 | این صفحه جزو رهنمودهای ویکیپدیا است. استانداردهای رفتاریِ مطرحشده در این صفحه از پشتوانهٔ تأیید بسیاری از ویرایشگران ویکیپدیا برخوردار است. بااینکه پیروی از مفاد این صفحه توصیه میشود، این مفاد جزو سیاستها نیست. در ویرایش و بهروزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن تغییرات و نظرخواهی استفاده کنید. |
تغییرمسیر، صفحهای است که بهطور خودکار بازدیدکنندگان را به صفحه دیگری، معمولاً به یک مقاله یا بخشی از یک مقاله دیگر هدایت میکند. به عنوان نمونه، اگر «کشور ایران» را در کادر جستجو تایپ کنید یا بر روی پیوند عنوان دار آن، (کشور ایران) کلیک کنید به مقاله ایران هدایت میشوید.
مهمترین فایدهای که از وجود تغییرمسیرها در ویکیپدیا حاصل میشود موفقیت بیشتر جستجوها در ویکیپدیا است. بهعنوان نمونه، در مواردی که فرمهای مختلف نگارشی یک کلمه، همگی به یک صفحه ارجاع شوند؛ یک کاربر با جستجوی هر کدام از این کلمات، به صفحهٔ کاملی حاوی محتوای آنها خواهد رسید. همچنین صفحات تغییرمسیر از ایجاد مقالات جدید با محتوای مشابه مقالات موجود جلوگیری میکند.
موارد استفاده صحیح
موارد استفادهٔ صحیح از تغییرمسیرها متعددند. از جمله:
- از فرم مخفف یک کلمه به فرم گسترده آن. مانند این که کاربران را از صفحهٔ نزاجا به صفحهٔ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ارجاع بدهیم.
- از کلمهای با اشتباه املایی متداول به نگارش صحیح آن کلمه؛ مثلاً کاربران را از صفحهٔ آلبرت انیشتین به صفحهٔ آلبرت اینشتین ارجاع بدهم.
- از نام ناقص به کامل. نظیر آن که کاربران را از صفحهٔ اینشتین به صفحهٔ آلبرت اینشتین بفرستیم.
- از کلمات مترادف به صفحهای که آنها را توضیح داده است. (مثلاً بدی به شر تغییرمسیر دارد)
- از نامهای علمی به نامهای متداول (یا برعکس). مثلاً از صفحهٔ اکسید دوتریم به صفحهٔ آب سنگین ارتباط ایجاد کنیم.
- از حالت جمع به حالت مفرد؛ مثلاً از گازهای گلخانهای به گاز گلخانهای.
- از عنوان دارای هٔ به عنوان بدون آن؛ مثلاً از صفحهٔ لمسی به صفحه لمسی.
نحوه ایجاد یک تغییرمسیر
اگر میخواهید صفحهٔ ۱ را به صورت خودکار به صفحهٔ ۲ تغییرمسیر بدهید، باید عبارتی مانند زیر را به عنوان تنها متن موجود (صفحه خالی)، در صفحهٔ ۱ قرار دهید:
#REDIRECT [[اسم صفحهٔ ۲]]
در ویکیپدیای فارسی امکان استفاده از فرمان ترجمهشده به فارسی نیز وجود دارد، به این شکل:
#تغییرمسیر [[اسم صفحهٔ ۲]]
توجه به این نکته ضروری است که مابین کاراکتر # و آنچه پساز آن نوشته میشود، نباید فاصله باشد.
#تغییرمسیر [[]]
# تغییرمسیر [[]]
# تغییر مسیر [[]]
همچنین میتوان صفحهای را به بخش خاصی از یک صفحه دیگر تغییرمسیر داد:
# تغییرمسیر [[اسم صفحهٔ ۲#بخش]]
قبل و بعد از کاراکتر # در [[]]، نباید فاصله باشد.
دلایل حذف تغییرمسیر
تغییرمسیرهایی که یک یا چند شرط زیر را دارا باشند (و شامل استثناءهای فهرستشده در پایین این فهرست نشوند) میتوانند حذف گردند:
- وقتی وجود تغییرمسیر باعث شود پیدا کردن نوشتارهای با عنوان مشابه توسط موتور جستجو بهطور غیرمعقولی دشوار شود؛ مثلاً اگر عنوان «مقالههای جدید» به «مقاله» تغییرمسیر داده شود، هنگامی که خواننده «مقالههای جدید» را جستجو میکند زمان خیلی زیادی از او گرفته میشود تا اینکه به مقالههای جدید ویکیپدیا برسد.
- باعث سردرگمی خواننده شود. به عنوان نمونه تغییرمسیر از حقوق به کارمزد باعث گمراهی عدهٔ زیادی از کاربران میشود که توقع داشتهاند صفحهٔ منبع اصلی اطلاعات راجع به رشتهٔ دانشگاهی حقوق یا علم حقوق را به آنها بدهد. (در صورتی که اهمیت صفحات مختلفی که حقوق میتواند به آنها ارجاع کند، در یک سطح باشد، یا نتوان یکی از آنها را کاربرد اصلی فرض کرد، بهتر است حقوق صفحه ابهامزدایی شود)
- باعث توهین به یک شخص، یا گروهی از اشخاص بشود؛ مثلاً ساختن صفحهٔ [[جنایتکار کثیف]] که تنها حاوی یک تغییرمسیر به صفحه آدولف هیتلر شود، پذیرفتنی نیست، و این تغییرمسیر باید حذف گردد.
- تغییرمسیری که تبلیغاتی یا اسپم باشد.
- تغییرمسیری که بیمعنیست، مثلاً تغییرمسیر [[سیب]] به [[پرتقال]]
- تغییرمسیر میان دو فضای نام از فضای نام مقاله به سایر فضاهای نام، مانند کاربر یا ویکیپدیا.
- تغییرمسیر خراب، بدین معنی که به صفحهای ناموجود تغییرمسیر دهد، که در این صورت طبق وپ:ت۱ و وپ:ع۸ باید حذف سریع شود. منتها پیش از حذف باید بررسی شود که آیا میشود آن را به مقصد دیگری تغییرمسیر داد.
- در صورتی که تغییرمسیر تازهساز یا معادلی بسیار مبهم برای عنوان نوشتار باشد، ندرتاً مفید واقع میشود. مشخصاً تغییرمسیری با زبان غیرفارسی برای نوشتاری که موضوعش به آن زبان (یا فرهنگی که با آن زبان صحبت میکند) نامرتبط باشد نباید ساخته شود. تغییرمسیرهای تازهساز اشتباه یا بیمسمی طبق وپ:ت۳ حذف میشود.
- در صورتی نیاز باشد مقالهٔ مقصد به عنوان تغییرمسیر انتقال یابد، اما صفحهٔ تغییرمسیر پیشتر ویرایش شده و دارای تاریخچه باشد، آنگاه باید صفحهٔ تغییرمسیر را حذف کرد تا راه برای نوشتار باز شود. در صورتی که در انتقال مناقشهای نباشد برچسب وپ:ع۶ بر آن بزنید، وگرنه به ویکیپدیا:درخواست انتقال بروید.
- در صورتی که مقصد تغییرمسیر دارای اطلاعات قابل توجهی دربارۀ آن موضوع نباشد ولی خودِ تغییرمسیر بتواند تبدیل به نوشتار شود.
بیطرفی تغییرمسیر
برای تغییرمسیرها باید ویکیپدیا:قواعد نامگذاری رعایت شود و به علت مخفی بودن آنها از دید خوانندگان آزادی بیشتری در انتخاب آنها وجود دارد. بیطرف نبودن عنوان تغییرمسیر دلیل کافی برای حذف آن نیست. در بسیاری از موارد عنوانهای غیر بیطرف ولی تأییدپذیر باید به یک عنوان بیطرف تغییرمسیر یابند که مرتبط با آن عنوان باشد. تغییرمسیرهای غیربیطرف معمولاً به سه دلیل زیر ساخته میشوند:
- مقالاتی که با عنوانهای جانبدارانه یا طرفدارانه ساخته شدهاند و به عنوان بیطرف انتقال یافتهاند در نتیجه عنوان بیطرف به صورت تغییرمسیر باقی مانده است. (برای مثال en:Climategate → en:Climatic Research Unit email controversy)
- مقاله به عنوان ویکیپدیا:انشعاب محتوا ساخته شده است و حذف شده است و به محتوای اصلی تغییر مسیر داده شده است. (برای مثال en:Barack Obama Muslim rumor → حذف و تغییرمسیر به en:Barack Obama religion conspiracy theories)
- ممکن است موضوع مقاله توسط بعضی منابع خارج از ویکیپدیا به صورت بیطرفانه با آن عنوان بیان شده باشد که بهطور معمول در ویکیپدیا برطبق ویکیپدیا:واژههایی که باید از آنها دوری گزید و ویکیپدیا:دیدگاه بیطرف از آنها پرهیز میشود. مقاله مورد بحث هرگز از این اصطلاح استفاده نمیکند، اما به دلیل استفاده از این اصطلاح در گزارش برخی رسانهها، تغییر مسیر راههای جایگزینی برای رسیدن به مقاله را ارائه میدهد.
برای این مورد عنوان جانبدارانه یا طرفدارانه میتواند به صورت تغییرمسیر برای عنوان بیطرف استفاده شود مانند en:Attorneygate برای en:Dismissal of U.S. attorneys controversy استفاده شود.
مقاله مورد بحث با عنوان بیطرفانه شناخته نمیشود و ساخت تغییرمسیر به افراد کمک میکند تا به آن دسترسی یابند چون در مطبوعات از نام طرفدارانه بیشتر استفاده میشود.
در انتها اگر تغییرمسیری جانبدارانه باشد و در جستجو به کاربرها کمک نکند باید برای حذف در وپ:نبح پیشنهاد گردد و ممکن است دلیل حذف عنوان تهاجمی یا حملهای یا تحقیرآمیز باشند (به عنوان مثال ساخت تغییرمسیرهای جوی بلاگز بازنده یا جوی بلاگز احمق برای مقالهٔ جوی بلاگز مجاز نیستند).
در هر صورتی که تغییرمسیر در منابع معتبر متعدد اصلی استفاده شده باشد، باید حتماً بماند حتی اگر بیطرف نباشد چون به جستجوی راحتتر در مورد آن مقاله کمک میکند. توجه کنید که وپ:نبح مکانی برای جنگ و ستیز نیست.
تغییرمسیر از زبان دیگر (غیرفارسی)
تغییرمسیرهای غیرفارسی، به مقالهای که موضوع آن به زبان مورد نظر غیرمرتبط است، عموماً نباید ایجاد شوند[۱] به عنوان مثال، نباید تغییرمسیری مثل Apple را به مقالهٔ سیب ایجاد کرد. یک تغییرمسیر انگلیسی، در بعضی مواقع، مثل سرنامها، میتواند مفید واقع شود. مثل تغییرمسیر HTML به مقالهٔ اچتیامال.
گاهی برای یافتن یک عنوان یا موضوع نیاز نیست حتماً برای آن تغییرمسیر غیر فارسی بسازیم. به کمک نوار جستجوی ویکی، به راحتی میتوانید عنوان زبان دیگر را که در مقاله به کاربردهشده است، بیابید به عنوان مثال:
- اگر کاربر عبارت 東京 را جستجو کند، مقالهٔ توکیو را در فهرست نتایج خواهد یافت.
تغییرمسیرهایی که نباید آنها را حذف یا اصلاح کرد
اگر صرف وجود داشتن تغییرمسیر باعث شود که جستوجوهای کاربران با نتایج موفق بیشتری همراه باشد، بدون دلیل کافی نباید اقدام به حذف آن تغییرمسیر نمود.
ارجاع به خود (چرخههای معیوب)
شما مجاز نیستید در ویکیپدیا صفحهای بسازید که به خودش تغییرمسیر بدهد. چنین صفحاتی نه تنها کار نخواهند کرد، که باعث دوبرابر شدن بار کاری سرورهای ویکیپدیا خواهند شد. به علاوه، شما با این کار خود باعث میشوید که آن عده از اعضای ویکیپدیا که بهطور رایگان و داوطلبانه وقت و انرژی خود را در راه اصلاح ویکیپدیا صرف میکنند، این زمان و توان ارزشمند را برای اصلاح اشتباه ساده شما از دست بدهند.
همچنین شما اجازه ندارید دو صفحه را به گونهای در ویکیپدیا بسازید که هر یک به دیگری تغییر مسیر دهد. به چنین وضعیت «چرخهٔ معیوب» در تغییرمسیر گفته میشود.
با کاربرانی که بهطور آگاهانه نسبت به دو مورد اخیر اقدام کنند، برخورد خواهد شد.
انتقال
از کپی-پیست کردن مطالب یک صفحه در صفحهای دیگر و سپس تغییر مسیر ایجاد کردن خودداری کنید زیرا باعث گمماندن تاریخچهٔ مقاله میشود. تاریخچهها در ویکیپدیا اهمیت دارد. برای اینکه تاریخچه پابرجا بماند، در بالای صفحه و در کنار آن ستاره، مثلث کوچکی کنار جعبه جستجو میبینید؛ بر آن کلیک کرده و گزینهٔ «انتقال» یا «صفحه منتقل شود» را کلیک کنید تا صفحه به انضمام تاریخچهاش منتقل شود.
اگر سامانه جلوی این کار را گرفت مورد را در ویکیپدیا:درخواست انتقال مطرح کنید. در موردی که مقالهای از پیش وجود دارد، مقاله جدیدی ننویسید بلکه همان مقالهٔ ازپیشموجود را کامل کرده و گسترش دهید.
فرونشانی تغییرمسیرها
هنگام انتقال صفحهها، یک تغییرمسیر بهطور خودکار در عنوان پیشین آنها بر جای میماند. برخی گروههای کاربری (آنهایی که دارای اختیار suppressredirect هستند) میتوانند با غیرفعالکردن گزینهٔ «بر جا گذاشتن یک تغییرمسیر» از ایجاد این تغییرمسیر جلوگیری کنند. این گروههای کاربری در حال حاضر عبارتند از مدیران، رباتها، انتقالدهندگان پیشرفته و واگردانان سراسری. در برخی موارد لازم است که یک صفحه به عنوان دیگری منتقل شود، اما برجای ماندن تغییرمسیر از نام کنونی آن لازم یا صحیح نیست؛ مانند مواردی که شامل خرابکاری از طریق انتقال میشوند. فرونشانی تغییرمسیر میتواند نیاز به عمل اضافی (حذف صفحه) را از بین ببرد و در چنین مواردی منجر به صرفهجویی در زمان کاربران شود.
با این حال و بهطور کلی، وجود تغییرمسیر میتواند مدخلی مفید در تاریخچهٔ صفحه باشد و بهترین کار این است که هنگام انتقال تغییرمسیر را برجای بگذارید؛ مگر آن که دلیل خوبی مانند خرابکاری، انتقال صفحههای اخیراً ایجادشده در جای اشتباه به فضای کاربری، یا آزادسازی یک عنوان برای انتقال فوری یک صفحهٔ دیگر به آن عنوان (برای مثال، انتقال عنوان به عنوان دقیقتر و انتقال عنوان (ابهامزدایی) به عنوان) برای فرونشانی تغییرمسیر وجود داشته باشد. تغییرمسیرها باعث برجای ماند ردی میشوند که در صورت ایجاد مقالهٔ تازه در مکان قبلی، مخاطبان میتوانند از طریق آن مقالهٔ قدیمی را پیدا کنند و از ایجاد پیوند مرده نیز جلوگیری میکنند؛ بنابراین، ما معمولاً تغییرمسیرهای را فرونشانی یا حذف نمیکنیم. همانطور که برایون ویبر گفته است، «نشکستن پیوندها به همه کمک میکند، بهویژه اول و پیش از هرچیز، به خودمان». او همچنین گفته است که حذف تغییرمسیرها (برای پروندهها) «بهشدت در ضدیت با کاربران است و از میزان کارایی پروژه میکاهد».
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ en:WP:R#DELETE مورد هشتم
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکیمدیا |
| ||||||||
