خودروی شاسیبلند یا اسیووی (به انگلیسی: Sport Utility Vehicle یا بهطور مخفف SUV) یک طبقهبندی خودرویی است که عناصر خودروهای سواری جادهای را با ویژگیهای وسایل نقلیه خارج از جاده مانند افزایش فاصله از زمین و چهار چرخ متحرک ترکیب میکند یا به گونهای از خودروها میگویند که برای کاربرد بیابانی و پیمودن مسیرهای ناهموار طراحی شدهاند. این خودروها بهطور معمول دو دیفرانسیل هستند و فاصلهٔ محور آنها تا سطح زمین بیشتر از خودروهای عادی است.[۱]
از نخستین نمونههای اسیووی یا شاسی بلند میتوان به جیپ ویلیز دهه ۱۹۴۰ میلادی، لندروور دهه ۱۹۵۰ میلادی ۱۹۵۱ نیسان پاترول و تویوتا لندکروزر دهه ۱۹۶۰ میلادی اشاره کرد که همگی با استفاده از شاسی (Chassis) وانت بارها یا کامیونت ساخته شده بودند و با توجه به نیروی موتور بالا و فاصله زیاد از سطح زمین، قابلیت مانور بر روی سطوح ناصاف و خاکی را داشتند.
در دهه ۱۹۷۰ میلادی، محبوبیت این نمونهها بیشتر از پیش شد و خودروسازان تصمیم به مدرن کردن این کلاس بدنه از خودرو گرفتند. جیپ واگونیر (که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران با نام سیمرغ و جیپ آهو و همزمان با کشور آمریکا در شرکت پارس خودروی فعلی تولید میشد)، رِنجروور و شورولت بلیزر را میتوان نخستین نسل از خودروهای شاسی بلند دانست که با ترکیب سیستم چهار چرخ متحرک و امکانات مدرن و لوکس به بازار عرضه میشدند.
از شاسی بلندهای مدرنِ بازار فعلی، که مانند خودروهای سواری بر اساس ابعاد به بخشهای کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم میشوند، میتوان از مواردی مانند مدل تویوتا لندکروزر، دیسکاوری شرکت لندروور، بامو ایکس۵، مرسدس-بنز کلاس-جی و کادیلاک اسکالید نام برد.
امنیت
خودروهای شاسیبلند ارتفاعشان از زمین بالاتر از خودروهای دیگر است و به این دلیل مرکز ثقل بالاتری دارند. این باعث افزایش خطر واژگونی ماشینهای شاسی بلند میشود.[۲]
با خودروهای شاسیبلند امکان کشته شدن کودکان پس از تصادف هشت برابر ماشینهای دیگر است.[۳]
تخریب محیط زیست
ماشینهای شاسیبلند اغلب مصرف سوخت بالاتری دارند و نسبت به خودروهای کوچکتر بیشتر منجر به تغییرات اقلیمی و تخریب طبیعت میشوند.
ماشینهای شاسی بلند به تنهایی مسئول افزایش بیش از ۳٫۳ میلیون بشکه نفت در روز برای سوخت خودروها بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ بودند.[۴]
اگر چه ماشینهای شاسیبلند هم میتوانند برقی باشند ولی به هر حال در پروسه تولیدشان گازهای گلخانهای بیشتری ایجاد میشود و بهطور کل هم نسبت به خودروهای کوچکتر۲۵ ٪ سوخت بیشتری مصرف میکنند.[۵]
طبقهبندی خودروهای شاسیبلند
همانطور که اشاره شد، اتومبیلهای شاسیبلند نیز مانند خودروهای سواری به چند دسته مختلف تقسیم میشوند. تمامی این خودروها توانایی مانورهای بیرون از جاده را داشته و اتومبیلهایی آفرود به حساب میآیند. این طبقهبندیها بهطور کلی عبارتند از:
شاسیبلند اندازه متوسط (Mid-Size SUV)
این اصطلاح بیشتر در آمریکای شمالی کاربرد داشته و در سایر نقاط جهان هم رده با نمونههای اندازه بزرگ در نظر گرفته میشود. از شاسی بلندهای اندازه متوسط میتوان به نمونههای فهرست زیر اشاره کرد:
- سوزوکی گرند ویتارا
- آکیورا امدیایکس
- بنتلی بنتایگا
- بامو ایکس۵
- تویوتا فورچونر
- کیا تلوراید
- کیا سورنتو
شاسیبلند اندازه بزرگ (Full Size SUV)
شاسیبلندهای اندازه بزرگ فضای بیشتری در بخشهای فضای درونی و محفظه بار را در اختیار سرنشینی قرار میدهد. نمونههایی از خودروهای شاسی بلند اندازه بزرگ عبارتند از:
نمونههایی از شاسی بلندهای اندازه بزرگ را میتوان در فیلمهای سینمایی آمریکایی مشاهده کرد که بیشتر در اختیار نیروی پلیس ویژه این کشور قرار دارند.
منابع
- ↑ ویکیپدیای انگلیسی (بازبینی شده در ۲۹ فوریه ۲۰۰۸)
- ↑ "SUV safety: issues relating to the safety and design of sport utility" (به انگلیسی).
- ↑ "Effects of large vehicles on pedestrian and pedalcyclist injury severity" (به انگلیسی).
- ↑ "SUV". Wikipedia (به انگلیسی). 2024-02-23.
- ↑ "Bigger is not better – how SUVs are killing the climate". Greenpeace International (به انگلیسی). Retrieved 2024-02-23.