Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱)
جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱)
بخشی از جنگ با تروریسم، و
جنگ‌های پیوسته از ۱۹۷۸ تاکنون
A U.S. Air Force F-15E Strike Eagle dropping 2000-pound munitions
Seven soldiers in beige tactical gear huddle behind a row of green sandbags on a mountainside, pointing rifles in various directions
An Afghan National Army soldier in camouflage gear points a rifle over a dirt wall
British soldiers prepare to board a Chinook twin-rotor helicopter landing on a field
An Afghan National Army soldier stands atop a desert-camouflaged Humvee
Taliban soldiers ride a beige Humvee through the streets of Kabul
Soldiers in green camouflage gear trudge through snow during a snowstorm

از بالا راست به چپ در هر دریف:
هواپیمای جنگنده نیروی هوایی ایالات متحده در حال فروریختن جی‌دم بر غاری در شرق افغانستان؛ سربازان آمریکایی در نبرد با نیروهای طالبان در ولایت کنر؛ سرباز افغان در حال بررسی دره‌ای در استان پروان؛ سربازان انگلیسی در حال آماده شدن برای سوار شدن بر یک شینوک در عملیات تور شزاده؛ یک سرباز ارتش ملی افغانستان در حال بررسی در بالای یک هاموی؛ نیروهای پیروز طالبان کابل را تأمین می‌کنند؛ سربازان افغان و آمریکایی در برف در ولایت لوگر
تاریخ۷ اکتبر ۲۰۰۱ – ۱۵ اوت ۲۰۲۱
(۱۹ سال، ۱۰ ماه، ۱ هفته و ۱ روز)
دورهٔ اول: ۷ اکتبر ۲۰۰۱ – ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴
دورهٔ دوم: ۱ ژانویه ۲۰۱۵ – ۱۵ اوت ۲۰۲۱
موقعیت
افغانستان
نتایج پیروزی طالبان[۲۹]
دورهٔ دوم:
تغییرات
قلمرو		 کنترل طالبان بر خاک افغانستان در مقایسه با قلمروی پیش از مداخله افزایش یافت
طرف‌های درگیر
تهاجم (۲۰۰۱):
افغانستان ائتلاف شمال
 ایالات متحده آمریکا
 بریتانیا
 کانادا
 استرالیا
 ایتالیا
 نیوزیلند[۱]
 آلمان[۲]		 تهاجم (۲۰۰۱):
افغانستان امارت اسلامی افغانستان[۳]
القاعده
تشکیلات ۰۵۵[۴][۵]
حزب حرکت اسلامی ازبکستان[۶]
تحریک نفاذ شریعت محمدی[۷]
جنبش اسلامی ترکستان شرقی[۸]

دورهٔ آیساف/RS
(۲۰۲۱–۲۰۰۱):
 دولت انتقالی افغانستان
(۲۰۰۴–۲۰۰۲)
 جمهوری اسلامی افغانستان
(۲۰۲۱–۲۰۰۴)


آیساف
(۲۰۱۵–۲۰۰۱)
مأموریت حمایت قاطع
(۲۰۲۱–۲۰۱۵) (۳۶ کشور)[۹]

دورهٔ آیساف/RS (۲۰۰۱–۲۰۲۱):
افغانستان طالبان

القاعده
(شبه قاره هند)[۱۲]
افغانستان گروه‌های جداشده از طالبان
پشتیبانی شده توسط:

دورهٔ RS
(۲۰۲۱–۲۰۱۵):
داعش-خ.[۲۷]

فرماندهان و رهبران
جمهوری اسلامی افغانستان محمداشرف غنی
ایالات متحده آمریکا جو بایدن
بریتانیا بوریس جانسون
استرالیا اسکات موریسون
ایتالیا ماریو دراگی
آلمان آنگلا مرکل
کنت مکنزی
جان اف کمبل
افراد سابق
 افغانستان ملا عمر #
افغانستان اختر محمد منصور †
افغانستان
افغانستان
افغانستان جلال‌الدین حقانی #[۳۱]
افغانستان عبیدالله آخند †[۳۰]
افغانستان دادالله †[۳۰]
گلبدین حکمتیار
اسامه بن لادن †
ایمن الظواهری †
عاصم عمر †
افغانستان
حاجی نجیب‌الله[۳۲]		 شهاب المهاجر[۳۳]
حافظ سعید خان †
مولوی حبیب‌الرحمان[۳۴]
عبدالحسیب لوگری †
عبدالرحمان غالب †
ابوسعد ارهابی †
عبدالله اورکزی  (اسیر)
قاری حکمت †
نعمتتسلیم شده
داوود احمد صوفی †
محمد زهران †
اشفق احمد صوفی †
قوا

جمهوری اسلامی افغانستان نیروهای امنیت ملی: ۳۵۲٬۰۰۰[۳۵]
مأموریت حمایت قاطع: ~۱۷٬۰۰۰[۳۶]

پیمانکاران نظامی: ۲۰٬۰۰۰+[۳۷]

افغانستان طالبان: ۶۰٬۰۰۰
(برآورد آزمایشی)[۳۸]

حزب اسلامی گلبدین حکمتیار: ۱٬۵۰۰–۲٬۰۰۰+[۴۲]
القاعده: ~۳۰۰[۴۳][۴۴][۴۵] (~ ۳٬۰۰۰ در ۲۰۰۱)[۴۳]

افغانستان IEHCA: ۳٬۰۰۰–۳٬۵۰۰[۱۵]
فدای محض: ۸٬۰۰۰[۳۲]		 داعش داعش-خ.: ۳٬۵۰۰–۴٬۰۰۰ (۲۰۱۸، در افغانستان)[۴۶]
تلفات و خسارات

نیروهای امنیتی افغان
۶۷٬۵۵۸–۷۰٬۵۵۸+ کشته[۴۷][۴۸]
ائتلاف شمال:
۲۰۰ کشته[۴۹][۵۰][۵۱][۵۲][۵۳]

نیروهای ائتلاف:
کشته: ۳٬۵۷۶ <div class="plainlist " style="margin-right: خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «۵»em; ">

مجروح: ۲۳٬۵۳۶ <div class="plainlist " style="margin-right: خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «۵»em; ">

پیمانکاران
کشته‌شده: ۳٬۹۱۷[۵۸][۵۹]
مجروح: ۱۵٬۰۰۰+[۵۸][۵۹]

مجموع کشته‌شده‌گان: ۷۶٬۵۹۱+		 ۵۱٬۱۹۱+ نفر کشته شدند[۴۷] (بیش از ۲٬۰۰۰ جنگجوی القاعده)[۴۳] داعش-خ.: ۲٬۴۰۰+ کشته شده[۲۷]

کشته‌شده‌گان غیرنظامی: ۴۶٬۳۱۹[۴۷]

مجموع تمام کشته‌شده‌گان: ۲۱۲٬۱۹۱+
(داده‌ها از یودی‌سی‌پی)[۶۰]

a فهرست ادامه‌دار شامل کشورهایی است که کمتر از ۲۰۰ سرباز آنها تا نوامبر ۲۰۱۴ مشارکت داشته‌اند.[۶۱]

b فهرست ادامه‌دار شامل کشورهایی است که از ماه مه ۲۰۱۷ کمتر از ۲۰۰ سرباز آنها مشارکت داشته‌اند.[۶۲]

جنگ در افغانستان یک درگیری مسلحانه از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ در افغانستان بود.[۶۳] این جنگ با حمله ایالات متحده و متحدانش،[۶۴] پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، آغاز شد که امارت اسلامی افغانستان تحت حاکمیت طالبان را سرنگون و القاعده را از یک پایگاه امن عملیات در این کشور محروم کرد.[۶۵] این جنگ، بیشتر بین طالبان که مخالف ناتو و نیروهای مسلح افغانستان بودند، درگرفت. طالبان ۲۰ سال و ۸ ماه بعد پس از شکست نیروهای مسلح افغانستان پس از عقب‌نشینی بیشتر نیروهای ناتو قدرت را به دست آوردند.[۶۶][۶۷][۶۸] این طولانی‌ترین جنگ در تاریخ آمریکاست که از جنگ ویتنام (۱۹۷۵–۱۹۵۵) تقریباً پنج ماه پیشی گرفت.

ائتلافی بیش از ۴۰ کشور (از جمله همه اعضای ناتو) پس از دستیابی به اهداف ابتدایی یک مأموریت امنیتی در این کشور به نام نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (آیساف) تشکیل دادند، (مأموریت حمایت قاطع در سال ۲۰۱۴ جایگزین آن شد) که در آن برخی از اعضا به همراه حکومت افغانستان درگیر رزم نظامی بودند.[۶۹] این جنگ بیشتر بین طالبان[۷۰] و نیروهای مسلح افغانستان و نیروهای همپیمانش بود؛ اکثریت سربازان و کارکنان آیساف/آراس از نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا هستند.[۶۹] آمریکا نام رمزی جنگ را «عملیات آزادی بلندمدت» (۲۰۱۴–۲۰۰۱) و «عملیات دیده‌بان آزادی» (۲۰۲۱–۲۰۱۵) تعیین کرد.[۷۱][۷۲]

در پی حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ جورج دبلیو بوش رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به گروه طالبان هشدار داد که گروه تروریستی القاعده را از افغانستان تحویل آمریکا دهد. به دنبال خودداری طالبان از پذیرش درخواست ایالات متحده آمریکا فرمان حمله به افغانستان در ۷ اکتبر ۲۰۰۱ میلادی با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی صادر شد. بریتانیا از سال ۲۰۰۲ میلادی فعالیت‌های نظامی مستقل خود را آغاز کرد. هدف اصلی این جنگ، مبارزه و از بین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود. تقریباً یک ماه بعد رژیم طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد. در سال ۲۰۰۳ طالبان شورشی علیه دولت جدید افغانستان آغاز کرد.[۷۳] طالبان جنگ نامتقارن با حملات چریکی و کمین در حومه شهر، حملات انتحاری علیه اهداف شهری، کشتن نیروهای ائتلاف با هدف انتقام همرزمانشان گزارش شده‌است.[۷۴] طالبان از ضعف‌های دولت افغانستان برای اعمال نفوذ در مناطق روستایی جنوب و شرق افغانستان استفاده کرد. درگیری از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش یافت.[۷۵] آیساف با افزایش گسترده نیروهای خود برای عملیات ضد شورشی به «پاکسازی و تصرف» روستاها پرداخت.[۷۶] تعداد سربازان در سال ۲۰۰۹ شروع به افزایش کرد و تا سال ۲۰۱۱ به ۱۴۰٬۰۰۰ سرباز خارجی تحت فرماندهی آیساف و ایالات متحده افزایش یافت که در افغانستان فعالیت می‌کردند.[۷۷]

به دنبال کشته شدن اسامه بن لادن در سال ۲۰۱۱ (علت اصلی بهانه جنگ)، رهبران ناتو استراتژی خروج نیروهای خود را آغاز کردند. در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴، ناتو به‌طور رسمی عملیات رزمی آیساف در افغانستان را پایان داد و مسئولیت امنیتی کامل را به‌طور رسمی به دولت افغانستان واگذار کرد[۷۸][۷۹][۸۰]

نیروهای ائتلاف که نتوانستند طالبان را از طریق نظامی ریشه کن کنند، برای پایان دادن به درگیری به دیپلماسی روی آوردند. این تلاش‌ها در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ به اوج خود رسید، زمانی که ایالات متحده و طالبان توافقنامه صلح مشروطی را در دوحه[۸۱] امضا کردند که بر اساس آن نیروهای آمریکایی تا ۱۴ ماه از افغانستان خارج می‌شدند و طالبان برطبق شرایط توافق تعهد می‌کرد «به هیچ‌یک از اعضا، افراد یا گروه‌های دیگر، از جمله القاعده، اجازه ندهد از خاک افغانستان برای تهدید امنیت ایالات متحده و متحدانش استفاده کنند».[۸۲][۸۳] با این حال، شورشیان وابسته به القاعده در شبه قاره هند و داعش-خراسان به فعالیت خود در مناطقی از این کشور ادامه دادند.[۸۴] دولت افغانستان طرف معامله نبود و مفاد آن را در مورد آزادی زندانیان رد کرد.[۸۵] جو بایدن پس از رئیس‌جمهور شدن، تاریخ خروج را از ۱ مه ۲۰۲۱ به ۱۱ سپتامبر همان سال و سپس به ۳۱ اوت منتقل کرد.[۸۶] طالبان این تغییر زمانی را رد کرد و پس از پایان مهلت اولیه، و همزمان با خروج نیروها، حمله گسترده‌ای را آغاز کرد که در آن بیشتر افغانستان، و سرانجام کابل را در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ تصرف کردند. در همان روز، اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان از کشور فرار کرد و طالبان پیروزی و پایان جنگ را اعلام کرد.[۸۷] در ۱۶ اوت، بایدن تسلط طالبان را تأیید کرد و در ۳۰ اوت، آخرین هواپیمای نظامی آمریکایی از افغانستان خارج شد و به ۲۰ سال حضور نظامی غربی در این کشور پایان داد.[۸۸][۸۹]

طبق پروژهٔ هزینه‌های جنگ در دانشگاه براون، این جنگ ۱۷۶۰۰۰ نفر را در افغانستان کشته‌است. ۴۶٫۳۱۹ غیرنظامی، ۶۹٫۰۹۵ نظامی و پلیس و حداقل ۵۲٫۸۹۳ جنگجوی طالبان.[۹۰]همچنین این جنگ برای آمریکا مبلغی نجومی - ۲٫۲۶ تریلیون دلار هزینه دربرداشته است.[۹۱]

مشروعیت جنگ

[ویرایش]

منشور ملل متحد که توسط ایالات متحده و دیگر کشورهای هم‌پیمان به تصویب رسیده، بیان می‌کند که تمام اعضاء سازمان ملل متحد باید بیانیه‌های بین‌المللی خود را با اهداف صلح‌جویانه مطرح کنند و هیچ‌یک از اعضا حق استفاده از نیروی نظامی را غیر از دفاع شخصی ندارد. قانون اساسی ایالات متحده آمریکا بیان می‌دارد که عهدهای بین‌المللی مانند منشور سازمان ملل متحد توسط تمامی کشورها از جمله ایالات متحده تصویب شده و جزئی از قانون اعلی در آمریکا می‌باشد. شورای امنیت سازمان ملل متحد هیچ وقت اجازه فعالیت نظامی و حمله به افغانستان (عملیات بلندمدت آزادی) را به ایالات متحده آمریکا نداده بود.[۹۲]

اگرچه در دفاع از مشروعیت این جنگ، آمریکا اعلام نمود که اجازه جنگ از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد از آنجا که این جنگ براساس نوعی دفاع شخصی زیر ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد حساب می‌شود، نیاز نیست و این یک حمله متجاوزانه نیست.[۹۲][۹۳] همچنین انتقادهای وجود داشت که حمله به افغانستان و تجاوز آن تحت ماده ۵۱ به هیچ وجه قانونی نیست و توجیه آن برای حملات ۱۱ سپتامبر به دلیل آنکه این حمله یک «حمله مسلحانه» (Armed Attack) از طرف کشوری نبود بلکه حمله‌ای تروریستی از جانب گروه‌ها بود غیرقابل قبول است.[۹۴]

دولت جرج بوش در این مورد نیز هیچ‌گاه به دنبال تهیه بیانیه‌ای برای شروع جنگ و علت آن مطرح نکردند[۹۵] و دولت طالبان را حامیان تروریست معرفی کرده و به نقض قوانین و حقوق بشر محکوم کردند. در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد به آمریکا اجازه تشکیل نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت را در شرایطی صادر کرد که آیساف موظف به سنجیدن تمام تدابیر ممکن و یاری کردن به دولت موقتی افغانستان هستند.[۹۶] دستورها آیساف بعدها در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۳ به ناتو واگذار شد.[۹۷]

جنگ‌های داخلی ۱۹۹۲–۹۶ (جنگ‌های کابل)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶–۱۹۹۲)

پس از خارج شدن اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۹ از خاک افغانستان، دولت کمونیست جمهوری دموکراتیک افغانستان به دست مجاهدین افغان در سال ۱۹۹۲ سقوط کرد. بعد از آن، در بین مجاهدین منازعات مختلفی برای گرفتن کنترل قدرت از دست یکدیگر باعث جنگ‌هایی در بین خود آن‌ها شد که سال‌ها به طول انجامید.

جنگ‌های داخلی ۱۹۹۶–۲۰۰۱ (طالبان)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱)

در سال ۱۹۹۶، طالبان، حرکت اسلامی که در سال ۱۹۹۴ تشکیل شده بود شهر کابل را تسخیر کردند و بیش از ۹۰٪ کشور را تحت کنترل گرفتند و منطقهٔ کوچکی را در شمال شرقی برای مجاهدین اختصاص دادند که پایان جنگ‌های داخلی بین مجاهدین و شروع حکومتی نو توسط طالبان برای افغانستان بود.
اگرچه در همین سال، جامعه جهانی، شامل آمریکا، بیان نمودند که طالبان نیروی بسیار پایداری برای به دست گرفتن کنترل این کشور جنگ‌زده هست.[۹۸] افراط آن‌ها در قوانین اسلامی و مذاکره نکردن با دشمنان به زودی این حرف را نقض کرد. در سال ۱۹۹۶، اسامه بن لادن و گروهش القاعده وارد افغانستان شده و از آنجا به عنوان مرکز عملیات‌های خود استفاده نمودند. با وجود طالبان، القاعده توانست از افغانستان برای اهداف نظامی، تعلیم سربازانش، خرید و فروش اسلحه، هماهنگی با دیگر جهادیها و نقشه برای طرح‌های جدید تروریستی خود استفاده کند.[۹۹] پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر بین ۱۰٬۰۰۰ تا ۲۰٬۰۰۰ نفر در کمپ‌های القاعده تعلیمات نظامی دیدند.[۱۰۰]

حادثه بمبگذاری اوت ۱۹۹۸ سفارت آمریکا به بن لادن از سوی رئیس‌جمهور بیل کلینتون نسبت داده شده بود که او نیز دستور حمله موشکی کمپ‌های تعلیمی القاعده را در افغانستان صادر کرد. در همان زمان آمریکا از طالبان خواستار تحویل بن لادن در سال ۱۹۹۹ شده بود که طالبان این خواسته را رد کرد.[۱۰۱] آژانس اطلاعات مرکزی در دهه ۹۰ در افغانستان فعالیت‌هایی داشت که به دنبال دستگیری یا کشتن بن لادن بودند. این تیم چندین عملیات را انجام دادند اما هیچ‌وقت دستور قتل او را از طرف رئیس‌جمهور دریافت نکردند. البته این مأموریت‌ها باعث روابط بسیار خوبی شد که در سال ۲۰۰۱ ورود آمریکا به خاک افغانستان را تسریع بخشید.[۱۰۱]

حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: حملات ۱۱ سپتامبر

حملات ۱۱ سپتامبر دلیل اصلی شروع جنگ افغانستان می‌باشد. این طرح به صورت رسمی در سال ۱۹۹۹ توسط بن لادن تصویب شد و او خودش دو نفر از هواپیما رباها را انتخاب کرده بود و به آن‌ها تعلیمات مخصوص را در کمپ مس عینک (به انگلیسی: Mes Aynak) داده بود. بعد از آن در همان سال، چهار نفر از دیگر هواپیما رباها در شهر قندهار به دیدار بن لادن رفتند که آن‌ها نیز همان‌جا تعلیمات خویش را دیدند. هواپیما ربای دیگری در سال ۲۰۰۰ به کمپ الفاروق رفت و به جمع دیگران ملحق شد. ۱۳ نفر برای هواپیما ربایی سال ۲۰۰۱ توسط بن لادن انتخاب شدند و از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱ در حال تعلیم دیدن بودند. در ژوئیه ۲۰۰۱ تمامی ۱۳ نفر وارد ایالات متحده آمریکا شدند.
در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، حدوداً ۳٬۰۰۰ نفر غیرنظامی به علاوه هواپیما ربایان کشته شدند. هواپیمای دیگری هنگامی که خدمه آن درتلاش برای بازپس‌گیری کنترل آن بودند، به زمین سقوط کرد. در کمتر از یک هفته بعد از این حادثه، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا جرج واکر بوش، اسامه بن لادن مسئول این کار به عنوان مظنون اصلی شناسایی کرد. بن لادن در همان زمان در افغانستان به سر می‌برد و به همین دلیل در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۱، در یک کنفرانس بین کنگره آمریکا، رئیس‌جمهور بوش با صلاحدید کنگره ۵ نقطه نهایی برای طالبان در افغانستان مشخص نمود:[۵] بایگانی‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine

  1. تمام رهبران القاعده به ایالات متحده تحویل داده شوند.
  2. تمام افراد خارجی زندانی در بند طالبان آزاد و به ایالات متحده تسلیم داده شوند.
  3. تمامی کمپ‌های تروریستی آن‌ها بسته شوند.
  4. تمامی تروریست‌ها و حامیان آن‌ها معرفی و به مقامات تحویل داده شوند.
  5. به ایالات متحده اجازه عام و تام برای دسترسی به کمپ‌های تروریستی و بررسی آن‌ها داده شود.

جرج بوش اظهار نمود که: «آنها باید تروریست‌ها را در اختیار ما بگذارند، وگرنه در سرنوشت آن‌ها سهیم خواهند شد.»[۱۰۲] چیز مشخصی در آن تهدید ضمیمه نشده بود، غیر از بیانیه‌ای که از جنگ صحبت می‌کرد: «جنگ ما با ترور با القاعده آغاز اما همان‌جا تمام نمی‌شود.»[۱۰۳] همچنین هیچ‌کدام از ۱۹ مردی که در این حملات شرکت داشتند افغان نبودند (۱۵ مرد از عربستان، ۲ مرد از امارات متحده عربی و دو مرد دیگر از مصر و لبنان بودند.[۱۰۴] هیچ‌کدام تبعه افغانستان در همان زمان نبودند (بیشتر آن‌ها در هامبورگ زندگی می‌کردند). هیچ‌کدام در مدرسه‌های آموزش فنون هوایی در افغانستان تعلیم ندیده بودند (تعلیمات در ایالات متحده انجام شده بود).[۱۰۵] دولت افغانستان در همان زمان از طریق سفارت خود در پاکستان بیان نمود که ایالات متحده تاکنون هیچ سندی مبنی بر شرکت بن لادن در حملات ۱۱ سپتامبر نداده‌است و خود این دولت هم چنین اسنادی ندارد. دولت افغانستان همچنین اعلام نمود که بن لادن به عنوان مهمان در کشورش بوده‌است و گفت که طبق قوانین طالبان و پشتونها مهمان باید همیشه مهمان‌نوازی شود و دارای حق پناهندگی می‌باشد. طالبان سه بار پیشنهاد محاکمه اسامه بن لادن را به دولت ایالات متحده به خاطر حوادث یازده سپتامبر دادند که هر سه بار از سوی ایالات متحده این درخواست‌ها رد شد.

  • در ۴ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان به صورت مخفیانه قصد داشتند تا بن لادن را به پاکستان برده و در یک محاکمه بین‌المللی که توسط شریعت الهی اداره می‌شد برای حوادث ۱۱ سپتامبر به محاکمه بسپارند.[۱۰۶]
  • در ۷ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان پیشنهاد محاکمه بن لادن را در خاک افغانستان در یک محاکمه اسلامی به ایالات متحده دادند که این پیشنهاد بلافاصله از سوی مقامات آمریکایی در همان روز رد شد. ایالات متحده و بریتانیا شروع حملات خود را به کمپ‌های طالبان و القاعده آغاز کردند.[۱۰۷]
  • در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان پیشنهاد دیگری برای محاکمه و تحویل دادن بن لادن را در خاک کشور سوم (کشوری غیر از افغانستان و آمریکا) به ایالات متحده دادند و شرط آن‌ها این بود که فقط در صورتی که آن‌ها شواهد کافی برای دست داشتن بن لادن در حوادث ۱۱ سپتامبر ارائه کنند. جرج بوش این درخواست را نیز رد کرد و اعلام نمود که: «نیازی به بحث در مورد گناهکار یا بی‌گناه بودن نیست، ما همه می‌دانیم که او گناه‌کار است».[۱۰۸][۱۰۹]

۲۰۰۱: حمله اولیه

[ویرایش]
حامد کرزی به همراه شبه نظامیان گروه CIA در اوایل ورود آن‌ها در سال ۲۰۰۱.

بعد از رد طالبان مبنی بر قطع کردن پشتیبانی از القاعده، دولت ایالات متحده عملیات نظامی خود را در ۷ اکتبر ۲۰۰۱ در افغانستان آغاز نمود. تیم‌هایی از بخش عملیات‌های خاص (Special Activities Division)، سیا اولین نیروهای آمریکایی بودند که پای به خاک افغانستان برای جنگ گذاشتند. آن‌ها بعداً همراه با نیروهای ویژه (نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا) که با نام مستعار «کلاه سبزها» (Green Berets) نیز شناخته می‌شوند، گروه نیروهای ویژه ۵ام و دیگر واحدهای نظامی از ستاد فرماندهی عملیات ویژه ایالات متحده آمریکا ادغام شدند.[۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲] این نیروهای بیشتر همراه با نیروهای افغان مخالف طالبان (بیشتر اتحاد شمال) کار می‌کردند. بریتانیا و استرالیا نیز بعداً نیروهای ویژه‌ای را برای حمایت از نیروهای آمریکایی و افغان وارد افغانستان کردند که با حمایت بسیاری از کشورها روبرو شد.

در ۷ اکتبر ۲۰۰۱، حملات هوایی به شهرهای کابل، جلال‌آباد و فرودگاه بین‌المللی قندهار در شهر قندهار که مرکز اصلی رهبر اصلی طالبان ملا عمر بود شروع شد. شبکه سی‌ان‌ان اجرای منحصربه‌فردی را از بمباران کابل به رسانه‌های آمریکایی در ساعت ۵:۰۸ دقیقه روز هفتم اکتبر ۲۰۰۱ عرضه کرد.

در ساعت ۱۷:۰۰ به وقت جهانی، رئیس‌جمهور بوش حملات را در تلویزیون ملی آمریکا تأیید کرد و نخست‌وزیر پادشاهی متحده تونی بلر بریتانیا را در این جنگ خاطرنشان کرد. بوش اعلام کرد که مراکز نظامی و تربیت تروریستی طالبان را هدف قرار خواهند و همچنین برای زنان، مردان و کودکان افغانستان نیز غذا، دارو و نیازهای عمومی انداخته خواهد شد. ویدئوی از پیش ضبط شده‌ای از اسامه بن لادن پیش از شروع این حملات نیز عرضه شده بود که حملات به افغانستان را محکوم کرده بود. شبکه خبری عربی الجزیره اعلام کرد که این ویدئوها را کمی پیش از شروع حملات دریافت نموده بودند.

حملات هوایی

[ویرایش]

بمب‌افکن‌ها از ارتفاع بسیار بالایی توسط ایالات متحده رهبری می‌شدند که اینکار به خاطر بیرون رفتن آن‌ها از گستره تسهیلات ضدهوایی طالبان بود. حملات اولیه ساحه‌هایی را در شهرهای کابل، جلال‌آباد و قندهار پوشش می‌داد. در طول چندین روز بیشتر ساحه‌های نظامی طالبان تخریب جدی دیدند و تسهیلات ضدهوایی آنان به‌طور کامل از بین رفت. این مبارزه بیشتر روی اهداف فرماندهی، کنترل و اطلاعاتی تمرکز کرده بودند که استفاده طالبان از اطلاعات را بسیار ضعیف کرد. دو هفته بعد از حملات، نیروهای مجاهدین از آمریکا تقاضا کردند که این حملات را بیشتر روی خط اول جنگ متمرکز کنند. در همین حال حامیان بسیار زیادی از طالبان که غالباً پشتون بودند وارد کشور شده و به تقویت طالبان در مقابل ایالات متحده پرداختند.

نمونه‌ای از تبلیغات چاپی دولت ایالات متحده در مزار شریف بر ضد طالبان به دو زبان فارسی و پشتو.

مرحله بعدی این حملات، با استفاده از بمب‌افکنهای اف-۱۸هورنت آغاز شد که وسایل نقلیه طالبان را مستقیماً و با نشانه‌گیری دقیق مورد اصابت قرار می‌داد در حالی که دیگر حملات موارد دفاعی طالبان را با حملات خوشه‌ای مورد حمله قرار می‌داد. برای اولین بار بعد از سال‌ها، فرماندهان نیروهای متحد شمال (مجاهدین) می‌توانستند نتایج قابل ملاحظه‌ای را از خطوط مقدم جنگ که سال‌ها انتظار آن را می‌کشیدند ببینند.

در اوایل نوامبر، خطوط اول طالبان توسط هواپیمای C-130 و به وسیله بمب‌های BLU-82 بمباران شدند. جنگجویان طالبان هیچ تجربه‌ای قدیمی از جنگ با ایالات متحده نداشتند تا جایی که گاهی در سر کوه‌ها به صورت آشکار می‌ایستادند و نیروهای ویژه به راحتی می‌توانستند آن‌ها را شناسایی و نزدیکترین پشتیبانی هوایی را باخبر کرده و ساحه بمباران می‌گردید. در دوم نوامبر، خطوط مقدم طالبان کاملاً تخریب گشتند و حمله نیروهای بخش اتحاد شمال به شهر کابل برای اولین بار کاملاً میسر به نظر می‌رسید.

نیروهای خارجی از القاعده کنترل امنیتی شهرها را از طالبان گرفته بودند و اظهار کردند که طالبان قادر به انجام اینکار نیستند. در همین حال، مجاهدین همراه با نیروهای همتایان‌شان در آژانس اطلاعات مرکزی/نیروهای ویژه نقشه‌های تهاجمات آینده خویش را گرفتند. نیروهای مجاهدین به مزار شریف حمله کردند و خطوط تدارکاتی طالبان را روی آن‌ها بستند و واردات تدارکات از کشورهای شمالی به داخل کشور را میسر ساختند که بعدها با حمله‌ای به کابل همراهی شد.

بیشترین مناطق مورد هدف

[ویرایش]

در طول ماه‌های اولیه جنگ، نیروهای ایالات متحده دسترسی بسیار کمی از طریق زمین داشتند و بیشترین حملات آن‌ها هوایی بود. نقشه این بود که نیروهای ویژه به همراه افسران باتجربه و ارشد CIA، به عنوان رابط بین ایالات متحده و نیروهای افغان ضد طالبان باشند.

کوه‌های تورابورا از مرکز افغانستان، کابل به سوی نزدیکی مرزهای پاکستان موقعیت دارند. نیروهای اطلاعاتی آمریکایی اعتقاد داشتند که طالبان و القاعده غارهایی بسیار مستحکم همراه با امکانات عالی و مخازن زیرزمینی دارا می‌باشند. این مناطق به همین دلیل مورد حمله بمباردمانی بسیار حجیمی توسط بمب‌افکن‌های بی-۵۲ قرار گرفت.

کم‌کم نیروهای آمریکایی و مجاهدین شروع به اختلاف نظر در اهداف با یکدیگر کردند. زمانی که ایالات متحده در حال جستجوی اسامه بن لادن بود، نیروهای مجاهدین فشارهایی را مبنی بر حملات بر طالبان و حمایت بر کارهای آن‌ها همراه با پایان‌سازی کار طالبان و به دست گرفتن کنترل کشور داشتند.

سقوط طالبان

[ویرایش]
ح. ۲۰۱۳؛ دو فروند آپاچی بیش از بیست جنگجوی طالب را در حالی که در کمین یک تیپ گشت‌زنی نیروهای ویژه ایالات متحده بودند، بمباران می‌کنند.

پس از حدود یک ماه جنگ رژیم طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد.

نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان شورش ۲۰۰۱ هرات، به نیروهای نظامی آمریکایی در فتح هرات و ساقط کردن رژیم امارت اسلامیِ طالبان در آن شهر، یاری رساندند. فرماندهی نیروی‌های ایرانی بر عهده سرلشکر ایرانی، رحیم صفوی بود. مأمورانی از سیا در کنار نیروهای کنترل عملیات، در تهران، به‌طور مستقیم، عملیات را زیر نظر داشتند.[۱۱۳][۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶]

طبق نظر کارشناسان نظامی بسیاری از هزاران نیروی نظامی مستقر در افغانستان حضوری طولانی مدت در پایگاه‌های دائمی خواهند داشت.[۱۱۷]

برای مثال در ژانویهٔ ۲۰۰۹ صدها میلیون دلار صرف ایجاد زیرساخت‌های دائمی برای پایگاه‌های نظامی در افغانستان شد. از جملهٔ این هزینه‌ها بودجهٔ ۱۶ میلیارد دلاری برای تأسیسات نظامی در فرودگاه بین‌المللی قندهار است.[۱۱۸] همچنین پایگاه هوایی بگرام نیز توسط ایالات متحده در حال ساخت و گسترش است و به گفته مقامات نظامی با خرید زمین‌های اطراف از مردم محلی در حال گسترش است.[۱۱۸][۱۱۹]

آمار کشته شده‌ها

[ویرایش]
تعداد کشته‌شدگان در افغانستان

 ایالات متحده آمریکا: ۲٬۳۵۵*
 بریتانیا: ۴۵۶
 کانادا: 157*
 فرانسه: ۸۸
 آلمان: ۶۲
 ایتالیا: ۵۳
 لهستان: 44[۱۲۰]
 دانمارک: ۴۳
 استرالیا: ۴۱
 اسپانیا: 35*
 گرجستان: ۳۲
 رومانی: ۲۶
 هلند: ۲۵
 ترکیه: ۱۵
 جمهوری چک: ۱۴
 نیوزیلند: ۱۰
 نروژ: ۱۹
 استونی: ۹
 مجارستان: ۷
 سوئد: ۵
 لتونی: ۴
 اسلواکی: ۳
 فنلاند: ۲
 اردن: ۲
 پرتغال: ۲
 کره جنوبی: ۲
 آلبانی: ۱
 بلژیک: ۱

 بلغارستان: ۱
 کرواسی: ۱
 لیتوانی: ۱
 مونته‌نگرو: ۱

جمع: ۳٬۵۰۲

تعداد تلفات در میان سربازان ائتلاف غربی درگیر در عملیات آزادی بلندمدت از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹.[۱۲۱]
همچنین ببینید: تلفات غیرنظامیان جنگ در افغانستان (۲۰۰۱–۲۰۲۱)، تلفات نیروهای ائتلاف در افغانستان، و فهرست گزارش تلفات نیروهای امنیتی افغان در افغانستان

در طول جنگ در افغانستان بیش از ۴۷٬۲۴۵ غیرنظامی کشته شدند. علاوه بر آن حدود ۶۶٬۰۰۰ تا ۶۹٬۰۰۰ نفر در ارتش و پلیس افغانستان و بیش از ۵۱٬۰۰۰ مبارز طالبان تا آوریل ۲۰۲۱ کشته شده‌اند. به‌طور کلی این جنگ ۱۷۱٬۰۰۰ تا ۱۷۴٬۰۰۰ نفر کشته در افغانستان بر جا گذاشته‌است.

با این حال، این تلفات با توجه به مرگ و میر حساب نشده در پی «بیماری، نداشتن دسترسی به مواد غذایی، آب، زیرساخت، یا دیگر عواقب غیر مستقیم از جنگ» احتمالاً بالاتر است.[۱۲۲] پروژهٔ هزینه جنگ تخمین زده‌است که بر اساس یک نسبت غیر مستقیم به مستقیم کشته‌شده‌گان در درگیری‌های معاصر، تعداد کسانی که غیر مستقیم در این جنگ کشته شده‌اند ممکن است به عنوان بیش از ۳۶۰٬۰۰۰ نفر باشد.[۱۲۳] این اعداد کسانی را که در پاکستان در جنگ در شمال غرب پاکستان کشته شده‌اند را شامل نمی‌شود.

جنگ راه‌اندازی شده توسط ایالات متحده با عنوان «عملیات آزادی بلندمدت» در ۲۰۰۱، با یک کمپین هوایی اولیه آغاز شد، که بلافاصله موجب نگرانی در مورد تلفات غیرنظامیان افغان شده[۱۲۴] و موجب تظاهرات بین‌المللی شد. افزایش حملات هوایی[۱۲۵] و تعداد کشته‌شده‌گان غیرنظامی افغان توسط عملیات نظامی خارجی، تنش را بین کشورهای خارجی و دولت افغانستان افزایش داد. در ماه مه ۲۰۰۷، رئیس‌جمهور حامد کرزی فرمانده‌های نظامی خارجی را احضار کرده و به آنها هشدار داد از عواقب مرگ و میر غیرنظامی بیشتر در افغانستان آگاه باشند و از آن جلوگیری کنند.[۱۲۶] البته تلفات در این دوره از جنگ، ادامهٔ تلفات غیرنظامی بسیار بالا در طول جنگ شوروی و افغانستان در دهه ۱۹۸۰ و سه دوره جنگ داخلی پس از آن: ۱۹۸۹–۱۹۹۲, ۱۹۹۲–۱۹۹۶ و ۱۹۹۶–۲۰۰۱ است.

آغاز مذاکره برای خروج آمریکا از افغانستان (۲۰۱۸)

[ویرایش]

براساس گزارش سالانه سازمان ملل متحد، در ۱۵ فوریه، نیویورک تایمز از افزایش تلفات غیرنظامیان افغان توسط طالبان خبر داد. این گزارش ارزیابی مفصلی از جنگ ۱۶ ساله افغانستان ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که عملیات پیچیده بمب‌گذاری عمداً غیرنظامیان را در سال ۲۰۱۷ هدف قرار داده و ۱۰۴۵۳ غیرنظامی افغان زخمی یا کشته شده‌اند.[۱۲۷] از آنجا که ایالات متحده و دولت افغانستان آمارهای کمتری منتشر می‌کنند، گزارش سازمان ملل متحد یکی از معتبرترین شاخص‌ها در مورد تأثیر جنگ تا سال ۲۰۱۸ است. این گزارش بر افزایش، حملات انتحاری که در حال مرگبارتر شدن است، تأکید می‌کند، که نیویورک تایمز آن را نشانه بارز جنگ در سال ۲۰۱۸ توصیف کرده‌است. این حملات به عنوان واکنش طالبان به استراتژی جدید جنگی رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ (افزایش سرعت بمباران هوایی علیه طالبان و شبه نظامیان داعش) نامیده می‌شود و این پیام را می‌دهد که طالبان می‌تواند به دلخواه حتی در پایتخت نیز حمله کند. طالبان آمریکا و متحدانش را مسئول جنگ در افغانستان می‌دانست و هدف قرار دادن غیرنظامیان را رد می‌کرد. نیویورک تایمز به نقل از عتیق الله امرخل، ژنرال بازنشسته و تحلیلگر نظامی مستقر در کابل، گفت که گزارش سازمان ملل متحد شکست مذاکرات صلح را ثابت کرد، زیرا طالبان و دولت ایالات متحده هر دو برای پیروزی به جای مذاکره مصمم هستند. او گفت «حملات هوایی بیشتر به معنای حملات انتحاری بیشتر است»، که شدت جنگ را تا سال ۲۰۱۸ ثابت می‌کند.[۱۲۸]در ماه سپتامبر، سازمان ملل متحد نگرانی خود را از افزایش تلفات غیرنظامیان در اثر حملات هوایی آمریکا در افغانستان ابراز داشت. نیروی هوایی آمریکا در شش ماه نخست سال جاری حدود ۳۰۰۰ بمب پرتاب کرد تا شبه نظامیان طالبان را مجبور به مذاکرات صلح کند. در بیانیه یوناما، این سازمان به همه طرف‌های درگیر در «رعایت تعهدات خود برای حفاظت از غیرنظامیان در برابر آسیب» یادآور شد.[۱۲۹]

در ۱۷ دسامبر۲۰۱۸، دیپلمات‌های آمریکایی با طالبان در امارات متحده عربی دربارهٔ احتمال پایان جنگ مذاکره کردند. طالبان پیش از هرگونه مذاکره با دولت کابل، شرایط خروج نیروهای تحت رهبری آمریکا را اعلام کرده و از واشینگتن خواسته‌است که با استقرار حکومت اسلامی مخالفت نکند. با این حال، مقامات آمریکایی بر حفظ برخی نیروهای و حداقل چند پایگاه در این کشور اصرار دارند. مقامات آمریکایی این دیدار را «بخشی از تلاش‌های ایالات متحده و سایر شرکای بین‌المللی برای ترویج گفتگوی بین الافغانی با هدف پایان دادن به درگیری در افغانستان» توصیف کردند.[۱۳۰]

مذاکرات صلح سال ۲۰۱۹

[ویرایش]

در ۲۵ فوریه ۲۰۱۹، مذاکرات صلح بین طالبان و ایالات متحده در قطر آغاز شد و عبدالغنی برادا ، بنیانگذار طالبان، در آن حضور داشت. زلمی خلیلزاد ، فرستاده ویژه آمریکا گزارش داد که این دور از مذاکرات «بازدهی بیشتری نسبت به گذشته داشته‌است» و در مورد نسخه پیش نویس توافقنامه صلح توافق شده‌است. این توافق شامل خروج نیروهای آمریکایی و بین‌المللی از افغانستان بود و طالبان اجازه نمی‌داد گروه‌های جهادی دیگر در داخل کشور فعالیت کنند. طالبان همچنین گزارش دادند که پیشرفت‌هایی در مذاکرات صورت گرفته‌است.[۱۳۱]تا ماه اوت، طالبان بیشتر از هر زمان دیگری از سال ۲۰۰۱ قلمرو را کنترل کردند.[۱۳۲] واشینگتن پست گزارش داد که ایالات متحده نزدیک به دستیابی به توافق صلح با طالبان است و در حال آماده‌سازی برای خروج ۵۰۰۰ سرباز از افغانستان است.[۱۳۳] اما در همان ماه، برخی از رهبران طالبان، از جمله برادر هیبت‌الله آخونزاده، امیر طالبان، حافظ احمدالله و برخی دیگر از بستگان[۱۳۴] در انفجار بمب در مسجد خیر المداره، که در کویته واقع شده بود، کشته شدند.[۱۳۵][۱۳۴] در سپتامبر، ایالات متحده مذاکرات را لغو کرد.[۱۳۶]

از سرگیری مذاکرات در سال ۲۰۲۰

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: توافقنامه دوحه (۲۰۲۰)

مذاکرات صلح در دسامبر ۲۰۱۹ از سر گرفته شد.[۱۳۷] این دور از مذاکرات منجر به آتش‌بس جزئی ۷ روزه شد که در ۲۲ فوریه آغاز شد.[۱۳۸] در ۲۹ فوریه، ایالات متحده و طالبان توافقنامه صلح مشروطی را در دوحه قطر[۱۳۹] که طی آن ده روز خواستار مبادله زندانیان شد و قرار بود تا ۱۴ ماه آینده نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج شوند.[۱۴۰][۱۴۱] با این حال، دولت افغانستان طرف معامله نبود و روز بعد رئیس‌جمهور غنی در یک کنفرانس مطبوعاتی از این قرارداد به دلیل «امضای پشت درهای بسته» انتقاد کرد. وی گفت که دولت افغانستان «هیچ گونه تعهدی برای آزادی ۵۰۰۰ زندانی طالبان» نداده‌است و چنین اقدامی «اختیار ایالات متحده نیست، بلکه از اختیارات دولت افغانستان است».[۱۴۲][۱۴۳][۱۴۴][۱۴۵] غنی همچنین اظهار داشت که هرگونه تبادل زندانیان «نمی‌تواند پیش شرط مذاکرات باشد» بلکه باید در چارچوب مذاکرات صورت گیرد.[۱۴۶]در ۲ مه، مقامات افغان دست کم ۱۰۰ عضو طالبان را از زندان در کابل آزاد کردند. این امر در واکنش به توافق صلح با ایالات متحده صورت گرفت با اینکه دولت افغانستان آزادی و هرگونه اختیار ایالات متحده در قبال این تصمیم را رد کرده بود، اکنون با آزادی ۱۵۰۰ عضو این سازمان شبه نظامی موافقت کرده‌است.

در ماه نوامبر، کاخ سفید به پنتاگون گفت که برنامه‌ریزی برای کاهش تعداد سربازان خود در افغانستان و عراق را تا ۲۵ ژانویه به ۲۵۰۰ نفر، چند روز قبل از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا آغاز کند.[۱۴۷]

خروج نیروهای آمریکایی ۲۰۲۱

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی: خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان (۲۰۱۱–۲۰۱۶) و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان (۲۰۲۱)

در ژانویه ۲۰۲۱، تعداد سربازان ایالات متحده به ۲۵۰۰ پرسنل در افغانستان رسید. این پایین‌ترین سطح نیرو از سال ۲۰۰۱ بود.[۱۴۸]در ماه مارس، اشرف غنی، رئیس‌جمهور تأیید کرد که دولتش آماده است تا مذاکرات مسالمت آمیز با طالبان را پیش ببرد. وی خطاب به نمایندگان مجلس گفت که در مورد انتخابات جدید و تشکیل دولت از طریق یک روند دموکراتیک بحث و گفتگو کنید.[۱۴۹]

در ۲۹ مارس، نیروی دفاعی نیوزلند نیروهای خود را از افغانستان خارج کرد و به دخالت نیوزلند در جنگ پایان داد.[۱۵۰]

در ۱۳ آوریل، جو بایدن ، رئیس‌جمهور آمریکا، خروج تمام نیروهای باقی مانده در افغانستان را تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ اعلام کرد.[۱۵۱][۱۵۲] (تاریخی که بعداً ۳۱ آگوست تعیین شد)[۱۵۳]

در ۱۵ آوریل، نخست‌وزیر استرالیا، اسکات موریسون ، اعلام کرد که ۸۰ سرباز باقی مانده که در افغانستان مستقر شده‌اند، تا سپتامبر ۲۰۲۱ مطابق خروج آمریکا از این کشور خارج می‌شوند.[۱۵۴]

تا ۳۰ ژوئن، هم آلمان (که دو ماه قبل برنامه خروج خود را اعلام کرده بود)[۱۵۵] و هم ایتالیا نیروهای و تجهیزات خود را به‌طور کامل از افغانستان خارج کرده و به دخالت خود در جنگ پایان دادند.[۱۵۶][۱۵۷] در همان روز، آخرین سربازان لهستانی افغانستان را ترک کردند و در نتیجه به دخالت لهستان در جنگ پایان دادند. حدود ۳۳۰۰۰ سرباز لهستانی در طول جنگ در افغانستان خدمت کرده بودند که ۴۴ نفر در عملیات کشته شدند.[۱۵۸] در ۲ ژوئیه، مقامات اعلام کردند که نیروهای غربی پایگاه هوایی بگرام را بدون اطلاع قبلی ترک کرده و کنترل آن پایگاه را به دولت افغانستان واگذار کرده‌اند.[۱۵۹]

تا ۵ ژوئیه، طالبان تقریباً دو سوم افغانستان را تحت کنترل خود داشت و نیروهای ناتو در حال تکمیل خروج خود بودند. و گزارش‌هایی مبنی بر فرار دسته جمعی سربازان ارتش افغانستان وجود داشت.[۱۶۰]

در ۱۱ ژوئیه، وزیر دفاع استرالیا، پیتر داتون ، گفت که کشورش به دخالت خود در افغانستان پایان داده‌است.[۱۶۱]

خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان (۲۰۲۱)

[ویرایش]

در آوریل ۲۰۲۱، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، خروج همه نیروهای آمریکایی از افغانستان تا سپتامبر ۲۰۲۱ را اعلام کرد،[۱۶۲] در حالی مدعی بود که بر ۳۰۰۰۰۰ نیروی آموزش دیده افغان برای حفظ امنیت در این کشور اعتماد کرده‌است.[۱۶۳] اما نیروهای افغان آموزش دیده توسط ایالات متحده طی چند هفته به راحتی مغلوب طالبان شد.[۱۶۴] تا ۱۶ اوت، کابل و بخش اعظم کشور به دست طالبان افتاده بود. که به سرعت اقدامات آشتی جویانه ای را به غرب نشان دادند و عفو عمومی را به افغانهایی که در عملیات علیه هموطنان خود به آمریکاییها کمک کردند و همچنین در ابتدا اجازه انتقال اتباع خارجی به فرودگاه را برای خروج از کشور دادند، اعطا کردند.[۱۶۵]تخلیه کامل نیروهای آمریکایی، اکثر شهروندان و برخی متحدانش تا ۳۰ اوت ۲۰۲۱ به پایان رسید و به دخالت این کشور در جنگ پایان داد. با این وجود، هزاران شهروند آمریکایی و دارندگان گرین کارت با وجود وعده‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به مردم آمریکا مبنی بر ماندن سربازان آمریکایی تا خروج هر آمریکایی از افغانستان، توسط وزارت خارجه آمریکا رها شدند.[۱۶۶] گفته می‌شود که بایدن پیش از خروج آمریکا به این نتیجه رسیده بود که این یک «جنگ غیرقابل پیروزی» و یک وضعیت بدون «راه حل نظامی» است.[۱۶۷]

۲۹ آگوست ۲۰۲۱، ۹۸ کشور به‌طور مشترک اعلام کردند که طالبان عبور ایمن از کشورش را، چه اتباع افغان و چه خارجی، تضمین می‌کنند.

جرائم جنگی

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جنایات جنگی در افغانستان

جنایات جنگی (نقض جدی قوانین و آداب و رسوم جنگ که منجر به مسئولیت کیفری فردی می‌شود) توسط هر دو طرف انجام شده‌است از جمله کشتار غیرنظامیان، بمباران اهداف غیرنظامی، ترور، استفاده از شکنجه و قتل اسرای جنگی به علاوه جنایات متداول دیگر شامل سرقت، آتش‌سوزی و تخریب اموال.

طالبان

[ویرایش]
همچنین ببینید: خشونت طالبان علیه زنان

بر اساس گزارش عفو بین‌الملل، طالبان با هدف قرار دادن غیرنظامیان از جمله کشتن معلمان، ربودن امدادگران و آتش زدن ساختمان‌های مدرسه جنایت جنگی انجام می‌دهند. عفو بین‌الملل می‌گوید که در سال ۲۰۰۶ بالغ بر ۷۵۶ غیرنظامی بر اثر انفجار بمب‌ها کشته شدند که بیشتر آنها در جاده‌ها یا توسط مهاجمان انتحاری متعلق به طالبان حمل شده بودند.[۱۶۸]

ائتلاف شمال

[ویرایش]

در دسامبر ۲۰۰۱، کشتار دشت لیلی رخ داد، جایی که بین ۲۵۰ تا ۳۰۰۰ جنگجوی طالبان که تسلیم شده بودند، در حین حمل و نقل توسط نیروهای ائتلاف شمال در ظروف فلزی کامیون مورد اصابت گلوله قرار گرفتند یا خفه شدند. گزارش‌ها نیروهای زمینی آمریکایی را در محل حادثه نشان می‌دهد.[۱۶۹][۱۷۰][۱۷۱] مستند ایرلندی قتل‌عام افغان: کاروان مرگ این ادعاها را بررسی کرد و مدعی شد که گورهای دسته جمعی هزاران قربانی توسط بازرسان سازمان ملل پیدا شده‌است[۱۷۲] و ایالات متحده تحقیقات در مورد این حادثه را مسدود کرده‌است.[۱۷۳]

ناتو و متحدانش

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جنایات جنگی در افغانستان § ناتو و متحدان
کشاورز نوجوان افغان در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰ توسط گروهی از سربازان ارتش آمریکا به نام تیم کشتار کشته شد

در نوامبر ۲۰۱۴، عفو بین‌الملل پنتاگون را متهم کرد که مدارک مربوط به جنایات جنگی، شکنجه و کشتارهای غیرقانونی در افغانستان را مخفی کرده‌است.[۱۷۴]

در ۳ اکتبر ۲۰۱۵، یک حمله هوایی USAF به بیمارستانی که توسط پزشکان بدون مرز در قندوز در جریان نبرد قندوز اداره می‌شد، حمله کرد. در این حمله هوایی ۴۲ نفر کشته و ۳۰ نفر زخمی شدند.[۱۷۵] زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت که حمله هوایی ممکن است جنایت جنگی باشد.[۱۷۶] یازده روز پس از حمله هوایی، یک تانک آمریکایی وارد محوطه بیمارستان شد. مقامات پزشکان بدون مرز گفتند: «ورود ناگهانی و اجباری آنها به اموال آسیب رساند، شواهد احتمالی را از بین برد و باعث استرس و ترس تیم MSF شد.»[۱۷۷]

استفاده فسفر سفید از سوی سازمان‌های حقوق بشری به دلیل بی رحمی و غیرانسانی محکوم شده‌است زیرا باعث سوختگی شدید می‌شود. سوختگی فسفر سفید بر روی اجساد غیرنظامیان زخمی شده در درگیری‌ها در نزدیکی بگرام تأیید شد. ایالات متحده ادعا می‌کند که حداقل ۴۴ مورد وجود دارد که در آن شبه نظامیان از فسفر سفید در سلاح‌ها یا حملات استفاده کرده‌اند.[۱۷۸] در ماه مه ۲۰۰۹، ایالات متحده تأیید کرد که نیروهای نظامی غربی در افغانستان از فسفر سفید برای روشن کردن اهداف یا به عنوان یک محترقه برای از بین بردن پناهگاه‌ها و تجهیزات دشمن استفاده می‌کنند.[۱۷۹][۱۸۰] نیروهای آمریکایی از فسفر سفید برای غربالگری عقب‌نشینی در نبرد گنجگل هنگامی که مهمات دودی معمولی در دسترس نبود، استفاده کردند.[۱۸۱]

هزینه‌های جنگ

[ویرایش]

بنا بر گزارش‌ها، هزینه جنگ عامل مهمی بوده‌است که مقامات ایالات متحده در سال ۲۰۱۱ تصمیم گرفتند نیروهای خود را کاهش دهند.[۱۸۲] برآورد متوسط هزینه اعزام تنها یک سرباز آمریکایی در افغانستان بیش از ۱ میلیون دلار آمریکا در سال است.[۱۸۳]

در مارس ۲۰۱۹، وزارت دفاع ایالات متحده تخمین زده‌است که ۷۳۷٫۵۹۲ میلیارد دلار در طول سال مالی ۲۰۰۱ تا سال مالی ۲۰۱۸ در افغانستان هزینه شده‌است و به ازای هر مالیات دهنده ۳۷۱۴ دلار هزینه شده‌است.[۱۸۴] با این حال تحقیقات دانشگاه براون رقم بالاتری را ۹۷۵ میلیاردمیلیارد دلار برای سال مالی ۲۰۰۱ تا سال مالی ۲۰۱۹ را به دست آورده‌است[۱۸۵]

برای سال مالی ۲۰۱۹، وزارت دفاع ایالات متحده تقریباً ۴۶٫۳ میلیارد دلار برای عملیات فریدمز سنتینل (FREEDOM'S SENTINEL، نام رمز ایالات متحده برای جنگ در افغانستان) و ماموریت‌های مربوطه درخواست کرد[۱۸۶]

در مارس ۲۰۱۳، لیندا بیلمز، مدرس ارشد سیاست عمومی در مدرسه کندی هاروارد، تخمین زد که هزینه‌های کل جنگ‌های آمریکا در افغانستان و عراق حداقل ۴ تا ۶ تریلیون دلار آمریکا خواهد بود. این دو جنگ به دلیل وقوع همزمان و استفاده از تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی به عنوان یک هزینه در نظر گرفته شد. در مجموع، انتظار می‌رود که جنگ عراق و افغانستان به گران‌ترین جنگ در تاریخ ایالات متحده تبدیل شود.[۱۸۷]

هزینه ۴ تا ۶ تریلیون دلار شامل هزینه‌های طولانی مدت پزشکی و از کار افتادگی برای اعضای خدمت، جبران سربازی و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی است. انتظار می‌رود هزینه‌های مزایای جانبازان در ۴۰ سال آینده افزایش یابد. بخش قابل توجهی از هزینه نهایی مورد انتظار ناشی از «تأثیر بودجه جنگی است که تا حد زیادی از طریق استقراض تأمین می‌شود» و هزینه‌های اضافی ناشی از آن - از ۹ تریلیون دلار بدهی ایالات متحده از سال ۲۰۰۱، حدود ۲ تریلیون دلار بوده‌است. برای تأمین مالی جنگ افغانستان و عراق وام گرفته‌است.[۱۸۸]

تا سال ۲۰۲۱، دانشگاه براون تخمین زده‌است که جنگ در افغانستان ۲٫۲۶۱ تریلیون دلار هزینه داشته‌است که از این میان ۵۳۰ میلیارد دلار برای پرداخت سود و ۲۹۶ میلیارد دلار برای مراقبت از جانبازان هزینه شده‌است.[۱۸۹]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Crosby, Ron (2009). NZSAS: The First Fifty Years. Viking. ISBN 978-0-670-07424-2.
  2. ↑ "Operation Enduring Freedom Fast Facts". CNN. Retrieved 11 July 2017.
  3. ↑ "News – Resolute Support Mission". Retrieved 4 October 2015.
  4. ↑ "The elite force who are ready to die". The Guardian. 27 October 2001.
  5. ↑ Neville, Leigh, Special Forces in the War on Terror (General Military), Osprey Publishing, 2015 شابک ‎۹۷۸−۱۴۷۲۸۰۷۹۰۸, p.48
  6. ↑ "Pakistan's 'fanatical' Uzbek militants". BBC. 11 June 2014.
  7. ↑ "Pakistan's militant Islamic groups". BBC. 13 January 2002.
  8. ↑ "Evaluating the Uighur Threat". the long war journal. 9 October 2008.
  9. ↑ "Resolute Support Mission (RSM): Key Facts and Figures" (PDF). {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  10. ↑ "Taliban storm Kunduz city". The Long War Journal. Retrieved 30 September 2015.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ The Taliban's new leadership is allied with al Qaeda, The Long War Journal, 31 July 2015
  12. ↑ https://www.indiatvnews.com/news/world/al-qaeda-operates-under-taliban-protection-un-report-721719
  13. ↑ Rod Nordland (19 May 2012). "In Afghanistan, New Group Begins Campaign of Terror". نیویورک تایمز. Retrieved 25 June 2021.
  14. ↑ Rod Nordland; Jawad Sukhanyar; Taimoor Shah (19 June 2017). "Afghan Government Quietly Aids Breakaway Taliban Faction". نیویورک تایمز. Retrieved 6 September 2017.
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ Matthew DuPée (January 2018). "Red on Red: Analyzing Afghanistan's Intra-Insurgency Violence". مرکز مبارزه با تروریسم. Retrieved 18 February 2018.
  16. ↑ "Central Asian groups split over leadership of global jihad". The Long War Journal. 24 August 2015. Retrieved 27 August 2015.
  17. ↑ "Who is Lashkar-e-Jhangvi?". Voanews.com. 25 October 2016. Retrieved 2 June 2017.
  18. ↑ "ISIS 'OUTSOURCES' TERROR ATTACKS TO THE PAKISTANI TALIBAN IN AFGHANISTAN: U.N. REPORT". نیوزویک. 15 August 2017.
  19. ↑ "Report: Iran pays $1,000 for each U.S. soldier killed by the Taliban". NBC News. 9 May 2010.
  20. ↑ Tabatabai, Ariane M. (9 August 2019). "Iran's cooperation with the Taliban could affect talks on U.S. withdrawal from Afghanistan". The Washington Post.
  21. ↑ https://www.tasnimnews.com/en/news/2021/08/13/2553606/iran-closes-consulate-in-mazar-i-sharif-as-fighting-escalates-in-northern-afghanistan
  22. ↑ Martinez, Luis (10 July 2020). "Top Pentagon officials say Russian bounty program not corroborated". ABC News.
  23. ↑ Shams, Shamil (4 March 2020). "US-Taliban deal: How Pakistan's 'Islamist support' finally paid off". دویچه وله.
  24. ↑ Jamal, Umair (23 May 2020). "Understanding Pakistan's Take on India-Taliban Talks". The Diplomat.
  25. ↑ "Saudis Bankroll Taliban, Even as King Officially Supports Afghan Government". The New York Times. 12 June 2016.
  26. ↑ "China offered Afghan militants bounties to attack US soldiers: reports". Deutsche Welle. 31 December 2020.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ Seldin, Jeff (18 November 2017). "Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan". VOA News. ISSN 0261-3077. Retrieved 18 November 2017.
  28. ↑ "Uzbek militants in Afghanistan pledge allegiance to ISIS in beheading video". khaama.com.
  29. ↑ Effie Pedaliu (16 August 2021). "The Taliban's victory proves the West has failed to learn the lessons of the past". LSE EUROPP. مدرسه اقتصاد لندن. Retrieved 23 August 2021.;
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ "'Afghan Taliban leader Mullah Omar is dead'". The Express Tribune. 29 July 2015. Retrieved 29 July 2015.
  31. ↑ "'The Kennedys of the Taliban movement' lose their patriarch". NBC News (به انگلیسی). Retrieved 19 March 2019.
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ "Mullah Najibullah: Too Radical for the Taliban". Newsweek. 30 August 2013. Retrieved 22 August 2015.
  33. ↑ "Who Is the New Leader of Islamic State-Khorasan Province?". Lawfare. September 2, 2020.
  34. ↑ Shalizi, Hamid (April 7, 2018). "Afghan air strike kills Islamic State commander" – via www.reuters.com.
  35. ↑ "The Afghan National Security Forces Beyond 2014: Will They Be Ready?" (PDF). Centre for Security Governance. February 2014.
  36. ↑ "NATO and Afghanistan". NATO. 6 July 2021.
  37. ↑ Peters, Heidi M.; Plagakis, Sofia (10 May 2019). "Department of Defense Contractor and Troop Levels in Afghanistan and Iraq: 2007-2018". crsreports.congress.gov (به انگلیسی). دفتر خدمات پژوهشی کنگره. Retrieved 4 December 2019.
  38. ↑ Akmal Dawi. "Despite Massive Taliban Death Toll No Drop in Insurgency". Voanews.com. Retrieved 10 August 2014.
  39. ↑ Rassler, Don; Vahid Brown (14 July 2011). "The Haqqani Nexus and the Evolution of al-Qaida" (PDF). Harmony Program. مرکز مبارزه با تروریسم. Retrieved 2 August 2011.
  40. ↑ Reuters. "Sirajuddin Haqqani dares US to attack N Waziristan, by Reuters, Published: September 24, 2011". Tribune. Retrieved 10 April 2014.
  41. ↑ Perlez, Jane (14 December 2009). "Rebuffing U.S. , Pakistan Balks at Crackdown". The New York Times.
  42. ↑ "Afghanistan after the Western Drawdown". Google books. 16 January 2015. Retrieved 13 August 2015.
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ ۴۳٫۲ "In Afghanistan, al-Qaeda is working more closely with the Taliban, Pentagon says". the Washington post. 6 May 2016.
  44. ↑ Bill Roggio (26 April 2011). "How many al Qaeda operatives are now left in Afghanistan? – Threat Matrix". Longwarjournal.org. Archived from the original on 6 July 2014. Retrieved 10 April 2014.
  45. ↑ "Al Qaeda in Afghanistan Is Attempting A Comeback". The Huffington Post. 21 October 2012. Archived from the original on 10 December 2013. Retrieved 10 April 2014.
  46. ↑ "S/2018/705 - E - S/2018/705 -Desktop". undocs.org.
  47. ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ ۴۷٫۲ "Human and Budgetary Costs of Afghan War, 2001-2021" (pdf). Retrieved 2021-05-28.
  48. ↑ نیویورک تایمز reported at least 1,558 security forces members and 715 civilians were killed in the period between 1 May and 5 August 2021.[۱][۲][۳][۴]
  49. ↑ "Scores Killed in Fresh Kunduz Fighting". Foxnews.com. 26 November 2001. Retrieved 2 October 2008.
  50. ↑ Morello, Carol; Loeb, Vernon (6 December 2001). "Friendly fire kills 3 GIs". Post-Gazette. Retrieved 2 October 2008.
  51. ↑ Terry McCarthy/Kunduz (18 November 2001). "A Volatile State of Siege After a Taliban Ambush". Time. Archived from the original on 30 May 2012. Retrieved 2 October 2008.
  52. ↑ John Pike (9 December 2001). "VOA News Report". Globalsecurity.org. Retrieved 9 February 2010.
  53. ↑ "US Bombs Wipe Out Farming Village". Rawa.org. Retrieved 9 February 2010.
  54. ↑ "UK military deaths in Afghanistan". November 3, 2015 – via www.bbc.com.
  55. ↑ "U.S. Department of Defense" (PDF). U.S. Department of Defense. Archived from the original on July 6, 2009.
  56. ↑ "Number of Afghanistan UK Military and Civilian casualties (7 October 2001 to 30 November 2014)" (PDF). www.gov.uk. Retrieved 28 June 2017.
  57. ↑ "Over 2,000 Canadians were wounded in Afghan mission: report". National Post. Retrieved 1 February 2012.
  58. ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ "U.S. Department of Labor – Office of Workers' Compensation Programs (OWCP) – Defense Base Act Case Summary by Nation". Dol.gov. Retrieved 2 August 2011.
  59. ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ T. Christian Miller (23 September 2009). "U.S. Government Private Contract Worker Deaths and Injuries". Projects.propublica.org. Retrieved 2 August 2011.
  60. ↑ "UCDP - Uppsala Conflict Data Program". www.ucdp.uu.se.
  61. ↑ "International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures" (PDF).
  62. ↑ "Resolute Support Mission (RSM): Key Facts and Figures" (PDF).
  63. ↑ "Experts Mull US Legacy After 20 Years in Afghanistan | Voice of America - English". www.voanews.com.
  64. ↑ Peter Dahl Thruelsen, From Soldier to Civilian: DISARMAMENT DEMOBILISATION REINTEGRATION IN AFGHANISTAN, DIIS REPORT 2006:7 بایگانی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, 12, supported by Uppsala Conflict Database Project, Uppsala University.
  65. ↑ Darlene Superville and Steven R. Hurst. "Updated: Obama speech balances Afghanistan troop buildup with exit pledge". cleveland.com. Associated Press. Archived from the original on 15 July 2014. Retrieved 13 June 2014.
  66. ↑ Latifi, Ali M. "Kabul near standstill on day one of the Taliban's Emirate". الجزیره (شبکه خبری) (به انگلیسی). Retrieved 16 August 2021.
  67. ↑ Baker, Sinéad. "The Taliban have declared the 'Islamic Emirate of Afghanistan,' the same name it used when it brutally ruled the country in the 1990s". بیزنس اینسایدر. Archived from the original on 19 August 2021. Retrieved 19 August 2021.
  68. ↑ "Taliban declare Islamic Emirate of Afghanistan". United News of India.
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ Xu, Ruike (5 January 2017). Alliance Persistence within the Anglo-American Special Relationship: The Post-Cold War Era. ISBN 978-3-319-49619-1.
  70. ↑ "A Timeline of the U.S. War in Afghanistan". Archived from the original on 27 February 2019. Retrieved 5 March 2019.
  71. ↑ *"US War in Afghanistan: 1999–2021". Council on Foreign Relations. 2014. Archived from the original on 2 March 2015. Retrieved 21 February 2015.* "US War in Afghanistan". NBC News. 2015. Archived from the original on 21 February 2015. Retrieved 21 February 2015.
  72. ↑ David P. Auerswald; Stephen M. Saideman (5 January 2014). NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone. Princeton University Press. pp. 87–88. ISBN 978-1-4008-4867-6. Archived from the original on 25 January 2016. Retrieved 31 October 2015.
  73. ↑ "The Taliban Resurgence in Afghanistan". Archived from the original on 27 September 2006.
  74. ↑ "AIHRC Calls Civilian Deaths War Crime". Tolonews. 13 January 2011. Archived from the original on 24 June 2011.
  75. ↑ "Ten Stories the world should know more about, 2007". un.org. Archived from the original on 18 January 2017. Retrieved 28 June 2017.
  76. ↑ Starkey, Jerome (30 September 2010). "Karzai's Taliban talks raise spectre of civil war warns former spy chief". The Scotsman. Edinburgh. Archived from the original on 3 December 2010. Retrieved 3 February 2011.
  77. ↑ "International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures" (PDF). nato.int. 4 March 2011. Archived from the original (PDF) on 12 October 2017. Retrieved 19 July 2017.
  78. ↑ "NATO to endorse Afghan exit plan, seeks routes out". Reuters. 21 May 2012. Archived from the original on 27 March 2019. Retrieved 12 March 2019.
  79. ↑ DeYoung, Karen (27 May 2014). "Obama to leave 9,800 US troops in Afghanistan". The Washington Post. Archived from the original on 28 May 2014. Retrieved 29 May 2014.
  80. ↑ "US formally ends the war in Afghanistan". No. online. CBA News. Associated Press. 28 December 2014. Archived from the original on 28 December 2014. Retrieved 28 December 2014.
  81. ↑ "Afghanistan's Taliban, US sign peace deal". Al-Jazeera. Retrieved 29 February 2020.
  82. ↑ "U.S. -Taliban sign landmark agreement in bid to end America's longest war". NBC News. 29 February 2020. Retrieved 15 August 2021.
  83. ↑ Dadouch, Sarah; George, Susannah; Lamothe, Dan (29 February 2020). "U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan". واشینگتن پست. Archived from the original on 1 March 2020. Retrieved 1 March 2020.
  84. ↑ "ISIL-K leaders hope to attract intransigent Taliban, other militants who reject US-Taliban peace deal: UN report".
  85. ↑ Schuknecht, Cat (1 March 2020). "Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal". NPR. Retrieved 1 March 2020.
  86. ↑ Miller, Zeke; Madhani, Aamer (8 July 2021). "'Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan". AP NEWS (به انگلیسی). Retrieved 9 July 2021.
  87. ↑ AGENCIES, DAILY SABAH WITH (30 August 2021). "Afghan President Ghani relinquishes power, Taliban form interim gov't". Daily Sabah (به انگلیسی). Retrieved 15 August 2021.
  88. ↑ "Remarks by President Biden on Afghanistan". The White House. 16 August 2021.
  89. ↑ Gibbons-Neff, Thomas; Katzenberg, Lauren (2021-08-30). "The U.S. military finishes its evacuation, and an era ends in Afghanistan". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-08-30.
  90. ↑ "Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001-2022 | Figures | Costs of War". The Costs of War (به انگلیسی). Retrieved 2021-09-01.
  91. ↑ «Exploring the Cost of the War in Afghanistan».
  92. ↑ ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ جوریست، ۶ نوامبر ۲۰۰۱, "بمباران افغانستان غیرقانونی است و باید متوقف شود" توسط پروفسور مارجوری کوهن، http://jurist.law.pit.edu/forum/forumnew[پیوند مرده] 36.htm
  93. ↑ "Security Council Resolutions 1368 (2001) and 1373 (2001): What They Say and What They Do Not Say, European Journal of International Law". Archived from the original on 26 June 2010. Retrieved 6 September 2010.
  94. ↑ جوریست، ۶ نوامبر ۲۰۰۱, " بمباران افغانستان غیرقانونی است و باید متوقف شود." توسط پروفسور مارجوری کوهن، http://jurist.law.pitt.edu/forum/forumnew36.htm بایگانی‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine , citing Caroline Case, 29 BFSP ۱۱۳۷–۸; ۳۰ BFSP ۱۹–۶ (۱۸۳۷)
  95. ↑ "Court rules on Guantanamo inmate". News.bbc.co.uk. ۲۴ ژوئن ۲۰۰۸. Retrieved 2 October 2008.
  96. ↑ "Ods Home Page" (PDF). Daccessdds.un.org. Archived from the original (PDF) on 9 October 2008. Retrieved 2 October 2008.
  97. ↑ "NATO in Afghanistan: The Issue of Legitimacy". Issi.org.pk. Archived from the original on 5 December 2008. Retrieved 3 October 2008.
  98. ↑ نفیض مصدق احمد (اکتبر ۲۰۰۹). "تروریستهای ما". New Internationalist. Retrieved 2009-12-07.
  99. ↑ 9/11 Commission Report P. 66
  100. ↑ 9/11 Commission Report P. 67
  101. ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and Bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001.
  102. ↑ They will hand over the terrorists or they will share in their fate
  103. ↑ Our war on terror begins with al Qaeda, but it does not end there.
  104. ↑ Johnston, David (September 9, 2003). "Two years later: 9/11 Tactics; Official Says Qaeda Recruited Saudi Hijackers to Strain Ties". The New York Times. Retrieved May 19, 2008.
  105. ↑ Bennis, Phyllis. "Foreign Policy in Focus". Fpif.org. Archived from the original on 13 December 2009. Retrieved 2010-02-09.
  106. ↑ «CNN archives». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۰.
  107. ↑ «CNN archives». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۰.
  108. ↑ The Guardian (UK)
  109. ↑ "جرج بوش درخواست طالبان برای تحویل دادن طالبان را رد کرد". Guardian Unlimited. London. اکتبر ۱۴, ۲۰۰۱. Retrieved March 8, 2007.
  110. ↑ First In: An insiders account of how the CIA spearheaded the War on Terror in Afghanistan by Gary Schroen, 2005
  111. ↑ Jawbreaker: The Attack on Bin Laden and AL Qaeda: A personal account by the CIA's field Commander by Gary Berntsen and Ralph Pezzulla, 2005
  112. ↑ گاست وارز: داستان‌های مخفی سیا، افغانستان و بن‌لادن بعد از ترک شوروی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۱، نوشته استیو کول، ۲۰۰۴
  113. ↑ 34 Years of Getting to No with Iran - POLITICO Magazine. Politico Magazine. Barbara Slavin. November 19, 2013. Permanent Archived Link. at WebCite. Retrieved and archived on July 4, 2016.
  114. ↑ USATODAY.com - Iran helped overthrow Taliban, candidate says. USA Today. Posted 6/9/2005 10:00 PM and Updated 6/9/2005 11:37 PM. Permanent Archived Link
  115. ↑ Iranian Special Forces Reportedly Fight Alongside US in Battle for Herat. Permanent Archived Link
  116. ↑ «uprising in Herat 2001. ویکی‌پدیای انگلیسی. نسخه ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶».
  117. ↑ After 9/11, U.S. policy built on world bases
  118. ↑ ۱۱۸٫۰ ۱۱۸٫۱ NATO Base In Afghanistan Gets Major Expansion
  119. ↑ «U.S. hopes to supply victory». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۰.
  120. ↑ "Pamięci Poległych w misjach poza granicami kraju" (به لهستانی). Ministry of National Defence Republic of Poland. Archived from the original on 17 October 2014. Retrieved 17 October 2014.
  121. ↑ "Statista". Retrieved 4 November 2020.
  122. ↑ "Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001-2021 | Figures | Costs of War". The Costs of War (به انگلیسی). Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 2021-05-15.
  123. ↑ Crawford, Neta (22 May 2015). "War-related Death, Injury, and Displacement in Afghanistan and Pakistan 2001–2014" (PDF). Costs of War. Brown University. Retrieved 22 May 2015. The Geneva Declaration Secretariat, which closely examined data from armed conflicts occurring in the period of 2004–2007, suggests that, 'a reasonable average estimate would be a ratio of four indirect deaths to one direct death in contemporary conflicts.' If we use this ratio, the ongoing war in Afghanistan is perhaps responsible for as many as an additional 7 indirect deaths.
  124. ↑ Crawford, Neta (22 May 2015). "War-related Death, Injury, and Displacement in Afghanistan and Pakistan 2001–2014" (PDF). Costs of War. Brown University. Retrieved 22 May 2015.
  125. ↑ "Afghanistan: Civilian Deaths From Airstrikes". Human Rights Watch.
  126. ↑ "Karzai anger over civilian deaths" بایگانی‌شده در ژوئیه ۲۷, ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine BBC News, 2007-05-02. Accessed 2007-05-02.
  127. ↑ "Afghanistan Protection of Civilians Annual Report, United Nations" (PDF). United Nations. 8 February 2018. Archived from the original (PDF) on 16 February 2018. Retrieved 15 February 2018.
  128. ↑ "More Afghan Civilians Being Deliberately Targeted, U.N. Says". The New York Times. 15 February 2018. Archived from the original on 16 February 2018. Retrieved 15 February 2018.
  129. ↑ "U.N. concerned over spike in civilian casualties in Afghan air strikes". Reuters. 25 September 2018. Archived from the original on 25 September 2018. Retrieved 25 September 2018.
  130. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 17 December 2018. Retrieved 17 December 2018.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  131. ↑ "US peace envoy meets Taliban co-founder". 25 February 2019. Archived from the original on 24 February 2019. Retrieved 25 February 2019.
  132. ↑ "America and the Taliban inch towards a peace deal in Afghanistan". The Economist. 7 August 2019. ISSN 0013-0613. Archived from the original on 8 August 2019. Retrieved 10 August 2019.
  133. ↑ Lamothe, Dan; Hudson, John; Constable, Pamela (1 August 2019). "US preparing to withdraw thousands of troops from Afghanistan in initial deal with Taliban". واشینگتن پست. ISSN 0190-8286. Archived from the original on 2 August 2019. Retrieved 10 August 2019.
  134. ↑ ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ Farmer, Ben; Mehsud, Saleem (16 August 2019). "Family of Taliban leader killed in 'assassination attempt' on eve of historic US peace deal". The Telegraph (به انگلیسی). ISSN 0307-1235. Archived from the original on 17 August 2019. Retrieved 28 August 2019.
  135. ↑ "Brother of Afghan Taliban leader killed in Pakistan mosque blast". aljazeera.com. Archived from the original on 19 August 2019. Retrieved 28 August 2019.
  136. ↑ Sanger, David; Mashal, Mujib (8 September 2019). "After Trump Calls Off Talks, Afghanistan Braces for Violence". نیویورک تایمز. Archived from the original on 9 September 2019. Retrieved 9 September 2019.
  137. ↑ "US-Taliban Afghan peace talks at 'important stage': Khalilzad". Al-Jazeera. Retrieved 22 February 2020.
  138. ↑ "US-Taliban truce begins, raising hopes for a peace deal". Al-Jazeera. Retrieved 22 February 2020.
  139. ↑ "Afghanistan's Taliban, US sign peace deal". Al-Jazeera. Retrieved 29 February 2020.
  140. ↑ Dadouch, Sarah; George, Susannah; Lamothe, Dan (29 February 2020). "U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan". واشینگتن پست. Archived from the original on 1 March 2020. Retrieved 1 March 2020.
  141. ↑ "U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met". Reuters. Retrieved 29 February 2020.
  142. ↑ "Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners". TOLOnews. Retrieved 1 March 2020.
  143. ↑ "President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban". Al Jazeera. 1 March 2020. Retrieved 1 March 2020.
  144. ↑ Schuknecht, Cat (1 March 2020). "Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal". NPR. Retrieved 1 March 2020.
  145. ↑ آسوشیتد پرس. "Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases". Politico. Retrieved 1 March 2020.
  146. ↑ "Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release". BBC News. 1 March 2020. Retrieved 1 March 2020.
  147. ↑ "White House tells Pentagon to begin planning Afghanistan, Iraq drawdowns". news.yahoo.com (به انگلیسی). Retrieved 17 December 2020.
  148. ↑ Ali, Idrees (15 January 2021). "U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon". Reuters. Retrieved 6 February 2021.
  149. ↑ "Afghan president says ready to discuss elections to advance talks with Taliban". Reuters. 6 March 2021. Retrieved 6 March 2021.
  150. ↑ "New Zealand Defence Force's final troops return from Afghanistan". Newshub. 29 March 2021.
  151. ↑ Ryan, Missy; DeYoung, Karen (13 April 2021). "Biden will withdraw all U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, 2021". The Washington Post. Retrieved 13 April 2021.
  152. ↑ Cooper, Helene; Barnes, Julian E.; Gibbons-Neff, Thomas (13 April 2021). "Live Updates: Biden to Announce Full U.S. Troop Withdrawal from Afghanistan by Sept. 11". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 13 April 2021.
  153. ↑ Miller, Zeke; Madhani, Aamer (8 July 2021). "'Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan". AP NEWS (به انگلیسی). Retrieved 9 July 2021.
  154. ↑ "PM holds back tears announcing withdrawal of Australian troops from Afghanistan". www.abc.net.au (به انگلیسی). 15 April 2021. Retrieved 15 April 2021.
  155. ↑ "Germany plans to pull troops out of Afghanistan from July 4". The Economic Times. Retrieved 22 April 2021.
  156. ↑ "Germany, Italy complete troop pull-out from Afghanistan". Daily Sabah. 30 June 2021.
  157. ↑ "Germany completes troop pull-out from Afghanistan, ending nearly 20-year mission". France 24. 30 June 2021.
  158. ↑ Moulson, Geir; Gannon, Kathy (30 June 2021). "Most European troops exit Afghanistan quietly after 20 years". AP NEWS. Retrieved 16 August 2021.
  159. ↑ Gibbons-Neff, Thomas (2 July 2021). "U.S. Leaves Largest Afghan Base as Full Withdrawal Nears". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2 July 2021.
  160. ↑ "Afghanistan: Soldiers flee to Tajikistan after militant clashes". BBC News (به انگلیسی). 5 July 2021. Retrieved 5 July 2021.
  161. ↑ "Australia Says Last Troops Withdrawn From Afghanistan". VOA. 11 July 2021.
  162. ↑ Biden, Joe (8 July 2021). "Remarks by President Biden on the Drawdown of U.S. Forces in Afghanistan". The White House Briefing Room. Retrieved 24 August 2021.
  163. ↑ "Taliban Declares "War Is Over" As It Takes Control Of Presidential Palace". NDTV.com. 16 August 2021. Archived from the original on 16 August 2021.
  164. ↑ «Exploring the Cost of the War in Afghanistan».
  165. ↑ Abdul Qahar Balkhi, Taliban Cultural Commission, Afghanistan’s future: Taliban members prepare to appoint government در یوتیوب, Al Jazeera Exclusive / 21 August 2021, minutes 0:44–ff. ; 1:25–ff.
  166. ↑ https://www.nytimes.com/2021/08/31/us/politics/usa-residents-in-afghanistan.html
  167. ↑ Miller, Zeke; Madhani, Aamer (8 July 2021). "'Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan". AP NEWS (به انگلیسی). Retrieved 9 July 2021.
  168. ↑ "Taliban attack civilians to spread fear: Amnesty". Reuters. 24 April 2007. Archived from the original on 14 May 2007. Retrieved 9 December 2007.
  169. ↑ Harding, Luke (14 September 2002). "Afghan Massacre Haunts Pentagon". The Guardian. London. Archived from the original on 26 August 2013. Retrieved 12 May 2010.
  170. ↑ "Starved, hurt and buried alive in Afghanistan". ایندیپندنت. 2 May 2002. Archived from the original on 13 June 2006. Retrieved 7 August 2009.
  171. ↑ Dasht-e-Leili Photos; Sheberghan Prison and Pit Locations at Dasht-e-Leili بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine, Physicians for Human Rights, Retrieved 19 February 2012.
  172. ↑ "As possible Afghan war-crimes evidence removed, US silent". McClatchy Newspapers. 12 November 2008. Archived from the original on 16 December 2008.
  173. ↑ "US blocked probes into Afghan prisoner killings". AFP. 10 July 2009. Archived from the original on 20 January 2014.
  174. ↑ "Obama's Pentagon Covered Up War Crimes in Afghanistan, Says Amnesty International". The Daily Beast. Archived from the original on 26 August 2017. Retrieved 8 November 2014.
  175. ↑ "Updated death toll – 42 people killed in the US airstrikes on Kunduz hospital". Medecins Sans Frontieres. Archived from the original on 25 September 2018. Retrieved 12 December 2015.
  176. ↑ "Doctors Without Borders says US airstrike hit hospital in Afghanistan; at least 19 dead". The Washington Post. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 3 October 2015.
  177. ↑ "US tank entered compound of bombed Afghan hospital without permission: MSF". Daily News and Analysis India. Archived from the original on 17 October 2015. Retrieved 15 October 2015.
  178. ↑ Straziuso, Jason (11 May 2009). "US: Afghan Militants Use White Phosphorus". The Guardian. London. Associated Press. Archived from the original on 6 September 2013. Retrieved 2 December 2009.
  179. ↑ "EXCLUSIVE – Afghan girl's burns show horror of chemical strike". Reuters India. 8 May 2009. Archived from the original on 20 May 2010. Retrieved 2 December 2009.
  180. ↑ Chivers, C. J. (19 April 2009). "Pinned Down, a Sprint to Escape Taliban Zone". نیویورک تایمز. Archived from the original on 15 April 2016. Retrieved 2 December 2009.
  181. ↑ Jonathan S. Landay. "'We're pinned down:' 4 US Marines die in Afghan ambush". McClatchy. Archived from the original on 9 May 2011. Retrieved 19 April 2011.
  182. ↑ Cooper, Helene (21 June 2011). "Cost of Wars a Rising Issue as Obama Weighs Troop Levels". The New York Times. Archived from the original on 18 April 2017. Retrieved 20 February 2017.
  183. ↑ "Analysis of the FY2011 Defense Budget" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 January 2013. Retrieved 10 April 2014.
  184. ↑ "Estimated Cost to Each US Taxpayer of Each of the Wars in Afghanistan, Iraq and Syria" (PDF). Archived from the original (PDF) on 31 May 2019.
  185. ↑ "Afghanistan War Cost, Timeline, and Economic Impact". The Balance. 15 June 2019. Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 21 October 2019.
  186. ↑ "U.S.Department of Defense FISCAL YEAR 2019 BUDGET REQUEST" (PDF). February 2018. Retrieved 21 October 2019.
  187. ↑ "The cost of the Afghanistan war, in lives and dollars". AP NEWS (به انگلیسی). 12 July 2021. Retrieved 13 August 2021.
  188. ↑ Linda, Bilmes (March 2013). "The Financial Legacy of Iraq and Afghanistan: How Wartime Spending Decisions Will Constrain Future National Security Budgets". HKS Faculty Research Working Paper Series (به انگلیسی). Retrieved 13 August 2021.
  189. ↑ "Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001-2022 | Figures | Costs of War". The Costs of War (به انگلیسی). Retrieved 2021-09-01.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱) موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جنگ_در_افغانستان_(۲۰۲۱–۲۰۰۱)&oldid=41037099»
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id