Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. ویروزان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ویروزان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از وروچان)
ساسانیان ایبری

۲۵۵–۶ – ۲۹۹a
۳۶۳–۵۸۰b
۵۸۰–۶۲۷c
وضعیتاستان شاهنشاهی ساسانی
پایتختارمزی
متسختا
تفلیس
زبان(های) رایج
حکومتپادشاهی تابع، استان
دوره تاریخیدوران کلاسیک
• بنیانگذاری
۲۵۵–۶
۲۹۹
• بازپس‌گیری توسط شاپور دوم
۳۶۳
• شروع حکومت مرزبانان
۵۸۰
• اعلام استقلال آدرناس یکم
۶۲۷
پیشین		 پسین
پادشاهی ایبری
امپراتوری روم شرقی
شاهزادگی ایبری
امروز بخشی از گرجستان
 ترکیه
 روسیه
 ارمنستان
 جمهوری آذربایجان
  1. [[#ref_شاپور یکم ایبریا را در حدود سال ۶–۲۵۵ تحت کنترل بیدخش قرار داد. سپس در سال ۲۹۹ طی معاهده صلح به رومیان واگذار شد. .|^]] 
  2. [[#ref_شاپور دوم در سال ۳۶۳ ایبریا را به ایران ضمیمه کرد و اسپ‌گور دوم را به عنوان دست‌نشانده خود منصوب کرد. ساسانیان با دو وقفه کوتاه در ۴۸۲–۴۸۴ و ۵۰۲–۵۱۸، برای چندین دهه بر ایبریا حکمرانی کردند. در سال ۵۸۰، هرمز چهارم سلطنت مستقل ایبری را از بین برد|^]] 
  3. [[#ref_پادشاهی ایبریا یک بار و برای همیشه توسط هرمز چهارم از بین رفت و دوره حکومت مرزبانان بر ایبری آغاز شد. در سال ۵۹۱، خسرو دوم بخش بزرگی از ایبریا را به رومی‌ها تقدیم کرد و بعد به‌طور محدود بخشهایی از آن را تا سال ۶۰۴ به دست آورد. ۵–۶۲۴ در سال ۶۲۷، شاهزاده آدرناس یکم بر شاهنشاهی ضعیف ساسانی شورش کرد و در نتیجه حکومت ساسانیان بر ایبری را پایان داد.|^]] 

ایبری ساسانی (گرجی: სასანური ქართლი؛ فارسی میانه: 𐭥𐭫𐭥𐭰𐭠𐭭, wirōzān/wiruzān/wiručān) دوره‌ای بود که پادشاهی ایبری (کارتلی، شرق گرجستان) تحت حاکمیت شاهنشاهی ساسانی قرار داشت. این دوره شامل زمانی است که ایبری توسط مرزبان‌هایی (فرمانداران) منصوب شده توسط شاه ساسانی اداره می‌شد، و بعداً از طریق شاهزاده‌نشین ایبری.

تاریخ

پادشاهی‌های گرجستان از قرن ۳ به بعد بین ساسانیان و رقبای همسایه، روم-بیزانس مورد مناقشه بودند.[۱] در طول صدها سال بعد، هم بیزانسی‌ها و هم ساسانیان موفق شدند سلطه خود را بر این مناطق برقرار کنند. در چند مورد باقی‌مانده، پادشاهان گرجستان موفق شدند استقلال خود را حفظ کنند. حکومت ساسانی برای اولین بار در اوایل دوره ساسانی، در زمان سلطنت شاه شاپور یکم (سلطنت ۲۴۰–۲۷۰) برقرار شد. در ۲۸۴، ساسانیان تاج و تخت ایبری را برای یک شاهزاده ایرانی از دودمان مهران که متعاقباً به نام دودمانی خود میریانی سوم شناخته شد، تضمین کردند.[۲][۳][۴][۵] میریانی سوم بدین ترتیب اولین رئیس این شاخه از خانواده مهرانیدی در پادشاهی ایبری شد که به دودمان خسرویانی (معروف به مهرانیدی‌های ایبری یا مهرانیدیان ایبری) معروف است و اعضای آن تا قرن ششم بر ایبری حکومت کردند.[۵] در ۳۶۳، حاکمیت ساسانی توسط شاه شاپور دوم (سلطنت ۳۰۹–۳۷۹) هنگامی که به ایبری حمله کرد و اسپاکور دوم را به عنوان دست‌نشانده خود بر تخت ایبری نشاند، بازگردانده شد.[۶][۷]

رقابت مداوم بین بیزانس و ایران ساسانی برای برتری در قفقاز و قیام ناموفق (۵۲۳) گرجی‌ها به رهبری گورگن پیامدهای سختی برای کشور داشت. پس از آن، پادشاه ایبری تنها قدرت اسمی داشت، در حالی که کشور عملاً توسط ایرانیان اداره می‌شد. در زمان تصدی وژان بوزمیهر به عنوان مرزبان ایبری، زندگی‌نامه‌های قدیسین این دوره نشان می‌دهد که "پادشاهان" در تفلیس فقط جایگاه ماماساخلیسی را داشتند که به معنای "رئیس خاندان (سلطنتی)" است.[۸] هنگامی که باکور سوم در ۵۸۰ درگذشت، دولت ساسانی ایران تحت رهبری هرمز چهارم (۵۷۸–۵۹۰) از این فرصت استفاده کرد و پادشاهی ایبری را لغو نمود.[۹] ایبری به یک استان ایرانی تبدیل شد که از طریق حکومت مستقیم توسط مرزبانان منصوب شده اداره می‌شد،[۱۰][۱۱] که در واقع، همانطور که پروفسور دونالد ریفیلد بیان می‌کند؛ "ادامه de jure (حقوقی) الغای de facto (عملی) پادشاهی ایبری از دهه ۵۲۰ به بعد بود".[۸]

اشراف ایبری بدون مقاومت با این تغییر موافقت کردند،[۹] در حالی که وارثان خاندان سلطنتی به قلعه‌های کوهستانی خود عقب‌نشینی کردند – خط اصلی خسرویانی در کاختی، و شاخه جوانتر گوارامی در کلارجتی و جاواختی. با این حال، کنترل مستقیم ایرانیان مالیات سنگین و ترویج پرانرژی آیین زرتشت را در کشوری عمدتاً مسیحی به همراه داشت. بنابراین، هنگامی که امپراتور روم شرقی موریکیوس در ۵۸۲ دست به یک لشکرکشی نظامی علیه ایران زد، اشراف ایبری از او درخواست کردند که برای بازگرداندن پادشاهی کمک کند. موریکیوس پاسخ داد و در ۵۸۸، تحت‌الحمایه خود، گوارام یکم از خاندان گوارامی را به عنوان حاکم جدید به ایبری فرستاد. با این حال، گوارام به عنوان پادشاه تاج‌گذاری نکرد، بلکه به عنوان شاهزاده حاکم شناخته شد و با عنوان روم شرقی کوراپالاتس مفتخر شد. معاهده بیزانس-ساسانی ۵۹۱ این ترتیب جدید را تأیید کرد، اما ایبری را در شهر تفلیس به بخش‌های تحت سلطه روم و ساسانی تقسیم کرد.[۹] متسختا تحت کنترل بیزانس قرار گرفت.

جانشین گوارام، دومین شاهزاده حاکم استیون یکم (استپانوز یکم)، سیاست‌های خود را به سمت ایران تغییر داد تا ایبری تقسیم شده را متحد کند، هدفی که به نظر می‌رسد به آن دست یافته است، اما این کار به قیمت جانش تمام شد هنگامی که امپراتور بیزانس هراکلیوس در ۶۲۶ به تفلیس حمله کرد،[۱۲] در طول جنگ ایران و روم شرقی (۶۰۲–۶۲۸)، که نشانگر برتری قطعی بیزانس در بیشتر گرجستان در ۶۲۷–۶۲۸ به زیان ساسانیان تا زمان فتح ایران به دست مسلمانان بود.[۱۳]

حمایت، فعالیت‌های ساخت و ساز و مهاجران

با استقرار برتری ساسانیان در قفقاز، آنها به یک سلاح اضافی دست یافتند که می‌توانست علیه رومیان-بیزانسی‌ها استفاده شود.[۱۴] سلسله فرمانداران (یعنی بیدخش) که در آرمازی مستقر بودند، حفاظت از مسیر در امتداد رود کر و همچنین مسیر شمالی‌تر که در امتداد رود آراگوی به گذرگاه داریال (یعنی دروازه‌های ایبری/قفقاز/آلان) کشیده می‌شد را برای ساسانیان فراهم می‌کرد.[۱۴] طبق گفته استرابون، آن سوی این گذرگاه، منطقه‌ای بود که به عنوان "سرزمین کوچ‌نشینان" شناخته می‌شد.[۱۴] با استقرار هژمونی ساسانی، نفوذ کوچ‌نشینان به قلمرو ساسانی می‌توانست مهار شود.[۱۴] ایران‌شناس آناهید پریخانیان توضیح می‌دهد که با گذشت زمان، با افزایش فشار قبایل هون از اواخر قرن ۴، پرداخت باج به قبایل احتمالاً به ابزاری برای دفاع به همان اندازه مهم تبدیل شده بود.[۱۴] شاهنشاه ساسانی خسرو یکم (حک. ۵۳۱–۵۷۹) هون‌ها را با موفقیت به عنوان نیروهای کمکی در جنگ لازستان استخدام کرد، اما او همچنین از ساخت استحکامات در چندین مکان در اطراف ناحیه تفلیس-گردمان، سغدبیل و همچنین الل حمایت مالی کرد.[۱۴]

پادشاهی‌های قفقاز، و همچنین ارمنستان، از زمان تهاجم اولیه سکاها به منطقه در هزاره اول پیش از میلاد، دارای عنصر جمعیتی ایرانی شده بودند.[۱۵] در زمان فعالیت‌های استحکامات خسرو یکم، تعداد زیادی از ایرانیان در این منطقه، از جمله ایبری، ساکن شده بودند.[۱۴] تحمیل حکومت مستقیم ساسانی توسط خسرو یکم به این معنی بود که، به احتمال زیاد، تعداد زیادی از مهاجران غیرنظامی در کنار نیروها و مقامات به منطقه منتقل شدند.[۱۴] به دلیل این تحولات است که شهادت سنت اوستاتیوس متسختایی گرجی به (از جمله) کفاشان ایرانی ساکن متسختا که به دین زرتشتی و آداب و رسوم خود پایبند بودند، اشاره می‌کند.[۱۴] پس از گرویدن به مسیحیت، تعدادی از این مهاجران به این بخش شمال غربی امپراتوری ممکن است با فرهنگ محلی سازگار شده باشند.[۱۴]

سکه‌های ساسانی ایبری (گرجستان)

اگرچه گنجینه‌های مختلفی در گرجستان امروزی یافت شده است که حاوی سکه‌های ساسانی معمولی هستند، تاکنون هیچ نشان ضرابخانه محلی برای این سکه‌های معمولی ساسانی شناسایی نشده است. با این حال، سکه‌های به اصطلاح سکه‌های کارتول-ساسانی به صورت محلی در کارتلی در دوره متأخر حاکمیت و فرمانروایی ساسانی بر گرجستان مرکزی-شرقی (ایبری نویسندگان کلاسیک) تولید می‌شد، یعنی در اواخر قرن ۶ و نیمه اول قرن ۷. از آنجایی که تمام سکه‌های موجود از این نوع در رو به رو با تصویری از هرمز چهارم یا خسرو دوم تزئین شده‌اند، هیچ سکه کارتول-ساسانی وجود ندارد که پیش از حکومت هرمز چهارم (که در ۵۷۹ آغاز شد) باشد. تولید سکه‌های کارتول-ساسانی پس از سرکوب پادشاهی ایبری توسط ساسانیان، که توسط سیریل تومانوف در حدود ح. ۵۸۰ تاریخ‌گذاری شده است، آغاز شد.[۱۶]

سکه‌های کارتول-ساسانی معمولاً با حروف و/یا تک‌نگاره‌های آسومتاورولی تزئین شده‌اند. این تک‌نگاره‌ها معمولاً نماینده نام اریستاوی‌ها و شاهزادگان حاکم (اریستاوتامتواریس) برجسته و معاصر ایبری بودند. اولین سکه‌های کارتول-ساسانی، به عنوان بخشی از مرحله اول، با کتیبه JO حکاکی شده بودند که به گفته استیون اچ. راپ جونیور به "ای صلیب" ترجمه می‌شود. پس از اینکه شاهزاده‌نشین ایبری به طور مستحکم تأسیس شد، کتیبه‌ها در این مرحله دوم به تک‌نگاره‌هایی تبدیل شدند که نام شاهزادگان حاکم را ذکر می‌کردند. مثال‌ها در میان اینها شامل GN و GRG هستند، یعنی به ترتیب "گورگن/گوارام"؛ هر دو مخفف با شاهزاده گوارام یکم (حک. ۵۸۸–۵۹۰) شناسایی می‌شوند. شاهزادگان حاکمی که پس از این مرحله آمدند، در نمایش وابستگی مذهبی خود حتی جسورتر بودند. در این مرحله سوم و نهایی سکه‌های کارتول-ساسانی، یک صلیب کوچک را می‌توان به عنوان جایگزینی برای شعله مقدس زرتشتی بر روی آتشدان تشخیص داد. این مجموعه با اختصار SPNS، یعنی "استپانوز یکم"، که در اطراف تصویر شاهنشاه ساسانی هرمز ششم قرار گرفته است، آغاز می‌شود. این متن مانع خواندن افسانه معمول فارسی میانه نمی‌شود. این تغییرات در طول سلطنت استپانوز یکم (۵۹۰–۶۲۷)، یا شاید در طول سلطنت استپانوز دوم (۶۴۲–۶۵۰) بیشتر توسعه می‌یابند. در این زیرمرحله، کتیبه کامل نام "استپانوز" را می‌توان در هر دو طرف سر شاهنشاه ساسانی مشاهده کرد و کتیبه فارسی میانه که نام و سال سلطنت شاهنشاه را نشان می‌دهد حذف می‌شود.[۱۷]

فرمانداران ساسانی ایبری

همچنین ببینید

منابع

  1. ↑ Rapp 2003, p. 12.
  2. ↑ مطالعاتی در تاریخ قفقاز مسیحی. Georgetown University Press. 1963. p. 149. (...) دیپلماسی ساسانی در همان زمان در تأمین تاج و تخت ایبری برای شاخه‌ای از خاندان ایرانی مهران موفق بود (...) {{cite book}}: |نام1= missing |نام1= (help); Unknown parameter |نام‌خانوادگی1= ignored (help)
  3. ↑ Corpus scriptorum christianorum orientalium: Subsidia. Peeters Publishers. 2003b. p. 154. میریانی سوم، اولین پادشاه مسیحی کارتولی‌ها. او یک شاهزاده ایرانی مهرانیدی بود که از طریق ازدواج با یک شاهزاده خانم کارتولی، پادشاه شد. {{cite book}}: |نام1= missing |نام1= (help); Unknown parameter |نام‌خانوادگی1= ignored (help)
  4. ↑ تاریخ باستان کمبریج: جلد ۱۲، بحران امپراتوری، ۱۹۳-۳۳۷ پس از میلاد. Cambridge University Press. 2005. p. 489. در سال ۲۸۴، تاج و تخت ایبری به مریبانس سوم، عضوی از خانواده ایرانی مهرانیدی، منتقل شد. {{cite book}}: |نام1= missing |نام1= (help); |نام2= missing |نام2= (help); |نام3= missing |نام3= (help); Unknown parameter |نام‌خانوادگی1= ignored (help); Unknown parameter |نام‌خانوادگی2= ignored (help); Unknown parameter |نام‌خانوادگی3= ignored (help)
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Lenski, Noel. (2003) Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D. University of California Press. شابک ‎۹۷۸−۰۵۲۰۹۲۸۵۳۴ "(...) آنها با موفقیت ادعای خود را با تاج‌گذاری یک دودمان ایرانی به نام میریانی سوم تثبیت کردند. میریانی، بنیان‌گذار سلسله مهرانیدی که تا قرن ششم بر ایبری حکومت می‌کرد (...)"
  6. ↑ Baumer 2021, p. 188.
  7. ↑ Daryaee 2009, p. 19.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Rayfield 2013, p. 51.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ Suny 1994, p. 25.
  10. ↑ Yarshater 2001, p. 465.
  11. ↑ Mikaberidze 2015, p. 529.
  12. ↑ Suny 1994, p. 26.
  13. ↑ Mikaberidze 2015, p. 28.
  14. ↑ ۱۴٫۰۰ ۱۴٫۰۱ ۱۴٫۰۲ ۱۴٫۰۳ ۱۴٫۰۴ ۱۴٫۰۵ ۱۴٫۰۶ ۱۴٫۰۷ ۱۴٫۰۸ ۱۴٫۰۹ Perikhanian 1983, p. 764.
  15. ↑ Perikhanian 1983, p. 763.
  16. ↑ Rapp 2014, pp. 323-329.
  17. ↑ Rapp 2014, pp. 326-329.

مآخذ

الگو:Commonscategory

الگو:Sasanian Provinces الگو:Georgia (country) topics

Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id