Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. جنگ دشت شیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جنگ دشت شیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جنگ دشت شیر در نیمهٔ اول سال ۱۳۲۱ خورشیدی در منطقهٔ میداوود فعلی که سکونتگاه طوایف ممبینی و روستاهای هم جوار آن شامل طوایف بهمئی، زنگنه، کرد زنگنه، شیرالی، بیگدلی، شیخ منگشتی، مکوندی و سایر طوایف جانکی گرمسیر است رقم خورد و تا نیمه دوم سال ۱۳۲۲ ادامه پیدا کرد. رهبری این شورش بر عهده ابوالقاسم خان بختیار، طراحی عملیات بر عهده علی‌اصغرخان و فرماندهی قشون بختیاری بر عهدهٔ مهراب خان عجمی بود. در این جنگ علاوه بر جانکی گرمسیر ، بهمئی و بختیاری چهارلنگ بسیاری از طوایف بختیاری هفت لنگ شامل بابادی، بهداروند، منجزی، دورکی و دینارونی حضور داشتند.[۱][۲]

در این جنگ نقش اصلی را جنگجویان ممبینی از شاخه جانکی گرمسیر بر عهده داشتند و شماری از جنگجویان ایل بهمئی و بختیاری نیز به کمک برادران خود برای مقابله با قوای دولتی شتافتند ، به همین خاطر این جنگ را بیشتر با نام جنگ «دشت شیر ممبینی» می شناسند.

نامه تشکر ابولقاسم خان از ملا حسن گودرزی فرزند آگودرز از سران ایل ممبینی

مقامات دولتی و نظامی خوزستان یک گروهان جهت سرکوب شورش مردم به منطقه باغملک اعزام کردند. این ستون نظامی که فرماندهی آن بر عهده سرگرد «کشورپاد» بود، در پاسگاه رودزرد مستقر شدند. آنها قصد داشتند خود را به قلعه‌تل برسانند. قوای اعزامی با جنگجویان درگیر شدند. گروهان اعزامی در منطقه دشت شیر سمت بالای (شمال) میداوود به محاصره جانکی‌ها ، بهمئی ها و بختیاری‌ها درآمد اما پس از چند روز مقاومت، حلقه محاصره را شکستند و عقب‌نشینی کردند. این نبرد که به جنگ «دشت شیر» شهرت پیدا کرد در سه مرحله انجام گرفت:

  1. سواران بختیاری، جانکی و بهمئی ابتدا در «دره گاو مردار» که قبل از دشت شیر است با گروهان اعزامی درگیر شدند. مهراب خان عجمی و خداداد بهداروند در این منطقه کشته شدند. تلفات اندکی نیز به قوای دولتی وارد شد.
  2. با ورود نظامیان به دشت شیر نبرد سنگینی انجام گرفت. قوای دولتی به محاصره کامل درآمدند. جنگ چند روز ادامه داشت. تعدادی از نظامیان کشته و تعدادی نیز خلع سلاح شدند.

۳-با انتشار خبر محاصره نظامیان در دشت شیر، یک ستون نظامی برای شکستن محاصره به منطقه اعزام شد. گروه اندکی از تفنگداران جانکی ، بهمئی و بختیاری در محلی به نام «دالوبرکه» ستون نظامی را به کمین انداخت. ستون نظامی، با تحمل تلفاتی سنگین مجبور به عقب‌نشینی شد. سرگرد کشورپاد که سرسختانه مقاومت می‌کرد، توانست خود و باقیمانده نیروهای تحت امرش را از مهلکه نجات و روانه رامهرمز شود. در این نبرد شمار کشته‌های نظامیان تا ۱۵٠ نفر اعلام شده است. از مردم نیز ۱٠٠ نفر کشته شدند. (مکبن، ۱۳۷۳؛ خسروی، ۱۳۸۴)[۳][۴]

ابولقاسم خان بختیاری از فاتحان جنگ دشت شیر

در این جنگ ایذه، قلعه تل، باغ‌ملک و میداوود از کنترل دولت مرکزی خارج شدند و قوای دولتی خلع سلاح و بخش وسیعی از لردگان و اردل تا میداوود به تصرف شورشیان درآمد و نظام خوان سالاری مجدا احیاء گردید و علی‌اصغر خان در منطقه نور آباد ایذه با علم کردن خیمه و خرگاه به رسم خوانین بزرگ به رتق و فتق امور پرداخت. این حادثه زمانی رخ داد که رضاشاه از گردونهٔ قدرت خارج و توسط انگلیسی‌ها و دولت‌های متفقین به جزیره موریس تبعید شده بود و محمدرضا پهلوی به سلطنت رسیده بود و همزمان با آن شمال و جنوب ایران به اشغال ارتش‌های شوروی و انگلستان درآمد. موضع ایران که پیش از آن در راستای پشتیبانی و حمایت از آلمان هیتلری بوده است، با شروع سلطنت محمدرضا پهلوی تغییر پیدا می‌کند و ایران به پل پیروزی متفقین تبدیل می‌شود. در چنین اوضاع و احوالی که با آزادی زندانیان سیاسی و اعطای آزادی‌های نسبی همراه بوده، بسیاری از خوانین و سرکردگان عشایر که در تهران محبوس و تحت نظر بودند آزاد شدند. سقوط رضاخان شادی زیادی را در میان مردم بوجود آورد؛ ابوالقاسم خان بختیار در چنین اوضاع و احوالی با بسیج نیروهای عشایر در صدد برآمد با وارد کردن ضربات سهمگین مانع شکل‌گیری حکومت پهلوی گردد. استراتژی جنگی ابوالقاسم این بوده است که ایذه و باغملک به تصرف در بیاورد تا از این طریق ضمن نزدیک شدن به چاه‌های نفت، آخرین ضربه را به حکومت پهلوی بزند و ضمن تشجیع آلمانی‌ها ضربه نهایی را به استعمار انگلستان وارد نمایند.

اشعار محلی حماسه دشت شیر

درویش خان مُمبِینی وا شاه کُنه جنگ تَش نَهاد وِ دشت شیر، سی ایل چهارلنگ

تُفنگُم برنو شاهی داره دوتا تاج مُمبِینی به دشَت شیر به کَس نَدا باج

دشت شیر مُحاصره رَه نیکُنه کَس لشکر مُمبِینی پا نینِهه پَس

جنگ شیر به دشت شیر داره تماشا مو بُردُم چهارصد برنو، بعد رضا شاه

مسلسل کار ایکُنه، ایتا و اوتا چی رستم جنگ ایکُنه، درویش کوتاه

کاغذی بِسی کُنم، سی خان دالون فَرِج الله کرد زنگنه زِید زیر بالون

تصنیف مرجنگه، مرجنگه و… تصنیف جنگ شیر مِن دشت شیر داره تماشا و… در سراسر مردم منطقه شهرت و آوازه جنگاوری‌های ممبینی ، بهمئی و بختیاری به رهبری ابوالقاسم خان بختیار را یادآوری می‌نماید.

سرداران جنگ

ابوالقاسم خان بختیاری (رهبر جنگ)

مهراب خان عجمی (فرمانده قشون بختیاری)

رضی خان بابادی[۵] ( خان بابادی باب)

محمد حسین تقی پور(سران ممبینی)

بوری خان بهمئی (خان قشون بهمئی)

حاج راه خدا بردبار ( از سران خواجه امیری بهمئی)

فرج اله رحمانی (از سران ممبینی و میداوود)

خداداد بهداوند (از سران بهداروند باب)

درویشخان ممبینی (از سران ممبینی)

حسن گودرزی (از سران ممبینی)

فرج اله کرد زنگنه (از سران دالون و طایفه کردزنگنه)

علی اصغر خان (طراح عملیات)

سرگرد کشورپاد (فرمانده قشون پهلوی)

سرداران و خوانین بیشتری از دیگر ایلات و طوایف در این جنگ حضور داشتند.

جستارهای وابسته

بختیاری

ابولقاسم خان بختیار

چهارلنگ

هفت لنگ

ایل بهمئی

طایفه ممبینی

طایفه زنگنه

بهداورند باب

بابادی باب

جانکی گرمسیر

سرزمین های بختیاری

منابع

  • «اولین شورش ابوالقاسم خان بختیاری». مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی[۶]
  • مهرزادقنبری سردار اکبری خرادآذر. سرگذشت ایل چهارلنگ ۱۳۸۶ چاپ اول
  • عکاشه، اسکندر. تاریخ ایل بختیاری. تهران، ۱۳۶۵[۷]
  • شیرهای بیشه بختیاری نوشته دکتر خسرو معتمد[۸]
  • گارثویت، ج.ر. تاریخ سیاسی-اجتماعی بختیاری، ترجمهٔ مهراب امیری، تهران، ۱۳۷۳ش.
  • تقی‌پور، علی اکبر. تاجی بر تارک تاریخ معاصر[۹]
  • مسعود بهنود، کشته شدگان بر سر قدرت، شابک ۹۶۴−۴۰۵−۰۵۵-X.
  • سرگذشت بختیاری نوشته عبدالله شهبازی[۱۰]
  • کتاب بختیاری در گذر تاریخ نوشته قدمعلی سلطانی[۱۱]
  • کتاب تاریخ سیاسی اجتماعی بختیاری نوشته عباس عظیمی


پانویس

  1. ↑ {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =ممبینی | نام =حفیظ الله | پیوند نویسنده = | عنوان =زندگینامه و شاهنامه‌ی ایل ممبینی از حمله‌ی اسکندر تا جنگ دشت شیر | جلد =1 | سال =1393 | ناشر =یگانه اندیش |مکان =تهران_ایران | شابک =۹۷۸-۶۰۰-۹۴۵۳۴-۱-۲ | صفحه = 210| پیوند =.
  2. ↑ «زندگینامه و شاهنامه‌ی ایل ممبینی از حمله‌ی اسکندر تا جنگ دشت شیر». ketab.ir.
  3. ↑ «ممبینی لغت نامه دهخدا». لغت نامه دهخدا.
  4. ↑ «میداوود». ویکی‌پدیا.
  5. ↑ «سردار رضی خان بابادی».
  6. ↑ «اولین شوروش ابولقاسم خان بختیاری».
  7. ↑ «تاریخ ایل بختیاری».
  8. ↑ کتاب سپهبد بختیاری.
  9. ↑ «کتاب تاجی بر تارک تاریخ معاصر».
  10. ↑ کتاب سرگذشت بختیاری.
  11. ↑ بختیاری در گذر تاریخ.
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id