سخنرانی،[۱] درس-گفتار[۲] یا خطابه به عمل صحبت کردن یک فرد برای گروهی از مردم که مخاطب یا شنونده او هستند و با نیّت خاصّی مانند آگاهی بخشی، تحت تأثیر قرار دادن یا سرگرم نمودن، گفته میشود. سخنوری یا خطابه فنّی است که به وسیله آن گوینده یا صاحب کلام، شنونده را به سخن خود اقناع و بر منظور خویش ترغیب میکند. پس غرض و هدف از سخنوری همین دو نتیجه است که شنونده سخن گوینده را بپذیرد و بر منظور او برانگیخته شود. گویندهای که این فنّ را به کار میبرد، خطیب یا سخنران نام داشته و سخنی را که این فنّ در آن به کار برده میشود خطبه، خطابه، نطق و گفتار مینامند. سخنرانی عموماً به معنای ارتباط چهره به چهره (face to face) با مخاطب بوده و در اغلب موارد برای اقناع مخاطبان انجام میشود. این مفهوم در زبان انگلیسی بسیار شبیه به مفهوم Presentation یا ارائه میباشد با این تفاوت که مفهوم اخیر بیشتر در مورد فعالیتهای تجاری به کار میرود. سخنران معمولاً مستقیماً برای مردم یا رسانهها به صورت عمومی صحبت میکند و دیدگاه شخصی یا گروه خاصّی را بیان میکند.
اما سخنرانی قدرتمند دارای اصول خاصی است که این اصول عبارتند از: اقناع ، ترغیب ، تشویق ، تهییج در سخنرانی. این اصول برگرفته از اصول بکار گرفته شده در یونان قدیم است که بر بیان سخنور و تکنیک فردی او تاکید داشت.[۳]
سخنورانِ نمونه
شناخت نامداران سخنوری در طول تاریخ میتواند بر خرد و دانایی سخنور امروزی بیفزاید و با نوع و روش کار آنها وی را آشنا نموده و پشتوانههای ذهنی تفکری آنان را دریابد.[۴]
رهبرانی همچون مارتین لوتر کینگ جونیور، وینستون چرچیل و محمد علی حسینیان _بنیانگذار سخنوری حرفهای در ایران_ از سخنرانانی هستند که سخنوری آنها با تأثیر قابل توجهی در جامعه همراه بود.
ابزارها
- نگهداری کاغذ به وسیله سخنگاه (به فرانسوی: tribune)
- سیستم صوتی عمومی یا میکروفون و بلندگو به رساتر شدنِ صدای سخنور یاری میرساند.
ارزش علمی سخنرانی
در سخنرانی به علت ایراد سخن بدون امکان بازنگری پسین در آن، خطا در اظهار نظریات بیش از ارائه مکتوب اثر و نظریه است. از این جهت در بحث ارزشگذاری استناد به نظرات افراد، یکسان دانستن اعتبار علمی نوشته شخص با سخنرانی وی خطاست.[۵]
خطابه و جدل
خطابه همتای جدل است: زیرا هر دو از موضوعاتی سخن میگویند که همهی مردم بیش و کم صلاحیت شناخت آنها را دارند. و هر دو متعلّق به هیچ علم خاصّی نیستند. از این روست که همهی مردم به نحوی با هر دوی آنها سروکار دارند، تا همهی مردم تا اندازهای، به خود اجازه میدهند که نظریّهای را ارزیابی کنند یا از آن جانبداری کنند، و از خود دفاع کنند یا دیگری را متّهم کنند.[۶]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «سخنرانی» [عمومی] همارزِ «lecture, conférence (fr.)»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ سخنرانی)
- ↑ آشوری، داریوش (۱۳۹۵). فرهنگ علوم انسانی (ویراست سوم). تهران: نشر مرکز. صص. ۲۴۸. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۵-۸۶۵-۴.
- ↑ آئین سخنوران محمد علی حسینیان.
- ↑ آئین سخنوران محمد علی حسینیان.
- ↑ آفات پژوهش، محمدعلی نجفی، صفحه 142-145
- ↑ خطابه ارسطو نشر هرمس ترجمهی اسماعیل سعادت.
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Public speaking». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۲.