Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. تربت حیدریه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تربت حیدریه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مختصات: ۳۵°۱۷′شمالی ۵۹°۱۳′شرقی / ۳۵٫۲۸°شمالی ۵۹٫۲۲°شرقی / 35.28; 59.22
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
با تربت جام اشتباه نشود.
تربت حیدریه
کشور ایران
استانخراسان رضوی
شهرستانتربت حیدریه
بخشمرکزی
نام(های) دیگرپایتخت ابریشم ایران
نام(های) پیشینزاوه، رخ
سال شهرشدن۱۳۰۵
مردم
جمعیت۱۴۰٬۰۱۹ نفر (سرشماری ۱۳۹۵)
رشد جمعیت۷٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
مساحت۳۲Km² کیلومتر مربع
ارتفاع۱۴۵۰
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۴
میانگین بارش سالانه۲۵۰
روزهای یخبندان سالانه۱۰۰
اطلاعات شهری
ره‌آوردزعفران، ابریشم، پسته، بادام
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۵۱
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۳۲ ل
 ایران ۳۲ ن
 ایران ۳۶ ن
 ایران ۴۲ ی
کد آماری۱۳۶۱
تربت حیدریه بر ایران واقع شده‌است
تربت حیدریه
روی نقشه ایران
۳۵°۱۷′شمالی ۵۹°۱۳′شرقی / ۳۵٫۲۸°شمالی ۵۹٫۲۲°شرقی / 35.28; 59.22

تُربَتِ حِیدَریه (به‌معنای: مزار قطب‌الدین حیدر)[۱] با نام تاریخی زاوه و رُخ یکی از شهرهای استان خراسان رضوی و مرکز شهرستان تربت حیدریه است. این شهر قطب زعفران جهان[۲] و پایتخت ابریشم ایران است.[۳]

تربت حیدریه، بزرگ‌ترین شهر در جنوب استان خراسان رضوی است و با شهرستان‌های مجاور خود، جمعیتی بیش از یک میلیون نفر را در بر می‌گیرد. تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد و ۱۰۰۵ کیلومتری تهران واقع شده و ارتفاع آن ۱۴۵۰ متر از سطح دریا است. نام تربت حیدریه به اعتبار نام قطب‌الدین حیدر بر واژه اصیل و ایرانی زاوه در قرن نهم و بعد از آن غلبه یافت.[۱] این شهر در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه کوهسرخ قرار دارد.[۴]

پیشینه

تربت حیدریه در قدیم با نام زاوه و همچنین ولایت رخ شهرت داشته است. پیشینه تاریخی تربت حیدریه به نام زاوه به دوران قبل از اسلام و دوره اشکانیان برمی‌گردد و به مناسبت مقبره قطب‌الدین حیدر از معاصرین عطار و از صوفیان قرن ششم هجری بوده به این نام خوانده شده است. قطب‌الدین حیدر، از صوفیان اواخر قرن ششم و اوائل قرن هفتم (درگذشتهٔ ۶۱۸ ه‍.ق)، سرسلسلهٔ طریقت حیدریه، از ترکستان به زاوه مهاجرت کرد و در همان‌جا درگذشت و مدفون شد و شهر به حرمت او به تدریج تربت قطب‌الدین حیدر و بعدها تربت حیدری نام گرفت، و سرانجام به تربت حیدریه معروف شد. مزار وی هم اینک یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر است.[۵][۶] بنای زاوه را به زوطهماسب نسبت می‌دهند.[۷] براساس شواهد و کشفیات باستان‌شناسی در اطراف شهرستان تربت (به‌ویژه غار ماه‌پری، سنگ نگاره‌های کدکن و سفال‌های مکشوفه از چندین محوطه تاریخی) حکایت از وجود زیستگاه‌هایی در هزاره‌های چهارم و پنجم پیش از میلاد در این منطقه دارد.[۸] اولین گزارش‌ها از منطقه زاوه را در منابع تاریخ پس از اسلام می‌بینیم. در جریان فتح خراسان اشاره بر آن است که خلیفه سوم، عبدالله بن عامر را مأمور خراسان کرد. این عامر رخ، زاوه، خواف، اسفراین و ارغیان در نیشابور را فتح کرد تا به تختگاه نیشابور رسید. از دقت در گزارش‌های جوینی و عبدالله بن فضل‌الله، درمی‌یابیم که زاوه نخستین شهری بوده است که درگیری پیش‌بینی نشده‌ای را بر دشمن تحمیل کرد و به قیمت سقوط خود افتخار آفرید. مردم زاوه نخستین قربانیان حمله سراسری مغول‌ها بودند مقارن همین ایام، قطب‌الدین حیدر عارف مشهور قرن ششم که از مدت‌ها پیش در شهر زاوه اقامت گزیده بود درگذشت.[۹] تربت حیدریه پس از دوره صفوی به صورت شهر درآمد. در واقع شهر در حدود دویست سال پیش یعنی دوره حاکمیت اسحاق‌خان قرایی از خوانین و رجال سیاسی عصر قاجاریه رونق گرفت. اسحاق‌خان به مرمت و آبادانی شهر پرداخته و آن چنان تحولی در شهر به‌وجود آورد که این شهر تا مدت‌ها به تربت اسحاق‌خان معروف بوده است.[۱۰]

کنسولگری‌ها: تا پیش از جنگ جهانی دوم، کنسولگری‌های انگلستان و روسیه در تربت حیدریه و در منطقهٔ باغ‌سلطانی شهر مشغول فعالیت بوده‌اند که نشان دهنده اهمیت سیاسی و اقتصادی این شهر در آن دوره است.[۱۱][۱۲]

معماری

این شهر از آثار تاریخی_معماری بسیاری بهره‌مند است، از جمله:

همچنین این شهر از دو بافت خانگی فرسوده و مدرن بهره می‌برد. البته بیشتر خانه‌ها در این شهر فرسوده و به سبک قدیمی ساخته می‌شوند.[۱۵]

موقعیت جغرافیایی

شهرستان تربت حیدریه با وسعت ۳۶۸۱ کیلومتر مربع در جنوب غربی مشهد قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این شهر در مدار ۵۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۱۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۵۰متر است. بلندترین قله شهرستان، قله ملکان به ارتفاع ۳۰۱۳ متر می‌باشد.

فریمان مشهد نیشابور
زاوه و تربت جام شمال کاشمر
شرق   تربت حیدریه    غرب
جنوب
خواف رشتخوار و گناباد شهرستان مه‌ولات

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۴۰٬۰۱۹ نفر (در ۴۳٬۰۲۹ خانوار) بوده است که از این نظر رتبه چهارم استان را داراست.[۱۶] جمعیت کل شهرستان تربت حیدریه ۲۲۴٬۶۲۶ نفر است. تا سال ۱۳۷۲، شهرستان تربت حیدریه رتبه دوم جمعیت را در استان خراسان بزرگ بعد از مشهد دارا بود که با تفکیک آن به ۵ شهرستان، رتبه آن تنزل یافت.

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۴۵۳۰٬۱۰۶—    
۱۳۵۵۴۳٬۲۵۹۴۳٫۷٪+
۱۳۶۵۷۲٬۰۶۸۶۶٫۶٪+
۱۳۷۰۸۱٬۷۸۱۱۳٫۵٪+
۱۳۷۵۹۴٬۶۴۷۱۵٫۷٪+
۱۳۸۵۱۱۹٬۳۶۰۲۶٫۱٪+
۱۳۹۰۱۳۱٬۱۵۰۹٫۹٪+
۱۳۹۵۱۴۰٬۰۱۹۶٫۸٪+

زبان و مردم

مردم تربت حیدریه به زبان فارسی و با گویش تربتی صحبت می‌کنند. گویش مردم تربت حیدریه نزدیکی زیادی به گویش دیگر شهرهای خراسان به خصوص گویش مشهدی، کاشمری و نیشابوری دارد. کتاب شعرهایی نیز با لهجه تربتی همچون سمندر خان سالار نوشتهٔ علی اکبر عباسی فهندری و همچنین فریاد تربتی اثر محمد قهرمان تألیف شده‌اند.[۱۷]

اماکن تاریخی، آثار باستانی و جهانگردی

رودخانه حصار

باغات کامه علیا و سفلی در شمال تربت حیدریه و رودخانه حصار و صنوبر، آبشار رودمعجن و شکارگاه از جاذبه‌های طبیعی این شهرستان هستند. از جاذبه‌های دیدنی و تفریحی شهر تربت حیدریه می‌توان به اماکنی همچون مجموعه باغ ملی و پارک ملت و پارک جنگلی پیشکوه اشاره کرد.

آثار ثبت‌شده

مقالهٔ اصلی: فهرست آثار ملی شهرستان تربت حیدریه

رودخانه‌ها

این رودخانه که سرچشمه آن کوه‌های حصار می‌باشد رودخانه تقریباً پرآبی است که باعث ایجاد سرسبزی در این روستا شده و پس از حصار آب آن به چند روستای دیگر سرازیر می‌شود.[۱۸]

  • آبشار رودمعجن

روستای رودمعجن در ۴۸ کیلومتری غرب تربت حیدریه واقع است. در ۴ کیلومتری این روستا آبشاری زیبا به ارتفاع ۲۸ متر پدید آمده که از رشته‌کوه چهل تن در ۴۵ کیلومتری غرب شهرستان سرچشمه می‌گیرد. رودمعجن پس از ایجاد آبشار و مشروب کردن آبادی، در نزدیکی روستای رودمعجن وارد رودخانه حصارچه می‌شود.[۱۹]

  • چشمه کاریز آب باریک

این چشمه زیبا قدمت زیادی داشته و آب این چشمه از نظر مواد معدنی از بهترین آب‌های جهان محسوب می‌شود. این چشمه در روستای قوزان در ۱۰ کیلومتری جاده تربت حیدریه-کاشمر قرار دارد.

روستاها

مناظر طبیعی و چشم‌نواز مسیر هفده کیلومتری روستای صنوبر تا بخش مرکزی تربت حیدریه در ضلع شمال غربی این شهرستان افراد زیادی را به دیدن آن‌جا ترغیب می‌کند. جاری بودن آب رودخانه در روستای صنوبر، وجود باغات میوه و قرار گرفتن خانه‌های مسکونی به صورت پلکانی از جاذبه‌های دیدنی این روستا است. این روستا در میان کوه و جریان رودخانه شصت‌دره، منطقه خوش آب و هوا و نسبتاً سرد و سرسبزی پدیدآورده است. از جاذبه‌های گردشگری این روستا می‌توان به کوه شصت‌دره از کوه‌های مرتفع رشته‌کوه کوهسرخ در شهرستان تربت حیدریه اشاره کرد.[۲۰]

مزارع کشاورزی در روستاهای اطراف تربت حیدریه

جاذبه‌های طبیعی

  • مناطق شکار ممنوع بزمای و ژرف

این مناطق در شرق شهرستان تربت حیدریه و در ارتفاعات شهرستان زاوه قرار دارند. این مناطق جلگه‌ای در بعضی نواحی دارای ارتفاعات سنگی زیبایی هستند که مامنی مناسب برای زیست حیوانات وحشی به‌شمار می‌روند. در این مناطق حیواناتی نظیر قوچ، میش، قرقاول، سیاه سینه، گرگ و عقاب زندگی می‌کنند.[۲۱]

  • غار ماه پری

به‌رغم وجود آثار باستانی متعدد و شواهد برجای مانده که حکایت از پیشینه‌ای مشخص و رد پای انسان ماقبل تاریخ در منطقه تربت حیدریه دارد از دیگر نمونه‌های با اهمیت آثار غاری است موسوم به ماه پری در ۱۹ کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه در نزدیکی روستایی به نام صنوبر که به استناد بررسی باستان‌شناسی از نخستین زیست‌گاه‌های این منطقه مربوط به پیش از تاریخ بوده است.

  • ارتفاعات ملکان (یا عامیانه مُلکوه)

این ارتفاعات در ۷۰ کیلومتری شمال غربی تربت، در بخش کدکن قرار دارد. هر ساله تعداد زیادی از کوهنوردان جهت صعود به قله‌های این ارتفاعات عازم منطقه می‌شوند. در مسیر این ارتفاعات باغات میوه بسیار و چشمه سارهای جوشان و چشم‌اندازهای بدیع فراوان وجود دارد.

پیشکوه
نمایی از پیشکوه
تربت حیدریه از پیشکوه

آثار ساختگی

  • پارک کوهستانی پیشکوه

این پارک در حاشیه شهر تربت حیدریه واقع شده است و با مساحت ۸۰۰ هکتار، بزرگ‌ترین پارک جنگلی در خاورمیانه نام گرفته است. بخشی از این پارک تا ارتفاعات ۳ قله امتداد یافته است. این پارک شامل گلزار شهدا، پارک سنگی، رستوران، کافه سنتی و مصلا است که در آن وسایل تفریح کودکان قرار دارد. عملیات اجرایی این پروژه از سال ۱۳۷۸ آغاز شده و هنوز ادامه دارد. پارک پیشکوه یکی از فضاهای سبز شهرستان تربت حیدریه است. موقعیت جغرافیایی، منابع غنی آب و خاک و مناظر زیبا از دلایل معرفی این پارک به عنوان منطقه نمونه گردشگری است و به دلیل قرار داشتن در دامنه کوه و اشراف داشتن به شهر تربت حیدریه، چشم‌انداز زیبایی را به وجود آورده است.[۲۲]

صنایع دستی

از صنایع دستی تربت حیدریه می‌توان به آهنگری، هنر مسگری، نمدبافی، حصیربافی، نجاری و مصنوعات چرمی و همچنین فرش‌بافی اشاره کرد، و به سبب پرورش کرم ابریشم، چله‌کشی ابریشم نیز رواج دارد.[۲۳]

مینیاتور، سیاه‌قلم، ترمه، گلیم، فرت بافی، زیورآلات، چرم دوزی، تراش سنگ، رودوزی سنتی، تابلو و تابلو فرش از دیگر محصولات تولیدی در تربت حیدریه است.[۲۴]

فهرست مشاهیر و نام آوران شهر تربت حیدریه در بخش اهالی تربت حیدریه قابل مشاهده است.

فرهنگ و هنر

سینماها

تربت حیدریه پیش از انقلاب ۱۳۵۷ دارای چهار سینما به نام‌های فردوسی، تاج، سعدی و مولن روژ بود که پس از انقلاب به غیر از سینما تاج بقیهٔ آن‌ها تعطیل شدند. تا سال ۱۳۸۴ سینما بیست و دو بهمن (تاج سابق) که با دارا بودن هزار صندلی یکی از منحصر به فردترین سینماهای ایران قلمداد می‌شد فعال بود، اما در آن سال به بهانه بازسازی و ترمیم تخریب شد و بودجه آن را بزرگ مردان به جیب زدن ولی مراحل بازسازی آن هرگز آغاز نگردید.[۲۵] در سال ۱۳۹۳ طرح تجهیز سالن اندیشه در این شهر برای بهره‌برداری از آن به عنوان سالن سینما با ظرفیت ۲۳۲ نفر آغاز شد و از آن زمان به بعد این سالن به صورت محدود به اکران فیلم‌های سینمایی روز ایران می‌پردازد.[۲۶]

برخی از کتابخانه‌های موجود تربت حیدریه

فهرست کتاب‌خانه‌های تربت حیدریه:[۲۷]
تأسیس نام شمار نسخه‌ها توضیحات
۱۳۹۳ امام رضا (آستان قدس رضوی) ۱۳۴۰۲ [۲۸]
۱۳۶۴ شهید بهشتی ۲۲۴۰۷
۱۳۶۲ علی‌اکبر عبداللهی ۱۰۶۷۸
۱۳۹۱ کتابخانه مرکزی دانشگاه دولتی تربت‌حیدریه ۱۴۰۰۰ [۲۹]
۱۳۷۴ آیت الله کاشانی ۱۴۰۰۰

زعفران

مزارع زعفران در تربت حیدریه

تربت حیدریه قطب تولید زعفران در جهان استپ[۲] با تولید بیش از ۵۰ تن زعفران خشک، دارای رتبه اول از لحاظ تولید زعفران در دنیا است. استان خراسان رضوی بیشترین مقدار زعفران تولیدی کشور را دارا می‌باشد.

تولید زعفران در این شهرستان توانست وضعیت اقتصادی کشاورزان را بهبود ببخشد.

صنایع و معادن

تربت حیدریه دارای دو شهرک صنعتی است و مهم‌ترین واحدهای تولیدی صنعتی شهرستان شامل کارخانه قند تربت حیدریه، طلای زرمهر، کاشی زرین، کارخانه کائولن، کارخانه لوله و اتصالات پلی اتیلن و محصولاتی چون شیر و فرآورده‌های لبنی، آرد، زیره و پنبه‌پاک‌کنی، خوراک دام، سردخانه بزرگ ده هزار تنی و کارگاه‌های ابریشم‌کشی است.

مجتمع فولاد تربت حیدریه، بزرگ‌ترین پروژه صنعتی شرق کشور:[۳۰]

مجتمع فولاد تربت حیدریه که در بخش رُخ این شهرستان در حال احداث است، در زمینی به مساحت ۵۵۰ هکتار و با اعتبار یک میلیارد یورو در فازهای اول و دوم عملیات اجرایی آن شروع شده است. با اتمام ساخت این مجتمع، برای ۲۸۰۰ نفر به صورت مستقیم و برای ۱۲ هزار نفر غیرمستقیم اشتغال فراهم خواهد شد. اهمیت و حجم این طرح با بزرگی شرکت فولاد مبارکه اصفهان قابل قیاس خواهد بود و با ایجاد زنجیره‌های پایین‌دستی و صنایع وابسته می‌تواند اقتصاد شرق کشور را متحول کند.[۳۱]

همچنین دو کارخانهٔ فولادسازی دیگر در تربت حیدریه دارای مجوز هستند که به دلایل مختلف از جمله عدم گشایش اعتبار و همچنین نیاز به منابع زیاد آب، کار احداث آن‌ها پیشرفت بسیار ناچیزی داشته است.[۳۲] از این رو عملیات انتقال آب از دریای عمان به منطقه خراسان رضوی یکی از طرح‌های عظیم دیگری است که از سال ۱۳۹۹ شروع شده تا جهت استفاده در صنایع بزرگ منطقه از جمله کارخانجات فولادسازی تربت حیدریه و معادن سنگان خواف به کار گرفته شود.[۳۳]

تربت حیدریه دارای معادن غنی و متنوع بیش از ۲۳ نوع ماده معدنی می‌باشد. وجود معادن غنی سیلیس به عنوان غنی‌ترین منابع سیلیس جهان، باریت، منیزیت، آگات، بنتونیت، کالک، خاک‌های صنعتی، گل سفید، گچ، آهک، کرومیت، منگنز، مس، نقره، طلا، فیروزه و سنگ‌های تزئینی (تراورتن-گرانیت-مرمر) شهرستان تربت حیدریه را در زمره یکی از قطب‌های معدنی استان خراسان رضوی قرار داده است.[۳۴]

بایگ، یکی از شهرهای تربت حیدریه مرکز ابریشم ایران نام گرفته و بالغ بر ۸۰٪ ابریشم کشور در این محل تولید و فرآوری می‌شود.[۳۵] هرچند واردات بی‌رویه پیله چینی صنعت نوغانداری تربت حیدریه را تهدید می‌کند.[۳۶] پسته و بادام نیز از دیگر محصولات کشاورزی این منطقه است. معادن طلای زرمهر تربت حیدریه تولیدکننده اولین شمش‌های طلا در کشور است که در بازار بورس اوراق بهادار تهران معامله می‌شوند.[۳۷]

سایر کارخانجات و واحدهای تولیدی شهرستان شامل کارخانه بزرگ سیمان زاوه تربت، کارخانه سیم رضا، کارخانه مس توس، کارخانه آرد والسی، کارخانه آرد بهنام، کارخانه ایران نکتار، صنایع پلی اتیلن اطلس پلیمر خاوران، زیره پاک کنی و پنبه پاک کنی طلای سفید، کارخانه شیر پاکان رضوان، کارگاه‌های ابریشم کشی، کارخانه خوراک دام رخ، کارخانه خوراک دام زاوه، مجتمع صنایع تبدیلی رادوار توس، کارخانه ماکارونی مهسان، شرکت زعفران کیان توس، کارخانه خوراک دام خراسان، کارخانه نمک سرهنگ، کارخانه گچ رخ و … می‌باشد.[۳۸]

سوغات

مهم‌ترین سوغاتی‌های تربت حیدریه زعفران، پسته ،بادام، گردو و خشکبار هستند. همچنین نوعی حلوا به نام حلوا جوزی (حلوا گردویی) در بخش بایگ تربت حیدریه از دیگر سوغات‌های این شهرستان است.[۳۹] به دلیل تنوع هوایی گیاهان مختلفی همچون کنگر، انواع گون، انواع درمنه، لاله و ریواس در منطقه می‌روید. از گیاهان دارویی می‌توان به گل گاوزبان، کلپوره، آویشن، گل ختمی، و کما اشاره کرد، که این گیاهان دارویی نیز می‌تواند جزو سوغات شهرستان در نظر گرفته شود.[۴۰]

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی

تربت حیدریه در سال‌های اخیر به عنوان قطب دانشگاهی در خراسان رضوی، از امکانات آموزش عالی خوبی برخوردار است.

مراکز آموزش عالی تربت حیدریه عبارت‌اند از:

بیمارستان‌ها

بیمارستان‌های شهر تربت حیدریه عبارت‌اند از:

  • بیمارستان ۱۹۰ تختخوابی نهم دی
  • بیمارستان ۱۶۰ تختخوابی رازی وابسته به تأمین اجتماعی[۴۳]
  • بیمارستان ۲۷۲ تختخوابی امام حسین
  • بیمارستان ۵۵۱ ارتش تربت حیدریه

حمل و نقل و ترانزیت

قرار گرفتن تربت حیدریه در میانه استان خراسان رضوی و ترانزیت شمال-جنوب باعث شده است این شهر از موقعیت استراتژیک بسیار مهمی برخوردار باشد.[۴۴] موقعیت شهرستان تربت حیدریه به گونه‌ای است که از همهٔ راه‌های مواصلاتی مهم فاصله کمی داشته و کوریدور شمال به جنوب و شرق به غرب محسوب می‌شود. تربت حیدریه و شیراز دو مرکز دریافت و انتقال مایکروویو در ایران بوده که از لحاظ توپوگرافی بهترین موقعیت را داشته‌اند. این ویژگی منحصر به دو شهر مذکور بوده و تمامی خطوط دیتا و اینترنتی ایران از این دو نقطه مخابره می‌گردد.[۴۵]

راه‌آهن

تربت حیدریه از سال ۸۴ به راه‌آهن سراسری ایران متصل شده که ایستگاه آن واقع در ۵ کیلومتری تربت‌حیدریه است.[۴۶] ایستگاه راه‌آهن تربت حیدریه، بزرگ‌ترین ایستگاه تشکیلاتی در حوزه راه‌آهن شرق است و علاوه بر امکانات لجستیکی بالا، دارای ۱۳ خط ریلی است. این ایستگاه، همچنین بزرگ‌ترین پایانهٔ صادرات ریلی سیمان کشور را داراست که ظرفیت بارگیری روزانهٔ سیمان در آن بیش از دوهزار تن است.[۴۷]

با توجه به موقعیت تربت حیدریه، ایستگاه راه‌آهن آن از پتانسیل بسیار زیادی برای پیشرفت برخوردار است. در آذرماه ۱۳۹۹، خط راه‌آهن خواف-هرات، با ارسال محمولهٔ سیمان از ایستگاه تربت حیدریه رسماً افتتاح شد و کشور افغانستان از طریق این ایستگاه به شبکه ریلی سراسری ایران و آب‌های آزاد متصل گردید.[۴۸]

حمل و نقل درون‌شهری

تاکسیرانی

هم‌اکنون حدود ۷۵۰ تاکسی زرد در این شهر خدمت‌رسانی می‌کنند و با توجه به استقبال مردم از اسفند سال ۹۴ تاکسی بی‌سیم در سطح شهر به بهره‌برداری رسید.[۴۹] همچنین تاکسی‌های اینترنتی اسنپ و تپسی نیز در این شهر فعال هستند.[۵۰][۵۱]

اتوبوسرانی

سازمان اتوبوسرانی تربت حیدریه از سال ۱۳۷۹ آغاز به کار کرده است و در این مدت توانسته جایگاه خود را در میان مردم بیابد.[۵۲] ۶۸ دستگاه اتوبوس در ناوگان اتوبوسرانی تربت حیدریه موجود است که ۲۲ دستگاه آن در اختیار سازمان و بقیه به بخش خصوصی واگذار شده است. هم‌اکنون ۲۴ خط که ۱۱ خط آن درون‌شهری است روزانه ۱۱ هزار نفر را در مسیرهای درون‌شهری جابجا می‌نمایند. البته به دلیل رفع راه‌بندان و روان‌سازی تردد درون‌شهری، ایستگاه‌های اتوبوس را از مرکز شهر دور کرده‌اند که دسترسی آسان به ایستگاه اتوبوس را برای شهروندان کمی دشوار کرده است.[۵۳]

محله‌های قدیمی

محلات قدیمی تربت حیدریه عبارتند از:

سرتروسی، قلعه کهنه ، برزار، باغ سلطانی، شیر چارسو گذر صدر، کوچه غازیان به اضافه محلات و شهرک‌های جدیدی که به علت توسعه شهر ایجاد شده است.[۵۴]

افراد برجسته

صفحهٔ اصلی: رده:اهالی تربت حیدریه

پیوند به بیرون

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای تربت حیدریه دارد.

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «چرا نام این شهر تربت حیدریه است؟». سایت ایسنا. ۱۸ می ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ جولای ۲۰۱۷.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «تربت حیدریه قطب زعفران جهان است/ عده‌ای ترمز و مانع توسعه شده‌اند». خبرگزاری ایلنا. ۲۰۲۳-۰۹-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۹.
  3. ↑ «پایتخت ابریشم‌کشی ایران کجاست؟». ایسنا. ۲۰۱۵-۰۵-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۹.
  4. ↑ «معرفی شهرستان - اداره میراث فرهنگی شهرستان بردسکن». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
  5. ↑ جغرافیای تاریخی ولایت زاوه. به کوشش محمدرضا خسروی.
  6. ↑ «چرا نام این شهرستان "تربت حیدریه" است؟». ایسنا. ۲۰۱۶-۰۵-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  7. ↑ همان
  8. ↑ «اداره میراث فرهنگی شهرستان تربت حیدریه - معرفی تربت حیدریه». torbateheydarieh.razavichto.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  9. ↑ شبان، مرتضی (۱۳۹۲). دیار حیدریه. مهرسیما.
  10. ↑ «خاندان قرائی». شهرداری تربت حیدریه. ۲۵ مرداد ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۳۹۷.
  11. ↑ «یک سند انگلیسی دربارهٔ تربت حیدریه؛ این سند را فرماندهی ارتش بریتانیا در هندوستان منتشر کرده است».
  12. ↑ «در جستجوی حقایق شهریور 1320، رقابت پنهان روس و انگلیس (6)».
  13. ↑ «مسجد جامع تربت‌حیدریه؛ نمونه منحصر به‌فردی از معماری اسلامی در عصر قاجار». khorasan.iqna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۹.
  14. ↑ «خراسان رضوی». www.khorasannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۹.
  15. ↑ «نگاهی به خوب و بد آپارتمان‌سازی در تربت‌حیدریه». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۹.
  16. ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  17. ↑ بهمن صباغ‌زاده (۳۰ نوامبر ۲۰۱۷). «نگاهی به شعر گویشی تربت حیدریه». روزنامه اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸.
  18. ↑ «رودخانه حصار تربت حیدریه جان تازه‌ای گرفت». خبرگزاری توس آنلاین. ۱۸ مهر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۷.[پیوند مرده]
  19. ↑ «آبشار رودمعجن، بهشت گردشگری تربت حیدریه». خبرگزاری ایرنا. ۱۲ تیر ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۷.
  20. ↑ «صنوبر، نگین سرسبز تربت حیدریه». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸.
  21. ↑ «پایان سرشماری وحوش منطقه شکار ممنوع برنای و ژرف تربت حیدریه». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان. ۱ آذر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۷.
  22. ↑ «بزرگ‌ترین پارک جنگلی خاورمیانه، فاقد هرگونه زیرساخت گردشگری». خبرگزاری ایسنا. ۲۵ اسفند ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۷.[پیوند مرده]
  23. ↑ «صنایع دستی تربت حیدریه». اداره میراث فرهنگی شهرستان تربت حیدریه. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۸.
  24. ↑ «سوغات و صنایع تربت حیدریه به نمایش درآمد». خبرگزاری ایرنا. ۸ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۸.
  25. ↑ «تربت حیدریه بعد از ۱۲ سال صاحب سینما شد». سینما تیکت. ۶ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸.
  26. ↑ «تربت حیدریه صاحب پردیس سینمایی شد». مهرنیوز. ۶ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «فهرست کتابخانه‌های تربت حیدریه». پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸.
  28. ↑ «کتابخانه امام رضا- تربت حیدریه». سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و اسناد آستان قدس رضوی. ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸.[پیوند مرده]
  29. ↑ «سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه تربت حیدریه». دانشگاه تربت حیدریه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸.
  30. ↑ «مجتمع-فولاد-تربت-حیدریه-بزرگ-ترین-پروژ-صنعتی-شرق-کشور-است». ۲۱ مرداد ۱۳۹۳.
  31. ↑ «شتغال-۱۴هزار-نفر-با-بهره-برداری-از-مجتمع-فولاد-رخ-تربت-حیدریه».
  32. ↑ «3 پروژه فولادی تربت حیدریه در انتظار گشایش ال سی. روزنامه خراسان».
  33. ↑ «نشست-مشترک-نمایندگان-خراسان-رضوی-با-مجری-طرح-پروژه-انتقال-آب-خلیج-فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۱.
  34. ↑ [۱] بایگانی‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine اداره صنایع و معادن و خانه صنعت ومعدن
  35. ↑ «تلاش نوغانداران پایتخت ابریشم ایران برای تولید طلای سفید». خبرگزاری صدا و سیما. ۲۵ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۸.[پیوند مرده]
  36. ↑ «پایتخت ابریشم ایران گرفتار پیله‌های چینی». قدس آنلاین. ۱ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۷.
  37. ↑ «صفحه تربت‌حیدریه در سایت اداره کار و رفاه اجتماعی». ۱۰ مارس ۲۰۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ جولای ۲۰۱۷.
  38. ↑ «نگاهی به ظرفیت بخش‌های مختلف شهرستان تربت حیدریه». سایت جماران. ۲۸ آبان ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۳۹۷.
  39. ↑ «سوغات تربت حیدریه». اداره میراث فرهنگی تربت حیدریه. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۸.
  40. ↑ «ایجاد خانه صنایع دستی و سوغات در تربت حیدریه». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۸.
  41. ↑ «دانشگاه تربت حیدریه».
  42. ↑ «دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱.
  43. ↑ «بیمارستان رازی تربت حیدریه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱.
  44. ↑ «جاذبه‌های تربت حیدریه». سایت تورسیم ایران. ۲۴ تیر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۵.
  45. ↑ «وضعیت حمل و نقل تربت حیدریه». دانشگاه تربت حیدریه. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۵.
  46. ↑ «اداره کل راه‌آهن شرق کشور». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۶.
  47. ↑ «ایستگاه راه‌آهن تربت حیدریه، بزرگ‌ترین ایستگاه صادرات ریلی سیمان کشور». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۲ شهریور ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۶.
  48. ↑ «تغییر-مسیر-بار-افغانستان-و-کاهش-هزینه-صادرات-ایران-با-افتتاح-خواف-هرات».
  49. ↑ «توسعه تاکسی بی‌سیم در تربت حیریه». تاکسیرانی تربت حیدریه. ۱۴ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۵.
  50. ↑ «مشکلات تاکسیرانی در تربت حیدریه». خبرگزاری ایرنا. ۹ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۶.
  51. ↑ اسنپ (۲۰۲۰-۰۲-۰۳). «اسنپ در چه شهرهایی فعال است؟ - وبلاگ اسنپ شهرهای اسنپ». وبلاگ اسنپ. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  52. ↑ «نگاهی بر اتوبوسرانی تربت حیدریه». نوید تربت. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۴.[پیوند مرده]
  53. ↑ علی‌اصغر ایزدی (۱۱ دی ۱۳۹۵). «زیان ۱۶ میلیاردی اتوبسرانی تربت حیدریه». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۱۵ تیر ۱۳۹۵.
  54. ↑ چرا نام این شهرستان "تربت حیدریه" است؟
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id