چَمخاله یک منطقه در شرق استان گیلان ایران است[۱]. در سال ۱۳۸۸ از ادغام دو منطقۀ چاف و چمخاله، یک شهر با نام «چاف و چمخاله» معرفی شد. درحال حاضر عمده درآمد مردمان چمخاله، صیادی، کشاورزی و گردشگری است. شهر چمخاله، یک شهر ساحلی و گردشگری و منطقۀ ویژۀ اقتصادی است. این شهر، دارای 18 کیلومتر نوار ساحلی بوده و علت شهرت و خاص بودنش این است که چمخاله، تنها شهر ساحلی ناحیۀ کاسپین است که طلوع خورشید که بصورت معمول، باید از سمت شرق صورت بگیرد، از زاویۀ دید این شهر، از روبرو (ظاهراً از سمت شمال دریای کاسپین) رخ می دهد؛ به طوری که در نگاه اول، بیننده تصور می کند که خورشید از سمت شمال طلوع کرده است. علت این رخداد، آن است که ساحل چمخاله، به دلیل خمیدگی (فرورفتگی) به سمت دریا، به نوعی، بخشی از یال غربیِ سواحل دریای کاسپین در منطقۀ مجاور خود می باشد. این پدیده، چمخاله را بسیار خاص و منحصر به فرد جلوه می دهد.
علت نامگذاری
چمخاله از دو کلمۀ «چم» و «خاله» تشکیل شده است. چَم از آوای کردی جنوبی به معنای «رودخانه» است و خاله به زبان گیلکی و به معنای «انشعاب» می باشد. معنی لغوی چمخاله، «انشعاب رودخانه» است. بیشتر ساکنان چمخاله، از مهاجران کردزبان کرمانشاه می باشند.
محمود پاینده لنگرودی معتقد است: چمخاله، از ترکیب دو کلمۀ گیلکیِ «چم» (به معنای پیچ و خم) و «خاله» (به معنای رود) ساخته شده و در مجموع، به معنای «رودِ پیچاپیچ» است. این توضیح، با مسیر پر پیچ و خمِ رودخانه ای که از کوهپایه های لنگرود آغاز شده و در نزدیکی چمخاله، با یک پیچ کامل، به سمت این شهر حرکت کرده و در نهایت به دریا ختم می شود، همخوانی دارد.
ادغام و تبدیل به شهر
چمخاله از توابع بخش مرکزی شهرستان لنگرود است و در تاریخ ۱۳۸۸/۰۷/۱۲ با تصویب وزیران عضو کمیسیون سیاسی و دفاعی و بنا به پیشنهاد وزارت کشور، پس از ادغام با روستاهای پایین پاپکیاده، تپه، پلت گله، پیرپشته، تازهآباد چاف، چاف، چاف پایین، حسینآباد چاف، رادارکومه، سلطان مرادی، کمال الدین پشته، گالش کُلام و میان محله پاپکیاده از توابع همین دهستان در شهرستان لنگرود استان گیلان به عنوان شهر چاف و چمخاله معرفی شد.[۲]
جمعیت
گویش مردم چمخاله به زبان کردی جنوبی و تقریباً مخلوطی از کردی صحنه ای، کلهری، گورانی و لکی است؛ ولی دقیقاً نمی شود گفت لهجه ای از این گویش ها باشد. منتها مشابهت زیادی به لهجه های کردی جنوبی دارد.
براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۸۱۴ نفر (۵۱۰ خانوار) بودهاست. خانوارهایی که اصالت چمخاله ای دارند به این شرح میباشد: رستمی و رستم پور، زاغی، فرضی پور، میزراجانی و مهرابپور، شیری پور، بهزادی، رحیمی، نجفی، مسلمی، فغانی، سلیمی نژاد، لاجوردی، پاشاپور، بزرگمهر و بزرگپور، کوچکی، اکبری، خانجانی و ...[۳]ولی هم اکنون با توجه به شناور بودن جمعیت این شهر در حدود ۵۴۲۳ نفر (۱۷۰۰ خانوار) می باشد.
منابع
- ↑ مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Chamkhaleh». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ اوت ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ درگاه ملی آمار ایران