آبشُش یا برانشی[۱] (به فرانسوی: branchie) در فارسی تاجیکستان غَلسَمَه[۱] (به انگلیسی: Gill) نوعی اندام تنفسی است که در بسیاری از جانوران آبزی، از جمله بعضی از کرمها، تقریباً تمام سخت پوستان، بعضی از لاروهای حشرات، همهٔ ماهیان و شمار اندکی از دوزیستان وجود دارد و جهت تنفس آبششی به کار برده میشود.[۲]
بافت آبشش شاخه شاخه یا پر مانند، و به ویژه در نزدیکی سطح، سرشار از رگهای خونی است. این ساختار، تبادل اکسیژن و دیاکسید کربن را با آب پیرامون آبزی تسهیل میکند.[۳]
آبششها یا درون حفرههایی در بدن جانور محصورند که آب برای تبادل گازها با فشار از آنجا گذرانده میشود یا اینکه همچون زائدهای از بدن جانور بیرون زدهاند و در آب قرار میگیرند.
طرز کار
اکسیژن محلول در آب از درون دیوارههای نازک آبششها میگذرد و وارد خون میشود. سپس، آب از راه شکافهای آبشش خارج میشود.[۴]
منابع
- دانشنامه ایران، چاپ اول، جلد ۱، ص۱۴۹
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ در فارسی تاجیکی به آن Ғалсама (غَلسَمه) میگویند که وامواژهای ترکی است. tg:Ғалсама
- ↑ Richard E. Young and Michael Vecchione Cephalopod Gills بازبینی 20 اسفند ۱۳۸۸
- ↑ Gill How Stuff Works بازبینی 20 اسفند ۱۳۸۸
- ↑ فرهنگ نامه کلید دانش. نشر طلایی. ۱۳۸۵. جلد دوم صفحهٔ ۵۳۶