درگاههای ویکیپدیا: فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری
درگاه تاریخ تاریخ پژوهش در رخدادها و کارهای آدمی در گذشتهاست. هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی از علوم انسانی یا علوم اجتماعی قرار دادهاند، با این حال میتوان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛ زیرا روشهای مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شدهاند. تاریخ نگاران غالبا به اهمیت نوشتههای تاریخی اشاره میکنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ساخته نشده بود اشاره میکند. تقسیم تاریخ به شکل پیش از تاریخ و پس از تاریخ بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد زیرا خط در هر جای دنیا در زمان خاصی پدید آمدهاست.
تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخهها و گرایشهای جانبی زیادی است که از آن میان میتوان به تاریخشماری، تاریخنگاری، تبارشناسی، تاریخ اقتصاد و خطشناسی قدیمی اشاره کرد. نوشتار برگزیده آرامگاه کورش بزرگ مقبره کورش بزرگ است، بنایی بیپیرایه ولی با معماری منحصر به فرد، در فاصله حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخهای پاسارگاد است.این بنا از همه سوی دشت مرغاب پیداست، بهویژه اگر از سمت جنوب غربی از راه باستانی گذر کنیم و از تنگه بلاغی وارد دشت شویم، نخستین چیزی که جلب توجه میکند آرامگاه کوروش است.این اثر در سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان زیر مجموعه پاسارگاد تحت شماره ۱۱۰۶ در میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاست.ساختمان آرامگاه دو هزار و پانصد سال در برابر عوامل مخرب طبیعی و غیرطبیعی پایداری کردهاست و هنوز در دشت پاسارگاد پابرجاست. قاعده یا زیربنای اصلی آن سکویی است سنگی که طرح آن یک مربع مستطیل به طول ۱۳٫۳۵ متر و عرض ۱۲٫۳۰ متر میسازد.روی آرامگاه کورش نوشتهای به خط میخی پارسی باستان وجود داشت به این مضمون: زندگینامه برگزیده محمد بن عبداللّه (زادهٔ ۵۷۰ در مکه – درگذشتهٔ ۶۳۲ میلادی در مدینه) بنیانگذار و پیامبر اسلام و به باور مسلمانان، آخرین پیامبر در سلسلهٔ پیامبران الهی و تحویلدهندهٔ کتاب آسمانی قرآن و بازگردانندهٔ آیین اصلی و تحریف نشدهٔ یکتاپرستی است. او همچنین به عنوان یک سیاستمدار، بازرگان، سخنران، قانونگذار، اصلاحگر، فرمانده جنگی، و برای مسلمانان و پیروان برخی مذاهب دیگر مأمور تعلیم فرمانهای الهی به شمار میرود.او در سال ۵۷۰ میلادی، در مکه در شبه جزیره عربستان زاده شد. در دوران جوانی به بازرگانی مشغول بود، و نخستین بار در ۲۵ سالگی ازدواج کرد. او در مدینه توانست قبیلههای در حال جنگ را متحد کند و پس از هشت سال جنگ با مکه، به همراه پیروانش که تا آن زمان بیش از ده هزار نفر بودند، مکه را بدون خونریزی فتح کند. محمد ده سال پس از هجرت، و چند ماه پس از بازگشت از حجةالوداع، بیمار شد و درگذشت.
دورههای تاریخی عصر آهن در دانش باستانشناسی دورهای است که در آن بشر به گستردگی از آهن در جایگاه مادهای برای ساخت ابزار و جنگافزار سود برد. به جز این جامعههای کهن تغییرهایی در زمینه کشاورزی، باورها و شیوههای هنری نسبت به گذشته یافت. عصر آهن که در سامانه سهدورهای پس از عصر برنز جایمیگیرد، واپسین این دورهها در زمان پیش از تاریخ میباشد. زمان رخداد این دوره در جاهای گوناگون متفاوتاست. به گونه سنتی آغاز این زمان را سده ۱۲ (پیش از میلاد) در خاور نزدیک باستان، هندوستان باستان و یونان باستان میدانند. در دیگر بخشهای اروپا این دوره دیرتر آغاز گشت. در اروپای مرکزی این دوره از سده ۸ (پیش از میلاد) و در اروپای شمالی در سده ۶ (پیش از میلاد) آغاز گشت. گداختن آهن و آهنگری در ۱۲۰۰ (پیش از میلاد) در آفریقای باختری آغاز گشت. عصر آهن در کرانههای مدیترانه با آغاز دوره تاریخی هلنی و امپراتوری روم، در هندوستان با بوداییگری و جینیسم، در چین با کنفوسیوسگرایی ودر شمال اروپا با سدههای میانی آغازین به پایان رسید. تمدنها روم باستان حکومت اولین امپراتور روم، آگوستوس در سال ۲۷ قبل از میلاد آغاز شد. این حکومت شاهد آغاز پکس رومانا، با دوران ثبات سیاسی و شکوه و جلال فراوان که حدود ۲۰۰ سال ادامه داشت، بود. در طول این دوره، امپراتور روم به مدیترانه و بخش اعظم اروپای غربی حکومت میکرد. امپراتوری به شکل کاملی سازماندهی شده بود و به خوبی اداره و کنترل میشد. یک شبکه از راهها سرزمینهای امپراتوری را به پایتخت، رم، متصل میکرد. لژیون آموزش دیده روم از تمام نقاط بحرانی در طول مرزهایش دفاع میکرد. شهروندان رومی از یک قانون مشترک، فرهنگ مشترک و زبان مشترک، لاتین، بهره مند بودند.جامعه رومی بر اساس طبقات کاملاً مجزا سازماندهی شده بود. نوشتارهای برگزیده مقالههای برگزیده:  مقالههای خوب: یادبودهای برگزیده
نگارهٔ برگزیده ناچخ با سر قوچ، مربوط به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد تاریخ بر پایه مکان تاریخ ایالات متحده آمریکا بعنوان یک کشور به کمابیش چهارصد سال باز میگردد، کما اینکه روز استقلال رسمی آمریکا در سال ۱۷۷۶ بود. اما آمریکا بعنوان یک زیستگاه بشری قدمت بسیار بیشتری دارد. نخستین انسانهایی که به قاره آمریکا رسیدند، بخشی از موج مردمانی بودند که به آرامی از آفریقا گذر کرده به قارههای دیگر رفته بودند. پارهای از این مردمان حدود یکصد هزار سال پیش ابتدا به آسیا و اروپا مهاجرت کردند. زمانی گروههای اندکی از همین مردمان به اقیانوس آرام رسیدند و حتی از اقیانوس نیز گذشتند و خود را به استرالیا رساندند. اگرچه گفته میشود که مردمان شمال اروپا مانند وایکینگها بارها به سواحل شرقی آمریکا آمده بودند ولی موج مهاجرت اروپاییها، پس از سفر کریستف کلمب از کشور پرتغال به این قاره آغاز شد. تاریخ بر پایه موضوع تاریخ فیزیک٬ به عنوان یکی از شکلهای علم فیزیک(از زبان یونانی: φύσις تلفظ:فیزیس به معنی «طبیعت») به طور تاریخی از فلسفه گسترش یافت و در زمان گذشته به فیزیک به نام فلسفه طبیعی شناخته میشد و اصطلاحی بود برای بیان زمینهای که بررسیاش «نحوه کار طبیعیت» بود.عناصری که فیزیک را تشکیل میدهند از رشتههای اخترشناسی، اپتیک و مکانیک مشتق شدهاند که از طریق بررسی هندسه در یک حوزه جمع میشوند. این قوانین ریاضی از تاریخ باستان با تمدن بابل و نویسندگان هلنی مانند ارشمیدس و بطلمیوس آغاز شدهاست. در همین حال، فلسفهای که شامل فیزیک میشد و بر روی موضوعات تشریحی (نه توصیفی) تمرکز میکرد عمدتا حول عقاید ارسطو درباره علتهای چهارگانه وی، رشد یافت.حرکت به سوی درک منطقی از طبیعت حداقل از دوره کهن یونان (۶۵۰ پیش از میلاد مسیح – ۴۸۰ پیش از میلاد مسیح) با فیلسوفان پیشاسقراطی آغاز گشت. تالس (قرون ۶ و ۷ پیش از میلاد) لقب پدر علم را برای امتناع از پذیرش توصیفات مختلف مافوق طبیعی، مذهبی یا اساطیری برای پدیدههای طبیعی گرفت، او معتقد بود که هر واقعهای در جهان، یک علت طبیعی دارد. آیا میدانستید؟
آنچه میتوانید انجام دهید ویکیپروژههاگفتار برگزیده«من براین باورم که اگر عصری بیش از حد از تاریخ انباشته شود، این خود از پنج جهت برای زندگی زیانبار و خطرناک است. بدین معنی که افراط در توجه به تاریخ، میان دنیای درون و برون تقابل و تضادی ایجاد میکند که نتیجهاش تضعیف شخصیت است.» ردهها رده:تاریخ • رده:سالها • رده:تاریخ بر پایه مکان • رده:تاریخ بر پایه موضوع • رده:تاریخ بر پایه گروه نژادی • رده:تاریخنگاری • رده:باستانشناسی • رده:کتابهای تاریخی • رده:اسناد تاریخی • نقشهها • نگارهها • مجلهها • موزهها • سازمانها • داستانها • رده:مقالههای خرد تاریخ • رده:گاهشمارها • رده:گاهنگاری • رده:افراد • موضوعاتدرگاههای وابستهدر دیگر پروژههای ویکیمدیا |
.svg)
.svg)
