Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  1. Weltenzyklopädie
  2. جاحظ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جاحظ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جاحظ
زادهٔ۷۷۶
بصره، خلافت عباسیان
درگذشت۸۶۸–۹
بصره، خلافت عباسیان
دورهقرون وسطی
حیطهفلسفه اسلامی
علایق اصلی
ادبیات عربی
تأثیرگذار بر
  • ابوعلی مسکویه، ابوریحان بیرونی، ابن طفیل، ابن مضاء

ابوعثمان عمرو بن بحر (۱۶۰–۲۵۵ق) مشهور به جاحِظ؛ ادیب معتزلی، جانورشناس، روانشناس، خوش سخن، خوشنویس، عضو دارالحکمه از اهالی بصره است.[۱]

آوازه‌ی وی بیشتر به‌دلیل مهارت او در فنون ادبی است؛ به‌گونه‌ای که او را «پادشاه نثر ادبی» نامیده‌اند.[۲]

کتاب البخلاء (خسیس) حاوی حکایت‌های فکاهی جالبی است که گاه در مجلات عربی منتشر و باعث شده جاحظ در میان عرب امروزی (همانند عبید زاکانی برای ایرانیان) شناخته‌شده باشد.

وی نوشته‌هایی درباره‌ی گیاهان، جانوران، گیتاشناسی، پزشکی، کیمیا و روانشناسی داشته، دیدگاه‌ها و اندیشه‌هایش بیشتر مبتنی بر روش تجربی بوده است.[۳]

گفته‌اند که او حدود ۳۵۰ کتاب نوشته که بیشتر آنها در گذر زمان از میان رفته و تنها رسالاتی از وی به‌جا مانده که می‌توان سه کتاب «البخلاء» درباره‌ی اخلاق، «الحیوان» درباره‌ی جانوران و «البیان و التبیین» پیرامون فن بلاغت را از آن جمله برشمرد.[۴]

جاحظ می‌گوید: «ایرانیان سخندانترین مردم (اخطب الناس) هستند و از میان ایرانیان، پارسیان (فارس‌ها) خطیبترین مردم ایرانند و شیرین‌زبانتر و خوش‌اداتر و بامحبتتر و در دوستی‌پایدارتر مردمِ مروند و در زبان پارسی دری ازهمه فصیحتر ایشانند. چنانچه مردم قصبه‌ی اهواز در زبان پهلوی فصیحترین ایرانیانند.»[۵]

جاحظ با وجودی که ضد شعوبیه بوده از بلاغت ایرانی و الفاظ زیبا و پرمایگی معنا در زبان فارسی سخن گفته و توصیه کرده است که اگر کسی می‌خواهد در فن سخنوری به درجه‌ی عالی برسد باید کتاب «کاروند» پارسیان را بخواند.»[۳]

آثار

[ویرایش]
توصیف زرافه در کتاب الحیوان

نوشته‌های جاحظ بسیار گوناگونند؛ وی پیرامون بسیاری زمینه‌ها از جمله ادبیات، ادبیات عامه، کلام، سیاست و برخی شاخه‌های علوم طبیعی قلم برده است؛ اما آنچه کتابهای او را ممتاز می‌سازد، شیوه‌ی ادبی بارز او در نگارش، آگاهی او از زندگی اجتماعی مردم و شناخت سرشت و اخلاقشان است. از نوشته‌های او می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  1. اخلاق الشطار
  2. اخلاق الملوک
  3. البیان و التبیین
  4. تحصین الاموال
  5. جوابات کتاب المعرفة
  6. حانوت عطار
  7. الرد علی اصحاب الالهام
  8. الرد علی المشبة
  9. رد النصاری
  10. رسالة فی الحسد
  11. سحر البیان
  12. سلوة الحریف بمناظرة الربیع و الخریف
  13. عناصر الادب
  14. فضیلة المعتزلة
  15. کتاب آی القرآن
  16. کتاب الابل
  17. کتاب الاخبار
  18. کتاب الاخوان
  19. کتاب الاستبداد و المشاورة فی الحروب
  20. کتاب الاستطاعة
  21. کتاب الاصنام
  22. کتاب الاعتزال
  23. کتاب الامامة
  24. کتاب الامثال
  25. کتاب الامصار
  26. کتاب الانس و السکن
  27. کتاب البُخَلاء
  28. کتاب البغل
  29. کتاب البلدان
  30. کتاب التربیع
  31. کتاب التسویة بین العرب و العجم
  32. کتاب التعبیر
  33. کتاب التفکر و الاعتبار
  34. کتاب الجواری
  35. کتاب الحجر و الفتوة
  36. کتاب الحزم و الجزم
  37. کتاب الحیوان
  38. کتاب الخطاب فی التوحید
  39. کتاب الدلال
  40. کتاب السلطان
  41. کتاب السلوک
  42. کتاب السودان
  43. کتاب الشارب و المشروب
  44. کتاب الصرحاء و الهجناء
  45. کتاب صناعة الکلام
  46. کتاب الصولجان
  47. کتاب الطبایع
  48. کتاب الطفیلیین
  49. کتاب العثمانیة
  50. کتاب العُرْس و العرائس
  51. کتاب الفتیان
  52. کتاب الفخر بین عبد شمس و بنی مخزوم
  53. کتاب فخر القحطانیة و العدنانیة
  54. کتاب القرآن
  55. کتاب اللصوص
  56. کتاب المحاسن و الاضداد
  57. کتاب المزاح و الجد
  58. کتاب المعرفة
  59. کتاب المعلمین
  60. کتاب المغنیین
  61. کتاب مناقب ضدالخلافة و فضائل‌الاتراک
  62. کتاب الناشی و المتلاشی
  63. کتاب النبی و المتنبی
  64. کتاب النجم و جوابه
  65. کتاب النرد و الشطرنج
  66. کتاب النساء
  67. کتاب الوعد
  68. کتاب الوکلاء و المتوکلین
  69. کتاب الهدایا
  70. مسائل کتاب المعرفه
  71. معانی القرآن
  72. مقالة فی اصول‌الدین
  73. نظم القرآن
  74. نقض الطب
  75. فضایل الاتراک
  76. نوادر الجن[۶]

موسیقی

[ویرایش]

تصنیفات جاحظ بسیار و در آنها مطالب سودمند و بایا پیرامون مسائل دوران ساسانی از جمله شعر و سرود و خنیاگری است:[۱]

  • طبقات المغنیین: شرح مطالبی درباره‌ی جایگاه‌های خنیاگران دوران ساسانی
  • التاج: درباره‌ی طبقه‌های سه‌گانه‌ی ندیمان و رامشیان و رتبه‌هایی که داشته‌اند، جشن مهرگان و مطالبی درباره‌ی استادی و چیرگی برخی هنرمندان
  • رسالة القیان: نامه‌ی کنیزکان رامشگر
  • المحاسن و الاضداد

جستارهای وابسته

[ویرایش]
  • اختراع‌های دوران طلایی اسلام
  • دارالحکمه

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ستایشگر، مهدی (۱۳۷۶)، نام نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد سوّم، تهران: اطلاعات، شابک ۹۶۴-۴۲۳-۳۷۷-۸
  2. ↑ زندگی و آثار جاحظ. صص. ۴۵.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ علوی مقدم، سید محمد: جاحظ و بلاغت. در: مجله «کیهان اندیشه» فروردین و اردیبهشت ۱۳۶۷ - شماره ۱۷. (از صفحه ۱۱۲ تا ۱۱۹).
  4. ↑ همان.
  5. ↑ بهار، محمدتقی (۱۳۹۰). سبک‌شناسی. ج. یک. تهران: زوار. ص. ۱۸۰–۱۸۱. شابک ۹۶۴۴۰۱۱۳۲۵.
  6. ↑ دانشنامه جهان اسلام، جاحظ

پیوند به بیرون

[ویرایش]
  • جاحظ در ویکی فقه
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به جاحظ در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  • ن
  • ب
  • و
فلسفه اسلامی
مکاتب
  • فلسفهٔ اولیه
  • فلسفه مشاء
  • مکتب تهافت
  • فلسفه اشراق
  • حکمت متعالیه
  • مکتب تفکیک
فیلسوفان
سده ۹ میلادی
ابویوسف کندی • ابن ربن طبری • ابوالعباس ایرانشهری
سده ۱۰ میلادی
محمد زکریای رازی • فارابی • ابوالحسن عامری • اخوان‌الصفا • ابو حاتم رازی • ابوسلیمان سجستانی • ابویعقوب سجستانی • ابن مسره
سده ۱۱ میلادی
ابوحامد محمد غزالی • ابن مسکویه • ابن سینا • ابن حزم • ابن ابی‌صادق • بهمنیار • مؤید فی‌الدین شیرازی • ناصرخسرو • ابوالفرج علی بن حسین بن هندو
سده ۱۲ میلادی
عین‌القضات همدانی • ابن طفیل • ابن رشد • خیام • شهاب‌الدین سهروردی • افضل‌الدین کاشانی • ابوالبرکات بغدادی • ابن باجه • ابواسحاق بطروجی • فخر رازی
سده ۱۳ میلادی
اثیرالدین ابهری • ابن سبعین • رشیدالدین فضل‌الله • ابن عربی • خواجه نصیر طوسی • شمس‌الدین شهرزوری • ابن کمونه • قطب‌الدین شیرازی • صدرالدین قونوی
سده ۱۴ میلادی
قطب‌الدین رازی • محمد بن ابراهیم آبلی • ابن خلدون • سید حیدر آملی
سده ۱۵ میلادی
جلال‌الدین دوانی • صدرالدین دشتکی
سده ۱۶ میلادی
ابن ترکه اصفهانی • شیخ بهایی • شمس‌الدین محمد خفری • غیاث‌الدین منصور دشتکی • حسن حانینی
سده ۱۷ میلادی
میرداماد • میرفندرسکی • ملاصدرا • محسن فیض کاشانی • فیاض لاهیجی • رجب‌علی تبریزی • قاضی سعید قمی
سده ۱۸ میلادی
شاه ولی‌الله دهلوی • محمداسماعیل خواجویی • سید قطب‌الدین محمد نیریزی • آقامحمد بیدآبادی • ملا محراب گیلانی
سده ۱۹ میلادی
هادی سبزواری • ملا عبدالجواد تونی • مهدی نراقی • ملا علی نوری • شیخ احمد احسائی • سید کاظم رشتی • محمد کریم کرمانی • ملا عبدالله زنوزی • آقاعلی زنوزی • میرزا ابوالحسن جلوه • آقا محمدرضا قمشه‌ای • محمدحسین غروی اصفهانی • سید حسین بادکوبه‌ای • حکیم هیدجی
سده ۲۰ تا ۲۱
سید روح‌الله خمینی • محمدتقی آملی • میرزا مهدی آشتیانی • محمدعلی شاه‌آبادی • سید محمدحسین طباطبایی • سید محمدحسین حسینی طهرانی • حسینعلی منتظری • اقبال لاهوری • محمدعلی موحد • سید محمدباقر صدر • مهدی حائری یزدی • سید حسین نصر • عبدالله جوادی آملی • عبدالکریم سروش • غلامحسین ابراهیمی دینانی • میان محمد شریف • سید محمد نقیب العطاس • طه عبدالرحمن • حسن حسن‌زاده آملی • سید عبدلله امینی آبادانی • مرتضی مطهری • محمدتقی جعفری • احمد فردید • رضا داوری اردکانی • عبدالله انوار • سید جلال‌الدین آشتیانی • غلامرضا اعوانی • شرف‌الدین خراسانی • حمید وحید دستجردی • داریوش شایگان • پرویز ضیاء شهابی • فتح‌الله مجتبایی • جلال‌الدین مجتبوی • محمدتقی مصباح یزدی • غلامرضا فیاضی • محمد ارکون • نصر حامد ابوزید • محمد عابد جابری • عبدالواحد یحیی (رنه گنون) • عیسی نورالدین احمد (فریتهیوف شوئون) • ابوبکر سراج‌الدین (مارتین لینگز)
پژوهشگران
سید حسین نصر • غلامحسین ابراهیمی دینانی • حسینعلی منتظری • مرتضی مطهری • محمدتقی جعفری • احمد فردید • رضا داوری اردکانی • جلال‌الدین آشتیانی • غلامرضا اعوانی • محمد مددپور • سید عباس معارف • عبدالجواد فلاطوری • نصرالله پورجوادی • شرف‌الدین خراسانی • داریوش شایگان • پرویز ضیاء شهابی • فتح‌الله مجتبایی • جلال‌الدین مجتبوی • شهرام پازوکی • انشاء الله رحمتی • منوچهر صدوقی سها • سید یحیی یثربی • فتح‌الله مجتبایی • قاسم پورحسن • عبدالرسول عبودیت • سید جواد طباطبایی • مهدی امین رضوی • مهدی فدایی مهربانی • منوچهر صانعی دره بیدی • نصرالله حکمت • غلامعلی حداد عادل • مصطفی ملکیان • محمدحسن لطفی تبریزی
پژوهشگران غربی: هانری کربن • ویلیام چیتیک • تیتوس بورکهارت • دیمیتری گوتاس
مفاهیم
وجود • ماهیت • وجود و ماهیت • مقوله وجود • واجب‌الوجود • تشکیک وجود • جوهر (ذات) • عرض • عقل • نفس • عقل فعال • عقول ده‌گانه • عقل اول • اتحاد عقل و عاقل و معقول • معقول بالذات • معقول بالعرض • انی و لمی • حرکت جوهری • حسن و قبح افعال • قوه خیال • نظریه مثل • قوه حاسه • تجرد • لاهوت • این‌همانی • علیت • اعتباریات
وابسته
علوم اسلامی: منطق • (کلام • عرفان • اخلاق • فقه • نجوم) • حکمت سینوی • مابعدالطبیعه • الهیات • تصوف • وحدت وجود
فهرست فیلسوفان مسلمان
  • ن
  • ب
  • و
تاریخ‌نگاران دورهٔ اسلامی
تاریخ‌نگاران دوران آغازین
دورهٔ اول: ۸۰-۱۳۰ هجری
عروة بن زبیر - وهب بن منبه - ابان بن عثمان - سلیم بن قیس هلالی
دورهٔ دوم: ۱۳۰-۱۸۰ هجری
زهری - ابن اسحاق - ابومخنف - سیف بن عمر - زبیر بن بکّار
دورهٔ سوم: ۱۸۰-۲۵۰ هجری
هشام کلبی - واقدی - ابن هشام - ابن سعد - مدائنی - خلیفه بن خیاط - جاحظ- نصر بن مزاحم
دورهٔ چهارم: ۲۵۰-۲۹۰ هجری
ابن عبدالحکم - ابن قتیبه دینوری - الفاکهی - ابوحنیفه دینوری - بلاذری - ابن ابی دنیا - طبری
دورهٔ پنجم: ۲۹۰-۳۴۰ هجری
یعقوبی - ابن فضلان - ابن اعثم - الهمدانی - ابن درید
تاریخ‌نگاران دوران کلاسیک
آسیای میانه، افغانستان، ایران و عراق
قرن ۴
  • حمزه اصفهانی
  • ابوالفرج اصفهانی
  • بلعمی
  • ابن فقیه همدانی
  • مسعودی
  • ابن ندیم
قرن ۵
  • مافرّوخى اصفهانی
  • گردیزی
  • ابوریحان بیرونی
  • الصولی
  • سنان بن ثابت
  • صاغانی
  • ابن مسکویه
  • هلال الصابی
  • خطیب بغدادی
  • ابوالفضل بیهقی
قرن ۶
  • ابن اسفندیار
  • ابن بلخی
  • شهرستانی
  • ابن جوزی
  • عزالدین بن اثیر
  • راوندی
  • عمادالدین اصفهانی
  • ابوحامد کرمانی
قرن ۷
  • بنداری اصفهانی
  • زیدری نسوی
  • محمد عوفی
  • یاقوت حموی
  • سبط بن جوزی
  • النووی
  • حمدالله مستوفی
  • ابن بی‌بی
  • عطاملک جوینی
  • ابن الطقطقی
  • ابن ابی الحدید
قرن ۸
  • ابن فوطی
  • وصاف شیرازی
  • فضل‌الله همدانی
قرن ۹
  • معین الدین اسفزاری
  • غازانی
  • ابن عربشاه
  • علی یزدی
  • میرخواند
مصر و شام
قرن ۴
  • ابو عمرو کندی
  • مقدسی
قرن ۶
  • ابن القلانسی
  • ابن عساکر
  • اسامه بن منقذ
قرن ۷
  • عبداللطیف البغدادی
  • بهاء الدین بن شداد
  • سبط بن جوزی
  • ابن العدیم
  • ابو شامه مقدسی
  • ابن خلکان
قرن ۸
  • ابوالفدا
  • النویری
  • حافظ مزی
  • ذهبی
  • ابن کثیر
  • ابن دقماق
  • ابن الفرات
قرن ۹
  • مقریزی
  • بدرالدین زرکشی
  • ابن حجر عسقلانی
  • العینی
  • ابن تغری
  • سخاوی
  • سیوطی
  • مجیر الدین العلیمی
اندلس و مغرب
قرن ۵
  • ابن حیون
  • ابن قوطیه
  • ابن الفرضی
  • ابن حزم
  • ابن عبدالبر
  • ابن حیان القرطبی
  • العذری
  • ابو عبید البکری
قرن ۶
  • قاضی عیاض
  • البیذق
  • ابن رشد
  • عبد الواحد المراکشی
قرن ۷
  • ابوعبدالله القرطبی
  • عبدالعزیز المکناسی
  • ابن عذاری
قرن ۸
  • ابن بطوطه
  • ابن ابی زرع
  • ابن الخطیب
قرن ۹
  • ابن الاحمر
  • ابن خلدون
هند و پاکستان
قرن ۷
  • منهاج سراج
قرن ۸
  • امیرخسرو دهلوی
  • ضیاء الدین برنی
تاریخ‌نگاران دوران مدرن
تاریخ‌نگاری عربیتاریخ‌نگاری فارسیتاریخ‌نگاری ترکی
  • احمد بن محمد مقری
  • ابوالفضل علامی
  • کاتب چلبی
  • ن
  • ب
  • و
زبان و ادبیات عربی در دوران عبّاسی و مملوکی
دوران عباسیان Abbasid Flag.png: ۷۵۰ - ۱۲۵۸ میلادی/ ۱۳۲ - ۶۵۶ قمری • دوران مملوکان Mameluke_Flag.svg: ۱۲۵۰ - ۱۵۱۷ میلادی/ ۶۴۸ - ۹۲۳ قمری
دورهٔ اول عبّاسی
دوره‌نگاری رسمی: ۷۵۰ - ۸۴۷م/ ۱۳۲ - ۲۳۲ق (عصر زرین عباسی)
افراد
پیش‌باشندگان
(مخضرم)
عبدالله بن مُقفع • هلال بن اسعر مازنی • رؤبه • ابوالهندی • سدیف • ابن میاده • ابونخیله راجز • سعید دارمی • ابوعمرو بن العلاء • افلح بن یسار • حماد عجرد • حماد راویه • حسین اسدی • ابو دلامه • ابن المولی • اسماعیل بن عمار • صالح بن عبدالقدوس • بشار بن برد • ابراهیم بن هرمه • احیمر سعدی • والبه بن حباب • مطیع بن ایاس • عکاشه عمی • آدم بن عبدالعزیز • سید حمیری • خلیل بن احمد • نُصیب • اخفش اکبر • مفضل ضبی • سیبویه • خلف الاحمر • ابن دمینه
نوگرایان
(مُحدِث)
رابعه عدویه • مروان بن ابی‌حفصه • یونس بن حبیب • سلم خاسر • معاذ هراء • کسائی کوفی • مؤمل بن امیل • منصور نمری • عباس بن احنف • اشجع سلمی • رؤاسی • مؤرج سدوسی • ابوالشیص • عمانی راجز • ابن مناذر • ربیعه رقی • • ابونواس • نویب • ابان لاحقی • فضل رقاشی • شافعی • نضر مازنی • قطرب • ابوعمرو شیبانی • الفرّاء • صریع الغوانی • ابوالشمقمق • هیثم بن عدی • ابوعبیده معمر • علیه بنت المهدی • ابوحیه نمیری • ابوالعتاهیه • علی العکوک • ابن هشام • ابوزید انصاری • اصمعی • عبدالملک حارثی • سهل بن هارون • عمرو بن مسعده • اخفش اوسط • کلثوم عتابی • ریاشی • ابومسحل • ابراهیم یزیدی • ابوحفص شطرنجی • عوف خزاعی • قاسم هروی • ابراهیم بن مهدی • جَرمی • ابوالحسن لحیانی • ابودلف عجلی • ابونصر عتبی • محمود الوراق • بکر بن نطاح • محمد سعد • ابن اعرابی • محمد بن امیه • ابن سلام جمحی • ابوتمام • محمد زیات • دیک الجن • محمد وُهیب • عبدالصمد معذل • ابراهیم صولی • ابن السکیت • محمد بن حبیب • دعبل خزاعی • ابواسحاق زیادی • علی الجهم • ابوعثمان مازنی • محمد بن صالح علوی • حسین ضحاک • ابوزید قرشی • محمد عطوی • • جاحظ • ابوحاتم سجستانی • ریاشی نحوی • حسین عبدالسلام • فضل • سعید کاتب • پوران • خدیجه بنت مأمون • بکر بن خارجه • خالد، کاتب بغدادی • ابوالعنبس صیمری • ابوسعید سُکّری • ابن قتیبه دینوری • ابراهیم مدبر • ابن ابی‌دنیا • ابوالعیناء • ابن رومی • ابوالعباس مبرد • • بحتری • ابوعثمان اشناندانی • ابوالعباس ثعلب • ابوطالب مفضّل • ناشئ اکبر • ابن معتز • محمد بن داوود • ابوبکر ظاهری اصفهانی • ابن بسام بغدادی • ابوجعفر طبری • ابواسحاق زجاج • ابوعثمان ناجم • اخفش اصغر • ابن العلاف • بدر التمام • نجیرمی • حسناء •
آثار
کلیله و دمنه • الف لیلة و لیلة • البیان و التبیین • الحیوان • البخلاء • المحاسن والأضداد • الکتاب (سیبویه) •
رویدادها: آغاز عصر زرین اسلامی (سدهٔ هشتم میلادی/ از ۸۱ قمری) • براندازی خلافت امویان Flag white.svg در شام و برپایی عباسیّان در کوفه، ۷۵۰م/ ۱۳۲ق • بنیان‌گذاری شهر بغداد، پایتخت عباسیان در ۷۶۲م / ۱۴۵ق به‌دست ابوجعفر منصور • بنیان‌گذاری بیت‌الحکمه در بغداد و آغاز جنبش ترجمه
دورهٔ دوم عبّاسی
دوره‌نگاری رسمی: ۸۴۷ - ۱۰۵۵م/ ۲۳۲ - ۴۴۷ق (عصر نفوذ ترکان یا عصر سلجوقی)
افراد
از میانهٔ سدهٔ سوم
تا میانهٔ سدهٔ پنجم هجری
ابن درید • ابن طباطبا علوی • نفطویه • جحظه برمکی • عبدالرحمن همدانی • محمد بن قاسم انباری • قدامة بن جعفر • مسعودی • ابوابراهیم فارابی • ابن ورقاء شیبانی • ابوطیب لغوی • ابوطیب متنبی • سیف الدوله حمدانی • ابوعلی قالی • ابوالفرج اصفهانی • ابوفراس حمدانی • ابوالفضل بن عمید • ابن لنکک • خبز أرزی • کشاجم • سری الرفاء • ابوسعید سیرافی • ابن خالویه • ابوالقاسم آمدی • ابوعلی فارسی • ابوبکر خوارزمی • مرزبانی • صاحب بن عباد • ابن ندیم • ابوهلال عسکری • احمد بن فارس • بدیع‌الزمان همدانی • ابوالفرج ببغاء • جوهری • ابوالعباس نامی • ابن رقعمق
سدهٔ پنجم هجری
تا پایان آن
ابوالفتح بستی • ابوبکر باقلانی • قابوس بن وشمگیر • شریف رضی • عبدالصمد بن بابک • ابوحیان توحیدی • ابن خلف نیرمانی • ابوعلی مرزوقی • مهیار دیلمی • ابومنصور ثعالبی • ابن دوست • شریف مرتضی • ابوالفضل میکالی • ابوالحسن بصروی • ابوالعلاء معری • ابن ابی‌حصینه • خطیب بغدادی • صردر • ابن سنان خفاجی • باخرزی • واحدی • شریف بیاضی • ابن بابشاذ • مؤید فی الدین • عبدالقاهر جرجانی • ابن حیوس • ابن شبل بغدادی • ابواسحاق شیرازی • ابوالعباس جرجانی • ابن شخبا عسقلانی • ابن ناقیا بغدادی • ظهیرالدین رودراوری • ابن همماه رامشی • ابن ابی‌صقر واسطی • سراج قاری • ابن خطیب تبریزی • راغب اصفهانی
آثار
الأغانی • یتیمة الدهر • المثل السائر • تاریخ الأمم والملوک • جامع البیان عن تاویل آیَ القرآن • الفرج بعد الشدة • مقامات • الغفران • جمهرة اللغة • نهج البلاغة • أسرار البلاغة • الشعر والشعراء • أدب الکاتب • مروج الذهب •
رویدادها: آغاز سلطنت سلجوقیان Flag of the Seljuks.svg ، ۱۰۳۷م/ ۴۲۹ق در اصفهان • فرمانروایی اخشیدیان بر مصر و شام (۹۳۵- ۹۶۹م/ ۳۲۳- ۳۵۸ق) • فرمانروایی حمدانیان در شمال عراق و شام (۹۰۵- ۱۰۰۴م/ ۲۹۳- ۳۹۴ق) • فرمانروایی بویهیان در غرب ایران و عراق (۹۳۲- ۱۰۵۵م/ ۳۲۰- ۴۴۷ق) • آغاز دولت فاطمیان Rectangular green flag.svg در مصر و شمال آفریقا (۹۰۹م/ ۲۹۷ق) •
دورهٔ سوم عبّاسی
دوره‌نگاری رسمی: ۱۰۵۵ - ۱۲۵۸م/ ۴۴۷ - ۶۵۶ق
افراد
سدهٔ ششم هجری
ابوالمظفر ابیوردی • ابن مکنسه اسکندرانی • مرتضی شهرزوری • طغرایی • ابوعبدالله سنبسی • ابوالجوائز مطامیری • حریری • عمر خیّام • ابوالفضل میدانی • ابن منیر طرابلسی • ادیب غزی • ابن حکینا • بدیع دمشقی • ظافر حداد • بدیع اصطرلابی • بارع بغدادی • ابن افلح عبسی • جارالله زمخشری • ابومنصور جوالیقی • ابن قسیم حموی • ناصح‌الدین ارجانی • ابن قیسرانی • فضل‌الله راوندی • ابن قادوس دمیاطی • یحیی حصکفی • وأواء حلبی • ابن منجب صیرفی • طلائع بن رزیک • مؤید آلوسی • ابن قطان بغدادی • امین‌الدوله بن تلمیذ • قاضی مهذب و قاضی رشید • قاضی جلیس • ابن کیزانی • حمید بن مالک کنانی • ابن خلال • ابن خشاب بغدادی • عرقله دمشقی • ابن قلاقس اسکندری • ابوالمعالی حظیری • عماره یمنی • ابن الدهان بغدادی • ابن الدهان موصلی • ابن عساکر • کمال‌الدین شهرزوری • نشوان حمیری • رشیدالدین وطواط • ابوالبرکات انباری • محمد بن بختیار بغدادی • تقیه صوریه • ابن القم زبیدی • عمادالدین اصفهانی • ابن برّی • اسامه بن منقذ • موفق‌الدین بحرانی اربلی • محیی‌الدین شهرزوری • شهاب‌الدین یحیی سهروردی • سراج‌الدین اوشی • ابن معلم واسطی • کامل بن فتح • سعادة حمصی • قاضی فاضل • ابن ناهوج اسکافی • ابوالفتح بلطی • ضیاءالدین شهرزوری • علم‌الدین شاتانی
نیمهٔ اول سدهٔ هفتم هجری
یحیی صرصری • فخر رازی • ابن سناءالملک • ابوالفتح مطرزی • ابوالبقاء عکبری • قاسم بن حسین خوارزمی • محمد قتلمش • سراج‌الدین سکاکی • یاقوت حموی • فتح بنداری • عبداللطیف بغدادی • راجح حلی • محیی‌الدین بن عربی • جمال‌الدین قفطی • ابن حاجب • ابن مطروح • رضی‌الدین صغانی • کمال‌الدین زملکانی • ابن ابی‌حدید • بهاءالدین زهیر • ابن العدیم • شهاب‌الدین زنجانی • شمیم حلی • ابن نفاده • ابن مجاور • نفیس قطرسی • ابن ساعاتی • اسعد بن مماتی • مجدالدین بن اثیر • ابن الدهان واسطی • ابن ظافر ازدی • سلیمان بن بنین • فتیان شاغوری • قتاده بن ادریس • ابن نبیه • ابن شمس‌الخلافه • بهاءالدین سنجاری • یاقوت بن عبدالله • مظفر عیلانی • نجم‌الدین بن صابر بغدادی • ابن دنینیر • قاسم واسطی • شرف‌الدین حلی • ابن اردخل • ابن مقرب • عزالدین بن اثیر • ابن عنین • بهاءالدین بن شداد • عمر بن فارض • حسام‌الدین حاجری • شواء حلبی • ابن مستوفی اربلی • ابن دبیثی • ضیاءالدین بن اثیر • مکزون سنجاری • علم‌الدین سخاوی • عبدالمحسن بن حمود • نجم‌الدین قمراوی • ایدمر محیوی • جمال‌الدین بن نجار • ابراهیم بن اونبا • ابن ابی‌اصبع • سیف‌الدین مشد • ابن الحلاوی • نورالدین اسعردی • صدرالدین بصری • عزالدین حسن اربلی • ابن زیلاق • شرف‌الدین انصاری • یوسف نفیس
آثار
معجم الأدباء • مجمع الأمثال • أساس البلاغة • الکشّاف عن حقائق التنزیل
رویدادها: بنیان‌گذاری نظامیه بغداد (۱۰۶۸م/ ۴۵۹ق) • پایان عصر زرین اسلامی (سدهٔ سیزدهم میلادی/ پیش از سدهٔ ۶ هجری) • آغاز جنگ‌های صلیبی (۱۰۹۵م/ ۴۸۸ق) • پایان دولت فاطمیان Rectangular green flag.svg (۱۱۷۱م/ ۵۶۷ق) • فرمانروایی ایوبیان Flag of Ayyubid Dynasty.svg (۱۱۷۴- ۱۲۵۰م/ ۵۶۹- ۶۴۷ق) • پایان سلطنت سلجوقیان Flag of the Seljuks.svg
(۱۱۹۴م/ ۵۵۲ق) •  سقوط بغداد در ۱۰ فوریه ۱۲۵۸م/ ۹ صفر ۶۵۶ق به‌دست ایلخانان مغول Flag of Ilkhanate.svg
و پایان خلافت عباسیان در بغداد Abbasid Flag.png •
دورهٔ اول مملوکی
دوره‌نگاری رسمی: ۱۲۵۰ - ۱۳۸۲م/ ۶۴۸ - ۷۸۴ق (دورهٔ ممالیک بحری)
افراد
نیمهٔ دوم سدهٔ هفتم هجری
ابو شامه • شرف‌الدین رحبی • ابن ابی‌اصیبعه • محیی‌الدین بن قرناص • جلال‌الدین رومی • نصرالله بن شقیر • شهاب‌الدین تلعفری • مجدالدین ابن ظهیر اربلی • محمد بن سوار • ابوالحسین جزار • ابن لؤلؤ ذهبی • ابن خلکان • ابن بارزی • مجیرالدین اسعردی • ابن نقیب • شاب الظریف • عفیف‌الدین تلمسانی • بهاءالدین اربلی • ابن لقمان • ابن عبدالظاهر • رسعنی • کمال‌الدین ابن اعمی • سعدی شیرازی • تقی‌الدین سروجی • شرف‌الدین بوصیری • علی بن عقبه • سراج‌الدین وراق • ابن واصل • یاقوت مستعصمی • ابن هتیمل • ابن جلنک • ابن دقیق العید • ابن معالی رقّی • ابن طقطقی • ابن عطاء اسکندری • شهاب‌الدین عزازی • ابن دانیال • ابن منظور • عمر بن مسعود • نصیرالدین حمامی • سلطان ولد •
سدهٔ هشتم هجری
شرف‌الدین قدسی • صدرالدین ابن وکیل • ابن طیبی • جمال‌الدین وطواط • محمد بن علی مازنی • ابن دمرتاش • شمس‌الدین صایغ • شهاب‌الدین محمود بن فهد • ابوالفداء • شهاب‌الدین نویری • ابن ابی‌جراده • عامر بصری • ابن سید الناس • جلال‌الدین قزوینی • محمد بن قاسم واسطی • یحیی بن حمزه علوی • ادفوی • ابن فضل‌الله عمری • ابن الوردی • صفی‌الدین حلی • ابن معتوق • فاضل یمانی • ابراهیم قیسرانی • ابن هشام انصاری • ابن شاکر • صلاح‌الدین صفدی • ابن نباته • یافعی • ابن عقیل • فیّومی • بهاءالدین سبکی • شریف نیشابوری • ابن حبیب حلبی • ابراهیم حکری • برهان‌الدین قیراطی • دمنهوری • جمال‌الدین امیوطی • ابواحمد شاعر • بُرعّی • کمال‌الدین دمیری • ابن مکانس • ابن بطوطه
سدهٔ نهم هجری
ابن خطیب داریا • فیروزآبادی • قلقشندی • بدرالدین دمامینی • ابن حجة حموی • تقی‌الدین مقریزی • بهاءالدین ابشیهی • ابراهیم بن موسی کرکی • ابن حجر عسقلانی • ابن عربشاه • شمس‌الدین نواجی • ابراهیم باعونی • شُمنّی • ابن تغری • شهاب‌الدین حجازی • برهان بقاعی • ابن ابی‌بکر • ابن الهائم
آثار
وفیات الأعیان • الوافی بالوفیات • الدُرَر الکامِنة •
رویدادها: حملات مغولان به شام و درگیری‌های ایلخانان Flag of Ilkhanate.svg با مملوکان Mameluke_Flag.svg (۱۲۶۰/ ۶۵۸ق- ۱۳۲۳/ ۷۲۲ق) • پایان جنگ‌های صلیبی (۱۲۹۱م/ ۶۹۱ق) • ۲۷ ژوئیه ۱۲۹۹م/ ۲۷ شوال ۶۹۸ق، آغاز پادشاهی عثمانی امپراتوری عثمانی
دورهٔ دوم مملوکی
دوره‌نگاری رسمی: ۱۳۸۲ - ۱۵۱۷م/ ۷۸۴ - ۹۲۳ق (دورهٔ ممالیک برجی)
افراد
دهه‌های آغازین سدهٔ دهم هجری
احمد پاشا رومی • شمس‌الدین سخاوی • شمس‌الدین قادری • ابن اهدل • احمد بن عبیه • محمد جلجولی • جلال‌الدین سیوطی • ابن فرفور • عبدالقادر بن حبیب • جلال‌الدین بن هبةالله • ابن ملیک • اُشمونی • قانصوه غوری • عایشه باعونیه • حسین البیری • حمزه ناشری • محمد بن عمر حمیری • ابن ایاس • عبدالهادی سودی • فاطمه حنفی • ابراهیم شیشری • ابراهیم انطاکی • عصام‌الدین اسفراینی • ابن ولی مقدسی
آثار
تحفة النظار فی غرائب الأمصار • تفسیر جلالین • خصائص الکبری •
رویدادها: ۲ ژانویه ۱۴۹۲؛ نبرد گرانادا و پایان فرمانروایی امارت گرانادا و مسلمانان بر اندلس • آغاز پادشاهی صفویان صفویان ۱۵۰۱/ ۹۰۷ق • جنگ عثمانی و مملوکان (۱۵۱۶–۱۵۱۷) امپراتوری عثمانی-Mameluke_Flag.svg • ۲۲ ژانویه ۱۵۱۷م/ ۲۹ ذی‌الحجه ۹۲۲ق نبرد ریدانیه؛ فروپاشی سلطنت مملوکان Mameluke_Flag.svg و پایان خلافت عباسیان (تحت سلطنت مملوکان) Abbasid Flag.png •
  • ن
  • ب
  • و
ادبیات عربی
باستان
  • Namara inscription
  • Pre-Islamic Arabic inscriptions
پیشا-اسلامی
  • Abu Layla al-Muhalhel
  • عدی بن زید عبادی
  • Afira bint 'Abbad
  • Al-Fāriʿah bint Shaddād
  • Al-Hujayjah
  • Al-Ḥurqah
  • Al-Khirniq bint Badr
  • Al-Shanfara
  • Al-Nu'man ibn Humaydah
  • 'Alqama ibn 'Abada
  • 'Amir ibn al-Tufayl
  • عمرو بن کلثوم
  • عنتره بن شداد
  • اعشی
  • حارث بن حلزه یشکری
  • حاتم طایی
  • لبید بن ربیعه عامری
  • لیلی بنت لکیز
  • Mahd al-Aadiyya
  • Mu'aqqir
  • نابغه ذبیانی
  • امرؤالقیس
  • سموأل بن عادیا
  • طرفه بن عبد
  • Uthman ibn al-Huwayrith
  • زهیر بن أبی سلمی
  • Zuhayr ibn Janab
کلاسیک
اوایل اسلام
  • Al-Akhtal al-Taghlibi
  • فرزدق
  • عبدالحمید الکاتب
  • فضل (شاعر)
  • حسان بن ثابت
  • Ibn Abi Hasina
  • Maysun bint Bahdal
  • Jamil ibn Ma'mar
  • سراقة بن مالک مدلجی
  • Jarir ibn Atiyah
  • Ka'b bin Zuhayr
  • خنسا
  • Kuthayyir
  • Layla al-Akhyaliyya
  • سراقه بن مرداس بارقی
  • Qutayla ukht al-Nadr
  • Waddah al-Yaman
  • یونس الکاتب
  • Zufar ibn al-Harith al-Kilabi
  • Dhu Jadan al-Himyari
  • درید بن الصمه
  • قطری بن فجاه
خلافت عباسی
  • علیه بنت المهدی
  • عباس بن احنف
  • عبدالله بن معتز
  • ابوفراس حمدانی
  • ابوتمام
  • Al-Mudabbir
  • Abu'l-Qasimbal-Maghribi
  • Arib al-Ma'muniyya
  • اصمعی
  • Ahmad al-Tifashi
  • ابوالعتاهیه
  • ابوالفضل بن عمید
  • بدیع‌الزمان همدانی
  • بهاءالدین زهیر
  • بشار بن برد
  • بحتری
  • شرف‌الدین بوصیری
  • ابوالفرج اصفهانی
  • Al-Fath ibn Khaqan
  • قاسم بن علی حریری
  • ابن فارض
  • ابن رومی
  • ابن درید
  • ابراهیم بن مهدی
  • ibn al-Mudabbir
  • ابوالعلاء معری
  • مروان بن ابی‌حفصه
  • Marwan ibn Abi'l-Janub
  • ابوطیب متنبی
  • ابونواس اهوازی
  • جاحظ
  • Shāriyah
  • Al-Armanazi
  • ابان لاحقی
  • عمادالدین اصفهانی
  • رابعه عدویه
  • عبدالله بن معتز
  • یونس بن حبیب
  • خلیل بن احمد فراهیدی
  • محمد بن ادریس شافعی
  • ابن مقفع
  • ابوالعباس مبرد
  • ابن طیفور
  • Safiyya al-Baghdadiyya
  • ابوبکر محمد بن داوود ظاهری
  • ابن قتیبه دینوری
  • دیک الجن
  • ‘Inān
  • ابواحمد منجم
  • زبیر بن بکار
  • سری الرفاء
  • Al-Suli
  • نفطویه
  • طغرایی
  • Laylā bint Ṭarīf
  • ابومنصور عبدالملک ثعالبی
  • مهیار دیلمی
  • ابوحیان توحیدی
  • سید رضی
  • Ibn Jinni
  • Ibn Hayyus
  • راغب اصفهانی
  • سید مرتضی علم‌الهدی
  • ابن مقرب
  • یاقوت حموی
  • شهاب‌الدین یحیی سهروردی
  • حسین منصور حلاج
  • اسامة بن منقذ
  • ابن نفیس
  • Ibn 'Adlan
اندلس و مغرب عربی
  • Abu Ja'far
  • Al-Rumaikiyya
  • Maria Alphaizuli
  • Ibn Ammar
  • Buthaina
  • Al-Rukuniyya
  • Hamda bint Ziyad al-Muaddib
  • Ibn Hamdis
  • ابن عبدربه
  • Ibn al-Abbar
  • Ibn al-Zaqqaq
  • Ibn Amira
  • Ibn Baqi
  • Ibn Bassam
  • Ibn Juzayy
  • ابن خفاجه
  • لسان‌الدین خطیب
  • Ibn Quzman
  • ابن سهل اندلسی
  • Ibn Zamrak
  • Ibn Zaydún
  • Lubna of Córdoba
  • Al-Mu'tamid ibn Abbad
  • ابن هانی
  • Muhya
  • Nazhun
  • Qasmuna
  • Al-Tutili
  • Umm Al-Kiram
  • ولادة بنت مستکفی
  • Yusuf III
  • ابن حزم
  • ابن عربی
  • al-Shushtari
  • Abu Madyan
  • ابن عباد رندی
  • Ibn al-Arif
  • Ibn Wahbun
  • Ibn Abdun
  • ابن باجه
  • al-Baji
  • al-Fazazi
  • Ibn al-Yayyab
  • ابن جبیر
  • Ibn al-Kattani
  • ابن طفیل
  • Ahmed Ben Triki
ممالیک
  • شهاب‌الدین بن عربشاه
  • Ibn Al Ouardy
  • شرف‌الدین بوصیری
  • ابن بطوطه
  • عایشه باعونیه
  • ابن الوردی
  • حمدالله مستوفی
  • ابن نباته
  • باغ معطر
  • ابن خلدون
  • ابوالعباس قلقشندی
  • Al Helly
  • Al-Mansori
  • Al-Safadi
  • Ibn Danyal
  • Al-Azazi
  • Al-Warraq
  • Al-Nahhas
  • Al-Irbeli
  • Al-Zarif
  • Ibn Sudon
  • al-Hamwi
عثمانی
  • عبدالغنی نابلسی
  • محمد فضولی
  • Abdul Qadir al-Baghdadi
  • Hanna Diyab
مدرن
نهدا
  • محمود سامی البارودی
  • معروف الرصافی
  • ناصیف الیازجی
  • ابراهیم الیازجی
  • جمیل صدقی زهاوی
  • احمد فارس شدیاق
  • نعوم مکرزل
  • احمد رضا
  • امین ریحانی
  • قسطاکی حمصی
  • عبدالرحمن کواکبی
  • سلیمان بستانی
  • بطرس البستانی
  • احمد زکی پاشا
  • رفاعه طهطاوی
  • عبدالله مراس
  • فرانسیس مراش
  • مریانا مراش
  • حافظ ابراهیم
  • احمد شوقی
  • میخائیل نعیمه
  • جبران خلیل جبران
  • فرح انطون
  • جرجی زیدان
  • می زیاده
  • طه حسین
  • توفیق الحکیم
معاصر
  • نوال سعداوی
  • نجیب محفوظ
  • یوسف ادریس
  • Sonallah Ibrahim
  • احلام مستغانمی
  • محمود درویش
  • آدونیس (شاعر)
  • محمد ماغوط
  • نزار قبانی
  • عباس العقاد
  • مصطفی وهبی التل
  • Said Akl
  • Fayeq Abdul-Jaleel
  • سنان انطون
  • ابراهیم طوقان
  • Emile Habibi
  • غسان کنفانی
  • غادة السمان
  • عبدالرحمن المنیف
  • Al Gosaibi
  • ابوالقاسم شابی
  • حنا مینه
  • کولیت خوری
  • سعدالله ونوس
  • زکریا تامر
  • طیب صالح
  • لیلا ابوالعلا
  • احسان عبد القدوس
  • علاء الاسوانی
  • Mohamed Choukri
  • Leila Abouzeid
  • Mohammed Bennis
  • Abdellatif Laabi
  • Mohamed Said Raihani
  • Waciny Laredj
  • طاهر جاووت
  • Alifa Rifaat
  • علی الدوعاجی
  • یوسف رزوقه
  • صلاح جاهین
  • امل دنقل
  • احمد زکی ابو شادی
  • Hasan Tawfiq
  • ابراهیم مازنی
  • al-Jawahiri
  • Safa Khulusi
  • نازک الملائکه
  • احمد مطر
  • عبدالوهاب بیاتی
  • بدر شاکر السیاب
  • Saadi Yousef
  • Ibrahim Nasrallah
  • ایلیا ابوماضی
  • Omar Abu Risha
  • Yusuf al-Khal
  • مرید برغوثی
  • Jabra Ibrahim Jabra
  • سمیح القاسم
  • فدوی طوقان
ادبیات ملی کشورهای عربی
  • الجزایر
  • بحرین
  • اتحاد قمر
  • جیبوتی
  • مصر
  • عراق
  • اردن
  • کویت
  • لبنان
  • لیبی
  • موریتانی
  • مراکش
  • عمان
  • فلسطین
  • قطر
  • عربستان سعودی
  • سومالی
  • سودان
  • سوریه
  • تونس
  • امارات متحده عربی
  • یمن
برگرفته از «https://fa.teknopedia.teknokrat.ac.id/w/index.php?title=جاحظ&oldid=39963354»
رده‌ها:
  • ادبیات عربی قرون وسطی
  • اسلام‌شناسان مسلمان سده ۹ (میلادی)
  • اهالی بصره
  • اهالی خلافت عباسیان در سده ۹ (میلادی)
  • جانورشناسان اسلام قرون وسطی
  • داروینیسم
  • درگذشتگان دهه ۸۶۰ (میلادی)
  • زادگان ۷۷۶ (میلادی)
  • عالمان مسلمان
  • عرب‌های سده ۸ (میلادی)
  • عرب‌های سده ۹ (میلادی)
  • محققان عباسیان
  • معتزلیان
  • نویسندگان عرب
  • نویسندگان عربی سده ۹ (میلادی)
  • عرب‌های آفریقایی‌تبار
  • قرآنیان
  • مسلمانان قرآنی
ردهٔ پنهان:
  • مقاله‌ها با اچ‌کاردها

  • indonesia
  • Polski
  • العربية
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Italiano
  • مصرى
  • Nederlands
  • 日本語
  • Português
  • Sinugboanong Binisaya
  • Svenska
  • країнська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 文
  • Русский
Sunting pranala
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id