Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  1. Weltenzyklopädie
  2. کوک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کوک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دو نمونهٔ متفاوت از کوک: فقط سوم بزرگ بشنویدⓘ.
کمی گسترده‌تر: سوم بزرگ فیثاغورثی بشنویدⓘ.

کوک (به انگلیسی: Musical tuning) در موسیقی به دو معنا می‌تواند به کار گرفته بشود:

  • کوک کردن، به معنای تنظیم یک ساز موسیقی به شکلی که نت‌ها به درستی نواخته شود
  • دستگاه‌های کوک، که هر یک نظامی است که ارتفاع (زیر و بمی) نت‌های مختلف بر اساس آن تعیین می‌شود.

کوک کردن

[ویرایش]
مردی در حال چرخاندن گوشی‌های گیتار برای کوک کردن این ساز

کوک کردن روندی است که در آن زیر و بمی نت‌هایی که توسط یک ساز موسیقی تولید می‌شود به شکلی تنظیم می‌گردد که فواصل بین نت‌ها مطابق یک نظام مشخص باشد. عموماً برای کوک کردن از یک نت مرجع مشخص استفاده می‌شود، مثلاً با قرار دادن نت «لا» برابر با ۴۴۰ هرتز سایر نت‌ها به دست می‌آید و ساز بر این اساس کوک می‌گردد. ساز ناکوک، سازی است که در آن ارتفاع برخی نت‌ها زیرتر (دیز) یا بم‌تر (بمل) از چیزی است که باید باشد. همچنین، یک ساز می‌تواند به تناسب نت‌های خودش کوک باشد یعنی نت‌ها با هم هماهنگ باشند, اما اگر نت‌ها با نت مرجع ناسازگار باشند مثلاً نت «لا» را در فرکانس دقیقاً ۴۴۰ هرتز تولید نکند, باز ناکوک دانسته می‌شود.

اگر چه بیشتر سازهایی که کوک می‌شوند جزو سازهای زهی هستند ولی سازهای دیگر را هم می‌توان کوک کرد, مثلا سنج یا برخی سازهای بادی. برای کوک کردن روش‌های مختلفی وجود دارد, ساده‌ترین روش مبتنی بر هماهنگ‌کردن صدای ساز با صدای یک ساز دیگر یا صدای یک خواننده است (روش گوشی). از روش گوشی برای کوک کردن برخی سیم‌های یک ساز نسبت به سیم‌های دیگر نیز استفاده می‌شود مثلاً در کوک کردن گیتار می‌توان یک سیم را مرجع قرار داد و پنج سیم دیگر را بر اساس آن کوک کرد. در ارکسترهای سمفونیک معمولاً نوازنده‌ ها ساز خود را بر اساس نت «لا» یا «سی بمل» که توسط نوازندگان ابوا یا کلارینت نواخته می‌شود کوک می‌کنند.

روش بعدی که برای کوک کردن دقیق‌تر به کار می‌رود، استفاده از هارمونیک‌ها است. برای نمونه اگر بالاترین سیم یک ویولن سل در میانه‌اش به آرامی نگه داشته شود و آرشه بر آن کشیده شود، صدای هارمونیکی که تولید می‌شود معادل صدایی است که از آرشه کشیدن بر روی سیم دوم در حالی حاصل می‌شود که یک سوم جلوتر نگه داشته شده است. در کوک کردن با روش هارمونیک فاصله‌های پنجم نیز به کار گرفته می‌شوند. دقیق‌ترین روش کوک عبارت است از استفاده از یک دیاپازون (امروزه غالباً از دیاپازون ۴۴۰ هرتز استفاده می‌شود) یا دستگاه‌های الکترونیکی مخصوص کوک کردن.

زهی‌های دست‌باز

[ویرایش]
سیم‌های دست‌باز در ویولن به ترتیب از پایین به بالا نت‌های: سل، ر، لا، می. بشنویدⓘ
سیم‌های دست‌باز در ویلنسل به ترتیب از پایین به بالا نت‌های: دو، سل، ر، لا. بشنویدⓘ

در موسیقی، اصطلاح دست‌باز به رشته سیم‌هایی گفته می‌شود که دارای کوک ثابت روی نت‌های پایه و سیم‌های آزاد هستند.

سیم‌های گیتار و گیتار بیس به‌طور معمول به فاصلهٔ چهارم درست (به استثنای سیم‌های سل و سی) کوک می‌شوند. ویولن، ویولا و ویلنسل به فاصلهٔ پنجم درست کوک می‌شوند. با این حال امکان کوک‌های غیراستاندارد برای تغییر صدای ساز و ایجاد گزینه‌های دیگر برای اجرا وجود دارد.

برای کوک ساز اغلب به یک سیم ارجاع داده می‌شود و بر این اساس کوک سایر سیم‌ها بر اساس فواصل مطلوب به دست می‌آید.

این جدول لیست سیم‌های دست‌باز در برخی از سازها را نشان می‌دهد
سازها کوک از بم‌ترین سیم به انگلیسی
ویولن، ماندولین، بانجو سل، ر، لا، می (کوک نت‌ها به ترتیب از بم‌ترین سیم نوشته شده‌است) G, D, A, E
ویولا، ویولنسل دو، سل، ر، لا C, G, D, A
کنترباس می، لا، ر، سل E, A, D, G
گیتار می، لا، ر، سل، سی، می E, A, D, G, B, E

کوک‌های متفاوت

[ویرایش]

اگر چه بسیاری از سازها کوک‌هایی متداول دارند که در بیشتر موارد از آن استفاده می‌شود (برای نمونه کوک متداول برای ویولن عبارت است از: می، لا، ر، سل). اما گاهی کوک‌های متفاوت دیگری نیز که تداول کمتری دارند برای این سازها به کار گرفته می‌شوند. برای نمونه «پنج سوئیت برای ویولنسل تنها» اثر یوهان سباستیان باخ نیازمند آن است که کوک سیمِ بالای ویولنسل از «لا» به «سل» تغییر داده شود (یک نت بم‌تر شود).

کوک سازهای کوبه‌ای بدون ارتفاع معین

[ویرایش]

اکثر سازهای کوبه‌ای توسط نوازنده کوک می‌شوند. از جمله سازهایی با ارتفاع معین مانند: تیمپانی، طبله و سازهایی با ارتفاع نامعین مانند: طبل کوچک.

کوک ساز کوبه‌ای برای گام‌ها پیرو تنظیمی مانند سازهای دیگر است ولی تنظیم کوک سازهای کوبه‌ای با «ارتفاع نامعین» گام خاصی را دنبال نمی‌کنند.

دستگاه‌های کوک

[ویرایش]

نظام‌های مختلفی برای کوک کردن سازهای موسیقی وجود دارد. هر دستگاه کوک مشخص می‌کند که نت‌هایی که توسط ساز تولید می‌شوند باید دقیقاً چه ارتفاعی داشته باشند (چه فرکانسی داشته باشند). از آنجا که بین زیر و بمی صدای یک ساز و رنگ صدای آن ساز ارتباط سایکوآکوستیک وجود دارد، برخی ترکیب‌های زیر و بمی صدا برای برخی رنگ‌های صدا حالتی «طبیعی‌تر» پیدا می‌کنند. بسیاری از این ترکیب‌ها از نظر فیزیکی تناسبی مشخص بین فرکانس‌های خود دارند؛ به عنوان نمونه:

  • اگر فرکانس یک صدا دو برابر فرکانس صدای دیگری باشد، نواختن هم‌زمان این دو، صدای طبیعی اکتاو را حاصل می‌کند؛
  • اگر فرکانس یک صدا نسبت به فرکانس صدایی دیگر تناسب ۲ به ۳ داشته باشد، نواختن هم‌زمان این دو، صدای یک پنجم درست را ایجاد می‌کند.

دستگاه‌های کوک برای گام کروماتیک دوازده نتی

[ویرایش]

گام کروماتیک که توسط بیشتر سازهای موسیقی موجود استفاده می‌شود، مبتنی بر دوازده نت است که تمامی نت‌های گام معتدل غربی را شامل می‌شوند (به ترتیب دو، دو دیز، ر، ر دیز و الی آخر). تفاوت دستگاه‌های کوک برای گام کروماتیک در این است که مشخص کنند که فرکانس دقیق هر کدام از این نت‌ها چیست.

نظام کوک خالص
پرلود شماره ۱ از یوهان سباستین باخ در دو ماژور، نواخته شده باسازی که به روش نظام کوک خالص کوک شده

در نظام کوک خالص غربی، نسبت فرکانس‌ها به صورت کسرهایی مشخص می‌شود که صورت و مخرجشان اعداد کوچک (یک یا دو رقمی) است. متداول‌ترین روش آن است که نسبت صداها را برای نت‌های اصلی (دو، ر، می، فا، ...) به ترتیب ۱:۱، ۹:۸، ۵:۴، ۴:۳، ۳:۲، ۵:۳، ۱۵:۸ و ۲:۱ تعیین می‌کند. در این مثال فرکانس نت اولی نسبت به نت پایه تناسب ۱:۱ دارد (نت اول همان نت پایه است، مثلاً اگر نت پایه را «نت دو با فرکانس ۲۶۱٫۶ هرتز» فرض کنیم، نت اول همان «دو» است) و نت آخری که در واقع یک اکتاو بالاتر قرار دارد، فرکانس دو برابر اولی دارد (نسبت ۲:۱) یعنی نت آخر «نت دو با فرکانس ۵۲۳٫۲» خواهد بود.

اگر چه نظام کوک خالص امکان تعریف نت‌ها با استفاده از نسبت‌های سادهٔ ریاضی را می‌دهد اما خالی از اشکال نیست. در مثالی که بالاتر زده شد، فاصلهٔ بین نت «ر» تا «لا» (۵:۳ تا ۹:۸) برابر ۴۰:۲۷ است در حالی که انتظار می‌رفت فاصلهٔ این دو نت ۳:۲ باشد (چون در فاصلهٔ پنجم درست از همدیگر هستند). حتی با تغییر این نسبت‌ها هم این مشکل مرتفع نمی‌شود. برای همین دستگاه‌های پیچیده‌تر برای کوک کردن ابداع شده‌اند.

کوک فیثاغورثی
پرلود شماره ۱ از یوهان سباستین باخ در دو ماژور، نواخته شده باسازی که به روش فیثاغورثی کوک شده

کوک فیثاغورثی در واقع یک حالت خاص از نظام کوک خالص است که در آن نسبت فرکانس نت‌ها بر اساس تناسب ۳:۲ محاسبه می‌گردد. با این روش صدای ۱۲ نت گام کروماتیک بر اساس تناسبات ۱:۱، ۲۵۶:۲۴۳، ۹:۸، ۳۲:۲۷، ۸۱:۶۴، ۴:۳، ۷۲۹:۵۱۲، ۳:۲، ۱۲۸:۸۱، ۲۷:۱۶، ۱۶:۹، ۲۴۳:۱۲۸ و ۲:۱ به دست می‌آید. در تمامی این نسبت‌ها، عدد صورت و مخرج تنها به ۲ یا به ۳ بخش‌پذیر هستند و هیچ عدد اول دیگری به جز ۲ و ۳ جزو ریشه‌های این اعداد نیست. کوک فیثاغورثی در دوره‌های رنسانس و قرون وسطا از اهمیت بالایی برخوردار بود.

در روش فیثاغورثی فواصل اصلی به سه دسته تقسیم می‌شوند: لیما (به انگلیسی: limma) معادل فاصلهٔ یک پرده است و نسبت فرکانس ۹:۸ دارد، کاما (به انگلیسی: comma) معادل فاصلهٔ نیم‌پردهٔ دیاتونیک است (نیم‌پرده‌ای که بین دو نت غیر همنام دیده می‌شود، نظیر فاصلهٔ می و فا) و نسبت فرکانس ۲۵۶:۲۴۳ دارد، و نهایتاً نیم‌پردهٔ کروماتیک یا آپوتوم (به انگلیسی: apotome) که برابر اختلاف بین دو مورد قبلی است و نسبت فرکانس ۲۱۸۷:۲۰۴۸ دارد.

اعتدال میانگین یا اعتدال پرده میانه
پرلود شماره ۱ از یوهان سباستین باخ در دو ماژور، نواخته شده باسازی که به روش اعتدال میانگین کوک شده

اصطلاح «اعتدال» در موسیقی برای توصیف روش‌هایی استفاده می‌شود که جهت اعتدال کوک ساز به کار می‌روند. در اعتدال میانگین، کسرهایی که برای فاصله‌های مشابه به کار گرفته می‌شود (نظیر ۹:۸ و ۱۰:۹ که هر دو برای فاصلهٔ یک پرده به کار گرفته می‌شوند) را میانگین می‌گیرند.

اعتدال مساوی
پرلود شماره ۱ از یوهان سباستین باخ در دو ماژور، نواخته شده باسازی که به روش اعتدال مساوی کوک شده

اعتدال مساوی (به انگلیسی: equal temperament) فاصلهٔ تمام پرده‌ها را با هم مساوی در نظر می‌گیرد.

جستارهای وابسته

[ویرایش]
  • دستگاه‌های موسیقی ایرانی
  • ردیف موسیقی ایرانی

پانویس

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Musical tuning». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ مه ۲۰۱۹.
  • ن
  • ب
  • و
کوک
اندازه‌گیری
  • زیرایی
  • سنت
  • میلی‌اکتاو
  • ساوار
  • فاصله
  • نسبت فاصله
  • طبقهٔ زیرایی
  • Consonance and dissonance
  • List of musical intervals
  • List of intervals in 5-limit just intonation
  • List of meantone intervals
  • ریزپرده
نظام کوک خالص
  • Euler–Fokker genus
  • Harmonic Scale
  • Harry Partch's 43-tone scale
  • Hexany
  • حد
    • پنج‌حدی
    • هفت‌حدی
  • List of compositions
  • Numerary nexus
  • Otonality
  • Ptolemy's intense diatonic scale
  • کوک فیثاغورثی
  • Scale of harmonics
  • Tonality diamond
  • Tonality flux
اعتدال
اعتدال مساوی
  • 6-tone
  • اعتدال مساوی
  • ۱۵- نغمه
  • ۱۷- نغمه
  • ۱۹- نغمه
  • ۲۲- نغمه
  • ربع پرده (بخش‌ها)
  • ۳۱- نغمه
  • ۳۴- نغمه
  • ۴۱- نغمه
  • ۵۳- نغمه
  • ۵۸- نغمه
  • ۷۲- نغمه
خطی
  • اعتدال میانگین (quarter-comma, septimal)
  • Schismatic
  • Miracle
  • Magic
  • Regular diatonic
بی‌قاعده
Well temperament/Temperament ordinaire (Kirnberger, Werckmeister, Young)
سنتی
غیرغربی
  • Chinese musicology
  • Shí-èr-lǜ
  • دستگاه
  • مقام‌ها
    • مقام
    • Makam
    • موسیقی مقامی
    • Muqam
  • Octoechos
  • Pelog
  • راگا (Carnatic raga)
  • Slendro
  • دانگ
غیراکتاو
  • 833 cents scale
  • A12 scale
  • Alpha scale
  • Beta scale
  • Gamma scale
  • Delta scale
  • Lambda scale (Bohlen-Pierce)
  • ن
  • ب
  • و
تئوری موسیقی
  • زیبایی‌شناسی موسیقی
  • تجزیه و تحلیل
  • عناصر موسیقی
  • آهنگسازی
  • تعریف موسیقی
  • موسیقی و ریاضیات
  • موسیقی‌شناسی
  • فلسفهٔ موسیقی
  • روان‌شناسی موسیقی
  • نظریهٔ مجموعه‌ها (موسیقی)
  • کوک
فهرست نظریه‌پردازان موسیقی
برگرفته از «https://fa.teknopedia.teknokrat.ac.id/w/index.php?title=کوک&oldid=41547047»
رده:
  • کوک (موسیقی)
رده‌های پنهان:
  • صفحه‌هایی که از افزونه فونوز استفاده می‌کنند
  • مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی
  • مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی
  • مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی

  • indonesia
  • Polski
  • العربية
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Italiano
  • مصرى
  • Nederlands
  • 日本語
  • Português
  • Sinugboanong Binisaya
  • Svenska
  • країнська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 文
  • Русский
Sunting pranala
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id