علی خاوری (زادۀ ۱ فروردین ۱۳۰۲[۱] در مشهد – درگذشتۀ ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ در برلین) دبیراول حزب توده ایران بود که از سال ۱۳۶۲ تا [۱۳۸۲] در صدر حزب توده بوده است. علی خاوری ششمین دبیراول حزب توده ایران بود. خاوری در دوران حکومت محمدرضاشاه پهلوی زندانی و به اعدام محکوم شد، اما با یک درجه تخفیف محکوم به حبس ابد شد و مدت پانزده سال را از ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ در زندان سپری کرد.
علی خاوری در آستانهٔ انقلاب ۱۳۵۷ همراه با دیگر زندانیان سیاسی از زندان آزاد شد. او از اولین کسانی بود که برای سازماندهی مجدد حزب توده در ایران اقدام کرد و پیش از بازگشت رهبری حزب توده به ایران در فروردین و اردیبهشت ۱۳۵۸، انتشار روزنامهٔ مردم را آغاز نمود. پلنوم هفدهم حزب توده ایران وی را به عضویت هیئت دبیران کمیتهٔ مرکزی انتخاب کرد.[۲]
پس از یورش به حزب توده در بهمن ۱۳۶۱ و دستگیری عدۀ کثیری از رهبران و اعضای حزب از جمله صدر حزب نورالدین کیانوری، خاوری که ابتدا مسئول «کمیته برون مرزی حزب توده ایران» و پس از دستگیریهای گسترده تنها عضو باقیمانده از هیئت سیاسی و هیئت دبیران بود، در پلنوم هجدهم کمیته مرکزی حزب توده ایران در آذر ۱۳۶۲، به عنوان دبیر اول حزب توده ایران انتخاب شد. علی خاوری ششمین دبیراول حزب توده ایران محسوب میشد. پس از یورش سالهای ۱۳۶۱–۱۳۶۲ به حزب تودۀ ایران، علی خاوری بازسازی رهبری حزب را سازمان داد.[۲]
علی خاوری در ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ بر اثر ایست قلبی در برلین درگذشت.[۳] [۴]
پانویس
- ↑ [۱]
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ اطلاعاتی درباره رهبران حزب توده ایران.
- ↑ «بیانیۀ کمیتۀ مرکزی حزب تودۀ ایران: در سوگ «صدای حقانیّت» حزب، مبارز خستگیناپذیر و «سرمایهٔ معنوی» کارگران و زحمتکشان میهن ما!». حزب توده ایران. ۲۰۲۱-۰۳-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۱.
- ↑ مورنینگ استار: حزب تودۀ ایران به مبارز خستگیناپذیر «علی خاوری» رهبر دیرینۀ خود که در سن ۹۷ سالگی درگذشت ادای احترام میکند، نوشتهشده در ۲ فروردین ۱۴۰۰؛ بازدید در ۷ تیر ۱۴۰۱.