بنچاک (بنچاق) اَوْرامان از آثار به جای مانده به خط پارتی (پهلوی اشکانی) متشکل از سه سند معامله است.
این سه سند معامله مربوط به فروش دو تاکستان و یک زمین دیگر که بر روی پوست آهو نوشته شده، در غاری در اورامان در استان کردستان پیدا شده[۱]و اکنون در کتابخانهٔ بریتانیا نگاهداری میشود. دو سند از این سه سند، به خط و زبان یونانی است. هر دو تاریخ سلوکی دارد که یکی معادل ۸۸/۸۷ پیش از میلاد و دیگری معادل ۲۱/۲۲ پیش از میلاد است. در پشت یکی از آنها چند واژهای به زبان پارتی نوشته شده که خلاصهٔ متن یونانی است و احتمالاً تاریخ نگارش آن نسبت به متن یونانی جدیدتر است. سند سوم فقط به خط و زبان پارتی است و تاریخ اشکانی دارد که برابر سدهٔ یکم میلادی (احتمالاً ۵۲ یا ۵۳ م) است. خط پارتی این متن به خط سفالینههای نسا شباهت دارد.[۲]
نام دو نفر طرف معامله در این اسناد «پاتَسپَک، پسر تیرِن»[۳] و «آویل، پسر باینین»[۴] نگاشته شده است.[۵] نوشتههای بنچاق توسط الیس مینز باستانشناس و لغتشناس بریتانیایی از زبانهای باستانی ترجمه و در «ژورنال مطالعات هلنی (یونانی)» منتشر شد.[۶][۷]
علیرضا شاپور شهبازی مینویسد: طومار با این جمله آغاز میشود «در عهد فرمانروایی شاه شاهان، ارشک، نیکوکار، دادگر، نامدار و یونان دوست، و [آنِ] ملکه، سیاکَه (Siace)، که هم همسرش است و هم خواهرش از سوی پدر، و آریازاته (Aryazate)... دختر پادشاه بزرگ تیگران که نیز همسرش است، و آزاته (Azate)، همسر [شاه] و خواهر او از سوی پدر، در سال ۲۲۵ در ماه اپلئیوس (Apellaeus)... این سند در پیش گواهان نوشته آمد.» در اینجا چنان مینماید که پادشاه اشکانی سه زن داشته است که دو تای آنها خواهران او بودهاند (این تعبیر عمومی است و از همان زمان چاپ مقاله مینز پذیرفته شده است).[۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Minns, E. H. (2016-10-23). "Parchments of the Parthian Period from Avroman in Kurdistan: E. H. Minns: Free Download, Borrow, and Streaming: Internet Archive". Internet Archive (به انگلیسی). Retrieved 2025-04-06.
- ↑ آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد (۱۳۸۲). زبان پهلوی ادبیات و دستور آن - چاپ چهارم. تهران: انتشارات معین. صص. ۱۵–۱۶. شابک ۹۶۴-۵۶۴۳-۱۱-۲.
- ↑ Pātaspak, son of Tīrēn
- ↑ Awīl, son of Baænīn
- ↑ Edmonds، CJ (۱۹۵۲). «The Place Names of the Avroman Parchments». Bulletin of the School of Oriental and African Studies. لندن: SOAS. ۱۴ (۳): ۴۷۸ تا ۴۸۲. doi:10.1017/S0041977X00088455. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - ↑ Ellis H. Minns (1915). "Parchments of the Parthian Period from Avroman in Kurdistan". Journal of Hellenic Studies. 35: 98–141. doi:10.2307/624522.
- ↑ Sayce, A. H. (1919). "Two Notes on Hellenic Asia I, The Aramaic Parchment from Avroman". Journal of Hellenic Studies. 39: 182–230. JSTOR 624881. Retrieved 2012-09-08.
- ↑ شهبازی، شاپور. «افسانه ازدواج با محارم در ایران باستان». FreezePage. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۶.
منابع
۱. زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن/ژاله آموزگار، احمد تفضلی. -[ویرایش ۲]. -تهران:معین، ۱۳۷۵.