بهشت
واژۀ فارسی بهشت كه از عصر ترجمههای كهن به عنوان معادل جنة به كار گرفته شده، واژهای دینی بازمانده از ایران پیش از اسلام است كه در نوشتههای فارسی میانه و اوستایی به معنای «جایگاه والاتر» با همین بار آخرت شناختی به كار رفته است.در دو دهۀ نخستین اسلامی، كاربرد بهشت به عنوان واژهای جایگزین برای الجنة قرآنی، با رنگ باختن تلقی پیش از اسلامی واژه، همراه بوده، و عملاً بهشت را از معنای گونهای «هستی» به گونهای «جایگاه» سوق داده، و بدون حمایت ریشهشناسی واژه، معنای پیرامونی باغ را بدان ملحق ساخته است. [۱]
نام های دیگر بهشت
در غالب ترجمههای فارسی قرآن از قرن چهارم تاكنون، برای معنای خاص واژه جنّت، واژه بهشت را برابر نهادهاند ،برای موارد كاربرد عام این واژه نیز معادلهایی نظیر بوستان و باغ گذاشتهاند.[۲]
در قرآن واژهها و تركیبات دیگری نیز هم معنا با واژه جنّت بهكار رفته است، از جمله فردوس (مؤمنون: 11)، روضه (روم: 15) و جنّات عدْن (توبه: 72؛ رعد: 23).
در باره واژه فردوس ــ كه در ترجمههای فارسی قرآن، واژههای بهشت و بهشت برین را برابر آن نهادهاند. آرای گوناگونی وجود دارد. فرهنگنویسان عربی معنای آن را باغ و بستان میدانند، اگرچه درباره نوع باغ یا بستان اختلافنظر دارند . فرّاء آن را عربی اصیل، به معنای بستانی دانسته است كه در آن انگور وجود دارد (تاكستان؛ رجوع کنید به جوالیقی، ص 241). ابندرید (ج 2، ص 1146) برای آن ریشه فَرْدَسَه، به معنای پهنا، وسعت یا فراخی، را پیشنهاد كرده است.[۳]
منابع
- ↑ «دائرة المعارف بزرگ اسلامی - مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۳.
- ↑ «دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۳-۰۱.
- ↑ «دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۳-۰۱.