غلامعلی رئیس الذاکرین دهبانی | |
---|---|
![]() | |
زادهٔ | ۱۰ فروردین ۱۳۱۸ |
درگذشت | ۱ مهر ۱۴۰۰ (۸۲ سال) |
ملیت | ایرانی |
دیگر نامها | نیمای نیمروز ، فردوسی سیستان |
تحصیلات | زیستشناسی ،دانشسرای عالی تهران |
پیشه | شاعر |
سالهای فعالیت | 1335- 1400 |
آثار برجسته | خالق پنج ارغن |
همسر | زهرا ناروئی نژاد |
فرزندان | 2 پسر 5 دختر |
والدین | محمدابراهیم ، مادری |
افتخارات | برترین بومی سرای ایران |
امضاء | |
![]() |
غلامعلی رئیسالذاکرین دهبانی (زادهٔ ۱۰ فروردین ۱۳۱۸ – درگذشتهٔ ۱ مهر ۱۴۰۰) آغازگر سرایش شعر به گویش سیستانی بود. این استاد را چهرههای نامی ادبیات، برترین بومی سرای ایران میدانند بطوری که تمامی آثار استاد رئیسالذاکرین که برخیها را نیز با صدای خودش خواندهاست به زبان سیستانی نوشته و چاپ شدهاست. رئیسالذاکرین کارشناس زیستشناسی بود اما اراده و عشق به وطن سبب گردید تا برترین بومی سرای ایران با سبک مختص خودش شود.[۱] وی نخستین کتاب شعرش را به گویش سیستانی در سال ۱۳۵۵ با نام کورنامه نیمروز منتشر نمود.
وی همچنین انتشار کتبی با عناوین عیدوک جمازه سوار شب رو، پنج ارغن، کندو، زاد سروان سیستان، غزلیات عبرت سیستانی، خال َکجَک، آسوکَه، اشعار مقبولی، فرهنگ منظوم دهبانی، صد پند صد حبه قند، اسناد تاریخی سیستان، کاکُلَک، هفت خوان یعقوب، زیر بادگیر بلور، یک شهر در آتش سه بار، گج واگج، نغمه آرچنگ، سرود بیگاهان، پرده آخر را نیز در کارنامه خود دارد.[۲]
شماری از اشعار وی چند دههاست که به واسطهٔ پخش در رادیو محلی شهرستان زابل و همچنین شبکه استانی سیستان و بلوچستان، هامون، در میان مردم سیستان سینه به سینه انتقال مییابد.[۳]
کور نامه نیمروز
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Kournameh.jpg/109px-Kournameh.jpg)
نخستین کتاب شعر به گویش سیستانی در ادبیات ایران که درسال ۱۳۵۵ چاپ شد. [۵]
پنج ارغن
-
طرح جلد پنج ارغن نقاشی استادعباسعلی شهبازی ۱۳۵۵ [۶]
پنج اَرغَن، افسانههای منظوم سیستانی کتاب شعری است از غلامعلی رئیسالذاکرین دهبانی که به گویش سیستانی سروده شدهاست.[۷] این کتاب سهم به سزائی در پیشبرد ادبیات سیستان داشتهاست و تاکنون از جدیترین تألیفات ادبی موجود به گویش سیستانی میباشد.[۸] سبک ادبی این کتاب فابل بوده و از زبان حیوانات سروده میشود. این کتاب به نوعی کلیله و دمنه سیستان میباشد،[۹][۱۰]
درگذشت
وی پساز تحمل یک دوره بیماری در ۱ مهر ۱۴۰۰ در منزل شخصی اش در مشهد درگذشت.[۱۱]
منابع
- ↑ زاهدان پرس- Zahedanpress - استاد رئیسالذاکرین تجلیل شد[پیوند مرده]
- ↑ آدینه بوک: جستجو - غلامعلی رئیسالذاکرین[پیوند مرده]
- ↑ «غلامعلی رئیسالذاکرین دهبانی (پدر شعر معاصر سیستانی): ادبیات و فرهنگ سیستان». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۴ نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ "خواجه (کوه)". ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2023-05-15.
- ↑ قائمی, علیرضا (1402-04-20). "هم سنجی همگونی در گویش سیستانی با فارسی معیار براساس نظریه زایشی" (به Farsi). چهارمین کنفرانس ملی نوآوری و تحقیق در فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help); Check date values in:|date=
(help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) - ↑ آغاز گاه ارغن، روایت زندگی اجتماعی افراد با عنوان یکی بود، یکی نبود… در بستر رودخانه.
- ↑ «۩ سرای فرهنگ و هنر سیستان ۩ - چاپ دوم کتاب ارزشمند " پنج ارغن "». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۳.
- ↑ «نوشتاری در ستایش کتاب گویش سیستان». بایگانیشده از اصلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ «پنج ارغن؛ کلیله و دمنه سیستان: کتابخانهٔ تخصصی سیستان و بلوچستان». بایگانیشده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ «انتشار چاپ دوم کتاب پنج ارغن». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ «پیام تسلیت خانه کتاب برای درگذشت غلامعلی رئیسالذاکرین». خبرگزاری ایلنا. ۲۰۲۳-۱۰-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۲.