Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. ایرانیان ترک‌زبان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ایرانیان ترک‌زبان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درصد جمعیت ترک‌زبان‌ها در استان‌های ایران (۲۰۱۰)

ایرانی‌های ترک‌زبان به گروهی از مردم ایرانی گفته می‌شود که به زبان‌های ترکی سخن می‌گویند.[۱] سازمان سیا، مجموع جمعیت آذری‌ها و ترک‌زبان‌ها را ۱۸ درصدِ جمعیتِ کلِ ایران اعلام کرده‌است.[۲] بر اساس سرشماری‌ها و آمارهای دیگر نهادهای مستقل، تخمین‌ها جمعیت آذری‌ها بین ۱۳٬۶۰۰٬۰۰۰ تا بیش از ۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰[۳][۴] جمعیت ترکمن‌ها بین ین ۴۰۰٬۰۰۰ تا ۷۵۰٬۰۰۰[۵] قشقایی‌ها حدود ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۸۰۰٬۰۰۰[۶][۷] ترک‌های خراسانی حدود ۴۰۰٬۰۰۰ تا ۸۵۴٬۰۰۰[۸][۹] قزاق‌ها ۵٬۰۰۰[۱۰] و خلج‌ها ۵۰٬۰۰۰ هزار نفر،[۱۱] و بچاقچی‌ها (با جمعیت نامشخص) هستند.

اقوام

ردیف قوم زبان دین جمعیت
۱ آذری‌های ایرانی[۱۲]
ترکی آذربایجانی[۱۷]
مسلمان (شیعه) ~۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰
۲ ترکمن‌های ایران
ترکمنی مسلمان (سنی) ~۷۵۰٬۰۰۰
۳ ترک‌های خراسانی ترکی خراسانی مسلمان (شیعه) ~۸۶۰٬۰۰۰[نیازمند منبع]
۴ قشقایی زبان قشقایی مسلمان (شیعه) ~۳٬۰۰۰٬۰۰۰ الی ۴٬۰۰۰٬۰۰۰[نیازمند منبع]
۵ قزاق‌های ایران قزاقی مسلمان (سنی) ~۵٬۰۰۰
۶ خلج‌ها زبان خلجی مسلمان (شیعه) ~۵۱٬۰۰۰
۷ بچاقچی[الف] در گذشته زبان ترکی امروزه فارسی مسلمان (شیعه) نامشخص

سکونت‌گاه ایرانی‌های ترک‌زبان

آذری‌های ایرانی عمده جمعیت ترک‌زبان ایران را تشکیل می‌دهند. حضور بارز جمعیت آذری در استان‌های، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، قزوین و بخشی از استان آذربایجان غربی می‌باشد.

ترک‌های خراسانی از دیگر گروه‌های ترک‌زبان ایران است، که در استان خراسان رضوی، شمالی، سمنان و گلستان دارند.

ترکمن‌ها گروهی از مردم ترکمن‌زبان هستند که در استان خراسان شمالی و گلستان سکونت دارند.

قشقایی‌ها گروهی از مردم قشقایی‌زبان هستند، که در استان‌های فارس، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، بوشهر، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد سکونت دارند.

وضعیت زبان‌های ترکی در ایران

ترکی آذربایجانی

زبان آذربایجانی شاید پس از زبان ازبکی دومین زبان از زبان‌های ترکی باشد که از فارسی بیشترین تأثیر را گرفته‌است. این تأثیر بیشتر در واج‌شناسی، مجموعه لغات و ساختار بوده‌است و به صورت کمتر در صرف این زبان بوده‌است. تأثیر عناصر زبان‌های ایرانی بر آغوزی از آسیای میانه آغاز شده‌است.[۱۸]

در دوره قاجار دربار ولیعهد در شهر ترک‌زبان تبریز واقع شده بود، و در دربار ولیعهد در تبریز و نیز در دربار تهران، علاوه بر زبان فارسی، به زبان ترکی نیز تکلم می‌شد. مظفرالدین شاه که دوره طولانی ولایتعهدی را در تبریز گذرانده بود، فارسی را با لهجه ترکی حرف می‌زد.[۱۹]

به عقیدهٔ برخی کارشناسان و پژوهشگرهای حوزه تاریخ و فرهنگ بومی زبان ترکی آذربایجانی شمال استان همدان آسیب دیده‌است که بخشی از علل آن به بطن جامعه ترک‌زبانان شهرستان‌های شمالی استان همدان برمی‌گردد. به مرور زمان، واژه‌های زبان ترکی در معرض فراموشی قرار گرفته‌است و کلماتی از دیگر زبان‌ها، از جمله فارسی و عربی و ترکی استانبولی در میان لهجه‌های ترک‌زبان این استان رسوخ یافته‌است.[۲۰]

ترکمنی

ترکمنی در ایران و افغانستان با خط فارسی نوشته می‌شود. در کشور ترکمنستان تا سال ۱۹۲۸ خط فارسی و سپس خط لاتین جایگزین آن شد و در سال ۱۹۴۰ خط سریلیک جای آن را گرفت. در ۱۹۹۱ خط لاتین بر پایه خط ترکی (استانبولی) جایگزین خط سریلیک شد.[۲۱]

ترکی خراسانی

سازمان یونسکو از زبان‌های در معرض خطر جهان یا منسوخ شده، اطلسی تهیه کرده‌است که به صورت آنلاین و به کمک نقشه‌های گوگل قابل مشاهده است. در این لیست، برای کشور ایران ۲۵ زبان در معرض خطر نشان داده شده‌است که ترکی خراسانی یکی از این زبان‌ها است و با عنوان زبان آسیب‌پذیر از آن یاد شده‌است.[۲۲][۲۳] این زبان بیشتر در استان خراسان شمالی صحبت می‌شود ولی در استان‌های خراسان رضوی و گلستان هم گویشور دارد. بیشتر کسانی که به زبان ترکی خراسانی سخن می‌گویند به زبان فارسی نیز مسلط هستند. نابودی تدریجی زبان ترکی خراسانی در شمال و مرکز خراسان رخ داده‌است.

زبان قشقایی

زبان قشقایی یکی از لهجه‌های شاخه جنوب غربی زبان ترکی است که قشقایی‌ها بدان تکلم می‌کنند.[۲۴] در واژگان قشقایی تأثیر زبان فارسی مشخص است، در متون جمع‌آوری شده توسط گرهارد دورفر و همکارانش از فیروزآباد، دخیل‌های فراوان عربی دیده می‌شود. قاموس دینی بیشتر ریشه عربی دارد اما از فارسی وارد این زبان شده‌اند و ویژگی‌های فارسی‌شان را حفظ کرده‌اند.[۲۵] بنا به یک پژوهش، در فیروزآباد، قشقایی‌ها در همه سنین از زبان مادری در حوزه‌های دوستانه و خانوادگی استفاده می‌نمایند، اما در شیراز افراد زیر بیست سال خانواده‌های ترک‌زبان تمایل چندانی به استفاده از زبان مادری ندارند. در شیراز در حوزه‌های مختلف زبان غالب فارسی است و در موقعیت‌های غیررسمی در بعضی از مواقع زبان مادری استفاده می‌شود در صورتی که در فیروزآباد در شرایط مشابه ترکی ترجیح داده می‌شود. ترکی در شیراز به شدت تحت تأثیر فارسی است. زبان قشقایی در میان جوانان به تدریج در حال از دست دادن کاربری‌اش است.[۲۶]

زبان قزاقی

جمعیت قزاق‌های ایران بیش از ۵٫۰۰۰ نفر است که در شهرهای گرگان، بندر ترکمن و گنبد کاووس زندگی می‌کنند. بیشتر آن‌ها در اوایل قرن بیستم از قزاقستان شوروی به ایران مهاجرت کردند.[۲۷] زبان قزاقی در بین آن‌ها رایج است.

زبان خلجی

نشانه‌هایی تاریخی نشان می‌دهد که خلج‌ها احتمال دارد در اصل مردمی آریایی‌نژاد و گروهی از سکاها بوده‌اند که در آسیای میانه ترک‌زبان شده‌اند.[۲۸] مردم خلج از نظر فرهنگی ایرانی محسوب می‌شوند. امروزه زبان خلجی در معرض انقراض قرار دارد و جای خود را بین نسل جدید خلجی‌ها به فارسی داده‌است. نسل جدید تنها در حد درک مطلب با این زبان آشنائی دارند و دیگر در میان خود از این زبان استفاده نمی‌کنند.[۲۹] بر اساس آمار سایت اتنولوگ تعداد گویش‌وران زبان خلجی در ایران ۵۰٫۰۰۰ نفر است.[۱۱]

ایل بچاقچی

بچاقچی، یکی از بزرگ‌ترین ایلات استان کرمان و شیعه‌مذهب است و بچاقچیها در گذشته به گویشی از ترکی صحبت می‌کردند ولی امروزه بیشتر شهرنشین شده و به فارسی صحبت می‌کنند. واژه بچاقچی در ترکی به معنای چاقوساز است و از نام یکی از رؤسای گذشته ایل گرفته شده‌است.[۳۰]این ایل اکثراً در بخش بلورد یکی از بخش‌های شهرستان سیرجان در استان کرمان متمرکز شدند.

جستارهای وابسته

یادداشت

  1. ↑ از بزرگ‌ترین ایل‌های استان کرمان

منابع

  1. ↑ «جمعیت واقعی آذریها بر اساس سرشماری ۱۳۹۵». azariha.org. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹.
  2. ↑ «CIA - The World Factbook». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۲-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۳.
  3. ↑ «CIA - The World Factbook». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۲-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۱۵.
  4. ↑ "Azerbaijani | Caucasus, Turkic & Muslim". دانشنامه بریتانیکا (به انگلیسی). 2023-06-13. Retrieved 2023-07-17.
  5. ↑ Michael Knüppel (2010-04-15). "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی). Retrieved 2023-07-17.
  6. ↑ Arakelova, Victoria (2015). "On the Number of Iranian Turkophones". Iran and the Caucasus. 19 (3): 279. doi:10.1163/1573384X-20150306. ISSN 1573-384X. The main body of the Iranian Turkophone mass generally consists of two parts: proper Turkic groups—the Turkmen (from 0,5 to 1 million), partially the Qashqays (around 300,000), as well as Khalajes (currently Persian-speakers living in Save, near Tehran); and the Turkic-speaking population of the Iranian origin, predominantly the Azaris, inhabiting the north-west provinces of Iran roughly covering historical Aturpātakān.
  7. ↑ Transformations of Middle Eastern Natural Environments: Legacies and Lessons. Yale University. 1998. p. 59. the Qashqa'i are members of a tribal confederacy of some 800,000 individuals
  8. ↑ The Turkic Languages, By Lars Johanson, Éva Ágnes Csató Johanson, page 13, Routledge, 2015
  9. ↑ Potter, Lawrence G. (2014). Sectarian Politics in the Persian Gulf. Oxford University Press. p. 290. ISBN 978-0-19-937726-8. Retrieved 14 January 2023.
  10. ↑ INFORM.KZ (2010-03-20). "«Казахи доказали, что являются неотъемлемой частью иранского общества и могут служить одним из мостов, связующих две страны» - представитель диаспоры Тойжан Бабык: 20 Марта 2010, 14:21 - новости на inform.kz". www.inform.kz (به روسی). Retrieved 2023-07-17.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Ethnologue: Languages of the World> Iran". ethnologue.com (به انگلیسی). Retrieved 24 Aug 2019.
  12. ↑ ۱۲٫۰۰ ۱۲٫۰۱ ۱۲٫۰۲ ۱۲٫۰۳ ۱۲٫۰۴ ۱۲٫۰۵ ۱۲٫۰۶ ۱۲٫۰۷ ۱۲٫۰۸ ۱۲٫۰۹ Azerbaijani in Iran
  13. ↑ از ایلات زنجان، که در دوران قاجاریه به استان سمنان کوچانده شدند.
  14. ↑ از ایلات کوچک ترک، که از منطقه قره‌باغ و قره‌داغ به گلوگاه و گلستان کوچ کرده‌اند
  15. ↑ «slovari.yandex.ru». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۲۰.
  16. ↑ از بومیان آذربایجانی قفقاز که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به ایران مهاجرت کردند
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ AZERBAIJAN viii. Azeri Turkish
  18. ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-ix
  19. ↑ Chehabi, H. E. “Ardabil Becomes a Province: Center-Periphery Relations in Iran. ” International Journal of Middle East Studies 29, no. 2 (1997): 235–36. http://www.jstor.org/stable/164018.
  20. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۸.
  21. ↑ Turkmen language, alphabets and pronunciation
  22. ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/
  23. ↑ https://teknopedia.ac.id/wiki/List_of_endangered_languages_in_Asia#Iran
  24. ↑ Ethnologue report for language code: qxq
  25. ↑ Michael Knüppel، دانشنامه ایرانیکا.
  26. ↑ حسین‌آبادی، «زوال تدریجی گویش ترکی قشقایی»، گویش‌شناسی، ۵۸.
  27. ↑ Toyzhan Babyk. "«Казахи доказали, что являются неотъемлемой частью иранского общества и могут служить одним из мостов, связующих две страны»" [“Kazakhs have proven that they are an integral part of Iranian society and can serve as one of the bridges linking the two countries”]. .inform.kz (به روسی). Retrieved 24 August 2019.
  28. ↑ Bosworth, C.E. ; Doerfer, G. «K̲H̲alad̲j̲.» Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 04 November 2008 <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0485[پیوند مرده]>
  29. ↑ ıral, Filiz. 2007. Cultural changes in the Turkic world. Istanbuler Texte und Studien, Bd. 7. Würzburg: Ergon-Verl. p.۱۶۵
  30. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۸.
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id