت فلسفی و دینی
  • دینکرد
  • بندهشن
  • ارداویراف‌نامه
  • جاماسپی
  • قصه سنجان
  • پل چینود
  • فرشگرد
تاریخ و فرهنگ
  • آیین زروانی
  • آیین مزدک
  • خرم‌دینان
  • آیین مانی
  • گاه‌شماری اوستایی نو
  • جشن‌های زرتشتی
  • سدره‌پوشی
    • کشتی
    • سدره
  • ازدواج
  • برج خاموشان
  • پیشدادیان
کیانیان
پیروان
  • زرتشتیان هندوستان
  • زرتشتیان ایران
  • زرتشتیان ایالات متحده آمریکا
  • پارسیان
  • ایرانی‌های هند
  • آزار زرتشتیان
مطالب مرتبط
  • نقد آیین زرتشت
نشان درگاه درگاه مزدیسنا
  • ن
  • ب
  • و
گزیده ای از اوستا، کتاب مقدس آیین زرتشتی

یسنه، یَسنا ، یسن یا یزشن (در اوستا : به معنیِ نیایش، به اوستایی 𐬫𐬀𐬯𐬥𐬀‎) به دو معنا است:

  1. یسنا به معنی یک مراسم نیایش بسیار مهم در مزدیسنا
  2. نام یکی از نسک‌های (نسک به معنی فصلی از کتاب) اوستا است که در این مراسم مذهبی خوانده می‌شود.

همچنین از نام‌های دخترانه‌ای‌ است که در میان زرتشتیان بسیار رواج دارد.

نام

[ویرایش]

این نام از ریشهٔ ایرانی «یز»(yaz)، و در زبانِ اوستا به معنی پرستش و این یک نام کهن ایرانی زرتشتی برای دختران نیز می‌باشد.[نیازمند منبع] واژهٔ «یشتن» (Yashtan)در زبان پهلوی و جشن در فارسی (گرفته شده از یسن) نیز از همین ریشه است.

نسک

[ویرایش]

یَسنَه یا یسنا نام مهم‌ترین نسک اوستای کنونی است که ۷۲ هات (فصل) دارد و گاهان پنجگانه زرتشت (گاتاها) نیز جزو همین ۷۲ هات به‌شمار می‌آید. در این نوشته‌ها یزدان‌ها به مراسم فرا خوانده می‌شوند و دستور العمل مراسم داده می‌شود. مانند بقیه نسک‌های اوستا یسنا نیز به‌صورت سرود نوشته شده‌است.

مراسم مذهبی

[ویرایش]

جشن یسنا در اتاقی مخصوص در آتشکده برگزار می‌شود. این اتاق را با پاوی‌ها یا آبراه‌ها نشانه‌گذاری می‌کرده‌اند.[۱] این مراسم با سرپرستی موبد انجام می‌شود. مراسم شامل خواندن بخش‌هایی از سرودهای نسک یسنا می‌باشد که برجا مانده از اشوزرتشت است و همچنین کهن‌ترین بخش کتاب اوستا نیز است گات‌ها یا سرودهای اشو زرتشت نام دارد.

یسنا به معنای قربانی (سنسکریت Yajnah)، در اساس، قربانی کردن هومه (نوشیدنی مقدس) است که در مقابل آتش برگزار می‌شود. محل اجرای آن، اورویسگاه Urvisgah، همان جایی است که آتش را پیوسته در آن روشن نگاه می‌دارند.[۲][۳]

پیش از آیین یسنای اصلی، پَرَگَنه paragnah اجرا می‌شود، که متشکل از یک سلسله عملیات مقدماتی مختلف است که آخرین آن‌ها آماده ساختن نوشیدنیِ مورد نیاز قربانی است. سایر عملیات که نسبت به آن فرعی است عبارتند از:

  • آیین زوهر یا آب مقدس، که تبرک آبی است که از چاهی در کنار معبد کشیده می‌شود. در آیینی که آمیزش زوهر نامیده می‌شود، آب در پایان مراسم یسنا، دوباره به چاه بازگردانیده می‌شود، یعنی آب زوهر از نو با آب چاهی که از آن گرفته شده یکی می‌شود.[۴][۵]
  • آیین بَرسم یا دسته‌ای شاخه، که امروزه با شاخه‌های فلزی جایگزین شده، اما نامش یادآور برهیس barhis است، حصیری که برای نشستن خدایان طی [مراسم] ودایی قربانی بافته می‌شد. در طول آیین پارسی، مقداری آب مقدس بر روی برسم ریخته می‌شود. همان‌طور که دارمستتر در زند و مودی نیز آن را تأیید کرده‌است، عمل نمادپردازی روشن است: «برسم نمایانگر آفرینش گیاهان است و آب مقدس به جای باران؛ زوهر به شکلی روی برسم ریخته می‌شود تا تماس کامل باشد و به این ترتیب، باروری کل آفرینش گیاهان و خاک تضمین شود.». در طول یسنا، برسم روی دو پایهٔ هلای شکل گذاشته می‌شود که خود نماد روشنی از باروری گیاهی است.[۶]
  • آیین اَییویدونگهن aiwyaonghan یا «گره». ابتدا یک برگ درخت خرما در آبِ از لحاظ آیینی پالوده شده، شسته می‌شود، سپس آن را به شش نوار باریک تقسیم می‌کنند و دور یکدیگر تاب می‌دهند تا دستهٔ واحدی بسازد و هر دو انتهای آن را گره می‌زنند. رسم است که بَرسم را دسته می‌کنند؛ رشتهٔ واحدی از دستهٔ برسم را در پای پایه‌های هلالی شکل قرار می‌دهند، و رشتهٔ زوهر را در پایان پر گره، روی دیس جیوَم Jivam می‌گذارند.[۷]
  • آیین اورورم Urvaram یا «گیاه». شاخه‌ای از درخت انار در آب مقدس شسته می‌شود.
  • آیین جیوَم Jivam یا «شیر زنده». از بزی (به عنوان جایگزین گاو) شیر دوشیده می‌شود.
  • آیین تهیهٔ دَرون، نان مقدس. این نان در لحظهٔ معینی از مراسم توسط موبد موبدان (Zot) (یسنا ۸) خورده می‌شود، و سایر افراد حاضر چنان‌که مایل باشند، پس از مراسم آن را می‌خورند. گوشودو Goshuddo نام کرهٔ شفاف شده یا گی ghee است که یکی از اجزای دَرون darun بوده و برای چرب کردن آن نیز استفاده می‌شود.[۸][۹]

تهیهٔ هومَه به خودی خود مراسمی کامل است. شاخه‌های گیاه هومه، اِفدرا EPhedra (که نام خود را به افدرین داده‌است) از ایران به هند وارد می‌شود. در آب مقدس شسته و در هاونی که به دیواره‌هایش ابتدا با دستهٔ هاون ربه زده می‌شود، کوبیده و اوراد دفع ارواح پلید (exorcism) تکرار می‌شود.

شیاطین به ویژه در مقابل ضربه‌هایی که به دیواره نواخته می‌شود، حساسند. ساقه‌ها با اوروَرَم یا شاخهٔ انار، با افزودن اندکی آب مقدس کوبیده می‌شود. در این میان موبد دعاهای اصلی پارسی را چندین بار می‌خواند. آبگونه‌ای را که به ترتیب جمع می‌شود، از درون یک صافی که از موی گاو مقدس ساخته شده، در حال دعا خوانی، که برخی از آن‌ها «با صدای خفه» خوانده می‌شود، می‌گذرانند. آبگونه‌ای که به ترتیب آماده می‌شود، پرهوم Parahom یا هوم مقدماتی است که طی یسنای اصلی تبرک می‌شود.

یسنای اصلی چنان‌که مودی نیز اشاره می‌کند بیش تر، از بازخوانی ۷۲ فصل یسنا که اینجا و آنجا با برخی از آیین‌ها همراهی می‌شود تشکیل شده‌است. مراسم به دو موبد نیاز دارد، که اولی زوت، به تنهایی می‌خواند؛ و دومی راسپی raspi به تناوب پاسخ می‌دهد، اما وظیفهٔ اصلی او مراقبت از آتش است که مراسم در مقابلش اجرا می‌شود.[۱۰]

آیین یزشن یکی از مهم و اساسی‌ترین آیین‌های دین کهن ایران یعنی دین زرتشتی به‌شمار می‌آید. واژهٔ «یزشن» از ریشهٔ اوستایی به معنی ستودن، پرستیدن و دعا کردن می‌آید. این ریشه مفهوم‌هایی چون قربانی کردن و نثارِ فدیه را نیز دربردارد. معادل اوستایی یزشن در سانسکریت، یجنه است که معنی ستایش و نیایش یک خدا را می‌رساند و نیز معنی وقف کردن، تقدیس کردن، پیشکش کردن و ستودن یک ایزد با دعا و فدیه را دارد اما نزدیکترین معنی که از این ریشه به ذهن متبادر می‌شود، قربانی کردن است. دو آیین یزشن در ایران و یجنه در هند با یکدیگر قابل مقایسه هستند. با بررسی شباهتهای این دو آیین، می‌توان وجود ریشهٔ مشترک کهنی را برای آنها اثبات کرد.[۱۱]

قربانی

[ویرایش]

قربانی در آیین یزشن/یجنه، جایگاه ویژه‌ای دارد. عمل قربانی در آیین‌های یادشده، در زمان‌های گوناگون و مکان‌های متفاوت، به صورت‌های گوناگونی جلوه‌گر می‌شود. اما به هر صورت، روح آیین قربانی در این مراسم همواره وجود داشته و نقش مهمی دارد. زرتشت در راستای اصلاحات خود در دین، مراسم قربانی را ملغی کرد. در دوره‌های بعد، این قربانی کردن‌ها دوباره تا حدودی مرسوم شد و حتی در برخی کتاب‌ها به زبان پهلوی، چگونگی پیشکش کردن قربانی به ایزدان مختلف شرح داده شده‌است.[۱۱]

نحوه مراسم

[ویرایش]

در کرده سوم ویسپرداز هفت موبد یا آثرَونانی نام برده شده که در رأس آنها زئوتر یا زوت قرار دارد و ایشان در محل «یزشن‌گاه» (جشن‌گاه) مراسم‌های یسنا خوانی، ویسپرد خوانی و سایر مراسم‌های مشابه را طبق اصول ویژه ای برگزار می‌کردند. در این مراسم‌ها که از شب پیش آغاز شده و تا پگاه ادامه میافته طی آیین‌هایی که در حین اوستا خوانی بوسیلهٔ این موبدان برگزار می‌شده‌است، آب هوم که در حقیقت شیرهٔ گیاهی بیابانی است، تقدیس گردیده و به گفته موبد مهربان فیروزگری به صورت نمادین چند قطره از آن در آب چاهی ریخته می‌شده‌است تا اینگونه پاکی از راه آب‌های به هم پیوستهٔ زیرزمینی در تمام جهان گسترده گردد. این مراسم‌ها با جزئی‌ترین آیین‌هایشان تا حدود ۷۰ سال پیش در شهرهای کرمان و یزد برگزار می‌شده و هم‌اکنون نیز پارسیان این مراسم‌ها را همانگونه برپا می‌دارند.

این آیین‌ها در «یزشن‌گاه» که مکانی مقدس و ویژه در کنار آتش ورهرام است، برگزار می‌گردیده‌است. یزشن گاه در واقع بخشی از دربِ مهر است که بوسیلهٔ شیارهایی بنام «پاوی» یا «کش» که روی کف زمین ساخته شده‌است، محصور می‌شود. این شیارها به‌طور نمادین پاکی آیینی درون یزشن گاه را حفاظت می‌کنند. سنگ یا میزی در یزشن گاه است بنام «اورویس» که موبدان، مراسم آیینی را روی آن می‌چینند و موبد زوت، پشت آن قرار می‌گیرد. روز پیش، آیین مقدماتی که موبدانِ پارسی آن را «پراگنا» می‌نامند، انجام می‌شودو معمولاً این آیین بوسیلهٔ موبد «راسپی» برگزار می‌شود. در مراسم روز پیش موبد راسپی وظیفه دارد با آب پاک کلیهٔ آلات مورد استفاده در مراسم و همچنین یزشن‌گاه را پاک و آماده مراسم نماید. همچنین او باید برسم را نیز آماده کند که تشکیل شده از شمار مشخصی شاخه انار یا میله‌های نقره ای که بوسیلهٔ برگ نخل بایستی به هم بسته شوند. از دیگر مراسم‌های روز پیش، تقدیس آب زوهر، تهیه پراهوم با کوبیدن هوم در هاون و همچنین تهیه جیوام می‌باشد. روز پس از مراسم را دو موبد که یکی در مقام زوت و دیگری در مقام راسپی است، برگزار می‌کنند. در آغاز، زوت یک اشم وهو می‌سراید و با راسپی مبادله واج و خواندن یسنا یا ویسپرد را آغاز می‌نمایند و در پایان این مراسم با پیشکش آب زوهر یا تقدیس شده با چاه آب به پایان می‌رسد.

رواج

[ویرایش]

آیین یزشن در ایران سالها است که یا برگزار نمی‌شود یا برگزاری آن به شکلی کاملاً محدود است و تنها چند موبد در تهران همچنان این آیین را زنده نگاه داشتهاند و در مراسم گاهنبار شکل ساده شده آن را اجرا می‌کنند. اما در میان پارسیان هند، آیین یزشن هنوز آیین زندهای است. پارسیان هنوز در مناسبت‌های مختلف، مراسم یزشن را برگزار می‌کنند. آیین «یجنه» هندی نیز هنوز به صورتی کاملاً زنده و متداول در هند رواج دارد و مردم برای حل بسیاری از مشکلات خود و برآورده شدن خواسته‌هایشان به این مراسم تمسک می‌جویند. در مراسم یزشن کنونی، قربانی حیوانی دیگر انجام نمی‌شود و قربانی غیر خونین که همان هوم است، جای آن را گرفته‌است. با این وجود تا چندی پیش در این مراسم گاو یا گوسفند قربانی می‌شد و شاید هنوز در برخی روستاهای زرتشتی نشین اثری از آن باقی مانده باشد.

جستارهای وابسته

[ویرایش]
  • یجنه

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ E.s. Drower, Water in to win , London: John Murray, 1956, p. 200
  2. ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
  3. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 109.
  4. ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
  5. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 109.
  6. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110.
  7. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110.
  8. ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
  9. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110-111.
  10. ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 111.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ لطیفپور، صبا (۲۰۱۱-۰۳-۲۱). «یزِشْن، آیینی کهن از دوران هندوایرانی». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. ۷ (۲۲): ۱۱۲–۱۱۹. شاپا 2008-4420. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۲۸.‏

منابع

[ویرایش]
  • اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان، به کوشش گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه.، تهران: مروارید، ۱۳۷۷
  • ایرانیکا[۱]

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌نبشته نوشته‌های مربوط به این مقاله وجود دارد.
Avesta/Yasna


  • ن
  • ب
  • و
ادبیات فارسی
ادبیات پارسی باستان
  • سنگ‌نوشته‌های پارسی باستان
  • سنگ‌نبشته بیستون
  • سنگ‌نبشته گنج‌نامه
  • نقش رستم
  • سنگ‌نبشته خشایارشا در ترکیه
ادبیات پارسی میانه
دینی
ترجمه و تفسیر اوستا
  • زند
  • پازند
  • یسن‌ها
  • ویسپرد
  • وندیداد
  • هیربدستان و نیرنگستان
  • یشت‌ها
  • گاهان
دانشنامه‌های دینی
  • دین‌کرد
  • بندهشن هندی
  • بندهشن بزرگ
  • جاماسپی
  • گزیده‌های زادسْپَرَم
  • نامه‌های منوچهر
  • دادِستان دینیگ
  • روایت‌های پهلوی
  • نامه تنسر
فلسفی و کلامی
  • دین‌کرد سوم و چهارم
  • شکند گمانیک ویچار
  • پس دانشن کامگ
  • گُجَستَک اَبالیش
  • زبور پهلوی
الهام و پیش‌گویی
  • جاماسپی
  • ارداویراف‌نامه
  • ویرازگان
  • زند وهمن یسن
  • منظومه بهرام ورجاوند
قوانین دینی
  • شایست نشایست
  • روایت امید اشوهشتان
  • روایات آذرفرنبغ فرخزادان
  • روایات فرنبغ سروش
  • پرسشنیها
  • مادگان هزار دادستان
اندرزنامه‌های پهلوی
  • مینوی خرد
  • یادگار بزرگ‌مهر
  • اندرزنامه آذرپاد مهراسپندان
  • اندرز اوشنَر دانا
  • اندرز دانایان به مزدیسنان
  • اندرز خسرو قبادان
  • اندرز پوریوتکیشان
  • اندرز دستوران به بهدینان
  • اندرز بهزاد فرخ‌پیروز
  • پنج خیم روحانیان
  • داروی خرسندی
  • خویشکاری ریدگان
  • اندرز کنم به شما کودکان
  • دین‌کرد ششم
آثار مانوی
  • انجیل زنده
  • شاپورگان
  • گنجینه زندگان
  • رازان
  • غول‌ها
  • نامه‌ها
  • زبور مانی
غیردینی
نثر
کتابی
  • کارنامه اردشیر بابکان
  • یادگار زریران
  • خسرو و ریدگ
  • گزارش شطرنج
  • شهرستان‌های ایرانشهر
  • شگفتی و برجستگی سیستان
  • ماتیکان یوشت فریان
  • ماه فروردین روز خرداد
  • سورسخن
  • فرهنگ پهلوی
  • فرهنگ اویم ایوک
  • آیین نامه‌نویسی
  • خودای‌نامگ
  • کتاب کاروند
متفرقه
  • سنگ‌نوشته‌های دولتی در دوران ساسانی
  • کعبه زرتشت
  • سفال‌نوشته‌ها
  • پوست‌نوشته‌ها
  • فلزنوشته‌ها
  • مهرها
  • سکه‌نوشته‌ها
شعر
  • درخت آسوری
  • خیم و خرد فرخ‌مرد
  • خرد

جاماسپی فرگرد ۱۶ •

ادبیات پارسی دری
شعر
سدهٔ یکم
دارای‌دخت
سدهٔ دوم
ابوالعباس مروزی
سدهٔ سوم
  • محمود وراق هروی
  • حنظله بادغیسی
  • راتبه نیشابوری
  • رودکی
  • ابن رومی
  • ابوحفص سغدی
  • شهید بلخی
  • محمد پسر مخلد سگزی
  • محمد پسر وصیف سجزی
  • مسعودی مروزی
  • فیروز مشرقی
  • بسام کرد
  • ابوسلیک گرگانی
سدهٔ چهارم
  • آغاجی بخارایی
  • ابوسعید ابوالخیر
  • ابوالفتح بستی
  • ابوالفرج سگزی
  • ابوطاهر خسروانی
  • رونقی بخارایی
  • سپهری بخارایی
  • بدیع بلخی
  • بشار مرغزی
  • ابوالمؤید بلخی
  • بُندار رازی
  • بهرامی سرخسی
  • بوالمثل بخارایی
  • ابواسحاق جویباری
  • خبازی نیشابوری
  • خجسته سرخسی
  • خسروی سرخسی
  • دقیقی
  • رابعه بلخی
  • ابوالعباس ربنجنی
  • ابوشکور بلخی
  • رودکی
  • ابوحفص سغدی
  • شاکر جلاب
  • شهید بلخی
  • عماره مروزی
  • عنصری بلخی
  • فردوسی
  • محمد عبده کاتب
  • حکاک مرغزی
  • مسعودی مروزی
  • ابوطیب مصعبی
  • معروفی بلخی
  • ابوزراعه معمری
  • معنوی بخارائی
  • منتصر سامانی
  • منجیک ترمذی
  • منطقی رازی
  • نصر بن منصور
  • ابوشعیب هروی
  • طاهر چغانی
  • کسایی مروزی
  • عبدالله روزبه النکتی
  • یوسف عروضی
  • ابوالقاسم بشریاسین
سدهٔ پنجم
  • ابوسعید ابوالخیر
  • فخرالدین اسعد گرگانی
  • خواجه عبدالله انصاری
  • باباطاهر
  • خیام
  • دانشی طوسی
  • مسعود سعد سلمان
  • سنایی
  • اسدی طوسی
  • عسجدی
  • عنصری بلخی
  • عیوقی
  • کافرک غزنوی
  • غضائری رازی
  • ابوالفرج رونی
  • فرخی سیستانی
  • قطران تبریزی
  • لبیبی
  • منوچهری دامغانی
  • ناصرخسرو
  • ازرقی هروی
  • عبدالله روزبه النکتی
  • ایرانشان بن ابی‌الخیر
  • عثمان مختاری
سدهٔ ششم
  • اثیر اخسیکتی
  • ادیب صابر
  • محمد معزی
  • انوری
  • عمعق بخاری
  • خاقانی
  • خیام
  • ابوالفرج رونی
  • سراج قمری
  • مسعود سعد سلمان
  • سموری سجزی
  • سنایی
  • سوزنی سمرقندی
  • جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی
  • قاضی هجیم آملی
  • عبدالواسع جبلی
  • علی بن احمد سیفی
  • ظهیرالدین فاریابی
  • اشرف غزنوی
  • فلکی شروانی
  • قوامی رازی
  • مهستی گنجوی
  • مولانا شاهین شیرازی
  • عطار نیشابوری
  • رشیدالدین وطواط
  • نظامی گنجوی
  • بهاءالدین ولد
  • عبدالقادر گیلانی
  • علی بن‌حامد کوفی
  • عثمان مروندی
  • ابوالعلاء گنجه‌ای
  • ایرانشاه بن ابی‌الخیر
  • رشیدی سمرقندی
  • شمس طبسی
سدهٔ هفتم
  • بدر جاجرمی
  • کمال‌الدین اسماعیل
  • افضل‌الدین کاشانی
  • امیرخسرو دهلوی
  • اوحدالدین کرمانی
  • امامی هروی
  • مولوی
  • همام تبریزی
  • پوربهای جامی
  • بهرام پژدو
  • زرتشت بهرام پژدو
  • سراج قمری
  • سراج‌الدین سگزی
  • سعدی
  • سعدالدین نزاری قهستانی
  • شمس قیس رازی
  • شیخ محمود شبستری
  • فخرالدین عراقی
  • سیف فرغانی
  • ابن یمین
  • عمید لویکی
  • اوحدی مراغه‌ای
  • مجد همگر
  • مولانا ناصری
  • عطار نیشابوری
  • کیکاووس رازی
  • نظامی گنجوی
  • سلطان ولد
  • علی بن‌حامد کوفی
  • عثمان مروندی
  • ملک‌تاج‌الدین دهلوی
  • شهاب‌الدین بدایونی
  • امیرحسن دهلوی
  • خواجه عبیدالدین
  • حسن محمود کاتب
سدهٔ هشتم
  • شاهین شیرازی
  • ابواسحاق اطعمه
  • فضل‌الله نعیمی
  • امیرخسرو دهلوی
  • قاسم انوار
  • مغربی تبریزی
  • همام تبریزی
  • سلیمی تونی
  • حافظ
  • حیدر شیرازی
  • برندق خجندی
  • کمال خجندی
  • رستم خوریانی
  • شرف‌الدین رامی
  • عبید زاکانی
  • سلمان ساوجی
  • امیر شاهی
  • شیخ محمود شبستری
  • سیف فرغانی
  • ابن یمین
  • بدر چاچی
  • بوعلی قلندر
  • خواجوی کرمانی
  • عماد فقیه کرمانی
  • اوحدی مراغه‌ای
  • عمادالدین نسیمی
  • نعمت‌الله ولی
  • امیرحسن دهلوی
  • ملک عماد زوزنی
  • جهان‌ملک خاتون
  • حمدالله مستوفی
  • جام جونه
  • حماد جمالی
  • لطف‌الله نیشابوری
  • میر سید علی همدانی
  • عطار شیرازی
  • ابوالحسن علی‌الاعلی
  • جلال طبیب شیرازی
سدهٔ نهم
  • آذری طوسی
  • محمد محمد آملی
  • ابن حسام
  • ابواسحاق اطعمه
  • قاسم انوار
  • عصمت بخاری
  • فخرالدین بخاری
  • کمال‌الدین بنایی
  • مغربی تبریزی
  • جامی
  • هلالی جغتائی
  • برندق خجندی
  • هاتفی خرجردی
  • رستم خوریانی
  • رضای سبزواری
  • شهاب ترشیزی
  • بساطی سمرقندی
  • سکندر لودی
  • امیر شاهی
  • اهلی شیرازی
  • بابا فغانی شیرازی
  • عطار تونی
  • آهی تونی
  • علی‌شیر نوایی
  • مسیحی فوشنجی
  • مکتبی شیرازی
  • محمد فضولی
  • نظام‌الدین محمود قاری
  • مهری هروی
  • کاتبی ترشیزی
  • نعمت‌الله ولی
  • حسن‌شاه هروی
  • اسیری لاهیجی
  • قبولی هروی
  • آصفی هروی
  • زین‌الدین محمود واصفی
  • لطف‌الله نیشابوری
  • اهلی ترشیزی
  • ملا محمد نامی
  • خیالی بخاری
  • قاسم کاهی
  • نظام قاری
سدهٔ دهم
  • شفایی اصفهانی
  • وحشی بافقی
  • کمال‌الدین بنایی
  • ظهوری ترشیزی
  • ذوقی تونی
  • حیرتی تونی
  • نثاری تونی
  • هلالی جغتائی
  • هاتفی خرجردی
  • فیضی دکنی
  • جمالی دهلوی
  • عرفی شیرازی
  • علی‌شیر نوایی
  • محتشم کاشانی
  • مولانا همتی انگورانی
  • اهلی شیرازی
  • مکتبی شیرازی
  • میر رضی آرتیمانی
  • نظیری نیشابوری
  • محمد فضولی
  • سحابی استرآبادی
  • شانی تکلو
  • بابا فغانی شیرازی
  • ملا حیدر هروی
  • سقای بخارایی
  • مطربی سمرقندی
  • دوستی بدخشی
  • عبدالرحمن مشفقی بخارایی
  • سیدای نسفی
  • فطرت زردوز سمرقندی
  • ظهوری دکنی
  • لسانی شیرازی
  • شرف‌جهان قزوینی
  • فهمی استرآبادی
  • اهلی ترشیزی
  • شهیدی قمی
  • شریف تبریزی
  • صبوری تبریزی
  • نوعی خبوشانی
  • ثنایی مشهدی
  • ضمیری اصفهانی
  • مسعود مسیح کاشانی
  • شکیبی اصفهانی
  • ملک قمی
  • کفری تربتی
  • شاه‌طاهر دکنی انجدانی
  • نصیبی گیلانی
  • سرخوش کشمیری
  • ولی دشت بیاضی
  • غزالی مشهدی
سدهٔ یازدهم
  • انیسی شاملو هروی
  • میر رضی آرتیمانی
  • طالب آملی
  • شوکت بخاری
  • سلیم تهرانی
  • فیضی دکنی
  • قاسم مشهدی
  • ابوالفتح سگزی
  • احولی سیستانی
  • اسیر شهرستانی
  • محمدسعید اشرف مازندرانی
  • سلطان باهو
  • ملاشاه بدخشی
  • جهان‌آرا بیگم
  • حمزه غافل سیستانی
  • زلالی خوانساری
  • زیب‌النسا
  • بیدل
  • سرمد کاشانی
  • کلیم کاشانی
  • ندیم کشمیری
  • شاپور تهرانی
  • صائب تبریزی
  • صوفی مازندرانی
  • صیدی طهرانی
  • باذل مشهدی
  • قدسی مشهدی
  • نظیری نیشابوری
  • مولانا همتی انگورانی
  • محسن فیض کاشانی
  • سحابی استرآبادی
  • فیاض لاهیجی
  • شانی تکلو
  • منیر لاهوری
  • مجذوب تبریزی
  • طرزی افشار
  • کرام بخارایی
  • سیدای نسفی
  • عاقل خان رازی خوافی
  • نخلی بخارایی
  • ناظم هراتی
  • سرافراز سمرقندی
  • فصیحی هروی
  • نجیب کاشانی
  • رجبعلی واحد تبریزی
  • ناصر علی سرهندی
  • محسن فانی
  • عبدالقادر تونی
  • ظفرخان حسن
  • رضی دانش مشهدی
  • سعید نقشبندی یزدی
  • فوقی یزدی
  • سنجر کاشانی
  • صفی چرکس
  • سالک قزوینی
  • محمد واعظ قزوینی
  • غنی کشمیری
  • رفیع مشهدی
  • طغرای مشهدی
  • وحید قزوینی
  • ذوقی اردستانی
  • الهی اسدآبادی
سدهٔ دوازدهم
  • محمدسعید اشرف مازندرانی
  • هاتف اصفهانی
  • آزاد بلگرامی
  • آذر بیگدلی
  • عبدالرزاق دنبلی
  • عبدالقادر بیدل
  • فقیر دهلوی
  • وصال شیرازی
  • فتحعلی‌خان صبای کاشانی
  • حزین لاهیجی
  • باذل مشهدی
  • قصاب کاشانی
  • صباحی بیدگلی‏
  • مشتاق اصفهانی
  • طبیب اصفهانی
  • غنیمت پنجابی
  • حشمت بدخشانی
  • کرام بخارایی
  • سپندی سمرقندی
  • حسین شهرت شیرازی
  • املای بخارایی
  • غیاثی بدخشی
  • واله داغستانی
  • ظفرخان جوهری
  • مخلص کاشانی
  • تأثیر تبریزی
  • نجیب کاشانی
  • واله اصفهانی
  • محیط قمی
  • میرنجات اصفهانی
  • عالی شیرازی
  • شیوکرام تقوی
  • قانع تتوی
  • آفرین لاهوری
  • واقف لاهوری
  • محمداسماعیل دارا
  • اکسیر اصفهانی
  • حیرت لاهوری
  • خالص اصفهانی
سدهٔ سیزدهم
  • صفای اصفهانی
  • نشاط اصفهانی
  • فروغی بسطامی
  • یغمای جندقی
  • فایز دشتی
  • غالب دهلوی
  • فقیر شیرازی
  • قاآنی شیرازی
  • وصال شیرازی
  • وقار شیرازی
  • محمودخان صبا
  • طاهره قرةالعین
  • فتحعلی‌خان صبای کاشانی
  • نادره
  • بیدل کرمانشاهی
  • ‌‌جعفر پیدا همدانی
  • میرزا جعفر ریاض همدانی
  • عبرت نایینی
  • عبدالرزاق دنبلی
  • نقیب‌خان طغرل احراری
  • شمس‌الدین شاهین
  • ظفرخان جوهری
  • تاش‌خواجه اسیری
  • صادق منشی بخارایی
  • جیحون یزدی
  • واله اصفهانی
  • محیط قمی
  • مفتون بردخونی
  • عمان سامانی
  • نواب‌الله دادخان صوفی
نثر
سدهٔ چهارم
  • ابومنصور معمری
  • ابویعقوب سجستانی
  • ابوعلی بلعمی
  • ابوالمؤید بلخی
  • اخوینی بخاری
  • ابومنصور موفق هروی
سدهٔ پنجم
  • ابوریحان بیرونی
  • ابن‌سینا
  • ابونصر مشکان
  • گردیزی
  • بیهقی
  • کیکاووس زیاری
  • هجویری
  • ناصر خسرو
  • خواجه عبدالله انصاری
  • نظام‌الملک
  • خیام
  • شاهمردان رازی
سدهٔ ششم
  • ابن بلخی
  • اسماعیل جرجانی
  • ابوالفضل رشید الدین میبدی
  • محمد غزالی
  • احمد غزالی
  • عین‌القضات
  • احمد جام
  • حمیدالدین بلخی
  • شهاب‌الدین یحیی سهروردی
  • ابوالحسن بیهقی
  • رشیدالدین وطواط
  • نصرالله منشی
  • نظامی عروضی
  • ابوالفتوح رازی
  • محمد بن منور
  • سعدالدین وراوینی
  • محمد بن غازی ملطیوی
  • بهاءالدین بغدادی
  • ظهیری سمرقندی
  • خاقانی
  • نجم‌الدین راوندی
سدهٔ هفتم
  • ابن‌اسفندیار
  • عطار
  • شهاب‌الدین زیدری نسوی
  • محمد عوفی
  • شمس قیس رازی
  • نجم‌الدین رازی
  • خواجه نصیرالدین طوسی
  • شمس تبریزی
  • مولوی
  • افضل‌الدین کاشانی
  • عطاملک جوینی
  • سعدی
  • ناصرالدین عبدالله بیضاوی
  • قطب‌الدین شیرازی
  • منهاج سراج
سدهٔ هشتم
  • رشیدالدین فضل‌الله همدانی
  • شرف‌الدین عبدالله شیرازی
  • حمدالله مستوفی
  • ضیاءالدین نخشبی
  • نظام‌الدین شنب غازانی
سدهٔ نهم
  • حافظ ابرو
  • جامی
  • شرف‌الدین علی یزدی
  • حسین واعظ کاشفی
  • میرخواند
  • عبدالرزاق سمرقندی
  • ابن ترکه اصفهانی
  • جلال‌الدین دوانی
سدهٔ دهم
  • ابوالفضل علامی
  • عبدالقادر بن ملوک شاه بدائونی
  • شیخ بهایی
  • اسکندر بیگ ترکمان
سدهٔ یازدهم
  • امین احمد رازی
  • شرف‌خان بدلیسی
  • عبدالفتاح فومنی
  • محمد داراشکوه
سدهٔ دوازدهم
  • میرزا مهدی استرآبادی
  • قائم‌مقام فراهانی
سدهٔ سیزدهم
  • زین‌العابدین شیروانی
  • قاآنی شیرازی
ادبیات دوره معاصر
شاعران
ایران
نوقدمایی
  • عارف قزوینی
  • میرزاده عشقی
  • محمد فرخی یزدی
  • محمدتقی بهار
  • شیدای گراشی
  • ارسلان پوریا
  • پرویز ناتل خانلری
  • نادر نادرپور
  • پروین اعتصامی
  • ایرج میرزا
  • سیاوش کسرایی
  • محمدرضا عبدالملکیان
  • فریدون توللی
  • گلچین گیلانی
  • عبرت نایینی
  • کریم امیری فیروزکوهی
  • مظاهر مصفا
  • ژولیده نیشابوری
  • عبدالحسین جلالیان
  • محمدعلی ریاضی یزدی
  • عماد خراسانی
  • سلمان هراتی
  • سپیده کاشانی
  • حمید سبزواری
  • سید حسن حسینی
  • یاور همدانی
  • محمدرضا آقاسی
  • محمدعلی معلم دامغانی
  • هوشنگ ابتهاج
نیمایی
  • مهدی اخوان ثالث
  • منوچهر آتشی
  • نصرت رحمانی
  • سهراب سپهری
  • محمدرضا شفیعی کدکنی
  • منوچهر شیبانی
  • اسماعیل شاهرودی
  • م. آزاد
  • اسماعیل خویی
  • محمد زهری
  • محمد مختاری
  • نیما یوشیج
  • قیصر امین‌پور
  • ضیاء موحد
  • سعید سلطان‌پور
  • منصور اوجی
  • مفتون امینی
  • فریدون مشیری
سپید
  • هوشنگ ایرانی
  • تندرکیا
  • بیژن جلالی
  • احمد شاملو
  • فروغ فرخزاد
  • طاهره صفارزاده
  • نازنین نظام شهیدی
موج نو
  • احمدرضا احمدی
  • محمدرضا اصلانی
  • بیژن الهی
  • هوشنگ ایرانی
  • بهرام اردبیلی
  • محمدعلی سپانلو
  • عظیم خلیلی
  • جواد مجابی
حجم
  • یدالله رؤیایی
  • هوشنگ چالنگی
  • شاپور بنیاد
  • بیژن الهی
  • بهرام اردبیلی
  • پرویز اسلام‌پور
  • محمدرضا اصلانی
  • سیروس آتابای
ناب
  • هوشنگ چالنگی
  • سیدعلی صالحی
  • فرامرز سلیمانی
موج سوم
  • هرمز علی‌پور
دههٔ هفتاد
  • رضا براهنی
  • علی باباچاهی
  • شاپور بنیاد
  • بیژن کلکی
  • شیوا ارسطویی
  • بهزاد زرین‌پور
  • علی عبدالرضایی
  • گراناز موسوی
  • آزیتا قهرمان
  • پگاه احمدی
  • جمشید برزگر
  • حافظ موسوی
  • رزا جمالی
  • شاپور جورکش
  • علی‌رضا پنجه‌ای
  • فرشته ساری
  • فریاد شیری
  • فیروزه میزانی
  • کسرا عنقایی
  • کوروش همه‌خانی
  • گیتی خوشدل
  • محمد آزرم
  • محمود مشرف آزاد تهرانی
  • مریم هوله
  • مسعود امینی
  • منصور کوشان
  • مهرداد فلاح
  • نازنین نظام شهیدی
غزل پست‌مدرن
  • مهدی موسوی
  • فاطمه اختصاری
  • اندیشه فولادوند
  • مونا زنده‌دل
  • محمد بم
دیگر شاعران
  • بیژن جلالی
  • بیژن نجدی
  • جواد مجابی
  • رسول یونان
  • شمس لنگرودی
  • علی عبداللهی
  • محمدعلی سپانلو
  • حسن همایون
  • غلامرضا بروسان
  • شهاب مقربین
  • گروس عبدالملکیان
غزل کلاسیک
  • محمدحسین شهریار
  • سیمین بهبهانی
  • حسین منزوی
  • محمدعلی بهمنی
  • منوچهر نیستانی
افغانستان
  • نادیا انجمن
  • واصف باختری
  • خلیل‌الله خلیلی
  • مسعود نوابی
  • محمدکاظم کاظمی
  • فضل‌الله قدسی
  • ابوطالب مظفری
  • سعادت ملوک‌تاش
  • فدایی هروی
  • مخفی بدخشی
  • عبدالکریم تمنا
  • صوفی عشقری
  • نادیه فضل
  • محجوبه هروی
  • ندیم کابلی
تاجیکستان
  • صدرالدین عینی
  • فرزانه خجندی
  • اسکندر ختلانی
  • ابوالقاسم لاهوتی
  • گلرخسار صفی‌اوا
  • لایق شیرعلی
  • میرزا عبدالواحد مُنظِم
  • صدرِ ضیا
  • ساتِم اُلُغ‌زاده
  • بازار صابر
  • جلال اکرامی
  • عبید رجب
  • محمدعلی عجمی
  • صفیه گلرخسار
  • زلفیه عطایی
  • مؤمن قناعت
  • عسکر حکیم
  • عنایت حاجی‌یوا
  • عبدوملک بهاری
  • مجیب مهرداد
  • گل‌نظر کلدی
  • تیمور ذوالفقارف
  • عاشور صفر
  • دارا نجات
  • احمدجان رحمت‌زاد
  • جوره هاشمی
ازبکستان
  • حیات نعمت سمرقندی
  • خواجه
  • اسد گلزاده بخارایی
  • محمدجان شکوری بخارایی
  • مردخای بهایف
  • پیرو سلیمانی
  • میرزا تورسون‌زاده
  • شهزاده نظرزاده
  • سلامت رجبوا
  • دلشاد فرهادزاد
  • عبدالله سبحان
پاکستان
  • اقبال لاهوری
  • حفیظ جالندهری
ارمنستان
ادوارد حق‌وردیان
رمان‌نویسان
  • محمدباقر میرزا خسروی
  • علی‌محمد افغانی
  • غزاله علیزاده
  • بزرگ علوی
  • رضا امیرخانی
  • مهشید امیرشاهی
  • جواد مجابی
  • رضا براهنی
  • حسن بنی‌عامری
  • سیمین دانشور
  • محمد حنیف
  • محمود دولت‌آبادی
  • علی‌اشرف درویشیان
  • رضا قاسمی
  • هوشنگ گلشیری
  • ابوتراب خسروی
  • احمد محمود
  • سعید تشکری
  • شهریار مندنی‌پور
  • عباس معروفی
  • ایرج پزشک‌زاد
  • منصور کوشان
  • عبدوملک بهاری
  • تیمور ذوالفقارف
  • محمد محمدعلی
  • ابراهیم یونسی
  • مهسا محب‌علی
داستان‌کوتاه‌نویسان
  • جلال آل‌احمد
  • شمیم بهار
  • صادق چوبک
  • سیمین دانشور
  • نادر ابراهیمی
  • ابراهیم گلستان
  • هوشنگ گلشیری
  • صادق هدایت
  • محمدعلی جمال‌زاده
  • ابوتراب خسروی
  • مصطفی مستور
  • جعفر مدرس صادقی
  • هوشنگ مرادی کرمانی
  • علی‌اشرف درویشیان
  • بیژن نجدی
  • سراج‌الدین بناگر
  • شهرنوش پارسی‌پور
  • غلامحسین ساعدی
  • بهرام صادقی
  • گلی ترقی
نمایشنامه‌نویسان
  • میرزا فتحعلی آخوندزاده
  • ارسلان پوریا
  • علی نصیریان
  • بهرام بیضایی
  • بیژن مفید
  • غلامحسین ساعدی
  • هنگامه مفید
  • عباس نعلبندیان
  • اکبر رادی
  • پری صابری
  • محمود استادمحمد
  • میرزاده عشقی
  • محسن یلفانی
  • حمید امجد
  • محمد چرمشیر
  • محمد یعقوبی
  • نغمه ثمینی
  • محمد عثمان‌اف
  • رضا صابری
  • رضا قاسمی
  • حسین پاکدل
  • حسین پناهی
  • محمد رحمانیان
  • محمد رضایی‌راد
  • جلال تهرانی
  • امیررضا کوهستانی
  • آراز بارسقیان
فیلمنامه‌نویسان
  • ابراهیم حاتمی‌کیا
  • مسعود کیمیایی
  • اصغر فرهادی
  • رخشان بنی‌اعتماد
  • بهرام بیضایی
  • کامبوزیا پرتوی
  • داریوش مهرجویی
  • ابراهیم گلستان
  • علی حاتمی
  • مجید مجیدی
  • پیمان قاسم‌خانی
  • ناصر تقوایی
  • شادمهر راستین
  • اصغر عبداللهی
  • کیومرث پوراحمد
  • عباس کیارستمی
  • نرگس آبیار
کودک و نوجوان
  • جبار باغچه بان
  • پروین دولت آبادی
  • عباس یمینی‌شریف
  • محمود کیانوش
  • مصطفی رحماندوست
  • قیصر امین‌پور
  • جعفر ابراهیمی
  • اسدالله شعبانی
  • افسانه شعبان نژاد
  • بیوک ملکی
  • بابک نیک طلب
  • شکوه قاسم‌نیا
  • ناصر کشاورز
  • مهری ماهوتی
  • افشین علا
  • علی اصغر سیدآبادی
  • آتوسا صالحی
  • حمید هنرجو
  • محمود پوروهاب
  • عرفان نظر آهاری
  • رودابه حمزه ای
  • یحیی علوی فرد
سایر
  • علی‌اکبر دهخدا
  • محمد معین
  • حسن عمید
  • زهرا کیا
انجمن‌ها و محافل ادبی
  • انجمن ادبی ایران
  • انجمن ادبی شمع سوخته
  • کانون نویسندگان ایران
  • انجمن ادبی هرات
  • ن
  • ب
  • و
نوشته‌های پارسی میانه
دینی
ترجمه و تفسیر اوستا
زند • پازند • یسن‌ها • ویسپرد • وندیداد • هیربدستان و نیرنگستان • یشت‌ها • گاهان
دانشنامه‌های دینی
دین‌کرد • بندهشن • جاماسپی • گزیده‌های زادسْپَرَم • نامه‌های منوچهر • دادِستان دینیگ • روایت‌های پهلوی
فلسفی و کلامی
دین‌کرد سوم و چهارم • شکند گمانیک وزار • پس دانشن کامگ • گُجَستَک اَبالیش • زبور پهلوی
الهام و پیش‌گویی
جاماسپی • ارداویراف‌نامه • ویرازگان • زند وهمن یسن • منظومه بهرام ورجاوند
قوانین دینی
شایست نشایست • روایت امید اشوهشتان • مادگان هزار دادستان • روایات آذرفرنبغ فرخزادان • روایات فرنبغ سروش • پرسشنیها
اندرزنامه‌های پهلوی
مینوی خرد • یادگار بزرگ‌مهر • اندرزنامه آذرپاد مهراسپندان • اندرز اوشنَر دانا • اندرز دانایان به مزدیسنان • اندرز خسرو قبادان • اندرز پوریوتکیشان • اندرز دستوران به بهدینان • اندرز بهزاد فرخ‌پیروز • پنج خیم روحانیان • داروی خرسندی • خویشکاری ریدگان • اندرز کنم به شما کودکان دین‌کرد ششم •
آثار مانوی
انجیل زنده • شاپورگان • گنجینه زندگان • رازان • غول‌ها • نامه‌ها • زبور مانی
غیر دینی
نثر
کتابی
کارنامه اردشیر بابکان • یادگار زریران • خسرو و ریدگ • گزارش شطرنج • شهرستان‌های ایرانشهر • شگفتی و برجستگی سیستان • ماتیکان یوشت فریان • ماه فروردین روز خرداد • سورسخن • فرهنگ پهلوی • فرهنگ اویم ایوک • آیین نامه‌نویسی • (کاروَند) • (خدای‌نامه)
متفرقه
سنگ‌نوشته‌های دولتی در دوران ساسانی • سفال‌نوشته‌ها • پوست‌نوشته‌ها • فلزنوشته‌ها • مهرها • سکه‌نوشته‌ها
شعر
درخت آسوری • خیم و خرد فرخ‌مرد • اندرز بهزاد فرخ‌پیروز • جاماسپی فرگرد ۱۶ •
  • ن
  • ب
  • و
ادبیات فارسی
ادبیات پارسی باستان
  • سنگ‌نوشته‌های پارسی باستان
  • سنگ‌نبشته بیستون
  • سنگ‌نبشته گنج‌نامه
  • نقش رستم
  • سنگ‌نبشته خشایارشا در ترکیه
ادبیات پارسی میانه
دینی
ترجمه و تفسیر اوستا
  • زند
  • پازند
  • یسن‌ها
  • ویسپرد
  • وندیداد
  • هیربدستان و نیرنگستان
  • یشت‌ها
  • گاهان
دانشنامه‌های دینی
  • دین‌کرد
  • بندهشن هندی
  • بندهشن بزرگ
  • جاماسپی
  • گزیده‌های زادسْپَرَم
  • نامه‌های منوچهر
  • دادِستان دینیگ
  • روایت‌های پهلوی
  • نامه تنسر
فلسفی و کلامی
  • دین‌کرد سوم و چهارم
  • شکند گمانیک ویچار
  • پس دانشن کامگ
  • گُجَستَک اَبالیش
  • زبور پهلوی
الهام و پیش‌گویی
  • جاماسپی
  • ارداویراف‌نامه
  • ویرازگان
  • زند وهمن یسن
  • منظومه بهرام ورجاوند
قوانین دینی
  • شایست نشایست
  • روایت امید اشوهشتان
  • روایات آذرفرنبغ فرخزادان
  • روایات فرنبغ سروش
  • پرسشنیها
  • مادگان هزار دادستان
اندرزنامه‌های پهلوی
  • مینوی خرد
  • یادگار بزرگ‌مهر
  • اندرزنامه آذرپاد مهراسپندان
  • اندرز اوشنَر دانا
  • اندرز دانایان به مزدیسنان
  • اندرز خسرو قبادان
  • اندرز پوریوتکیشان
  • اندرز دستوران به بهدینان
  • اندرز بهزاد فرخ‌پیروز
  • پنج خیم روحانیان
  • داروی خرسندی
  • خویشکاری ریدگان
  • اندرز کنم به شما کودکان
  • دین‌کرد ششم
آثار مانوی
  • انجیل زنده
  • شاپورگان
  • گنجینه زندگان
  • رازان
  • غول‌ها
  • نامه‌ها
  • زبور مانی
غیردینی
نثر
کتابی
  • کارنامه اردشیر بابکان
  • یادگار زریران
  • خسرو و ریدگ
  • گزارش شطرنج
  • شهرستان‌های ایرانشهر
  • شگفتی و برجستگی سیستان
  • ماتیکان یوشت فریان
  • ماه فروردین روز خرداد
  • سورسخن
  • فرهنگ پهلوی
  • فرهنگ اویم ایوک
  • آیین نامه‌نویسی
  • خودای‌نامگ
  • کتاب کاروند
متفرقه
  • سنگ‌نوشته‌های دولتی در دوران ساسانی
  • کعبه زرتشت
  • سفال‌نوشته‌ها
  • پوست‌نوشته‌ها
  • فلزنوشته‌ها
  • مهرها
  • سکه‌نوشته‌ها
شعر
  • درخت آسوری
  • خیم و خرد فرخ‌مرد
  • خرد

جاماسپی فرگرد ۱۶ •

ادبیات پارسی دری
شعر
سدهٔ یکم
دارای‌دخت
سدهٔ دوم
ابوالعباس مروزی
سدهٔ سوم
  • محمود وراق هروی
  • حنظله بادغیسی
  • راتبه نیشابوری
  • رودکی
  • ابن رومی
  • ابوحفص سغدی
  • شهید بلخی
  • محمد پسر مخلد سگزی
  • محمد پسر وصیف سجزی
  • مسعودی مروزی
  • فیروز مشرقی
  • بسام کرد
  • ابوسلیک گرگانی
سدهٔ چهارم
  • آغاجی بخارایی
  • ابوسعید ابوالخیر
  • ابوالفتح بستی
  • ابوالفرج سگزی
  • ابوطاهر خسروانی
  • رونقی بخارایی
  • سپهری بخارایی
  • بدیع بلخی
  • بشار مرغزی
  • ابوالمؤید بلخی
  • بُندار رازی
  • بهرامی سرخسی
  • بوالمثل بخارایی
  • ابواسحاق جویباری
  • خبازی نیشابوری
  • خجسته سرخسی
  • خسروی سرخسی
  • دقیقی
  • رابعه بلخی
  • ابوالعباس ربنجنی
  • ابوشکور بلخی
  • رودکی
  • ابوحفص سغدی
  • شاکر جلاب
  • شهید بلخی
  • عماره مروزی
  • عنصری بلخی
  • فردوسی
  • محمد عبده کاتب
  • حکاک مرغزی
  • مسعودی مروزی
  • ابوطیب مصعبی
  • معروفی بلخی
  • ابوزراعه معمری
  • معنوی بخارائی
  • منتصر سامانی
  • منجیک ترمذی
  • منطقی رازی
  • نصر بن منصور
  • ابوشعیب هروی
  • طاهر چغانی
  • کسایی مروزی
  • عبدالله روزبه النکتی
  • یوسف عروضی
  • ابوالقاسم بشریاسین
سدهٔ پنجم
  • ابوسعید ابوالخیر
  • فخرالدین اسعد گرگانی
  • خواجه عبدالله انصاری
  • باباطاهر
  • خیام
  • دانشی طوسی
  • مسعود سعد سلمان
  • سنایی
  • اسدی طوسی
  • عسجدی
  • عنصری بلخی
  • عیوقی
  • کافرک غزنوی
  • غضائری رازی
  • ابوالفرج رونی
  • فرخی سیستانی
  • قطران تبریزی
  • لبیبی
  • منوچهری دامغانی
  • ناصرخسرو
  • ازرقی هروی
  • عبدالله روزبه النکتی
  • ایرانشان بن ابی‌الخیر
  • عثمان مختاری
سدهٔ ششم
  • اثیر اخسیکتی
  • ادیب صابر
  • محمد معزی
  • انوری
  • عمعق بخاری
  • خاقانی
  • خیام
  • ابوالفرج رونی
  • سراج قمری
  • مسعود سعد سلمان
  • سموری سجزی
  • سنایی
  • سوزنی سمرقندی
  • جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی
  • قاضی هجیم آملی
  • عبدالواسع جبلی
  • علی بن احمد سیفی
  • ظهیرالدین فاریابی
  • اشرف غزنوی
  • فلکی شروانی
  • قوامی رازی
  • مهستی گنجوی
  • مولانا شاهین شیرازی
  • عطار نیشابوری
  • رشیدالدین وطواط
  • نظامی گنجوی
  • بهاءالدین ولد
  • عبدالقادر گیلانی
  • علی بن‌حامد کوفی
  • عثمان مروندی
  • ابوالعلاء گنجه‌ای
  • ایرانشاه بن ابی‌الخیر
  • رشیدی سمرقندی
  • شمس طبسی
سدهٔ هفتم
  • بدر جاجرمی
  • کمال‌الدین اسماعیل
  • افضل‌الدین کاشانی
  • امیرخسرو دهلوی
  • اوحدالدین کرمانی
  • امامی هروی
  • مولوی
  • همام تبریزی
  • پوربهای جامی
  • بهرام پژدو
  • زرتشت بهرام پژدو
  • سراج قمری
  • سراج‌الدین سگزی
  • سعدی
  • سعدالدین نزاری قهستانی
  • شمس قیس رازی
  • شیخ محمود شبستری
  • فخرالدین عراقی
  • سیف فرغانی
  • ابن یمین
  • عمید لویکی
  • اوحدی مراغه‌ای
  • مجد همگر
  • مولانا ناصری
  • عطار نیشابوری
  • کیکاووس رازی
  • نظامی گنجوی
  • سلطان ولد
  • علی بن‌حامد کوفی
  • عثمان مروندی
  • ملک‌تاج‌الدین دهلوی
  • شهاب‌الدین بدایونی
  • امیرحسن دهلوی
  • خواجه عبیدالدین
  • حسن محمود کاتب
سدهٔ هشتم
  • شاهین شیرازی
  • ابواسحاق اطعمه
  • فضل‌الله نعیمی
  • امیرخسرو دهلوی
  • قاسم انوار
  • مغربی تبریزی
  • همام تبریزی
  • سلیمی تونی
  • حافظ
  • حیدر شیرازی
  • برندق خجندی
  • کمال خجندی
  • رستم خوریانی
  • شرف‌الدین رامی
  • عبید زاکانی
  • سلمان ساوجی
  • امیر شاهی
  • شیخ محمود شبستری
  • سیف فرغانی
  • ابن یمین
  • بدر چاچی
  • بوعلی قلندر
  • خواجوی کرمانی
  • عماد فقیه کرمانی
  • اوحدی مراغه‌ای
  • عمادالدین نسیمی
  • نعمت‌الله ولی
  • امیرحسن دهلوی
  • ملک عماد زوزنی
  • جهان‌ملک خاتون
  • حمدالله مستوفی
  • جام جونه
  • حماد جمالی
  • لطف‌الله نیشابوری
  • میر سید علی همدانی
  • عطار شیرازی
  • ابوالحسن علی‌الاعلی
  • جلال طبیب شیرازی
سدهٔ نهم
  • آذری طوسی
  • محمد محمد آملی
  • ابن حسام
  • ابواسحاق اطعمه
  • قاسم انوار
  • عصمت بخاری
  • فخرالدین بخاری
  • کمال‌الدین بنایی
  • مغربی تبریزی
  • جامی
  • هلالی جغتائی
  • برندق خجندی
  • هاتفی خرجردی
  • رستم خوریانی
  • رضای سبزواری
  • شهاب ترشیزی
  • بساطی سمرقندی
  • سکندر لودی
  • امیر شاهی
  • اهلی شیرازی
  • بابا فغانی شیرازی
  • عطار تونی
  • آهی تونی
  • علی‌شیر نوایی
  • مسیحی فوشنجی
  • مکتبی شیرازی
  • محمد فضولی
  • نظام‌الدین محمود قاری
  • مهری هروی
  • کاتبی ترشیزی
  • نعمت‌الله ولی
  • حسن‌شاه هروی
  • اسیری لاهیجی
  • قبولی هروی
  • آصفی هروی
  • زین‌الدین محمود واصفی
  • لطف‌الله نیشابوری
  • اهلی ترشیزی
  • ملا محمد نامی
  • خیالی بخاری
  • قاسم کاهی
  • نظام قاری
سدهٔ دهم
  • شفایی اصفهانی
  • وحشی بافقی
  • کمال‌الدین بنایی
  • ظهوری ترشیزی
  • ذوقی تونی
  • حیرتی تونی
  • نثاری تونی
  • هلالی جغتائی
  • هاتفی خرجردی
  • فیضی دکنی
  • جمالی دهلوی
  • عرفی شیرازی
  • علی‌شیر نوایی
  • محتشم کاشانی
  • مولانا همتی انگورانی
  • اهلی شیرازی
  • مکتبی شیرازی
  • میر رضی آرتیمانی
  • نظیری نیشابوری
  • محمد فضولی
  • سحابی استرآبادی
  • شانی تکلو
  • بابا فغانی شیرازی
  • ملا حیدر هروی
  • سقای بخارایی
  • مطربی سمرقندی
  • دوستی بدخشی
  • عبدالرحمن مشفقی بخارایی
  • سیدای نسفی
  • فطرت زردوز سمرقندی
  • ظهوری دکنی
  • لسانی شیرازی
  • شرف‌جهان قزوینی
  • فهمی استرآبادی
  • اهلی ترشیزی
  • شهیدی قمی
  • شریف تبریزی
  • صبوری تبریزی
  • نوعی خبوشانی
  • ثنایی مشهدی
  • ضمیری اصفهانی
  • مسعود مسیح کاشانی
  • شکیبی اصفهانی
  • ملک قمی
  • کفری تربتی
  • شاه‌طاهر دکنی انجدانی
  • نصیبی گیلانی
  • سرخوش کشمیری
  • ولی دشت بیاضی
  • غزالی مشهدی
سدهٔ یازدهم
  • انیسی شاملو هروی
  • میر رضی آرتیمانی
  • طالب آملی
  • شوکت بخاری
  • سلیم تهرانی
  • فیضی دکنی
  • قاسم مشهدی
  • ابوالفتح سگزی
  • احولی سیستانی
  • اسیر شهرستانی
  • محمدسعید اشرف مازندرانی
  • سلطان باهو
  • ملاشاه بدخشی
  • جهان‌آرا بیگم
  • حمزه غافل سیستانی
  • زلالی خوانساری
  • زیب‌النسا
  • بیدل
  • سرمد کاشانی
  • کلیم کاشانی
  • ندیم کشمیری
  • شاپور تهرانی
  • صائب تبریزی
  • صوفی مازندرانی
  • صیدی طهرانی
  • باذل مشهدی
  • قدسی مشهدی
  • نظیری نیشابوری
  • مولانا همتی انگورانی
  • محسن فیض کاشانی
  • سحابی استرآبادی
  • فیاض لاهیجی
  • شانی تکلو
  • منیر لاهوری
  • مجذوب تبریزی
  • طرزی افشار
  • کرام بخارایی
  • سیدای نسفی
  • عاقل خان رازی خوافی
  • نخلی بخارایی
  • ناظم هراتی
  • سرافراز سمرقندی
  • فصیحی هروی
  • نجیب کاشانی
  • رجبعلی واحد تبریزی
  • ناصر علی سرهندی
  • محسن فانی
  • عبدالقادر تونی
  • ظفرخان حسن
  • رضی دانش مشهدی
  • سعید نقشبندی یزدی
  • فوقی یزدی
  • سنجر کاشانی
  • صفی چرکس
  • سالک قزوینی
  • محمد واعظ قزوینی
  • غنی کشمیری
  • رفیع مشهدی
  • طغرای مشهدی
  • وحید قزوینی
  • ذوقی اردستانی
  • الهی اسدآبادی
سدهٔ دوازدهم
  • محمدسعید اشرف مازندرانی
  • هاتف اصفهانی
  • آزاد بلگرامی
  • آذر بیگدلی
  • عبدالرزاق دنبلی
  • عبدالقادر بیدل
  • فقیر دهلوی
  • وصال شیرازی
  • فتحعلی‌خان صبای کاشانی
  • حزین لاهیجی
  • باذل مشهدی
  • قصاب کاشانی
  • صباحی بیدگلی‏
  • مشتاق اصفهانی
  • طبیب اصفهانی
  • غنیمت پنجابی
  • حشمت بدخشانی
  • کرام بخارایی
  • سپندی سمرقندی
  • حسین شهرت شیرازی
  • املای بخارایی
  • غیاثی بدخشی
  • واله داغستانی
  • ظفرخان جوهری
  • مخلص کاشانی
  • تأثیر تبریزی
  • نجیب کاشانی
  • واله اصفهانی
  • محیط قمی
  • میرنجات اصفهانی
  • عالی شیرازی
  • شیوکرام تقوی
  • قانع تتوی
  • آفرین لاهوری
  • واقف لاهوری
  • محمداسماعیل دارا
  • اکسیر اصفهانی
  • حیرت لاهوری
  • خالص اصفهانی
سدهٔ سیزدهم
  • صفای اصفهانی
  • نشاط اصفهانی
  • فروغی بسطامی
  • یغمای جندقی
  • فایز دشتی
  • غالب دهلوی
  • فقیر شیرازی
  • قاآنی شیرازی
  • وصال شیرازی
  • وقار شیرازی
  • محمودخان صبا
  • طاهره قرةالعین
  • فتحعلی‌خان صبای کاشانی
  • نادره
  • بیدل کرمانشاهی
  • ‌‌جعفر پیدا همدانی
  • میرزا جعفر ریاض همدانی
  • عبرت نایینی
  • عبدالرزاق دنبلی
  • نقیب‌خان طغرل احراری
  • شمس‌الدین شاهین
  • ظفرخان جوهری
  • تاش‌خواجه اسیری
  • صادق منشی بخارایی
  • جیحون یزدی
  • واله اصفهانی
  • محیط قمی
  • مفتون بردخونی
  • عمان سامانی
  • نواب‌الله دادخان صوفی
نثر
سدهٔ چهارم
  • ابومنصور معمری
  • ابویعقوب سجستانی
  • ابوعلی بلعمی
  • ابوالمؤید بلخی
  • اخوینی بخاری
  • ابومنصور موفق هروی
سدهٔ پنجم
  • ابوریحان بیرونی
  • ابن‌سینا
  • ابونصر مشکان
  • گردیزی
  • بیهقی
  • کیکاووس زیاری
  • هجویری
  • ناصر خسرو
  • خواجه عبدالله انصاری
  • نظام‌الملک
  • خیام
  • شاهمردان رازی
سدهٔ ششم
  • ابن بلخی
  • اسماعیل جرجانی
  • ابوالفضل رشید الدین میبدی
  • محمد غزالی
  • احمد غزالی
  • عین‌القضات
  • احمد جام
  • حمیدالدین بلخی
  • شهاب‌الدین یحیی سهروردی
  • ابوالحسن بیهقی
  • رشیدالدین وطواط
  • نصرالله منشی
  • نظامی عروضی
  • ابوالفتوح رازی
  • محمد بن منور
  • سعدالدین وراوینی
  • محمد بن غازی ملطیوی
  • بهاءالدین بغدادی
  • ظهیری سمرقندی
  • خاقانی
  • نجم‌الدین راوندی
سدهٔ هفتم
  • ابن‌اسفندیار
  • عطار
  • شهاب‌الدین زیدری نسوی
  • محمد عوفی
  • شمس قیس رازی
  • نجم‌الدین رازی
  • خواجه نصیرالدین طوسی
  • شمس تبریزی
  • مولوی
  • افضل‌الدین کاشانی
  • عطاملک جوینی
  • سعدی
  • ناصرالدین عبدالله بیضاوی
  • قطب‌الدین شیرازی
  • منهاج سراج
سدهٔ هشتم
  • رشیدالدین فضل‌الله همدانی
  • شرف‌الدین عبدالله شیرازی
  • حمدالله مستوفی
  • ضیاءالدین نخشبی
  • نظام‌الدین شنب غازانی
سدهٔ نهم
  • حافظ ابرو
  • جامی
  • شرف‌الدین علی یزدی
  • حسین واعظ کاشفی
  • میرخواند
  • عبدالرزاق سمرقندی
  • ابن ترکه اصفهانی
  • جلال‌الدین دوانی
سدهٔ دهم
  • ابوالفضل علامی
  • عبدالقادر بن ملوک شاه بدائونی
  • شیخ بهایی
  • اسکندر بیگ ترکمان
سدهٔ یازدهم
  • امین احمد رازی
  • شرف‌خان بدلیسی
  • عبدالفتاح فومنی
  • محمد داراشکوه
سدهٔ دوازدهم
  • میرزا مهدی استرآبادی
  • قائم‌مقام فراهانی
سدهٔ سیزدهم
  • زین‌العابدین شیروانی
  • قاآنی شیرازی
ادبیات دوره معاصر
شاعران
ایران
نوقدمایی
  • عارف قزوینی
  • میرزاده عشقی
  • محمد فرخی یزدی
  • محمدتقی بهار
  • شیدای گراشی
  • ارسلان پوریا
  • پرویز ناتل خانلری
  • نادر نادرپور
  • پروین اعتصامی
  • ایرج میرزا
  • سیاوش کسرایی
  • محمدرضا عبدالملکیان
  • فریدون توللی
  • گلچین گیلانی
  • عبرت نایینی
  • کریم امیری فیروزکوهی
  • مظاهر مصفا
  • ژولیده نیشابوری
  • عبدالحسین جلالیان
  • محمدعلی ریاضی یزدی
  • عماد خراسانی
  • سلمان هراتی
  • سپیده کاشانی
  • حمید سبزواری
  • سید حسن حسینی
  • یاور همدانی
  • محمدرضا آقاسی
  • محمدعلی معلم دامغانی
  • هوشنگ ابتهاج
نیمایی
  • مهدی اخوان ثالث
  • منوچهر آتشی
  • نصرت رحمانی
  • سهراب سپهری
  • محمدرضا شفیعی کدکنی
  • منوچهر شیبانی
  • اسماعیل شاهرودی
  • م. آزاد
  • اسماعیل خویی
  • محمد زهری
  • محمد مختاری
  • نیما یوشیج
  • قیصر امین‌پور
  • ضیاء موحد
  • سعید سلطان‌پور
  • منصور اوجی
  • مفتون امینی
  • فریدون مشیری
سپید
  • هوشنگ ایرانی
  • تندرکیا
  • بیژن جلالی
  • احمد شاملو
  • فروغ فرخزاد
  • طاهره صفارزاده
  • نازنین نظام شهیدی
موج نو
  • احمدرضا احمدی
  • محمدرضا اصلانی
  • بیژن الهی
  • هوشنگ ایرانی
  • بهرام اردبیلی
  • محمدعلی سپانلو
  • عظیم خلیلی
  • جواد مجابی
حجم
  • یدالله رؤیایی
  • هوشنگ چالنگی
  • شاپور بنیاد
  • بیژن الهی
  • بهرام اردبیلی
  • پرویز اسلام‌پور
  • محمدرضا اصلانی
  • سیروس آتابای
ناب
  • هوشنگ چالنگی
  • سیدعلی صالحی
  • فرامرز سلیمانی
موج سوم
  • هرمز علی‌پور
دههٔ هفتاد
  • رضا براهنی
  • علی باباچاهی
  • شاپور بنیاد
  • بیژن کلکی
  • شیوا ارسطویی
  • بهزاد زرین‌پور
  • علی عبدالرضایی
  • گراناز موسوی
  • آزیتا قهرمان
  • پگاه احمدی
  • جمشید برزگر
  • حافظ موسوی
  • رزا جمالی
  • شاپور جورکش
  • علی‌رضا پنجه‌ای
  • فرشته ساری
  • فریاد شیری
  • فیروزه میزانی
  • کسرا عنقایی
  • کوروش همه‌خانی
  • گیتی خوشدل
  • محمد آزرم
  • محمود مشرف آزاد تهرانی
  • مریم هوله
  • مسعود امینی
  • منصور کوشان
  • مهرداد فلاح
  • نازنین نظام شهیدی
غزل پست‌مدرن
  • مهدی موسوی
  • فاطمه اختصاری
  • اندیشه فولادوند
  • مونا زنده‌دل
  • محمد بم
دیگر شاعران
  • بیژن جلالی
  • بیژن نجدی
  • جواد مجابی
  • رسول یونان
  • شمس لنگرودی
  • علی عبداللهی
  • محمدعلی سپانلو
  • حسن همایون
  • غلامرضا بروسان
  • شهاب مقربین
  • گروس عبدالملکیان
غزل کلاسیک
  • محمدحسین شهریار
  • سیمین بهبهانی
  • حسین منزوی
  • محمدعلی بهمنی
  • منوچهر نیستانی
افغانستان
  • نادیا انجمن
  • واصف باختری
  • خلیل‌الله خلیلی
  • مسعود نوابی
  • محمدکاظم کاظمی
  • فضل‌الله قدسی
  • ابوطالب مظفری
  • سعادت ملوک‌تاش
  • فدایی هروی
  • مخفی بدخشی
  • عبدالکریم تمنا
  • صوفی عشقری
  • نادیه فضل
  • محجوبه هروی
  • ندیم کابلی
تاجیکستان
  • صدرالدین عینی
  • فرزانه خجندی
  • اسکندر ختلانی
  • ابوالقاسم لاهوتی
  • گلرخسار صفی‌اوا
  • لایق شیرعلی
  • میرزا عبدالواحد مُنظِم
  • صدرِ ضیا
  • ساتِم اُلُغ‌زاده
  • بازار صابر
  • جلال اکرامی
  • عبید رجب
  • محمدعلی عجمی
  • صفیه گلرخسار
  • زلفیه عطایی
  • مؤمن قناعت
  • عسکر حکیم
  • عنایت حاجی‌یوا
  • عبدوملک بهاری
  • مجیب مهرداد
  • گل‌نظر کلدی
  • تیمور ذوالفقارف
  • عاشور صفر
  • دارا نجات
  • احمدجان رحمت‌زاد
  • جوره هاشمی
ازبکستان
  • حیات نعمت سمرقندی
  • خواجه
  • اسد گلزاده بخارایی
  • محمدجان شکوری بخارایی
  • مردخای بهایف
  • پیرو سلیمانی
  • میرزا تورسون‌زاده
  • شهزاده نظرزاده
  • سلامت رجبوا
  • دلشاد فرهادزاد
  • عبدالله سبحان
پاکستان
  • اقبال لاهوری
  • حفیظ جالندهری
ارمنستان
ادوارد حق‌وردیان
رمان‌نویسان
  • محمدباقر میرزا خسروی
  • علی‌محمد افغانی
  • غزاله علیزاده
  • بزرگ علوی
  • رضا امیرخانی
  • مهشید امیرشاهی
  • جواد مجابی
  • رضا براهنی
  • حسن بنی‌عامری
  • سیمین دانشور
  • محمد حنیف
  • محمود دولت‌آبادی
  • علی‌اشرف درویشیان
  • رضا قاسمی
  • هوشنگ گلشیری
  • ابوتراب خسروی
  • احمد محمود
  • سعید تشکری
  • شهریار مندنی‌پور
  • عباس معروفی
  • ایرج پزشک‌زاد
  • منصور کوشان
  • عبدوملک بهاری
  • تیمور ذوالفقارف
  • محمد محمدعلی
  • ابراهیم یونسی
  • مهسا محب‌علی
داستان‌کوتاه‌نویسان
  • جلال آل‌احمد
  • شمیم بهار
  • صادق چوبک
  • سیمین دانشور
  • نادر ابراهیمی
  • ابراهیم گلستان
  • هوشنگ گلشیری
  • صادق هدایت
  • محمدعلی جمال‌زاده
  • ابوتراب خسروی
  • مصطفی مستور
  • جعفر مدرس صادقی
  • هوشنگ مرادی کرمانی
  • علی‌اشرف درویشیان
  • بیژن نجدی
  • سراج‌الدین بناگر
  • شهرنوش پارسی‌پور
  • غلامحسین ساعدی
  • بهرام صادقی
  • گلی ترقی
نمایشنامه‌نویسان
  • میرزا فتحعلی آخوندزاده
  • ارسلان پوریا
  • علی نصیریان
  • بهرام بیضایی
  • بیژن مفید
  • غلامحسین ساعدی
  • هنگامه مفید
  • عباس نعلبندیان
  • اکبر رادی
  • پری صابری
  • محمود استادمحمد
  • میرزاده عشقی
  • محسن یلفانی
  • حمید امجد
  • محمد چرمشیر
  • محمد یعقوبی
  • نغمه ثمینی
  • محمد عثمان‌اف
  • رضا صابری
  • رضا قاسمی
  • حسین پاکدل
  • حسین پناهی
  • محمد رحمانیان
  • محمد رضایی‌راد
  • جلال تهرانی
  • امیررضا کوهستانی
  • آراز بارسقیان
فیلمنامه‌نویسان
  • ابراهیم حاتمی‌کیا
  • مسعود کیمیایی
  • اصغر فرهادی
  • رخشان بنی‌اعتماد
  • بهرام بیضایی
  • کامبوزیا پرتوی
  • داریوش مهرجویی
  • ابراهیم گلستان
  • علی حاتمی
  • مجید مجیدی
  • پیمان قاسم‌خانی
  • ناصر تقوایی
  • شادمهر راستین
  • اصغر عبداللهی
  • کیومرث پوراحمد
  • عباس کیارستمی
  • نرگس آبیار
کودک و نوجوان
  • جبار باغچه بان
  • پروین دولت آبادی
  • عباس یمینی‌شریف
  • محمود کیانوش
  • مصطفی رحماندوست
  • قیصر امین‌پور
  • جعفر ابراهیمی
  • اسدالله شعبانی
  • افسانه شعبان نژاد
  • بیوک ملکی
  • بابک نیک طلب
  • شکوه قاسم‌نیا
  • ناصر کشاورز
  • مهری ماهوتی
  • افشین علا
  • علی اصغر سیدآبادی
  • آتوسا صالحی
  • حمید هنرجو
  • محمود پوروهاب
  • عرفان نظر آهاری
  • رودابه حمزه ای
  • یحیی علوی فرد
سایر
  • علی‌اکبر دهخدا
  • محمد معین
  • حسن عمید
  • زهرا کیا
انجمن‌ها و محافل ادبی
  • انجمن ادبی ایران
  • انجمن ادبی شمع سوخته
  • کانون نویسندگان ایران
  • انجمن ادبی هرات
برگرفته از «https://fa.teknopedia.teknokrat.ac.id/w/index.php?title=یسنا&oldid=41621893»
رده‌ها:
  • آیین کهن ایرانی
  • اوستا
  • فرهنگ در ایران
  • متون زرتشتی
  • نام‌های زنان ایران
  • نسک‌های اوستا
رده‌های پنهان:
  • مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است
  • همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع

  • indonesia
  • Polski
  • العربية
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Italiano
  • مصرى
  • Nederlands
  • 日本語
  • Português
  • Sinugboanong Binisaya
  • Svenska
  • країнська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 文
  • Русский
Sunting pranala
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id