شیبر | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | افغانستان |
ولایت | بامیان |
مرکز ولسوالی | شیبر |
تعداد قریه | ١٣٨ |
سال تأسیس | ١٣۴۰ |
اداره | |
ولسوال | محمد عظیم فرید |
شوراهای ولایتی | شورای ولایتی بامیان |
مردم | |
جمعیت | ٣٣٬٣۴٨ نفر (١٣٩٩) |
پراکندگی | ٢۶ نفر بر کیلومتر مربع |
دین | اسلام |
زبان | دری |
اطلاعات جغرافیا | |
مساحت | ١٢۶٥ کیلومتر مربع |
ارتفاع از سطح دریا | ٢۶٣٧ |
دادههای دیگر | |
کدپستی | ١۶٥٥ |
منطقه زمانی | ۴:۳۰+ (وقت استاندارد افغانستان) |
وُلُسوالی شیبَر یکی از ولسوالیها (شهرستانها) ی ولایت بامیان افغانستان است.[۱]
جغرافیا
از شرق به ولسوالی شیخ علی مربوط ولایت پروان، از غرب به مرکز ولایت بامیان، ازشمال به ولسوالی تاله و برفک ولایت بغلان و ولسوالی سیغان ولایت بامیان و از جنوب به بهسود ولایت میدان ورک همسایه است.
دریاهای مشهور این ولسوالی عبارت اند ازشنبل، کالو، جلمش، غندگ، عراق و شیبراست ، این دریاها از ارتفات کوه بابا و هندوکش بین بامیان و سیغان سرچشمه میگیرند که در قسمت های شش پل، شکاری، دهن غندگ و دهن جلمش به دریای بامیان میریزند که این دریا در دوآب میخ زرین با دریای کهمرد یکجا گردیده ودر حصه ولسوالی دوشی بغلان با آب های سالنگ و خنجان اندراب یکجا میگردد و از ولایت بغلان و کندز عبور کرده که انرژی برق پلخمری و آبیاری زراعت آن را به عهده دارد.[۲]
ترابری
این ولسوالی بر سر راه سه شاهراه بزرگ استراتیژیکی قرار گرفته است؛ شاه راه حاجیگگ ـ میدان وردک، شاه راه شیبر ـ پروان و شاه راه شکاری ـ بغلان، که شیبر و بامیان را به بیرون وصل کرده می کنند.[۳]
مردم
هزارهها در کل بیشترین باشندگان این ولسوالی را تشکیل میدهند.
آموزش
در سطح ولسوالی شبر ٣١ باب مکتب رسمی فعالیت دارند که ٨ باب آن لیسه، ١٧ باب آن متوسطه و ۶ باب آن ابتداییه می باشند. این مکاتب ۶٩۰٥ نفر متعلم را که ٣١۰٢ نفر آن اناث و ٣٨۰٣ نفر آن ذکور می باشند، تحت پوشش قرار داده و توسط ٢۶٧ نفر معلم (٢٢١ نفر رسمی و ۴۶ نفر قرار دادی) که از مجموع ٢۶٧ نفر آن ٣٨ نفر معلم اناث می باشد، آموزش داده می شود.[۳]
اقتصاد
موجوديت معدن آهن حاجيگک، اهميت اقتصادى اين ولسوالى را بر ملا مى سازد و یکی از معادن بزرگ در سطح آسیا محسوب ميگردد. معدن آهن حاجیگک که در سلسله کوه های هندوکش، میان بامیان و ميدان وردک واقع است، در سال ۱۳۳۹هجری شمسى، شناسایی شده و١٦ کیلومتر طول و ۵۵۰ مترعمق دارد.در اين معدن که يکى از بزرگترين معادن دنيا به شمار ميرود،دو ميليارد ُتن آهن وجود دارد.در داوطلبى ماه قوس سال ١٣٩٠، کنسرسيوم کمپنى هاى هندی (SAIL/ AFISCO) براى استخراج سه بلاک و يک کمپنی کانادايى (Kilo Gold Mines)براى استخراج يک بلاک اين معدن برنده شده است و قرار است که کار استخراج آن در سال ١٣٩٢ آغاز گردد.[۴]
اماکن دیدنی
آثار تاریخی در معرض نابودی قرار دارد؛ در ولسوالی شبر جاذبه های توریستی؛ تاریخی و طبیعی نیز وجود دارد. شهر سرخوشک در دره ی غندک است، یک استوپا در خود غندک است، یک قلعه تاریخی در دره ی جلمش است، همین طور در تَغمه چی عراق هم یک قلعه ی تاریخی وجود دارد و لخشوم قلعه در مسیر سرک عمومی شبر ـ بامیان، می باشد. عکس لخشوم قلعه در بانکنوتهای جمهوریت داودخان چاپ شده است. همچنان سرای تاریخی کالو که مساحت چند جریب زمین را احتوا میکند و معرف معماری بامیان قدیم است. در تمام مناطق اسماعیلینشین شیبر قلعهها و حصارهای تاریخی موجود است که سنت قلعهنشینی در میان شیعیان اسماعیلی افغانستان با دوره الموت و خراسان بزرگ را نشان میدهد. به لحاظ تاریخی نشان میدهد که اسماعیلیان در این مناطق حکمرانی داشته اند. این آثار تاریخی متأسفانه توسط ریاست اطلاعات و فرهنگ محافظت نمی شود و در حال تخریب شدن و تقریبا نابودی هستند و باید روی این ها کار شود.[۳]
اماکن مذهبی
اماکن مذهبی شیبر شامل مساجد، تکیهخانهها و جماعتخانه میباشد.
- جماعتخانه مرکزی شیبر
- جماعتخانه مرکزی عراق
- جماعتخانه مرکزی کالو
- مدرسه مهدیه کالو
شخصیتهای تاریخی و مردمی
- میر احمدجانخان ( این شخیصت نامدارد در زمان حکومت حفیظالله امین زندانی و یکجا با تعداد از بزرگان مردمی اسماعیلی به قتل رسیدند.)
- آخند اسلم عراق
- میربخیتاری کالو (میر بختیاری از میرهای مشهور هزارهها بود که در زمان حیات خود در بخشهای از ولسوالی شیبر بامیان حکمرانی کرده است)
- میرناصر کالو
- آخند محمدشاه
- حاجی علی احمد کالو
- ظابظ جمعهخان عراق
- ارباب رجبعلی
- ارباب شیخعلی
- سیدحسین رضوی
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «GeoHack - ولسوالی شیبر». دریافتشده در ۲۰۱۷-۰۹-۰۳.
- ↑ حدود اربعه ولسوالی شیبر
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ هفته نامه صدای شهروند: ولسوالی شیبر
- ↑ «واحد های اداری بامیان». خبرگزاری پژواک. دریافتشده در ٢۰٢١-۰۴-٢٩.