تعریف و واژهشناسی سامان یا سامانه همچیدهای است از عناصر همپیوسته که یک تمامیّت یگانه را تشکیل میدهند. چنین ترکیب و همچیدهای معمولاً مجموعهای سامانمند و منظّم را درست میکند و به همین رو به آن سامانه میگویند که از واژهٔ پارسی سامان به معنی نظم و ترتیب گرفته شده است. بهعنوان مثال: سامانه خورشیدی یا منظومه شمسی یکی از شناختهشدهترین نوع از سامانه، حداقل از لحاظ لغوی و ترکیب املائی در بین عموم است. سامانه/منظومه، خورشیدی/شمسی، برهمکنشهای آن که مجموعهای از رخدادهای میلیاردها میلیاردی را شکل میدهند و درون این تشکیلات منظم بسیار بزرگ سامانههای بسیارِ دیگری نیز به وفور وجود دارند، شاید بتوان گفت: یک سامانگان یا دایره المناظم هستند.