Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
  • Registerasi
  • Brosur UTI
  • Kip Scholarship Information
  • Performance
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  1. Weltenzyklopädie
  2. مهاتما گاندی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مهاتما گاندی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از ماهاتما گاندی)
این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسب‌ها بیشتر بدانید)
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔ منابع معتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.
یافتن منابع: "مهاتما گاندی" – اخبار · روزنامه‌ها · کتاب‌ها · آکادمیک · جی‌استور
(چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)
این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.
(چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)
«گاندی» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، گاندی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
مهاتما
گاندی
گاندی در ۱۹۳۱
نام هنگام تولدمهانداس کارامچاند گاندی
زادهٔ۲ اکتبر ۱۸۶۹
بندر پور، راج بریتانیا
درگذشت۳۰ ژانویهٔ ۱۹۴۸ (۷۸ سال)
دهلی نو، قلمرو هند
علت مرگترور (جراحات گلوله)
دیگر نام‌هاباپو
شهروندی
  • امپراتوری بریتانیا (۱۸۶۹–۱۹۴۷)
  • قلمرو هند (۱۹۴۷–۱۹۴۸)
محل تحصیل
  • دانشکده هنر سمالداس[الف]
  • کالج دانشگاهی لندن[ب]
Inns of Court School of Law
پیشه‌ها
  • حقوق‌دان
  • ضد استعمارگری
  • اخلاق‌شناس سیاسی
سال‌های فعالیت۱۸۹۳–۱۹۴۸
دورانراج بریتانیا
شناخته‌شده
برای
  • رهبری جنبش استقلال‌طلبی هند از راج بریتانیا
  • مقاومت بدون خشونت
آثار برجستهداستان تجربه‌های من با راستی
حزب سیاسیکنگره ملی هند (۱۹۲۰–۱۹۳۴)
جنبشجنبش استقلال‌طلبی هند
همسرکستوربا گاندی (ا. ۱۸۸۳–۱۹۴۴)
فرزندان
  • هاریلال
  • مانیلال
  • رمداس
  • دوداس
والدین
  • کرمچند گاندی (پدر)
  • پیتلیبای گاندی (مادر)
خویشاوندانخانواده مهاتما گاندی
چاکراوارتی راجاگوپالاچاری (پدرِ زن فرزند)
جوایزشخص سال تایم (۱۹۳۰)
رئیس کنگره ملی هند
دوره مسئولیت
دسامبر ۱۹۲۴ – آوریل ۱۹۲۵
پس ازابوالکلام آزاد
پیش ازساروجینی نایدو
امضاء
Signature of Gandhi
مهاتما گاندی
  • سرگذشت (مرگ) • سال‌شمار
فهرست‌های کارها
  • کتاب‌شناسی • فهرستِ سخنرانی‌ها
دیـگر
  • گاندی‌گرایی
  • کارها سخن‌ها

مهاتما گاندی
  • ن
  • ب
  • و

مهانداس کارامچاند گاندی (انگلیسی: Mohandas Karamchand Gandhi؛ ۲ اکتبر ۱۸۶۹ – ۳۰ ژانویهٔ ۱۹۴۸) حقوق‌دان، ملی‌گرای ضد استعمارگری و اخلاق‌شناس سیاسی اهل هند بود که با هدف رهبری جنبش موفق استقلال‌طلبی هند از راج بریتانیا، عمل مقاومت بدون خشونت را به کار گرفت. او الهام‌بخش جنبش‌های حقوق مدنی و آزادی در سراسر جهان بود. عنوان افتخاری مهاتما (Mahātmā؛ از زبان سانسکریت: «بزرگ‌روح، ارجمند»)، که نخستین بار سال ۱۹۱۴ در آفریقای جنوبی برای او به کار رفت، اکنون در سراسر جهان استفاده می‌شود.

گاندی در خانواده‌ای هندو در گجرات به دنیا آمد و بزرگ شد. در لندن در زمینه حقوق آموزش دید و در ژوئن ۱۸۹۱، در ۲۲ سالگی به سمت وکالت پذیرفته شد. پس از دو سال نامعلوم در هند که نتوانست وکالت موفقی را آغاز کند، در ۱۸۹۳ به نمایندگی از یک تاجر هندی در یک دعوای قضایی به آفریقای جنوبی رفت. او ۲۱ سال در آفریقای جنوبی زندگی کرد. در اینجا گاندی خانواده‌ای تشکیل داد و نخستین بار از مفهوم مقاومت بدون خشونت در جنبش حقوق مدنی آگاه شد. در ۱۹۱۵، گاندی ۴۵ ساله به هند بازگشت و خیلی زود دست به سازماندهی دهقانان، کشاورزان و کارگران شهری زد تا علیه مالیات ارضی بیش از حد و تبعیض اعتراض کنند.

گاندی در سال ۱۹۲۱ رهبری کنگره ملی هند را به عهده گرفت و جنبش‌های سراسری کاهش فقر، گسترش حقوق زنان، ایجاد دوستی مذهبی و قومی، پایان دادن به نجس‌ها، و مهم‌تر از همه، دستیابی به خودمختاری را رهبری کرد. او شروع به زندگی در یک جامعه مسکونی خودکفا، خوردن غذای ساده و گرفتن روزه‌های طولانی به‌عنوان روشی هم برای درون‌نگری و هم اعتراض سیاسی کرد. گاندی با آوردن ملی‌گرایی ضد استعماری، مردم هند را در به چالش کشیدن مالیات بر نمک تحمیل‌شده از سوی بریتانیا با رژه نمک به طول ۴۰۰ کیلومتر در سال ۱۹۳۰ و در فراخوان برای بریتانیایی‌ها به‌منظور ترک هند در سال ۱۹۴۲ رهبری کرد. او بارها و سال‌ها هم در آفریقای جنوبی و هم در هند زندانی شد.

دیدگاه گاندی از هندِ مستقل که مبتنی بر کثرت‌گرایی دینی بود، در اوایل دههٔ ۱۹۴۰ توسط نوعی ملی‌گرایی مسلمان به چالش کشیده شد که خواستار سرزمینی جداگانه برای مسلمانان در هندِ بریتانیا بود. در اوت ۱۹۴۷، بریتانیا استقلال خود را اعلام کرد، اما قلمرو امپراتوری بریتانیا به دو قلمرو تقسیم شد: هند با اکثریت هندو و پاکستان با اکثریت مسلمان. همان‌طور که بسیاری از هندوها، مسلمانان و سیک‌های آواره به سرزمین‌های جدید خود راه یافتند، خشونت‌های مذهبی به‌ویژه در پنجاب و بنگال آغاز شد. گاندی با پرهیز از جشن رسمی استقلال، از مناطق آسیب‌دیده بازدید کرد و تلاش کرد تا آشفتگی را آرام کند. در ماه‌های بعد، او چند بار برای توقف خشونت مذهبی اعتصاب غذا کرد. آخرین مورد، سال ۱۹۴۸ در دهلی که او ۷۸ سال داشت آغاز شد. این باور که گاندی در دفاع از مسلمانان پاکستان و هند بیش از حد مصمم بوده‌است در میان برخی از هندوهای هند گسترش یافت. در میان این افراد، ناتورام گودسه، یک ملی‌گرای هندو مبارز اهل پونه، در غرب هند بود که ژانویهٔ ۱۹۴۸ گاندی را با شلیک سه گلوله به سینه‌اش ترور کرد.

زادروز گاندی، ۲ اکتبر، در هند به‌عنوان گاندی جایانتی (یک تعطیلات ملی)، و در سراسر جهان به‌عنوان روز بین‌المللی پرهیز از خشونت گرامی داشته می‌شود. گاندی را پدر ملت در دوران پس از استعمار هند می‌دانند. در طول جنبش ملی‌گرایانه هند و در چندین دهه بلافاصله پس از آن، معمولاً او را باپو می‌نامیدند (واژه محبت‌آمیز گجراتی برای «پدر»).[۱][۲]

مقدمه

[ویرایش]

از زمانی که وی مسئولیت رهبری نبرد برای آزادی و کنگره ملی هند در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۶) را به عهده گرفت، به عنوان نمادی ملی شناخته شد و میلیون‌ها نفر از مردم او را با لقب مهاتما یا روح بزرگ یاد می‌کردند. هر چند که او از القاب افتخارآمیز بیزار بود ولی امروز هم همگی او را با نام مهاتما گاندی می‌شناسند. حتی بسیاری او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رهبران تاریخ تلقی می‌کنند. مردم هند از او با عنوان پدر ملت یا باپو (در هندی به معنای پدر) یاد می‌کنند. زادروز وی در هند به عنوان یک روز تعطیل ملی است و گاندی جایانتی نام دارد.

گاندی توانست با استفاده از شیوهٔ ضد خشونت، نافرمانی مدنی استقلال هند را از بریتانیا بگیرد و در نهایت دست امپراتوری بریتانیا را از هند کوتاه کند. شیوهٔ مقاومت آرام وی به مستعمرات دیگر هم نفوذ کرده و آن‌ها را در راه استقلال میهن خود تشویق می‌کرد. اصل ساتیاگراهای گاندی روی بسیاری از فعالان آزادی‌خواه نظیر دکتر مارتین لوترکینگ، تنزین گیاتسو، لخ والسا، استفان بیکو، آنگ سان سو چی و نلسون ماندلا تأثیر گذاشت. البته همهٔ این رهبران نتوانستند کاملاً به اصل سخت ضد خشونت و ضدمقاومت وی وفادار بمانند.

گاندی همیشه می‌گفت که اصول او ساده هستند و از باورهای سنتی هندو به نام‌های ساتیا (حقیقت) و آهیمسا (ضد خشونت) گرفته شده‌اند. او می‌گفت «من چیز جدیدی ندارم که به دنیا یاد بدهم، حقیقت و ضد خشونت بودن همسن کوه‌ها هستند».

دوران کودکی تا جوانی

[ویرایش]
گاندی و همسرش کستوربا (۱۹۰۲میلادی)
گاندی (راست) و برادر کوچکش ۱۸۸۶ میلادی

«مهاتما گاندی» در سال ۱۸۶۹ میلادی در یک خانواده هندو در گجرات هند متولد شد. گاندی در آغوش مادری فداکار رشد کرد و از تأثیرات جائین گجرات، رنگ و شکل گرفت. او از همان سنین کودکی با مرام آسیب نرساندن به موجودات زنده خو گرفت و به گیاهخواری، روزه‌داری (برای خودسازی و خالص نمودن خویش) و زندگی توأم با گذشت اعضای فِرق و مذاهب مختلف کوشش ورزید. خانواده او از طبقه «وایشا» یا تجار هندی بودند.

در ماه مه ۱۸۸۳ میلادی درحالی‌که ۱۳ سال داشت با دختری هم‌سن خود ازدواج کرد؛ والدینش هر دو آن‌ها را اداره می‌کردند (همسرش کاستوربا یا کستوربا نام داشت که وی را «با» صدا می‌زدند).

گاندی در آفریقای جنوبی۱۹۰۹ میلادی

در آن زمان در لندن پایتخت یک کشور امپریالیستی زندگی سختی را می‌گذراند، چرا که برای مادرش سوگند یاد کرده بود از خوردن گوشت، الکل و لاقیدی جنسی احتراز کند. اگرچه تلاش می‌کرد آداب و سنن «انگلیسی» را بیاموزد ــ و مثلاً به کلاس آموزش رقص برود ــ ولی هرگز خود را به خوردن گوشت راضی نکرد، اما سیر کردن خود با کلم و گیاهان دیگر هم در آن کشور ساده نبود. زن صاحب‌خانه او را به یک رستوران خام‌خواری راهنمایی کرد.

به انجمن خام‌خواران پیوست و حتی به عضویت کمیتهٔ آن درآمد و یک مقر محلی نیز برای آن انجمن دایر کرد. بعدها این تجربیات گران‌بهای خود را در امر سازماندهی مؤسسات به کار گرفت. برخی از همقطاران گیاه‌خوار و خام‌خوار او عضو انجمن فلاسفهٔ الهیات بودند که در سال ۱۸۷۵ میلادی تأسیس شده بود و هدف ترویج برادری جهانی را دنبال می‌کرد و به مطالعهٔ بوداگرایی و ادبیات هندو برهمنی می‌پرداخت. آنان گاندی را تشویق کردند تا به مطالعهٔ «باگاوادگیتا» بپردازد. وقتی به هند بازگشت، در امر وکالت در بمبئی موفقیت چندانی نداشت و لذا به شغل پاره‌وقت تدریس در یک دبیرستان روی آورد. پس از مدتی به راجکوت بازگشت و به عریضه‌نویسی برای شاکیان مشغول شد؛ ولی مجوز این کار را به او ندادند و مجبور شد کارش را تعطیل کند.

فعالیت مدنی در آفریقای جنوبی (۱۸۹۳–۱۹۱۴)

[ویرایش]
این مجسمه برنزی گاندی به مناسبت صدمین سالگرد رویداد در ایستگاه راه‌آهن پیتزبورگ توسط اسقف اعظم دزموند توتو در خیابان کلیسای پتزبورگ در ژوئن ۱۹۹۳ رونمایی شد

در آوریل ۱۸۹۳، گاندی ۲۳ ساله، به عنوان وکیل پسر عموی عبدالله راهی آفریقای جنوبی شد.[۳][۴] وی ۲۱ سال را در آفریقای جنوبی گذراند و در آنجا دیدگاه‌های سیاسی و اخلاقی خود را رشد داد.[۵][۶]

بلافاصله پس از ورود به آفریقای جنوبی، گاندی به دلیل رنگ پوستش و سنت‌های نهادینه شده، مانند همه رنگین پوستان با تبعیض روبرو شد. به او اجازه نشستن با مسافران اروپایی در روی صحنه را ندادند و به او گفتند که در نزدیکی راننده روی زمین بنشیند، اما وقتی او امتناع کرد، او را کتک زدند. در جای دیگر او را بابت این که جرئت کرده بود در نزدیکی خانه ای قدم بزند با لگد به جوب آب انداختند، در نمونه‌ای دیگر پس از امتناع از ترک واگن فرست کلس، او را از قطار در پیترماریتسبرگ بیرون انداختند.[۷][۸] او در ایستگاه قطار نشست، تمام شب لرزید و در فکر اینکه آیا باید به هند برگردد یا برای حقوق خود اعتراض کند غرق شد.[۹] او اعتراض را انتخاب کرد و روز بعد اجازه سوار شدن به قطار را گرفت.[۱۰] در حادثه ای دیگر، قاضی دادگاه دوربان به گاندی دستور داد تا عمامه خود را بردارد، که وی از انجام این کار خودداری کرد.[۱۱] هندی‌ها در آفریقای جنوبی مجاز به قدم زدن در مسیرهای پیاده‌روی عمومی نبودند. مأمور پلیس گاندی را از مسیر پیاده‌روی خیابان بدون اخطار با لگد بیرون انداخت.[۱۲]

به گفته هرمان، وقتی گاندی به آفریقای جنوبی رسید، او خود را «اول بریتانیایی، و دوم هندی» تصور کرد.[۱۳] با این حال، پیش‌داوری که گاندی نسبت به خود و همنوعان هندی‌اش از مردم انگلیس تجربه و مشاهده کرد، او را به شدت آزار داد. وی چنین چیزی را حقارت‌بار می‌دید و تلاش می‌کرد تا بفهمد که چگونه برخی از مردم می‌توانند برای چنین رفتارهای غیرانسانی احساس افتخار یا برتری یا لذت کنند.[۱۴] گاندی شروع به زیر سؤال بردن وضعیت مردم خود در امپراتوری انگلیس کرد.[۱۵]

پرونده عبدالله که وی را به آفریقای جنوبی آورده بود در ماه مه ۱۸۹۴ میلادی به پایان رسید و جامعه هند هنگام آماده شدن برای بازگشتش یک مهمانی خداحافظی برای گاندی ترتیب دادند.[۱۶] با این حال، یک پیشنهاد تبعیض آمیز جدید دولت ناتال منجر به تمدید مدت اصلی اقامت گاندی در آفریقای جنوبی شد. وی قصد داشت در مخالفت با لایحه ای برای سلب حق رأی از هندی‌ها برآید. وی از جوزف چمبرلین، وزیر مستعمرات انگلیس خواست تا از موضع خود در مورد این لایحه کوتاه آید.[۵] مبارزات وی اگرچه نتوانست تصویب این لایحه را متوقف کند اما کمپینش در جلب توجه افکار عمومی به شکایات هندی‌ها در آفریقای جنوبی موفق بود. وی در تأسیس کنگره هندوستان ناتال در سال ۱۸۹۴ میلادی نقش ایفا کرد[۱۰] و از طریق این سازمان، جامعه هندی آفریقای جنوبی را به یک نیروی سیاسی متحد تبدیل کرد. در ژانویه ۱۸۹۷ میلادی، هنگامی که گاندی به دوربان رسید، گروهی از شهرک‌نشینان سفید به او حمله کردند[۱۷] و وی تنها با تلاش همسر رئیس پلیس از مهلکه گریخت. با این حال، او حاضر نشد علیه هر یک از ضاربان اقامه شکوائیه کند.

گاندی به همراه گروه امداد آمبولانس هندی در طول جنگ بوئر .

در سال ۱۹۰۶ میلادی، دولت ترانسوال قانون جدیدی وضع گردید که جمعیت هندی و چینی در مستعمرات را ملزم به ثبت هویت خود می‌کرد. در یک دیدار اعتراض جمعی که در ۱۱ سپتامبر همان سال در ژوهانسبورگ برگزار شد، گاندی برای اولین بار روش در حال تکامل ساتیاگراها (ارادت به حقیقت) یا اعتراض بدون خشونت را پیاده‌سازی کرد.[۱۸][۱۹][۲۰] گاندی از هندوها خواست که از قانون جدید سرپیچی کنند و مجازات این عمل را متحمل شوند. عقاید گاندی در مورد اعتراضات، بر پایه مهارت‌های اقناعی و روابط عمومی بنا نهاده شده‌است. او اینها را در سال ۱۹۱۵ میلادی به هند برد.[۲۱][۲۲]

تلاش برای استقلال

[ویرایش]

گاندی برای وحدت میان مسلمانان و هندوهای کشورش یک ماه روزه گرفت و در رژهٔ نمک از ۱۲ مارس تا ۶ آوریل ۱۹۳۰ به همراه چند صد هزار نفر هندی ۴۰۰ کیلومتر از احمدآباد تا ساحل داندی راه پیمود تا از آب دریا نمک بگیرد و با این عمل قانون مالیات نمک را بی‌اعتبار کرد. این مبارزه با دعوت هندی‌ها برای تحریم کالاهای انگلیسی بود و با بازتاب جهانی روبرو شد و نهایتاً انگلیسی‌ها مجبور به مذاکره شدند. هندی‌ها با کمک گاندی در سال ۱۹۴۷ توانستند استقلال کشورشان را به دست آورند.

وظایف شخص نسبت به خود، به خانواده، به وطن و به جهان از یکدیگر جدا و مستقل نیستند. نمی‌توان با زیان رساندن به خود یا خانوادهٔ خود به وطن خویش خدمت کرد. به همین قرار نمی‌توان با زیان رساندن به جهان نیز به وطن خود خدمت کرد.

حقیقت

[ویرایش]

گاندی زندگی خویش را وقف آشکار ساختن حقیقت یا ساتیا کرد. او تلاش می‌کرد با یادگیری و درس گرفتن از اشتباهات خود و عملکرد خود به حقیقت دست یابد. وی شرح حال زندگی خویش را تحت عنوان «ماجرای تجربیات من با کشف حقیقت» نوشته‌است.

گاندی اعلام کرد که مهم‌ترین نبرد او تلاشی بود که برای شکست شیاطین درونی ترس‌ها و ناامنی‌های خود به عمل آورده‌است. گاندی خلاصه‌ای از اعتقادات خویش را درقالب «خداوند حقیقت است» مطرح نمود و بعدها دیدگاه‌های خویش را اصلاح کرد و بیان داشت که «حقیقت خداوند است». او فلسفه وجودی دین را در حقیقت و عشق و رمز موفقیت را در زدودن رفتارهای نادرست در هر دین و آیین می‌بیند و بر این نکته تأکید دارد که با محبت و عدم خشونت باید در پی اصلاح اجتماعی بود؛ لذا همواره تأکید می‌کرد تا راه بدون خشونت سبب تسلیم افراد صاحب قدرت در مقابل قدرتمندتر از خود نشود، باید این راه را برگزید اما اگر با خشونت بتوانند مقابل این وضعیت بایستند و تنها راه احقاق حق خشونت باشد بی هیچ تأملی باید سلاح برداشت، من هرگز نمی‌پسندم که افراد شجاع بخاطر رعایت اصل عدم خشونت دربرابر نفوذ نیروهای ترسوی بد شاه فان تسلیم شوند و از آن‌ها بترسند که مبادا خشونت ایجاد گردد. شجاعت فقط در خوب تیراندازی کردن خلاصه نمی‌شود بلکه جلوگیری از مرگ و آماده سینه سپر کردن دربرابر گلوله دشمن هر دو از ابعاد شجاعت هستند. در واقع در مکتب گاندی، خشونت پرهیزی نشانه شجاعت و شهامت است.

عدم خشونت

[ویرایش]

مفهوم عدم خشونت (آهیما) و عدم مقاومت در تفکر مذهبی هندی تاریخی کهن دارد و در مضامین مذهبی هندو بودایی، جین، یهود و مسیحی و زرتشتی به کرات دیده می‌شود. گاندی درشرح فلسفه و شیوه زندگی خود در خود بیوگرافی‌نویسی اش چنین آورده:

«وقتی ناامید می‌شوم بخاطر می‌آورم که در طول تاریخ راه حق و عشق همواره پیروز بوده‌است حکمرانان و قاتلان در برهه‌ای شکست‌ناپذیر جلوه می‌کنند ولی در نهایت همه آن‌ها سقوط کرده‌اند - همیشه به این واقعیت فکر کنید.»
«چه فرقی می‌کند که مرگ و بی خانمانی و بی سرپرستی ریشه در حکومت‌های استبدادی داشته باشد یا با نام مقدس آزادی و دموکراسی ایجاد گردد؟»
«ضربه در برابر ضربه و چشم در برابر چشم دنیا را کور می‌سازد.»
«من بنا به دلایل زیادی آماده مردن شده‌ام و نه برای کشتن.»

گاندی در اجرای اصول مورد نظر خود هرگز از مسیر منطق خارج نشد. در سال ۱۹۴۰ که حمله آلمان نازی به جزایر بریتانیایی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسید گاندی خطاب به مردم بریتانیا پیامی تحت عنوان عدم خشونت در جنگ و صلح چنین گفت:

«دوست دارم اسلحه را زمین بگذارید چرا که کمکی برای حفظ جان و انسانیت شما نمی‌کند. با سلاح برداشتن و وارد جنگ شدن هیتلر و موسولینی‌ها را دعوت می‌کنید تا وارد کشور شما شوند و داشته‌هایتان را به یغما ببرند. اگر این آقایان محترم تصمیم بگیرند کشورتان را اشغال نمایند آن‌ها را پس می‌زنید. اگر شما را در بیطرفی خود رها نکردند آنگاه زن و مرد و کودک از خاک خود دفاع خواهید کرد و اجازه نخواهید داد به اهداف خود برسند.»

حتی در ۱۹۴۶ به لوئیس فیشر حسب حال‌نویس گفت:[۲۳]

«یهودیان خود را به چاقوی قصاب سپرده‌اند آنان باید خود را از فراز صخره‌ها به دریا پرتاب کنند.»

اما گاندی می‌دانست که عدم توسل به خشونت مستلزم اعتقادی راسخ و شهامتی باورنکردنی است که البته می‌دانست در همگان وجود ندارد لذا سعی می‌کرد به همه تفهیم کند که لازم نیست همه دست از خشونت بردارند به ویژه اگر خشونت در مقابل ترس باشد:

«گاندی نمی‌خواست ایجاد ترس از سلاح برداشتن یا ترس از احساس ناتوانی مقابله و مقاومت را در جنبش ساتیاگراها مشاهده کند؛ لذا در نوشته‌هایش آورده: قویا معتقدم هرجا بین خشونت و ترس گرفتار شدیم باید خشونت را بپذیریم.»[۲۴]
دهه ۱۹۲۰ میلادی
"درهر جلسه‌ای تأکید می‌کنم که تا راه بدون خشونت سبب تسلیم افراد صاحب قدرت در مقابل قدرتمندتر از خود نشود باید این راه را برگزید اما اگر با خشونت بتوانند مقابل این وضعیت بایستند و تنها راه احقاق حق خشونت باشد بی هیچ تأملی باید سلاح برداشت من هرگز نمی‌پسندم که افراد شجاع بخاطر رعایت اصل عدم خشونت دربرابر نفوذ نیروهای ترسوی بد شاه فان تسلیم شوند و از آن‌ها بترسند که مبادا خشونت ایجاد گردد. شجاعت فقط در خوب تیراندازی کردن خلاصه نمی‌شود بلکه جلوگیری از مرگ و آماده سینه سپر کردن در برابر گلوله دشمن هر دو از ابعاد شجاعت هستند.[۲۵]
گاندی در۱۹۴۲ میلادی، سالی که جنبش هندوستان ترک کنید را راه اندازی کرد

گیاه‌خواری

[ویرایش]

گاندی در دوران کودکی گوشت خوردن را تجربه کرد. چرا که اولاً فردی کنجکاو بود و ثانیاً دوست صمیمی وی شیخ مهتاب او را به خوردن گوشت ترغیب می‌کرد. ایده گیاهخواری و نخوردن گوشت ریشه‌های عمیقی در آداب و سنن هندوها و جائین‌ها درهند و سرزمین مادری هند یعنی گجرات دارد به‌طوری‌که بسیاری از هندوها گوشت نمی‌خوردند و خام خوار بودند و خانواده گاندی هم مستثنی نبود. گاندی پیش از رفتن به لندن برای ادامه تحصیل به مادرش، پوتلی بایی، و عمویش، بچارجی سوامی، قول داد که در لندن لب به گوشت نزند، الکل مصرف نکند و درگیر بی بند وباری جنسی نشود. او به امساک خویش پایبند ماند و به جای تلاش برای تعیین نوع خوراک به ارائه فلسفه‌ای همت گماشت که در طول زندگی آن را مبنای امور خود قرار دهد. وقتی به سن میانسالی رسید یک خام خوار تمام عیار بود. وی مقاله‌ای در این مورد نوشت که بخش‌هایی از آن در نشریه انجمن خام خواران لندن به نام گیاهخواری منتشر شد. در این ایام، افراد صاحب نظر زیادی به او الهام دادند و حتی با رئیس انجمن خام خواران لندن دکتر ژوسیا اولد فیلد دوست شد.

مهانداس جوان همچنین با مطالعه کتاب هنری استفن سالت با رهبر پیشگام گیاه‌خواری دیدار کرد و با او همراه شد. گاندی زمان زیادی از حضور خود در لندن را صرف ترویج گیاهخواری کرد. از نظر وی تغذیه گیاهی نه تنها نیازهای بدن را تأمین می‌کرد بلکه در مقایسه با مصرف گوشت مقرون به صرفه هم بود. کما اینکه امروزه نیز گوشت در مقایسه با میوه‌جات، حبوبات و سایر گیاهان گرانتر است. همچنین بسیاری از هندی‌های وقت که با کمی درآمد دست به گریبان بودند خام خواری را نه یک سنت روحانی صرف بلکه یک رویه عملی و مناسب می‌انگاشتند. او در مدت‌های طولانی روزه می‌گرفت و از آن به عنوان یک ابزار مبارزاتی استفاده می‌کرد. با اعتصاب غذا آنقدر به مخالفان فشار می‌آورد تا خواسته‌های او را تأمین کنند. درخود بیوگرافی وی اشاره کرده‌است؛ که خام خواری سرآغاز پایبندی جدی وی به آیین برهمایی بوده بدون کنترل جامعی بر نوع خوراک، وی در گام برداشتن در مسیر آئین برهما به شکست می‌رسید.

زبان بین‌المللی اسپرانتو و انگلیسی

[ویرایش]

از آنجا که وطن گاندی، کشوری پرزبان بود و وی برای ادامهٔ تحصیل، و سپس مبارزات خود، به خارج از کشور نیز رفت، میزان آگاهی او از مشکل زبان بین‌المللی بسیار بالا بود. گفته‌ها و اظهارنظرهای او در این زمینه بسیار جالب و خواندنی است. در اینجا به اختصار نظرات او در مورد زبان فراساختهٔ اسپرانتو و زبان انگلیسی آورده می‌شود:

من طرف‌دار یک تقویم واحد برای تمام دنیا، یک واحد پول مشترک برای تمامیِ کشورها و یک زبان کمکیِ جهانی مانند اسپرانتو برای همهٔ مردم جهان هستم.

وی در سخنرانی خود در روز ۶ فوریهٔ ۱۹۱۶ در «دانشگاه هندوی بنارس» در مورد اوقات گران‌بهایی از زندگی جوانان که به‌منظور فراگیری زبان انگلیسی به هدر می‌رود، گفته‌است:

آیا انسانی هست که رؤیایش این باشد که زبان انگلیسی، زبان ملی هندوستان شود؟ (فریادهای «هرگز، هرگز» حاضرین)... حتی اگر شده برای یک لحظه، تصور کنید که جوانان ما باید وارد چه رقابت نابرابری در مقابل هر یک از جوانان انگلیسی شوند. من این سعادت را داشتم تا با چند تن از استادان دانشگاهی (شهر) پونه به‌طور خودمانی گپ بزنم. ایشان به من اظهار کردند که هر جوان هندی، (فقط) به‌خاطر این‌که دانش‌اش را از طریق زبان انگلیسی کسب کرده‌است، حداقل شش سال باارزش از زندگی خود را از دست داده‌است. این عدد را در تعداد دانش‌جویانی که از مدارس و کالج‌های ما بیرون می‌آیند ضرب کنید، و خودتان ببینید که ملت (ما) تا کنون چند هزار سال را از دست داده‌است. یک اتهامی که به ما می‌زنند این است که ما نوآوری و بدعت نداریم. چطور می‌توانیم نوآوری داشته باشیم، اگر باید این سال‌های باارزش زندگی‌مان را به تسلط یافتن به زبانی بیگانه اختصاص دهیم؟ (تازه) در این سعی‌مان هم شکست می‌خوریم…[۲۶]

آیین برهما

[ویرایش]

گاندی در سن ۳۶ سالگی از روابط جنسی کلاً دست برداشت و در حالی‌که زن داشت از نزدیکی با وی امساک کرد. این ایده به شدت متأثر از فلسفه برهمایی و آیین روحی و عملی پاکسازی درونی بود که عمدتاً نیز با پرهیز جنسی همراه بود. گاندی آیین برهمایی را ابزاری برای نزدیکی به خداوند و شرط اولیه خودشناسی می‌انگاشت درشرح حال او اشاره شد که کوشش زیادی برای مبارزه با شهوات وغیرت داشته که مورد اخیر از غیرت به عروس دوران کودکی(کاستوربا) دروی شکل گرفته بود. او امساک جنسی را یک الزام مشخص می‌انگاشت و آن را ابزاری برای عشق ورزیدن ونه شهوت رانی می‌دانست. از دید گاندی آیین برهما به منزله کنترل حواس از طریق تفکر، کلام و عمل بود.[۲۷]

ساده زیستی

[ویرایش]
گاندی در میان استقبال مردم لندن ۱۹۳۱ میلادی

گاندی مجدانه بر این باور پافشاری می‌کرد که فردی که به جامعه خدمت می‌کند باید زندگی ساده‌ای داشته باشد و این ساده‌زیستی را در آیین برهمایی جاری می‌انگاشت. او با رد زندگی به شیوه غربی روند ساده‌زیستی را در آفریقای جنوبی در پیش گرفت و از آن به‌عنوان تلاش برای رسیدن به نقطهٔ صفر یاد می‌کرد و بدین ترتیب هم در هزینه‌های غیرضروری صرفه‌جویی می‌کرد و هم ساده‌زیستی را دنبال می‌نمود. او حتی لباس‌هایش را خودش می‌شست.[۲۸] در یک مورد او هدایایی را که به خاطر خدماتش به جامعه به وی اهدا شده بود، باز پس داد.[۲۹]

گاندی در هر هفته یک روز را روزه سکوت سپری می‌کرد. امتناع از حرف زدن را مایه آرامش درونی می‌انگاشت این آموزه را هم از آیین برهما واصل موناشافتی یعنی سکوت و آرامش داشت. در این ایام سکوت با نوشتن بر روی کاغذ با دیگران ارتباط برقرار می‌ساخت. گاندی از سن ۳۷ سالگی به مدت سه سال و نیم از خواندن روزنامه‌ها خودداری نمود واظهار می‌داشت وضعیت نابهنجار جهان وامور جهانی آرامش درونی او را بهم می‌ریزد. او در بازگشت به هند و اشتغال به شغل حقوقی از پوشش غربی دست برداشت اگر چه نشان از ثروت و موفقیت داشت. او لباسی برتن کرد که مورد قبول فقیرترین افراد در هند بود و از پارچه تولیدی داخل موسوم به خادی استفاده می‌نمود. گاندی و پیروانش پارچه لباسهایشان را از نخی که خود می‌رشتند تهیه می‌کردند ودیگران را نیز به این کار تشویق می‌نمودند. درحالی که اکثر کارگران هندی بیکار بودند لباس‌های مورد نیازشان را از تولیدی‌های صنعتی تحت تملک انگلیسی‌ها خریداری می‌نمودند.

گاندی معتقد بود چنان‌که هندیها لباسهای خود را خودشان با چرخ نخ ریسی بدوزند بهتر از اینست که از پارچه فاستونی انگلیسی باشد و با اینکار ضربه اقتصادی سنگینی بر پیکره استعمارگران انگلیسی درهند وارد خواهند آورد. متعاقباً علامت چرخ نخ ریسی بر روی پرچم کنگره ملی هند نقش بست. وی برای نشان دادن ساده زیستی درسراسر زندگی خود فقط یک دست هوتی می‌پوشید.

ایمان

[ویرایش]
گاندی سمریتی (خانه‌ای که گاندی ۴ ماه پایانی زندگی خود را در آن گذراند اکنون به یک یادمان در دهلی نو مبدل شده‌است)

گاندی یک هندو بود و تمام عمر بر این آیین استوار ماند و بسیاری از اصول خویش را از هندو اقتباس نمود. به عنوان یک هندوی عامی معتقد بود همه ادیان برابرند و در برابر تلاش‌هایی که برای تغییر دین وی به عمل آمد مقاومت نشان داد؛ او شدیداً به خدا اعتقاد داشت و لذا به مطالعه تمام ادیان کوشش ورزید. در مورد هندوئیسم چنین می‌گوید:

«تا آنجا که به من مربوط می‌شود هندوئیسم روح مرا ارضا می‌کند و وجود مرا سیراب می‌نماید. هرگاه تردید و ناامیدی درمن قوت می‌گیرد و هیچ پرتو امیدی را در افق پیش روی خود مشاهده نمی‌کنم به باگاوادگیتا رجوع می‌کنم و سطری از آن را پیدا می‌کنم که به من آرامش دهد. بلافاصله لبخند بر لبانم نقش می‌بندد و اندوه وغم را به فراموشی می‌سپارم. زندگی من مملو از تراژدی بود واگر تعالیم این کتاب نبود شاید خیلی زود از پا می‌افتادم.»

گاندی معتقد بود که اساس و شالوده هر دین را حقیقت وعشق تشکیل می‌دهد (محبت، عدم خشونت یا همان ترکیب حکم طلایی) او هرگونه تعصب کور و گم بودن رفتارهای نادرست در هر دین و آیینی را زیرسوال می‌برد و به طرز خستگی ناپذیری در پی اصلاح اجتماعی برمی‌آمد. برخی از اظهار نظرهای وی در مورد ادیان مختلف به شرح زیر مطرح شده‌اند:

«لذا اگر می‌توانستم مسیحیت را بپذیرم و آن را بزرگ‌ترین و کامل‌ترین دین قبول کنم قطعاً هندوئیسم را آنطور که الان هستم قبول نمی‌داشتم. من اشکالات و نواقص هندو را می‌شناسم. اگر نجاست در هندو بوده قطعاً به گوشت خام مربوط می‌شده نه گوشت پخته. نمی‌توانم سرمنشا اختلاف ادیان را درک کنم معنی اینکه چنین چیزی در قالب وداس یا کلام خدا مطرح می‌شود چیست؟ اگر چیزی از جانب خداوند الهام شود پس چرا در مورد قرآن و انجیل باید تردید کرد؟ دوستان مسیحی من سعی کردند مرا به مسیحیت سوق دهند و همین‌طور دوستان مسلمان من. عبدالله شیت به شدت مرا به مطالعه اسلام ترغیب می‌کرد البته همیشه درمورد زیبایی دین اسلام حرفهایی برای گفتن داشت.»
«به محض اینکه از مسیر اخلاق منحرف شویم دیگر شخصیت دینی نخواهیم داشت. در دین چیزی وجود ندارد که از چارچوب اخلاق خارج باشد؛ مثلاً انسان نمی‌تواند دروغگو و بیرحم باشد و در عین حال مدعی شود خدا را دردرون خویش احساس می‌کند.»

او بعدها که با سؤال آیا یک هندو بودی مواجه شد جواب داد:

آری؛ من یک هندو هستم. همچنین یک مسیحی، یک مسلمان، یک بودایی و یک یهودی، نیز می‌باشم.

گاندی برخلاف خود آن‌ها که با یکدیگر درتضاد بودند دستورهای این ادیان را همسو و یکسان می‌دانست. البته درمباحث مطروحه دو تفاوت بارز فلسفی بین دوگروه بزرگ هندی در آن عصر را شرح داده‌است. در۱۵ ژانویه ۱۹۳۴ زلزله مهیبی بیهار را لرزانید و خسارات و تلفات سنگینی برجای گذاشت. گاندی این حادثه‌ها را نتیجه گناه افراد رده بالای هندو می‌دانست چرا که معتقد بود خوراکی‌های غیرمجاز نجس را به معابدشان برده‌اند. گاندی به ترویج پرهیز از نجاست گوشت کوشش زیادی داشت و افراد پای بند به این امساک را مردم کریشنا می‌نامید. اما تاگور با این موضع گاندی مخالف بود و می‌گفت زمین لرزه تنها منشأ طبیعی دارد و نه اخلاقی اما سوء رفتار در معابد هندو را نیز نفی می‌کرد.

ترور

[ویرایش]
مقبرهٔ گاندی

گاندی چندین بار هدف سو قصد قرار گرفت که آخرین مورد آن موفق بود. در ۳۰ ژانویهٔ ۱۹۴۸ ناتورام قادسی با شلیک سه گلوله به قفسه سینه، وی را که در سن هفتاد و نه سالگی و در میان جمعیت عازم محل عبادت بود، از پای درآورد.

خبر مرگ گاندی دنیا را متعجب و متأثر کرد. آسیایی‌ها مرگ کسی را که منادی استقلال آسیا بود باور نمی‌کردند. در لندن تمام شخصیت‌های بریتانیا پیام‌های تسلیتی روانه هند کردند. حتی چرچیل، دشمن دیرین گاندی هم پیامی به هند فرستاد. پاپ پیوس دوازدهم در تجلیل از گاندی اعلام کرد او «پیامبر صلح و دوست مسیحیت» بوده‌است. هری ترومن رئیس‌جمهور ایالات متحده در سخنانی گفت: «همه دنیا در عزای هند شریک است.» و نخست‌وزیر فرانسه ژرژ بیدو بیان کرد که «همه کسانی که به برادری انسان معتقدند، در مرگ گاندی عزادارند.» اما در سفارت هند در مسکو کسی برای ذکر تسلیت نیامد. برنارد شاو در تجلیلی کوتاه از گاندی نوشت: «قتل او نشان می‌دهد که خوب بودن چقدر خطرناک است.» بزرگ‌ترین رقیب سیاسی گاندی، محمدعلی جناح در پیام تسلیتی نوشت: «با مرگ جدل نتوان کرد. او یکی از بزرگ‌ترین مردان پرورده جامعه هندو بود.» در این میان جامعه هند، خود بزرگ‌ترین تجلیل‌ها از مهاتما را ترتیب دادند. روزنامه هندوستان استاندارد تنها یک پاراگراف با حروف سیاه درشت در میانه صفحه اولش که کادر سیاهی به دورش کشیده بود قرار داد و نوشت:

«گاندی جی به دست ملت خودش که بخاطر رستگاریشان زیست، کشته شد. این دومین تصلیب تاریخ دنیا، روز جمعه اتفاق افتاد _ همان روزی که مسیح در یکهزار و نهصد و پانزده سال پیش، به مرگ محکوم شد. پدر، ما را ببخش.»[۳۰]

میراث

[ویرایش]
تندیس مهاتما گاندی، اولین مجسمه یک فرد هندی و تنها فرد بدون مقام سیاسی رسمی است که در میدان پارلمان لندن نصب شده‌است.[۳۱]

خیابان گاندی در تهران به افتخار مهاتما گاندی نام‌گذاری شده‌است.

کتب به جا مانده از او

[ویرایش]

تعدادی از کتاب‌های به جا مانده از او؛ شامل:

  • چرا ترس از مرگ و مویه بر آن؟
  • خدا آن گونه که من می‌فهمم
  • نیایش
  • همه مردم برابرند[۳۲]

جستارهای وابسته

[ویرایش]
  • هند
  • پرهیز از خشونت
  • ساتیاگراها
  • هندوئیسم
  • خام‌خواری
  • گیاه‌خواری
  • برهما
  • ساده‌زیستی

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. ↑ فارغ‌التحصیل نشد.
  2. ↑ دانشجوی حسابرسی غیررسمی بین ۱۸۸۸ و ۱۸۹۱

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ McAllister, Pam (1982). Reweaving the Web of Life: Feminism and Nonviolence. New Society Publishers. p. 194. ISBN 978-0-86571-017-7. Retrieved 31 August 2013. Quote: "With love, Yours, Bapu (You closed with the term of endearment used by your close friends, the term you used with all the movement leaders, roughly meaning 'Papa.'" Another letter written in 1940 shows similar tenderness and caring.
  2. ↑ Eck, Diana L. (2003). Encountering God: A Spiritual Journey from Bozeman to Banaras. Beacon Press. p. 210. ISBN 978-0-8070-7301-8. Retrieved 31 August 2013. Quote: "...  his niece Manu, who, like others called this immortal Gandhi 'Bapu,' meaning not 'father,' but the familiar, 'daddy.'" (p. 210)
  3. ↑ Herman (2008), pp. 82–83
  4. ↑ Giliomee, Hermann & Mbenga, Bernard (2007). "3". In Roxanne Reid (ed.). New History of South Africa (1st ed.). Tafelberg. p. 193. ISBN 978-0-624-04359-1.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Power, Paul F. (1969). "Gandhi in South Africa". The Journal of Modern African Studies. 7 (3): 441–55. doi:10.1017/S0022278X00018590. ISSN 0022-278X. JSTOR 159062.
  6. ↑ "Into that Heaven of Freedom: The impact of apartheid on an Indian family's diasporic history", Mohamed M Keshavjee, 2015, by Mawenzi House Publishers, Ltd. , Toronto, ON, Canada, شابک ‎۹۷۸−۱−۹۲۷۴۹۴−۲۷−۱
  7. ↑ Gandhi (1940). Chapter "More Hardships". بایگانی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  8. ↑ S. Dhiman (2016). Gandhi and Leadership: New Horizons in Exemplary Leadership. Springer. pp. 25–27. ISBN 978-1-137-49235-7.
  9. ↑ S. Dhiman (2016). Gandhi and Leadership: New Horizons in Exemplary Leadership. Springer. pp. 25–27. ISBN 978-1-137-49235-7.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Fischer (2002)
  11. ↑ Gandhi (1940). Chapter "Some Experiences". بایگانی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  12. ↑ Gandhi (1940). Chapter "What it is to be a coolie". بایگانی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  13. ↑ Herman (2008), pp. 87–88
  14. ↑ S. Dhiman (2016). Gandhi and Leadership: New Horizons in Exemplary Leadership. Springer. pp. 25–27. ISBN 978-1-137-49235-7.
  15. ↑ Allen, Jeremiah (2011). Sleeping with Strangers: A Vagabond's Journey Tramping the Globe. Other Places Publishing. p. 273. ISBN 978-1-935850-01-4.
  16. ↑ Herman (2008), pp. 88–89
  17. ↑ "March 1897 Memorial" , The Collected Works of Mahatma Gandhi  – via Wikisource: correspondence and newspaper accounts of the incident.
  18. ↑ Rai, Ajay Shanker (2000). Gandhian Satyagraha: An Analytical And Critical Approach. Concept Publishing Company. p. 35. ISBN 978-81-7022-799-1.
  19. ↑ Tolstoy, Leo (14 December 1908). "A Letter to A Hindu: The Subjection of India-Its Cause and Cure". The Literature Network. The Literature Network. Retrieved 12 February 2012. The Hindu Kural
  20. ↑ Parel, Anthony J. (2002), "Gandhi and Tolstoy", in M. P. Mathai; M. S. John; Siby K. Joseph (eds.), Meditations on Gandhi: a Ravindra Varma festschrift, New Delhi: Concept, pp. 96–112, ISBN 978-8170229612, retrieved 8 September 2012
  21. ↑ Charles R. DiSalvo (2013). M.K. Gandhi, Attorney at Law: The Man before the Mahatma. pp. 14–15. ISBN 978-0-520-95662-9.
  22. ↑ Guha, Ramachandra (2013), Gandhi Before India, Vol. 1, Ch. 22, Allen Lane, شابک ‎۰−۶۷۰−۰۸۳۸۷−۹.
  23. ↑ Trivia Hall of Fame — Mahatma Gandhi. Retrieved from the Wayback Machine, February 14 2004.
  24. ↑ بوندورانت، ص ۲۸
  25. ↑ بوندورانت، ص ۱۳۹
  26. ↑ http://agrao.50webs.com/gandhi/gandhi_pri_edukado.htm
  27. ↑ The Story of My Experiments with truth — An Autobiography[پیوند مرده], p. ۱۷۶.
  28. ↑ The Story of My Experiments with truth — An Autobiography[پیوند مرده], p. ۱۷۷.
  29. ↑ The Story of My Experiments with truth — An Autobiography[پیوند مرده], p. ۱۸۳.
  30. ↑ لاری کالینز و دومینیک لاپیر، آزادی در نیمه شب، ترجمه:پروانه ستاری، نشر نو، چاپ اول۱۳۶۳.
  31. ↑ آیا گاندی هنوز برای هندی‌ها قهرمان است؟، بی‌بی‌سی فارسی
  32. ↑ https://jangalban.net/downloads/کتاب-همه-مردم-برادرند-اثر-مهاتما-گاندی/[پیوند مرده]
  • ba-pp-gandhi-heritage.shtml میراث مهاتما گاندی پس از شصت سال[پیوند مرده]
  • ویکی‌پدیا:پروژهٔ مترجمان/ماهاتما گاندی

Wikipedia contributors, "Mohandas Karamchand Gandhi," Wikipedia, The Free Encyclopedia,http://en.wikipedia.org/wiki/Mohandas_Karamchand_Gandhi (accessed May 18، ۲۰۱۲).

پیوند به بیرون

[ویرایش]
مهاتما گاندیدر پروژه‌های خواهر ویکی‌پدیا
  • در میان تصاویر و رسانه‌ها از ویکی‌انبار
  • در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
  • دربارهٔ مهاتما گاندی
  • گاندی در سابارماتی آشرام
  • کارهای مهاتما گاندی در پروژه گوتنبرگ
  • آثار نوشته‌شده یا دربارهٔ مهاتما گاندی در بایگانی اینترنت
  • آثار مهاتما گاندی در لیبری‌واکس (کتابخانهٔ صوتی با مالکیت عمومی)
  • بریدهٔ جراید دربارهٔ مهاتما گاندی در بایگانی مطبوعات قرن بیستم در زد.بی.وی
  • ن
  • ب
  • و
مهاتما گاندی
فهرست‌ها
خانواده
  • کستوربا گاندی
  • هاریلال گاندی
  • Manilal (پسر)
  • رامداس (پسر)
  • Devdas (پسر)
  • Maganlal (cousin)
  • Samaldas (nephew)
  • Arun (grandson)
  • Ela (granddaughter)
  • Rajmohan (grandson)
  • Gopalkrishna (grandson)
  • Ramchandra (grandson)
  • Kanu (grandnephew)
  • Tushar (great-grandson)
  • Leela (great-granddaughter)
زندگانی
  • Civil rights movement in South Africa
  • Bardoli Satyagraha
  • Champaran and Kheda Satyagraha
  • Non-cooperation
  • Chauri Chaura incident
  • Purna Swaraj
  • رژه نمک
  • Vaikom Satyagraha
  • Gandhi–Irwin Pact
  • Poona Pact
  • Natal Indian Congress
  • Quit India
  • ترور ماهاتما گاندی
فلسفه و منشورات
  • گاندیگرایی
  • Economics
  • Harijan
  • Indian Opinion
  • Sarvodaya
  • ساتیاگراها
  • The Story of My Experiments with Truth
  • Swadeshi
  • Swaraj
  • هندجوان
همکاران
  • Swami Anand
  • C. F. Andrews
  • Sarla Behn
  • Vinoba Bhave
  • Brij Krishna Chandiwala
  • Jugatram Dave
  • Mahadev Desai
  • Dada Dharmadhikari
  • Kanu Gandhi
  • J. C. Kumarappa
  • Hermann Kallenbach
  • خان عبدالغفار خان
  • Acharya Kripalani
  • Mirabehn
  • Mohanlal Pandya
  • والابای پاتل
  • Narhari Parikh
  • Bibi Amtus Salam
  • سونیا شلسین
  • Anugrah Narayan Sinha
  • Chakravarti Rajagopalachari
  • Abbas Tyabji
  • Ravi Shankar Vyas
میراث
  • Artistic depictions
  • Gandhigiri
  • Gandhi Peace Award
  • Gandhi Peace Prize
  • Gujarat Vidyapith
  • جامعه ملیه اسلامیه
  • Kashi Vidyapeeth
  • Memorial Hospital
  • Seven Blunders of the World
یادبودها
مادی
  • کاخ آقاخان
  • Gandhi Smriti
  • Gandhi Memorial
  • Gandhi Memorial Museum, Madurai
  • Kaba Gandhi No Delo
  • Kirti Mandir, Porbandar
  • Martin Luther King, Jr., National Historic Site
  • Mohandas Gandhi High School
  • موزه ملی گاندی
  • Pietermaritzburg
  • Raj Ghat
  • Sabarmati Ashram (Gandhi Heritage Portal)
  • Satyagraha House
  • خیابانِ گاندی (تهران)
آبزرور
  • گاندی جایانتی
  • International Day of Non-Violence
  • Season for Nonviolence
  • انبار
  • Wikiquotes
جستارهای مرتبط به مهاتما گاندی
  • ن
  • ب
  • و
جنبش استقلال‌طلبی هند
تاریخ
  • هند مستعمراتی
  • Porto Grande de Bengala
  • Dutch Bengal
  • کمپانی هند شرقی بریتانیا
  • راج بریتانیا
  • هند فرانسه
  • Portuguese India
  • نبرد پلاسی
  • نبرد بکسر
  • Anglo-Mysore Wars
    • نخستین
    • دومین
    • سومین
    • Fourth
  • Anglo-Maratha Wars
    • First
    • Second
    • Third
  • Polygar Wars
  • Vellore Mutiny
  • First Anglo-Sikh War
  • Second Anglo-Sikh War
  • Sannyasi Rebellion
  • شورش‌های ۱۸۵۷
  • Radcliffe Line
  • بیشتر
Gandhi during the Salt March, 1930

Congress flag of India (1931)

Flag of Azad Hind

Emblem of India
فلسفه‌ها
و ایدئولوژی‌ها
  • بهیمراو رامجی آمبدکار
  • گاندیگرایی
  • Hindu nationalism
  • Indian nationalism
  • جنبش خلافت
  • Muslim nationalism in South Asia
  • ساتیاگراها
  • Socialism
  • Swadeshi movement
  • Swaraj
رویدادها و
جنبش‌ها
  • Partition of Bengal (1905)
  • Partition of Bengal (1947)
  • Revolutionaries
  • Direct Action Day
  • Delhi-Lahore Conspiracy
  • The Indian Sociologist
  • Singapore Mutiny
  • Hindu–German Conspiracy
  • Champaran Satyagraha
  • Kheda Satyagraha
  • Rowlatt Committee
  • Rowlatt Bills
  • کشتار جلیان‌والا باغ
  • Noakhali riots
  • Non-cooperation movement
  • Christmas Day Plot
  • Coolie-Begar Movement
  • Chauri Chaura incident, 1922
  • Kakori conspiracy
  • Qissa Khwani Bazaar massacre
  • Flag Satyagraha
  • Bardoli
  • 1928 Protests
  • Nehru Report
  • Fourteen Points of Jinnah
  • Purna Swaraj
  • رژه نمک
  • Dharasana Satyagraha
  • Vedaranyam March
  • Chittagong armoury raid
  • Gandhi–Irwin Pact
  • Round table conferences
  • Act of 1935
  • Aundh Experiment
  • Indian Legion
  • Cripps Mission
  • Quit India
  • Bombay Mutiny
  • Coup d'état of Yanaon
  • Provisional Government of India
  • روز استقلال
  • Praja Mandala movement
تشکیلات
  • All India Kisan Sabha
  • مسلم لیگ
  • Anushilan Samiti
  • آریه سماج
  • هند آزاد
  • Berlin Committee
  • Ghadar Party
  • Hindustan Socialist Republican Association
  • Indian National Congress
  • India House
  • Indian Home Rule movement
  • Indian Independence League
  • Indian National Army
  • Jugantar
  • Khaksar Tehrik
  • خدمتکار خدای
  • Swaraj Party
  • بیشتر
مصلحان
اجتماعی
  • A. Vaidyanatha Iyer
  • Ayya Vaikundar
  • Ayyankali
  • بهیمراو رامجی آمبدکار
  • Baba Amte
  • بال گنگادار تیلاک
  • Dayananda Saraswati
  • Dhondo Keshav Karve
  • G. Subramania Iyer
  • Gazulu Lakshminarasu Chetty
  • Gopal Ganesh Agarkar
  • Gopal Hari Deshmukh
  • Gopaldas Ambaidas Desai
  • Ishwar Chandra Vidyasagar
  • J. B. Kripalani
  • Jyotirao Phule
  • Kandukuri Veeresalingam
  • Mahadev Govind Ranade
  • مهاتما گاندی
  • Muthulakshmi Reddi
  • ناراینه گورو
  • Niralamba Swami
  • Pandita Ramabai
  • Periyar E. V. Ramasamy
  • رام موهان روی
  • Rettamalai Srinivasan
  • Sahajanand Saraswati
  • Savitribai Phule
  • Shahu
  • Sister Nivedita
  • سری اوروبیندو
  • سید احمد خان هندی
  • Vakkom Moulavi
  • Vinayak Damodar Savarkar
  • Vinoba Bhave
  • Vitthal Ramji Shinde
  • ویوکاناندا
فعالان
استقلال
هند
  • ابوالکلام آزاد
  • Accamma Cherian
  • Achyut Patwardhan
  • ابوالقاسم فضل الحق
  • Alluri Sitarama Raju
  • Annapurna Maharana
  • آنی بسانت
  • Ashfaqulla Khan
  • Babu Kunwar Singh
  • Bagha Jatin
  • بهادرشاه دوم
  • Bakht Khan
  • بال گنگادار تیلاک
  • Basawon Singh
  • Begum Hazrat Mahal
  • بگت سینگ
  • Bharathidasan
  • Bhavabhushan Mitra
  • Bhikaiji Cama
  • بهوپندرا کومار داتا
  • Bidhan Chandra Roy
  • Bipin Chandra Pal
  • C. Rajagopalachari
  • Chandra Shekhar Azad
  • Chetram Jatav
  • Chittaranjan Das
  • دادابای نائوروجی
  • Dayananda Saraswati
  • Dhan Singh
  • Dukkipati Nageswara Rao
  • Gopal Krishna Gokhale
  • Govind Ballabh Pant
  • Har Dayal
  • Hemu Kalani
  • Inayatullah Khan Mashriqi
  • Jatindra Mohan Sengupta
  • Jatindra Nath Das
  • جواهر لعل نهرو
  • K. Kamaraj
  • Kanaiyalal Maneklal Munshi
  • خان عبدالغفار خان
  • Khudiram Bose
  • Shri Krishna Singh
  • Lala Lajpat Rai
  • M. Bhaktavatsalam
  • M. N. Roy
  • مادان موهان مالاویا
  • Mahadaji Shinde
  • مهاتما گاندی
  • مانگال پاندی
  • Mir Qasim
  • Mithuben Petit‎
  • محمدعلی جوهر
  • محمد علی جناح
  • Muhammad Mian Mansoor Ansari
  • Nagnath Naikwadi
  • Nana Fadnavis
  • نانا صاحب
  • P. Kakkan
  • Prafulla Chaki
  • Pritilata Waddedar
  • Pritilata Waddedar
  • Purushottam Das Tandon
  • رمسومی ونکترمن
  • راهول سانکریت‌یایان
  • راجندرا پراساد
  • Ram Prasad Bismil
  • رانی جانسی
  • Rash Behari Bose
  • Sahajanand Saraswati
  • Sangolli Rayanna
  • ساروجینی نایدو
  • Satyapal Dang
  • شجاع الدوله
  • Shyamji Krishna Varma
  • Sibghatullah Shah Rashidi
  • سراج الدوله
  • سبهاش چندر بوس
  • صابرامین براتی
  • Subramaniya Siva
  • سورایا سن
  • Syama Prasad Mukherjee
  • Tara Rani Srivastava
  • Tarak Nath Das
  • Tatya Tope
  • Tiruppur Kumaran
  • Ubaidullah Sindhi
  • V O Chidamabaram
  • V. K. Krishna Menon
  • والابای پاتل
  • Vanchinathan
  • Veeran Sundaralingam
  • Vinayak Damodar Savarkar
  • Virendranath Chattopadhyaya
  • Yashwantrao Holkar
  • Yogendra Shukla
  • بیشتر
رهبران بریتانیایی
  • آرچیبالد ویول
  • Canning
  • چارلز کورن‌والیس
  • ادوارد وود
  • Chelmsford
  • جرج کرزن
  • Ripon
  • Minto
  • Dalhousie
  • Bentinck
  • لوئیس مونتباتن
  • ریچارد ولزلی
  • Lytton
  • رابرت کلایو
  • جیمز اوترام
  • Cripps
  • ویکتور هوپ
  • وارن هستینگز
استقلال
  • Cabinet Mission
  • Annexation of French colonies in India
  • قانون اساسی
  • جمهوری هند
  • Indian annexation of Goa
  • Indian Independence Act
  • چندپارگی هند
  • Political integration
  • Simla Conference
  • ن
  • ب
  • و
فلسفه اجتماعی و سیاسی
فیلسوفان
  • جرمی بنتام
  • Alinsky
  • آرشیت دانا
  • ارسطو
  • آگوستین
  • سری اوروبیندو
  • توماس آکویناس
  • ابن رشد
  • Azurmendi
  • آلن بدیو
  • میخائیل باکونین
  • ژان بودریار
  • Benoist
  • آیزایا برلین
  • Bonald
  • Bosanquet
  • ادموند برک
  • آلبر کامو
  • چاناکیا
  • نوآم چامسکی
  • سیسرون
  • اگوست کنت
  • کنفوسیوس
  • گی دوبور
  • میلوان جیلاس
  • امیل دورکیم
  • فریدریش انگلس
  • میشل فوکو
  • شارل فوریه
  • مهاتما گاندی
  • آرنولد گلن
  • جووانی جنتیله
  • ابوحامد محمد غزالی
  • آنتونیو گرامشی
  • هوگو گروتیوس
  • یورگن هابرماس
  • هان فی زی
  • توماس هابز
  • دیوید هیوم
  • ایمانوئل کانت
  • راسل کرک
  • پتر کروپوتکین
  • گوستاو لوبون
  • Le Play
  • گوتفرید لایبنیتس
  • جان لاک
  • رزا لوکزامبورگ
  • نیکولو ماکیاولی
  • ژوزف دو مستر
  • نیکولا مالبرانش
  • هربرت مارکوزه
  • ژاک ماریتن
  • مارسیلیوس
  • کارل مارکس
  • منسیوس
  • روبرت میخلز
  • جان استوارت میل
  • شارل دو مونتسکیو
  • Möser
  • موزی
  • محمد
  • آنتونیو نگری
  • فریدریش نیچه
  • رابرت نوزیک
  • مایکل اوکشات
  • خوزه ارتگا یی گاست
  • ویلفردو پارتو
  • فیلیپ پتیت
  • جان پلامناتز
  • افلاطون
  • کارل پولانی
  • کارل پوپر
  • آین رند
  • جان رالز
  • ارنست رنان
  • موری راتبارد
  • ژان-ژاک روسو
  • Royce
  • برتراند راسل
  • جرج سانتایانا
  • Sarkar
  • ژان-پل سارتر
  • کارل اشمیت
  • جان سرل
  • شانگ یانگ
  • آدام اسمیت
  • ورنر زمبارت
  • Spann
  • هربرت اسپنسر
  • Spirito
  • ماکس اشتیرنر
  • لئو اشتراوس
  • ایپولیت تن
  • چارلز تیلور
  • هنری دیوید ثورو
  • ویوکاناندا
  • ولتر
  • Walzer
  • اسلاوی ژیژک
رده:نظریه‌های اجتماعی
  • فایده‌گرایی
  • وی شیشکا
  • آنارشیسم
  • اقتدارگرایی
  • جمع‌گرایی
  • کمونیسم
  • اجتماع‌گرایی
  • Conflict theories
  • کنفسیوس‌گرایی
  • Consensus theory
  • محافظه‌کاری
  • قراردادگرایی
  • فرهنگ گرایی
  • فاشیسم
  • Feminist political theory
  • گاندیگرایی
  • فردگرایی
  • Legalism
  • لیبرالیسم
  • لیبرترینیسم
  • موهیسم
  • لیبرالیسم ملی‌گرا
  • جمهوری‌خواهی
  • ساخت‌گرایی اجتماعی
  • برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی)
  • داروینیسم اجتماعی
  • جبرگرایی اجتماعی
  • سوسیالیسم
مفاهیم اجتماعی
  • نافرمانی مدنی
  • دموکراسی
  • Four occupations
  • عدالت
  • حقوق
  • فرمان آسمان
  • صلح
  • مال
  • انقلاب
  • حق
  • قرارداد اجتماعی
  • جامعه
  • جنگ
  • بیشتر…
مقاله‌های مرتبط
  • دانش نظری حقوق
  • فلسفه اقتصاد
  • فلسفه آموزش و پرورش
  • فلسفه تاریخ
  • فلسفه عشق
  • فلسفه سکسوالیته
  • فلسفه علوم اجتماعی
  • معرفت‌شناسی اجتماعی
  • رده:فلسفه اجتماعی
  • Portal
  • Task Force
  • ن
  • ب
  • و
ساده‌زیستی
Practices
  • دادوستد پایاپای
  • DIY ethic
  • Downshifting
  • Forest gardening
  • فریگنیسم
  • Frugality
  • Gift economy
  • Intentional community
  • Local currency
  • Low-impact development
  • No frills
  • Off-the-grid
  • خودکفایی
  • Subsistence agriculture
  • زندگی پایدار
  • وگنیسم
  • مقاومت در برابر مالیات
  • WWOOF
Religious and spiritual
  • ریاضت
  • Aparigraha
  • مکتب کلبیون
  • Detachment
  • Jesus movement
  • Mendicant
  • رهبانیت
  • New Monasticism
  • Plain dress
  • Plain people
  • کواکرها
  • جنبش راستافار
  • Temperance
  • Testimony of Simplicity
  • Tolstoyan movement
Secular movements
  • Back-to-the-land
  • Car-free
  • Compassionate Living
  • Ecological
  • Environmental
  • هیپی
  • Slow
  • جنبش خانه کوچک
  • Transition Towns
  • Open Source Ecology
Notable writers
  • Wendell Berry
  • Ernest Callenbach
  • Duane Elgin
  • ماهاتما گاندی
  • Richard Gregg
  • Tom Hodgkinson
  • Harlan Hubbard
  • Satish Kumar
  • Helen and Scott Nearing
  • زائر صلح
  • Vicki Robin
  • Nick Rosen
  • Dugald Semple
  • E. F. Schumacher
  • هنری دیوید تورو
  • لئو تولستوی
Modern-day adherents
  • Mark Boyle
  • Jim Merkel
  • Suelo
  • Thomas
Media
  • Anekdote zur Senkung der Arbeitsmoral
  • Escape from Affluenza
  • The Good Life
  • The Moon and the Sledgehammer
  • Mother Earth News
  • The Power of Half
  • Small Is Beautiful
  • والدن
Related topics
  • Agrarianism
  • Anarcho-primitivism
  • Anti-consumerism
  • Appropriate technology
  • بوهمین
  • بوم‌شناسی ژرف‌نگر
  • مهار رشد
  • اثر بوم شناخت
  • Food miles
  • آنارشیسم سبز
  • The good life
  • گرم‌شدن زمین
  • Intentional living
  • Itinerant
  • فناوری پست
  • پرهیز از خشونت
  • نفت در نقطه اوج
  • پایایی
  • تعادل کار و زندگی
Wikiversity:Template:Sustainable living
  • ن
  • ب
  • و
وگانیسم و گیاه‌خواری (انسان)
چشم‌انداز
وگانیسم
  • کشاورزی بدون دام
  • وگانیسم سیاهان
  • فروگانیسم
  • وگانیسم
  • زنده‌خواری
  • استریت اج
    • Hardline
  • Nutrition
  • Vegan organic agriculture
  • Vegan school meal
  • Vegan studies
گیاه‌خواری (انسان)
  • Economic vegetarianism
  • گیاه‌خواری زیست‌محیطی
  • History
  • Orthopathy
  • Lacto vegetarianism
  • Lacto-ovo vegetarianism
  • Ovo vegetarianism
  • Cuisine
  • Vegetarian Diet Pyramid
  • Ecofeminism
  • خوراک گیاهی
  • By country
فهرست‌ها
  • گیاه‌خواران
  • وگان‌ها
  • شخصیت‌های خیالی
  • Vegetarian festivals
  • Vegetarian organizations
  • Vegetarian restaurants
  • List of vegan media
اخلاق
اخلاق‌شناسی سکولار
  • حقوق حیوانات
  • رفاه جانوران
  • Carnism
  • بوم‌شناسی ژرف‌نگر
  • گیاه‌خواری زیست‌محیطی
  • اخلاق خوردن گوشت
  • Meat paradox
  • پرهیز از خشونت
  • Replaceability argument
  • شعورمحوری
  • گونه‌پرستی
  • Tirukkuṟaḷ
دین‌ها
  • Buddhism
  • Christianity (کلیسای ادونتیست‌های روز هفتم)
  • Hinduism
    • Sattvic
    • آهیمسا
  • جانوران در اسلام
  • Jainism
  • Judaism
  • مکتب فیثاغوری
  • Rastafari
  • Sikhism
خوراک و
نوشیدنی
  • Agave nectar
  • Chicken fillet roll
  • نارگیل برگر
  • شیر نارگیل
  • میوه‌ها
  • دانه‌ها
    • غلات
    • حبوباتs
  • ژله
    • آگار
    • کاراگینان
    • Gulaman
    • کون‌نیاکو
    • Microbial cellulose
  • Jambon
  • شبه‌گوشت
    • List of meat substitutes
  • میسو
  • موچی
  • Mock duck
  • Nutritional yeast
  • خامه گیاهی
  • شیر گیاهی
  • کینوآ
  • Quorn
  • Seitan
  • ماست سویا
  • تمپه
  • توفو
  • Tofurkey
  • پنیر گیاهی
  • Vegepet
  • تره‌بار
  • Hot dog
  • Vegetarian mark
  • سوسیس
  • Sausage roll
  • Beer
  • Wine
  • وجی‌برگر
گروه‌ها و رویدادها
نهادها
(Vegan)
  • American Vegan Society
  • Beauty Without Cruelty
  • Food Empowerment Project
  • Go Vegan
  • Nederlandse Vereniging voor Veganisme
  • Our Hen House
  • کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه
  • Plamil Foods
  • Vegan Awareness Foundation
  • Vegan flag
  • Vegan Outreach
  • Vegan Prisoners Support Group
  • مجمع وگن
  • Veganmania
  • Veganuary
  • Veganz
  • روز جهانی وگن
گیاه‌خواران
(Vegetarian)
  • Boston Vegetarian Society
  • Christian Vegetarian Association
  • European Vegetarian Union
  • French Vegetarian Society
  • Hare Krishna Food for Life
  • International Vegetarian Union
  • Jewish Veg
  • Meat-free days
    • Meatless Monday
    • Friday Fast
  • North American Vegetarian Society
  • Order of the Golden Age
  • ProVeg Deutschland
  • ProVeg International
  • ProVeg Nederland
  • Swissveg
  • Toronto Vegetarian Association
  • Vegetarian Federal Union
  • Vegetarian Society
  • Vegetarian Society (Singapore)
  • Veggie Pride
  • Viva! Health
  • انجمن جهانی اسپرانتیست‌های گیاه‌خوار
  • World Vegetarian Day
شرکت‌ها
  • List of vegetarian and vegan companies
کتاب‌ها،
گزارش‌ها
و مجله‌ها
  • An Essay on Abstinence from Animal Food, as a Moral Duty (1802)
  • Vegetable Cookery (1812)
  • A Vindication of Natural Diet (1813)
  • Reasons for not Eating Animal Food (1814)
  • Moral Inquiries on the Situation of Man and of Brutes (1824)
  • Nature's Own Book (1835)
  • Fruits and Farinacea (1845)
  • The Pleasure Boat (1845)
  • The Ethics of Diet (1883)
  • What is Vegetarianism? (1886)
  • Shelley's Vegetarianism (1891)
  • Behind the Scenes in Slaughter-Houses (1892)
  • Why I Am a Vegetarian (1895)
  • Figs or Pigs? (1896)
  • Thirty-nine Reasons Why I Am a Vegetarian (1903)
  • The Meat Fetish (1904)
  • The New Ethics (1907)
  • A Fleshless Diet (1910)
  • فواید گیاه‌خواری (1927)
  • Ten Talents (1968)
  • رژیم غذایی برای سیاره‌ای کوچک (1971)
  • Moosewood Restaurant and Cookbooks (1973)
  • The Farm Vegetarian Cookbook (1975)
  • Laurel's Kitchen (1976)
  • Moosewood Cookbook (1977)
  • Fit for Life (1985)
  • Diet for a New America (1987)
  • The Sexual Politics of Meat (1990)
  • Vegetarian Cooking for Everyone (1997)
  • پژوهش چین (2005)
  • Skinny Bitch (2005)
  • سایه بلند احشام (2006)
  • The Bloodless Revolution (2006)
  • Eating Animals (2009)
  • چرا عاشق سگ‌ها هستیم، خوک‌ها را می‌خوریم و گاوها را می‌پوشیم؟ (2009)
  • Animal (De)liberation (2016)
  • The End of Animal Farming (2018)
  • Vegetable Kingdom (2020)
  • Meat Atlas (annual)
فیلم‌ها
  • The Animals Film (1981)
  • A Cow at My Table (1998)
  • Meet Your Meat (2002)
  • Peaceable Kingdom (2004)
  • ساکنان زمین (فیلم مستند) (2005)
  • A Sacred Duty (2007)
  • Fat, Sick and Nearly Dead (2010)
  • Planeat (2010)
  • Forks Over Knives (2011)
  • Vegucated (2011)
  • Live and Let Live (2013)
  • راز پایداری (2014)
  • سلامتی چیست؟ (2017)
  • کشتار (فیلم ۲۰۱۷) (2017)
  • قلمرو (فیلم ۲۰۱۸) (2018)
  • Eating You Alive (2018)
  • متغیرهای بازی (2018)
مجله‌ها
  • Naked Food
  • Satya
  • Vegetarian Times
  • VegNews
  • The Animals' Agenda
دانشگاهیان،
نویسندگان
و فیزیکدانان
افراد معاصر
  • Elisa Aaltola
  • کارول آدامز
  • مارتن بالوخ
  • نیل برنارد
  • دیوید بناتار
  • استیون بست
  • Yves Bonnardel
  • Will Bonsall
  • Will Bulsiewicz
  • T. Colin Campbell
  • Garth Davis
  • Jan Deckers
  • Alan Desmond
  • Daniel Dombrowski
  • Sue Donaldson
  • Mylan Engel
  • Gidon Eshel
  • کالدول اسلستین
  • Rip Esselstyn
  • Henry Firth
  • Michael Allen Fox
  • گری فرانسیون
  • جوئل فورمن
  • Kristi Funk
  • Greta Gaard
  • Valéry Giroux
  • Michael Greger
  • A. Breeze Harper
  • Oscar Horta
  • Michael Huemer
  • ملانی جوی
  • Joel Kahn
  • Michael Klaper
  • Aph Ko
  • Renan Larue
  • Thomas Lepeltier
  • Andrew Linzey
  • Clair Linzey
  • Howard Lyman
  • Reed Mangels
  • John A. McDougall
  • James E. McWilliams
  • Vesanto Melina
  • Gemma Newman
  • David Nibert
  • Jack Norris
  • David Olivier
  • Dean Ornish
  • David Pearce
  • تام ریگان
  • Richard H. Schwartz
  • Jérôme Segal
  • پیتر سینگر
  • William O. Stephens
  • David Sztybel
  • Ian Theasby
  • Kim A. Williams
  • Corey Lee Wrenn
  • Laura Wright
  • Tzachi Zamir
تاریخی
  • William Alcott
  • Bertrand P. Allinson
  • Thomas Allinson
  • William Axon
  • Eduard Baltzer
  • Horace A. Barrows
  • Sidney H. Beard
  • George Bedborough
  • Ernest Bell
  • Robert Bell
  • Ragnar Berg
  • Rynn Berry
  • Maximilian Bircher-Benner
  • George Black
  • Ernest Bonnejoy
  • Lucius Duncan Bulkley
  • J. L. Buttner
  • Paul Carton
  • Job Caudwell
  • George Cheyne
  • Henry S. Clubb
  • Antonio Cocchi
  • Lenna F. Cooper
  • Charles W. Forward
  • مهاتما گاندی
  • Narasinh Narayan Godbole
  • Lewis Gompertz
  • Jeremiah Hacker
  • John Haddon
  • Walter Hadwen
  • Alexander Haig
  • Edward Hare
  • Philippe Hecquet
  • Martin Luther Holbrook
  • Isaac Jennings
  • جان هاروی کلاگ
  • Norman Kerr
  • Daniel H. Kress
  • William Lambe
  • W. R. C. Latson
  • Elmer Lee
  • Susan M. Levin
  • ابوالعلاء معری
  • المر مک کولوم
  • Eli Peck Miller
  • Harry Willis Miller
  • J. Howard Moore
  • Reuben D. Mussey
  • هلن نیرینگ
  • اسکات نیرینگ
  • Francis William Newman
  • Josiah Oldfield
  • Cyril V. Pink
  • Rod Preece
  • جیمز ریچلز
  • Ulma Doyle Register
  • Rollo Russell
  • Henry Stephens Salt
  • Russell Thacher Trall
  • الن جی وایت
  • Severin Wielobycki
  • Howard Williams
  • Frank Wokes
  • Jon Wynne-Tyson
  • Kathleen Keen Zolber
وابسته
  • Vegetarian and vegan symbolism
  • List of vegan media
  • روزه آبمیوه
  • Vegetarian and vegan dog diet
  • Vegaphobia
  • رژیم گیاهی
  • Sustainable diet
    • Low-carbon
    • Planetary health
  • Semi-vegetarianism
    • ماهی‌خواری
    • Pollotarianism
  • ن
  • ب
  • و
شخص سال مجلۀ تایم
۱۹۲۷–۱۹۵۰
  • چارلز لیندبرگ (۱۹۲۷)
  • والتر کرایسلر (۱۹۲۸)
  • اون دی. یانگ (۱۹۲۹)
  • مهاتما گاندی (۱۹۳۰)
  • پیر لاوال (۱۹۳۱)
  • فرانکلین دلانو روزولت (۱۹۳۲)
  • هیو اس. جانسن (۱۹۳۳)
  • فرانکلین دلانو روزولت (۱۹۳۴)
  • هایله سلاسی (۱۹۳۵)
  • والیس سیمپسون (۱۹۳۶)
  • چیانگ کای‌شک / سونگ می لینگ (۱۹۳۷)
  • آدولف هیتلر (۱۹۳۸)
  • ژوزف استالین (۱۹۳۹)
  • وینستون چرچیل (۱۹۴۰)
  • فرانکلین دلانو روزولت (۱۹۴۱)
  • ژوزف استالین (۱۹۴۲)
  • جرج مارشال (۱۹۴۳)
  • دوایت آیزنهاور (۱۹۴۴)
  • هری ترومن (۱۹۴۵)
  • جیمز اف. بیرنز (۱۹۴۶)
  • جرج مارشال (۱۹۴۷)
  • هری ترومن (۱۹۴۸)
  • وینستون چرچیل (۱۹۴۹)
  • جنگندگان آمریکایی (۱۹۵۰)
۱۹۵۱–۱۹۷۵
  • محمد مصدق (۱۹۵۱)
  • الیزابت دوم (۱۹۵۲)
  • کنراد آدناور (۱۹۵۳)
  • جان فاستر دالس (۱۹۵۴)
  • هارلو کورتیس (۱۹۵۵)
  • مبارزان آزادی مجارستان (۱۹۵۶)
  • نیکیتا خروشچف (۱۹۵۷)
  • شارل دو گل (۱۹۵۸)
  • دوایت آیزنهاور (۱۹۵۹)
  • دانشمندان آمریکایی: جرج بیدل / چارلز استارک دراپر / جان اندرز / دونالد آرتور گلایزر / جاشوآ لدربرگ / ویلارد لیبای / لینوس پاولینگ / ادوارد میلز پورسل / ایزیدور ایزاک رابی / امیلیو سگره / ویلیام شاکلی / ادوارد تلر / چارلز هارد تاونز / جیمز وان آلن / رابرت وودوارد (۱۹۶۰)
  • جان اف. کندی (۱۹۶۱)
  • ژان بیست‌وسوم (۱۹۶۲)
  • مارتین لوتر کینگ جونیور (۱۹۶۳)
  • لیندون بی. جانسون (۱۹۶۴)
  • ویلیام وستمورلند (۱۹۶۵)
  • بیبی‌بومر (۱۹۶۶)
  • لیندون بی. جانسون (۱۹۶۷)
  • فضانوردان آپولو ۸: ویلیام آندرس / فرانک بورمن / جیمز لاول (۱۹۶۸)
  • طبقه متوسط آمریکایی (۱۹۶۹)
  • ویلی برانت (۱۹۷۰)
  • ریچارد نیکسون (۱۹۷۱)
  • هنری کیسینجر / ریچارد نیکسون (۱۹۷۲)
  • جان سیریکا (۱۹۷۳)
  • پادشاه فیضل (۱۹۷۴)
  • زنان آمریکایی: سوزان براونمیلر / کاتلین بایرلی / آلیسون چیک / جیل کانوی / بتی فورد / الا گرسو / کارلا اندرسون هیلز / باربارا جردن / بیلی جین کینگ / سوزی شارپ / کارول ساتن / ادی وایات (۱۹۷۵)
۱۹۷۶–۲۰۰۰
  • جیمی کارتر (۱۹۷۶)
  • انور سادات (۱۹۷۷)
  • دنگ شیائوپینگ (۱۹۷۸)
  • سید روح‌الله خمینی (۱۹۷۹)
  • رونالد ریگان (۱۹۸۰)
  • لخ والسا (۱۹۸۱)
  • رایانه شخصی (۱۹۸۲)
  • رونالد ریگان / یوری آندروپوف (۱۹۸۳)
  • پیتر اوبروس (۱۹۸۴)
  • دنگ شیائوپینگ (۱۹۸۵)
  • کرازون آکینو (۱۹۸۶)
  • میخائیل گورباچف (۱۹۸۷)
  • زمین در خطر (۱۹۸۸)
  • میخائیل گورباچف (۱۹۸۹)
  • جرج اچ. دابلیو. بوش (۱۹۹۰)
  • تد ترنر (۱۹۹۱)
  • بیل کلینتون (۱۹۹۲)
  • صلح‌طلبان: یاسر عرفات / اف. دبلیو. کلرک / نلسون ماندلا / اسحاق رابین (۱۹۹۳)
  • پاپ ژان پل دوم (۱۹۹۴)
  • نوت گینگریچ (۱۹۹۵)
  • دیوید هو (۱۹۹۶)
  • اندرو گروو (۱۹۹۷)
  • بیل کلینتون / کنت استار (۱۹۹۸)
  • جف بیزوس (۱۹۹۹)
  • جرج دابلیو. بوش (۲۰۰۰)
۲۰۰۱–اکنون
  • رودی جولیانی (۲۰۰۱)
  • آگاه‌گران: ساینتیا کوپر / کالین راولی / شرون واتکینس (۲۰۰۲)
  • جنگ عراق (۲۰۰۳)
  • جرج دابلیو. بوش (۲۰۰۴)
  • آگاه‌گران: بونو / بیل گیتس / ملیندا گیتس (۲۰۰۵)
  • شما (۲۰۰۶)
  • ولادیمیر پوتین (۲۰۰۷)
  • باراک اوباما (۲۰۰۸)
  • بن برننکی (۲۰۰۹)
  • مارک زاکربرگ (۲۰۱۰)
  • تظاهرکننده (۲۰۱۱)
  • باراک اوباما (۲۰۱۲)
  • پاپ فرانسیس (۲۰۱۳)
  • مبارزان ابولا: دکتر جری براون / دکتر کنت برانتلی / الا واتسون استرایکر / فودای گولا / سالومه کاروا (۲۰۱۴)
  • آنگلا مرکل (۲۰۱۵)
  • دونالد ترامپ (۲۰۱۶)
  • سکوت شکنندگان (۲۰۱۷)
  • محافظان: جمال خاشقچی / ماریا رسا / Wa Lone / Kyaw Soe Oo / کارمندان The Capital (۲۰۱۸)
  • گرتا تونبرگ (۲۰۱۹)
  • جو بایدن / کامالا هریس (۲۰۲۰)
  • ایلان ماسک (۲۰۲۱)
  • ولودیمیر زلنسکی / روح اکراین (۲۰۲۲)
  • تیلور سوئیفت (۲۰۲۳)
  • دونالد ترامپ (۲۰۲۴)
  • ن
  • ب
  • و
۱۰۰ شخصیت برجسته قرن بیستم در مجله تایم
رهبران و انقلابیون
  • داوید بن گوریون
  • وینستون چرچیل
  • مهاتما گاندی
  • میخائیل گورباچف
  • آدولف هیتلر
  • هو شی مین
  • پاپ ژان پل دوم
  • سید روح‌الله خمینی
  • مارتین لوتر کینگ جونیور
  • ولادیمیر لنین
  • نلسون ماندلا
  • مائو تسه‌تونگ
  • رونالد ریگان
  • النور روزولت
  • فرانکلین دلانو روزولت
  • تئودور روزولت
  • مارگارت سنگر
  • مارگارت تاچر
  • مرد تانکی
  • لخ والسا
هنرمندان و سرگرمی‌سازان
  • لویی آرمسترانگ
  • لوسیل بال
  • بیتلز
  • مارلون براندو
  • کوکو شانل
  • چارلی چاپلین
  • لو کوربوزیه
  • باب دیلن
  • تی. اس. الیوت
  • آریتا فرانکلین
  • مارتا گراهام
  • جیم هنسن
  • جیمز جویس
  • پابلو پیکاسو
  • راجرز و هامرشتاین
  • بارت سیمپسون
  • فرانک سیناترا
  • استیون اسپیلبرگ
  • ایگور استراوینسکی
  • اپرا وینفری
خالقان و ابرقدرت‌های تجاری
  • استیون بکتل سینیور
  • لئو برنت
  • ویلیس کریر
  • والت دیزنی
  • هنری فورد
  • بیل گیتس
  • آمادئو جیانینی
  • ری کراک
  • جوزفین استه لودر
  • ویلیام لویت
  • لاکی لوچانو
  • لوئیس بی. مایر
  • چارلز ادوارد مریل
  • آکیو موریتا
  • والتر رویتر
  • پیت روزل
  • دیوید سارنوف
  • خوآن تریپه
  • سام والتون
  • توماس واتسون جونیور
دانشمندان و متفکران
  • لئوهندریک باکلند
  • تیم برنرز-لی
  • ریچل کارسون
  • آلبرت اینشتین
  • فایلو فارنسورث
  • انریکو فرمی
  • الکساندر فلمینگ
  • زیگموند فروید
  • رابرت گدارد
  • کورت گودل
  • ادوین هابل
  • جان مینارد کینز
  • خانواده لیکی
  • ژان پیاژه
  • جوناس سالک
  • ویلیام شاکلی
  • آلن تورینگ
  • فرانسیس کریک و جیمز واتسون
  • لودویگ ویتگنشتاین
  • برادران رایت
قهرمانان و نمادها
  • محمد علی کلی
  • جی.آی. آمریکایی
  • دایانا، شاهدخت ولز
  • آنه فرانک
  • بیلی گراهام
  • چه گوارا
  • ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای
  • هلن کلر
  • خانواده کندی
  • بروس لی
  • چارلز لیندبرگ
  • هاروی میلک
  • مریلین مونرو
  • املین پنکهرست
  • رزا پارکس
  • پله
  • جکی رابینسون
  • آندره ساخاروف
  • مادر ترزا
  • بیل ویلسون
داده‌های کتابخانه‌ای ویرایش در ویکی‌داده
عمومی
  • ISNI
    • 1
  • ویاف
    • 1
  • ورلدکت (از طریق ویاف)
کتابخانه‌های ملی
  • نروژ
  • شیلی
  • اسپانیا
  • فرانسه (داده‌ها)
  • کاتالونیا
  • آلمان
  • ایتالیا
  • اسرائیل
  • ایالات متحده آمریکا
  • لتونی
  • ژاپن
  • جمهوری چک
  • استرالیا
  • یونان
    • 2
  • کره
  • کرواسی
  • هلند
    • 2
  • لهستان
  • سوئد
  • واتیکان
نگارخانه‌های هنری و موزه‌ها
  • تی پاپا (نیوزیلند)
نهادهای پژوهش هنری
  • کولتورناو (نروژ)
واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای
  • آلمان
پایگاه‌های دادهٔ علمی
  • ساینی (ژاپن)
سایر
  • کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی
  • هنرمند موزیک‌برینز
  • بایگانی ملی (ایالات متحده)
  • ریرو (سوئیس)
    • 1
  • شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده
    • 2
  • سوداک (فرانسه)
    • 1
  • تروو (استرالیا)
    • 1
برگرفته از «https://fa.teknopedia.teknokrat.ac.id/w/index.php?title=مهاتما_گاندی&oldid=41935752»
رده‌ها:
  • مهاتما گاندی
  • اصلاح‌طلبان هندو
  • اعتصاب‌های غذا
  • اعضای معبد داخلی
  • افراد جنگ بوئر دوم
  • افراد جنگ جهانی دوم اهل هند
  • امپراتوری بریتانیا در جنگ جهانی دوم
  • امپریالیسم‌ستیزی
  • انقلابیون اهل هند
  • اهالی بندر پور
  • بشردوستان اهل هند
  • حامیان حقوق جانوران اهل هند
  • حامیان خشونت‌پرهیزی
  • خاطره‌نویسان اهل هند
  • خودزندگی‌نامه‌نویسان اهل هند
  • دانش‌آموختگان دانشگاه لندن
  • دانش‌آموختگان کالج دانشگاهی لندن
  • درگذشتگان ۱۹۴۸ (میلادی)
  • دور از وطن‌های اهل هند در بریتانیا
  • رئیسان کنگره ملی هند
  • زادگان ۱۸۶۹ (میلادی)
  • زندانیان هند بریتانیا
  • سیاستمداران ترورشده اهل هند
  • شخص سال برگزیده مجله تایم
  • صلح‌طلبان هند
  • فعالان حقوق بشر
  • فعالان حقوق شهروندی اهل هند
  • فعالان روزنامه‌نگار اهل هند
  • کنشگران ضدجنگ اهل هند
  • فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل هند
  • فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
  • فیلسوفان سیاسی اهل هند
  • کشتگان در دهلی
  • کشتگان مرد
  • کشته‌شدگان اهل هند
  • مرتاضان
  • مرگ‌ها به وسیله اسلحه گرم در هند
  • مقاومت‌کنندگان مالیاتی اهل هند
  • ملی‌گرایان اهل هند
  • نویسندگان اهل گجرات
  • نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل هند
  • نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
  • نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
  • وکلای آفریقای جنوبی در سده ۲۰ (میلادی)
  • وکیلان سده ۱۹ (میلادی) اهل هند
  • هندوهای هندی
  • هندی‌های دور از وطن در آفریقای جنوبی
رده‌های پنهان:
  • پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت
  • CS1: Julian–Gregorian uncertainty
  • صفحه‌های دارای پیوند مرده
  • مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی
  • همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی
  • مقاله‌های نیازمند به ویکی‌سازی
  • مقالاتی با چندین مشکل تمیزکاری
  • زندگی‌نامه‌های دارای امضاء
  • مقاله‌ها با اچ‌کاردها
  • مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی
  • مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ
  • مقاله‌های با پیوند به بایگانی اینترنت
  • مقاله‌ها با پیوندهای لیبری‌واکس
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TePapa
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF
  • داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۴ عنصر
  • مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه

  • indonesia
  • Polski
  • العربية
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Italiano
  • مصرى
  • Nederlands
  • 日本語
  • Português
  • Sinugboanong Binisaya
  • Svenska
  • країнська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 文
  • Русский
Sunting pranala
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id