Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. لار
لار
مختصات: ۲۷°۴۱′شمالی ۵۴°۱۷′شرقی / ۲۷٫۶۸°شمالی ۵۴٫۲۸°شرقی / 27.68; 54.28
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
لار
از بالا راست به چپ:
میدان امام خمینی، بازار قیصریه، مسجد جامع لار، برج ننه نادر و قلعه اژدهاپیکر، نمای هوایی از شهر جدید
Map
کشور ایران
استانفارس
شهرستانلارستان
بخشمرکزی
نام(های) پیشینلاد، ایراهستان
سال شهرشدن۱۳۱۶
مردم
جمعیت۶۲٬۰۴۵ (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
مساحت۸۰۰ هکتار
ارتفاع۸۱۸ متر از سطح دریا
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۲۲ درجه‌ی سلسیوس
میانگین بارش سالانه۱۷۳ میلی‌متر
اطلاعات شهری
شهرداراصغر فرودی[۲]
تأسیس شهرداری۱۳۰۸
ره‌آوردحلوا مسقطی، مهیاوه (مهوه)، کنجه ماستی لاری، نان‌های رگاگ محلی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۱[۱]
وبگاه
شناسهٔ ملی خودرو ایران۷۳ - ج،  ایران۸۳ - م -ل-۹۳
لار بر ایران واقع شده‌است
لار
روی نقشه ایران
۲۷°۴۱′شمالی ۵۴°۱۷′شرقی / ۲۷٫۶۸°شمالی ۵۴٫۲۸°شرقی / 27.68; 54.28


لار شهری از توابع بخش مرکزی و مرکز شهرستان لارستان در جنوب شرقی استان فارس است که در فاصلهٔ ۳۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز و ۱۹۰ کیلومتری شمال غرب بندرعباس قرار دارد.[۳] شهر لار در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۶۲٬۰۴۵ نفر داشته و از این جهت نهمین شهر پرجمعیت استان فارس و پنجمین شهر پرجمعیت نیمهٔ جنوبی استان به‌شمار می‌رود.[۴] بر مبنای آخرین داده‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی بیشترین درازای شهر لار ۱۰ کیلومتر در جهت جنوب غربی به شمال شرقی است.[۵]

قدیمی‌ترین اثر تاریخی شهر لار قلعه اژدهاپیکر است که قدمت آن دست‌کم به زمان ساسانیان برمی‌گردد. مردم شهر لار به زبان لارستانی (خودمونی) تکلم می‌کنند. این زبان از شاخه زبان‌های ایرانی غربی است و دستور و زبان خاص خود را دارد و به زبان های لری ، کوهمره ای و پارسی باستان شباهت دارد.[۶]

بر اساس افسانه‌های قدیمی یکی از پهلوانان اساطیری ایران فردی به نام گرگین میلاد بوده‌است. این فرد شهری را در ایران پایه‌گذاری می‌کند که با الهام از نام او «لاد» نامیده می‌شود. بر طبق افسانه‌های ایرانی، این شهر به مرور زمان با عنوان شهر لار شناخته می‌شود.[نیازمند منبع] اما در متون تاریخی اولین بار در قرن هشتم هجری از شهری به نام لار یاد شده‌است. حمدالله مستوفی اولین نفری است که از این شهر یاد کرده‌است. او شهر لار را شهری در کنار دریا توصیف کرده که ساکنین آن مسلمان بوده و تجارت در آن رونق داشته‌است. هم‌زمان با او ابن بطوطه نیز از سفر خود به این شهر در سال ۷۳۰ هجری قمری گفته‌است. او نیز این شهر را شهری آباد با باغ‌های فراوان و بازارهای پررونق توصیف کرده‌است.

پس از زلزله شهر لار در سال ۱۳۳۹ مسئولان وقت، ساخت شهر جدیدی در فاصله ۴ کیلومتری از شهر قدیم را آغاز کردند. با توجه به تخریب ۷۰ درصدی شهر لار بر اثر زلزله این تصمیم کاملاً درست بود. در همین راستا برای پیشگیری از خطرات احتمالی، شهر جدید با ساختاری بدون کوچه و بن‌بست طراحی شد. به عبارت دیگر شهر جدید لار با خانه‌های کم‌ارتفاع مقاوم در برابر زلزله و خیابان‌های متقاطع به شهری مقاوم در برابر زلزله تبدیل شد و به تنها شهر بدون کوچه در خاورمیانه شهرت یافته‌است.[نیازمند منبع]

علیرغم ساخت شهر جدید با امکانات مناسب برخی از اهالی شهر زندگی در شهر قدیم را انتخاب کردند. البته وجود بناهای تاریخی با ارزشی چون بازار قیصریه نیز در این تصمیم تأثیرگذار بود. ولی برخی مردم در همان خانه‌های قدیمی و حتی کاهگلی خود ماندگار شدند. در نتیجه در حال حاضر زندگی در هر دو بافت قدیم و جدید جریان دارد. شهر قدیم به محله‌های مختلفی تقسیم شده بود که برخی از آنها هنوز از بین نرفته‌اند. محله نو، پیر غیب، دم گاله، درویشان، سبزکوی، قنبرعلی بیگی، کوریچان، کوهوویه، پاقلعه و آردفروشان از جمله محله‌های این شهر هستند.

نام

[ویرایش]

بر اساس آنچه در اسطوره‌ها و افسانه‌های قدیم ایران زمین آورده‌اند، گرگین میلاد از پهلوانانِ باستان، بنیان‌گذار شهری بود که با مشتق‌گیری از نام او احتمالاً به لاد شهرت یافت و این نام بعدها به لار دگرگون شد.[۷]

طبق روایات افسانه‌ای موجود، پس از گرگین میلاد فرزندان آن پهلوان افسانه‌ای، نسل اندر نسل به حکومت این منطقه منصوب شده‌اند و تا سال ۱۰۱۵ ق، حکومتشان زیر لقای شاهان ایران بر جای بوده‌است.[نیازمند منبع]

گردشگری

[ویرایش]

باغ نشاط

[ویرایش]
باغ نشاط لار
حمام باغ نشاط لار

بازار قیصریه

[ویرایش]

بازار_قیصریه_لار_نمای_داخل

قیصریه_لار_تصویر_هوایی

قلعه اژدهاپیکر

[ویرایش]

قلعه_اژدها_پیکر_در_شب قلعه_اژدها_پیکر_لار

مسجد چهاربرکه

[ویرایش]

مجتمع فرهنگی ورزشی طوبی

[ویرایش]

مجتمع نگین لارستان

[ویرایش]

بازار بزرگ لارستان

[ویرایش]

تاریخ

[ویرایش]
آب انبار معتمد در لار

تأسیس لار کنونی در اواخر قرن ششم قمری بیان شده‌است[۸] و ذکری از آن تا قرن هفتم و هشتم قمری به میان نیامده است.[۹] اولین بار منابع قرن هشتم هجری از جمله حمدالله مستوفی از لار خبر داده‌است. شهرستان جهرم، قصبه سیزدهم لارستان بوده و بندرلنگه، بندر گمبرون (بندرعباس)، بستک و بحرین نیز در زمان صفویان جزئی از لارستان بوده‌اند.

ساکنان بومی بحرین هنوز هم بعد از سالها، به زبان لارستانی تکلم می‌کنند.

لارستان در دوره صفویه ولایتی مهم و وسیع در جنوب فارس بوده و سکه تجاری مخصوص خود را ضرب می‌کرده‌است.

منطقه لارستان در دوره صفویه، از حکومت مرکزی جدا بوده و گمرکات جنوب (بندرعباس و قشم) را در اختیار داشته‌است. شاه عباس صفوی با کمک حاکم کرمان و شیراز، لارستان را پس از محاصره طولانی تصرف می‌کند. بازار قیصریه لار را دیده و به تقلید از این بازار، بازار بزرگ اصفهان را می‌سازد. پس از تصرف لار، بندر گمبرون و گمرکات جنوب را تصرف کرده و به همین دلیل اسم بندر گمبرون به بندرعباس تغییر می‌کند. فرهنگ و زبان لارستانی تأثیر زیادی بر مناطق جنوب و کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته و زبان لارستانی در این مناطق با لهجه‌های گوناگون تکلم می‌شود. مردم و حاکمان عرب امارات متحده عربی ریشه لارستانی دارند.

راه‌های باستانی

[ویرایش]

وجود راه‌های باستانی که از فیروزآباد و اسطخر از طریق خنج، و علامرودشت و فال و اسیر به طرف بندر باستانی سیراف، و جنوب می‌رفته‌است و آثار آن بر جای مانده در این مسیر، از نشانه‌های وجود فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در این منطقه است.

بناهای تاریخی

[ویرایش]

مهم‌ترین بنای تاریخی این شهرستان، بازار قیصریه لار می‌باشد که به مادر بازارهای ایران مشهور است. از جمله بناهای تاریخی پیش از اسلام در لارستان قلعه اژدها پیکر و برج ننه نادر در لار اشاره کرد.

آثار تاریخی

آثار ثبت ملی شهر لار
ردیف نام بنا کشور استان شهر کاربری قدمت شماره ثبت تاریخ ثبت
۱ بازار قیصریه ایران فارس لار تجاری اسلامی ۳۱۵ ۱۳۱۷/۰۸/۲۱
۲ باغ نشاط ایران فارس لار باغ افشاریه ۹۷۳ ۱۳۵۳/۰۵/۱۳
۳ قلعه اژدها پیکر ایران فارس لار نظامی ساسانی ۱۰۵۰۷ ۱۳۸۲/۰۸/۰۲
۴ خانه محمودی ایران فارس لار مسکونی زندیه ۸۶۷۸ ۱۳۸۲/۰۳/۱۰
۵ دهن شیر چهاربرکه ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۰۳ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۶ حمام میر در ایران فارس لار حمام صفویه ۱۲۷۴۰ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۷ حمام پیر غیب ایران فارس لار حمام قاجاریه ۱۲۷۳۳ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۸ پیر سرخ ایران فارس لار آرامگاه صفویه ۳۴۲۴ ۱۳۷۹/۱۲/۲۵
۹ پیر زاویه ایران فارس لار آرامگاه صدر اسلام ۱۲۷۳۹ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۱۰ دهن شیر و آب انبار معتمد ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۰۵۰۵ ۱۳۸۲/۰۸/۰۲
۱۱ کاروانسرای معتمد ایران فارس لار کاروانسرا قاجاریه ۲۳۳۶۶ ۱۳۸۷/۰۶/۱۸
۱۲ کاروانسرای نو ایران فارس لار کاروانسرا صفویه ۱۶۱۹ ۱۳۵۷/۰۴/۲۶
۱۳ چهار برکه بگال ۱ ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۲۳ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۱۴ چهار برکه بگال ۲ ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۲۴ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۱۵ برکه آقا ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۳۲۵ ۱۳۵۵/۱۰/۰۶
۱۶ برکه فرودگاه ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۰۴ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۱۷ برکه سید جعفر

۱ و ۲

ایران فارس لار آب انبار اسلامی ۱۳۲۶ ۱۳۵۵/۱۰/۰۶
۱۸ برکه قنبرعلی بیگ ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۶۲ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۱۹ آب انبار مدرسه ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۱۵ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۰ آب انبار آرد فروشان ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۰۰ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۱ آب انبار بازار کهنه ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۲۱ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۲ آب انبار باغچه شیخ ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۲۹ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۳ آب انبار باغ نشاط ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۶۴ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۴ آب انبار پیرغیب ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۰۸ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۵ آب‌انبار درب شازده ایران فارس لار آب انبار صفویه ۱۲۷۱۸ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۶ آب انبار رضا پور ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۵۰ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۷ آب انبار

زیر گز کوریچان

ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۶۸ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۸ حسینیه

حاج علی وکیل

ایران فارس لار مذهبی قاجاریه ۱۲۶۹۲ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۲۹ ساباط

حاج علی وکیل

ایران فارس لار گذر قاجاریه ۱۳۷۴۹ ۱۳۸۴/۰۸/۲۵
۳۰ آب انبار حاجی نظر

حاجی ابول

ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۶۹۷ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹
۳۱ آب انبار تار آباد ایران فارس لار آب انبار قاجاریه ۱۲۷۴۷ ۱۳۸۴/۰۵/۱۹

جغرافیا

[ویرایش]

موقعیت جغرافیایی

[ویرایش]

شهرستان لارستان با مساحتی معادل ۱۲۳۱۱ کیلومتر مربع که حدود ۱۰ درصد از مساحت استان را شامل می‌شود. این شهرستان در جنوب استان فارس و بین نوار ۵۳ درجه و ۸۷ دقیقه تا ۵۵ درجه ۴۴ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۲۱ دقیقه تا ۲۸ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است. این شهرستان از شمال به شهرستان‌های داراب و زرین‌دشت از غرب به جویم، اوز، گراش و لامرد و از شرق و جنوب به استان هرمزگان محدود می‌باشد. به لحاظ تقسیمات سیاسی شهرستان لار در سال ۱۳۹۸ از تعداد ۵ بخش، ۸ شهر و ۱۱ دهستان برخوردار بوده‌است. شهر لار مرکز این شهرستان می‌باشد. لارستان یکی از بزرگ‌ترین شهرستان‌های فارس از نظر وسعت در استان فارس است و ارتفاع آن به‌طور میانگین ۵۵۰ متر بالاتر از سطح دریا است.[۷]

داراب زرین‌دشت جویم
حاجی‌آباد شمال گراش
شرق   لار    غرب
جنوب
بندرعباس، بندر خمیر بستک لامرد

آب و هوا

[ویرایش]

لار از نظر آب و هوا جزو مناطق گرم و خشک به‌شمار می‌رود و دارای زمستان‌هایی معتدل و تابستان‌هایی بسیار خشک است.

آب و هوای لار

ژانویه فوریه مارس آوریل مـــــه ژوئـن ژوئیـه اوت سپتامبر اکتبـر نوامبر دسامبر

گرم‌ترین
C° 		۴۰ ۴۸ ۴۷ ۳۹ ۴۱ ۴۴ ۴۷ ۴۰ ۴۵ ۳۹ ۳۷ ۳۰

میانگین گرم‌ترین‌ها
C° 		۹ ۱۳ ۱۷ ۲۳ ۲۹ ۳۴ ۳۶ ۳۶ ۳۲ ۲۶ ۱۹ ۱۳

میانگین سردترین‌ها
C° 		۱ ۳ ۷ ۱۲ ۱۷ ۲۲ ۲۴ ۲۳ ۱۹ ۱۳ ۷ ۴

سردترین
C° 		۱۹ ۱۳ ۲۳ ۱۲ ۱۶ ۲۱ ۱۹ ۲۰ ۱۴ ۱۱ ۱۷ ۲۰


منبع: وبگاه مای فورکست[۱۰]

مردم‌شناسی

[ویرایش]

جمعیت

[ویرایش]

شهر لار در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۶۲٬۰۴۵ نفر داشته و ازین‌جهت نهمین شهر پرجمعیت استان فارس و پنجمین شهر بزرگ جنوب استان به‌شمار می‌رود. شهرستان لارستان نیز با ۱۷۳٬۱۸۹ نفر جمعیت، هفتمین شهرستان پرجمعیت استان است. شهر لار بیشترین درصد کاهش جمعیت را در بین ۲۰ شهر پرجمعیت استان دارا می‌باشد.[۴]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۳۵۱۴٬۱۱۸—    
۱۳۴۵۲۱٬۵۷۶۵۲٫۸٪+
۱۳۵۵۲۵٬۶۹۸۱۹٫۱٪+
۱۳۶۵۳۷٬۹۲۳۴۷٫۶٪+
۱۳۷۰۴۲٬۲۲۶۱۱٫۳٪+
۱۳۷۵۵۱٬۶۹۰۲۲٫۴٪+
۱۳۸۵۵۴٬۶۸۸۵٫۸٪+
۱۳۹۰۶۵٬۴۵۱۱۹٫۷٪+
۱۳۹۵۶۲٬۰۴۵۵٫۲٪−

زبان و مذهب

[ویرایش]

مردم شهر لار به زبان لارستانی تکلم می‌کنند. این زبان به جا مانده از پارسی میانه و از شاخه پهلوی ساسانی است و دستور و زبان خاص خود را دارد و با زبان‌های لری و پارسی هم‌خانواده است و نسبت به زبان فارسی دست نخورده‌تر و غلیظ‌تر می‌باشد.

زلزله

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: زمین‌لرزه لار (۱۳۳۹)

زلزله‌های فراوان لار را ویران کرده‌است که از۷۰۰ سال پیش تاکنون در تاریخ ثبت شده‌است. تقریباً هر ۴۵سال یا ۹۰ سال یک بار لار ویران شده‌است. زلزله قبلی در ۴ اردیبهشت ۱۳۳۹ (۲۴ آوریل ۱۹۶۰ میلادی) با ۶٫۷ ریشتر رخداده‌است و ۴۵۰ تن در لار، کشته شدند. لار در عصر صفویه به دلیل واقع شدن در جاده تجارتی اصفهان به خلیج فارس از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌است. عصر قاجاریه را در لار می‌توان آرامش قبل از طوفان نامید. با مرگ فتحعلی خان گراشی حاکم قدرتمند منطقه، خلاء قدرت سیاسی در لار نمایان شد و در نهایت منجر به دعوت از آیت‌الله سید عبدالحسین دزفولی نجفی لاری به لار گردید.

ساختار شهر

[ویرایش]
شهر قدیم در کنار برج ننه نادر

شهر قدیم

[ویرایش]

بخش قدیمی لار موسوم به شهر قدیم، از محله‌های مختلفی تشکیل می‌شده که هم‌اکنون تعدادی از آن‌ها همچنان پابرجا هستند و تعدادی نیز در زلزلهٔ سال ۱۳۳۹ ش. ویران و به تاریخ پیوستند. نام محله‌های لار قدیم از این قرار بوده‌است:[۷]

  • محلهٔ پیر غیب
  • محلهٔ نو
  • خانه تاریخی نجیب‌زاده در محلهٔ دم گاله به عنوان اثر ملی ثبت شده‌است.
    محلهٔ دم گاله
  • محلهٔ درویشان
  • محلهٔ سبزکوی
  • محلهٔ قنبرعلی بیگی
  • محلهٔ کوریچان
  • محلهٔ کوهوویه (کووبو)
  • محلهٔ پاقلعه
  • محلهٔ آردفروشان (آب‌فروشان یا آفروشو)
  • محلهٔ جاشهر (در اثر زلزله ویران شده‌است)
  • محلهٔ گودو (در اثر زلزله ویران شده‌است)

شهر جدید

[ویرایش]

میزان تخریب شهر در زلزلهٔ سال ۱۳۳۹ به‌گونه‌ای بود که مسئولان وقت تصمیم بر ایجاد شهری جدید گرفتند؛ شهر جدید در ۶ کیلومتری جنوب بافت آسیب‌دیده ساخته و تأسیس شد.

چشم‌انداز شهر قدیم لار از قلعه اژدهاپیکر

اقتصاد و صنعت

[ویرایش]
بازار امام خمینی شهر جدید

بازرگانی، صنعت و خدمات پیشهٔ عمدهٔ اهالی لار است و برخلاف عمدهٔ مناطق کشور، کشاورزی و دامپروری به دلایلی چون کم‌آبی، هوای نامساعد و شوری اراضی این شهرستان (به‌ویژه در نواحی جنوبی) در این منطقه رونق چندانی ندارد.[۷]

لارستان دارای دو شهرک صنعتی به نام‌های شهرک صنعتی لار با ۱۱۹ هکتار مساحت و شهرک صنعتی بخش بیرم با ۴۲ هکتار و دو ناحیه صنعتی حسن‌لری و پشته‌سنگر شهر لار هرکدام با ۱۳ هکتار مساحت و در مجموع ۱۸۷ هکتار فضای صنعتی است.

لارستان از حیث تعداد واحدهای واگذاری و فعالیت پس از شهرستان شیراز در رده دوم شهرهای استان فارس قرار دارد؛ در شهرک صنعتی شهر لار تا به حال ۱۰۷ واگذاری زمین صورت پذیرفته که از این تعداد ۶۰ واحد دارای پروانه بهره‌برداری، ۲۵ واحد نیمه‌فعال و مابقی در حال ساخت یا تعطیل است. شهرک صنعتی بزرگ شهر لار دارای دو فاز ۶۰ هکتاری است.

ره‌آورد

[ویرایش]
حلوای مسقطی، سوغات لار
  • حلوای مسقطی: یکی از معروف‌ترین سوغات لارستان، حلوا مسقطی لاری است. همان‌طور که از نام آن پیدا است، حلوایی است با ترکیبی از نشاسته، روغن، مغز پسته، آرد، شکر و رنگ‌های گیاهی. این حلوا منسوب به یکی از شهرهای عمان بنام مسقط است که تجار لارستانی در سفرهایی که به آن شهر داشتند طرز پخت آن را یادگرفته و به لارستان آوردند. این حلوا هم‌اکنون در بسته‌های زیبا و رنگارنگ و در طعم‌های مختلف به شهرهای دیگر ایران صادر می‌شود.
  • کنجه لاری: کبابی بسیار خوش طعم که با ترکیب گوشت (گوساله، گوسفند، مرغ و…) با نوعی ماست تهیه می‌شود و قدمتی چند صد ساله در لارستان دارد.
  • مهوه (مهیاوه): نوعی خوراک جنوبی محسوب می‌شود که با تخمیر نوعی ماهی که در اصطلاح محلی به آن «موتو» می‌گویند تهیه می‌شود و همراه با نان و معمولاً روغن زیتون میل می‌شود.
  • سس خیارشور: نوعی سس ساندویچ که از ترکیب خیارشور و مایونز و نوعی ادویه خاص که رنگ آن را زرد می‌کند، این نوع سس ساندویچ در تمام ساندویچی های لار سرو می‌شود و به نوعی مختص لار و منطقه لارستان بزرگ است.

دانشگاه‌ها

[ویرایش]

ورزش

[ویرایش]

تیم‌های لارستانی در ورزش هندبال کشور شناخته شده هستند و در هر دو بخش زنان و مردان فعالیت دارند. تیم هندبال برادران لارستان در سال ۱۳۹۰ موفق به راهیابی به لیگ برتر کشور شد اما در آن زمان به دلیل عدم حمایت مالی از این تیم نتوانست در لیگ برتر بازی کند.[۱۱] باشگاه هندبال شهید چمران لارستان در لیگ برتر هندبال زنان ایران حاضر است. این تیم سابقه قهرمانی لیگ برتر هندبال زنان ایران، شرکت در مسابقات باشگاه‌های آسیا به عنوان نماینده ایران و شرکت در مسابقات قهرمانی هندبال زنان غرب آسیا به عنوان تیم ملی هندبال زنان ایران را دارد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]

ترابری

[ویرایش]
فرودگاه لارستان

مسیرهای ارتباطی

[ویرایش]

فاصله این شهر تا شیراز ۳۳۰ کیلومتر، و تا بندرعباس ۱۹۰ کیلومتر است. از لحاظ دسترسی به دریا کوتاه‌ترین مسیر ۱۶۰ کیلومتر است که آن را به بندر پل متصل می‌کند ولی به شکل خط مستقیم این فاصله به ۹۷ کیلومتر تقلیل می‌یابد.

فرودگاه

[ویرایش]

فرودگاه آیت‌الله آیت‌اللهی لارستان از سال ۱۳۶۰ فعالیت خود را آغاز کرده‌است. در حال حاضر پروازهایی به مقاصد تهران، دبی، کویت، مسقط، دوحه و شارجه در این فرودگاه برقرار می‌باشد. این فرودگاه از لحاظ تعداد پروازهای خارجی در جایگاه پنجم کشور قرار دارد.[۱۸]

راه‌آهن

[ویرایش]

راه‌آهن لار قطعه‌ای از مسیر راه‌آهن شیراز-بندرعباس می‌باشد که در دست احداث می‌باشد. این مسیر راه‌آهن به‌صورت یک خطه از بندرعباس آغاز و پس از گذر از لار و جهرم در منطقهٔ کوار به راه‌آهن شیراز-بوشهر متصل می‌شود.[۱۹]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ «اجرای طرح هم کد سازی تلفن ثابت». وبگاه شرکت مخابرات ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
  2. ↑ وبگاه شهرداری لار
  3. ↑ وب‌سایت کجارو
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵».
  5. ↑ GIS
  6. ↑ Dol, Equipe (2018-10-26). "Dol 218". Dor on line (218): 1. doi:10.26512/dol.v0i218.18372. ISSN 2446-6670.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «موقعیت و وسعت شهر لار». شورای شهر لار. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۰.
  8. ↑ اقتداری، احمد، لارستان کهن و فرهنگ لارستانی، ص۶۵/ وثوقی، محمد باقر، لارستان – از ایران چه می‌دانم، ص۵۲، به نقل از شون/ تاریخ مفصل لارستان، ص۲۳۲، به نقل از اوبن/ وثوقی، محمد باقر، شرفنامه، ص ۹۲ و ۹۳
  9. ↑ تاریخ مفصل لارستان، ص ۱۰۱۵
  10. ↑ "آب و هوای لار" (به انگلیسی). وبگاه مای فورکست. Retrieved 25 July 2015.
  11. ↑ "قهرمان لیگ برتر هندبال بانوان منحل شد". ورزش بانوان - اولین رسانه خبری ورزش زنان (به انگلیسی). 2019-10-22. Retrieved 2019-10-22.
  12. ↑ «‎بانوان لارستانی آوای قهرمانی سر دادند - فدراسیون هندبال ایران -IRAN Handball Federation». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۸-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۴.
  13. ↑ «پایان لیگ برتر هندبال بانوان با قهرمانی لارستان/ ذوب آهن سوم شد - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۲.
  14. ↑ «تیم هندبال شهید چمران لارستان، پنجم آسیا». www.iribnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۲.
  15. ↑ «هندبال زنان ایران قهرمان غرب آسیا شد». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۰.
  16. ↑ «بانوان ایران قهرمان هندبال غرب آسیا شدند». همشهری آنلاین. ۲۰۱۸-۰۲-۲۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۰.
  17. ↑ "مدال طلای دختران ایرانی در رقابت‌های هندبال غرب آسیا". ورزش بانوان - اولین رسانه خبری ورزش زنان (به انگلیسی). 2019-10-22. Retrieved 2019-10-22.
  18. ↑ https://larestan.airport.ir/39[پیوند مرده]
  19. ↑ جهرم از 2 مسیر به شبکه ملی راه‌آهن متصل می‌شود. کیهان. ۱۸ فروردین ۱۳۹۷
  • «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وزارت کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴.
  • اقتداری، لارستانی، احمد. (لارستان کهن) ج۱. چاپ اول، شرکت انتشارات جهان معاصر، تهران چاپ اول، سال ۱۳۷۱ خورشیدی. ص ۷۹. (به نقل از <Iraneski Yaziki, Moskow>۱۹۴۵)
  • -Iraneski Yaziki, Moskow. 1945. A.A.Romaskevitich.
  • -کوجی کامیوکا، زبانشناس ژاپنی
  • رحمانی، صادق، سیمای لارستان، چاپ اول، مؤسسه فرهنگی همسایه، تابستان۱۳۷۵
  • عابدی راد -وثوقی، منوچهر -محمد باقر، تاریخ مفصل لارستان، چاپ اول، مؤسسه فرهنگی همسایه، ۱۳۸۳
  • خوشه چین، عبدالهادی، لارشناسی، چاپ هفتم، مؤسسه فرهنگی سایه، پاییز ۱۳۷۵

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ لار موجود است.
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای لار دارد.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=لار&oldid=40567538»
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id