حبیبالله خان | |
---|---|
ملقب به سراج الملة و الدین، پنجمین امیر افغانستان | |
![]() حبیباللهخان | |
سلطنت | از ۱ اکتبر ۱۹۰۱ تا ۲۰ فوریه ۱۹۱۹ |
پیشین | امیر عبدالرحمنخان |
جانشین | اماناللهشاه |
زاده | ۱۲۸۸ ه.ق (۱۸۷۲) تاشکند، امارت بخارا |
درگذشته | جمادیالاول ۱۳۳۷ ه. ق (۲۰ فوریه ۱۹۱۹) کلهگوش، لغمان، افغانستان |
آرامگاه | |
همسر | |
فرزند(ان) | امانالله شاه عنایتالله شاه |
دودمان | بارکزی |
پدر | عبدالرحمن خان |
مادر | عسل بیگم |
امیر حبیبالله خان (ملقب به سراج الملة و الدین)، پسر امیر عبدالرحمنخان امیر افغانستان، پنجمین خان بارکزی که در سال ۱۲۸۸ ه.ق متولد و در ۱۳۱۹ ه.ق به جای پدر بر کرسی امارت نشسته بود. وی در جمادیالاول سال ۱۳۳۷ ه.ق مطابق ۲۰ فوریه ۱۹۱۹ میلادی به ضرب ششلول کشته شد..
حبیبالله در دوره پادشاهیاش با شورشهایی در مناطق پکتیا (۱۹۱۲/۱۲۹۱) و قندهار (۱۹۱۲) روبهرو شد.
در ۱۹۱۸ (۱۲۹۷) سوءقصدی علیه حبیبالله در کابل رخ داد. مستوفی الممالک محمدحسنخان گزارش سرّی به او داد و نقشهٔ سوء قصد علیه حبیبالله را بیان کرده بود؛ او در این گزارش امانالله، پسر سوم حبیبالله و مادرش را نیز شامل این افراد دانسته بود. حبیبالله این گزارش را بیاهمیت تلقی کرد و سرانجام در شب ۱۹ فوریه ۱۹۱۹ بر اثر یک کودتای خانوادگی در هنگام شکار در کلهگوش لغمان به قتل رسید.[۱] هرچند امانالله خان فرزند وی شخصی به اسم کلنل علیرضا خان را به جرم قتل حبیبالله خان محکوم و بدن وی را قطعه قطعه کرد اما بسیاری شجاع الدوله خان فراشباشی و سردار نادر را از متهمان قتل وی میدانند. این دو شخص پس از ترور حبیبالله خان به ترتیب سمت ریاست امنیت کابل و وزارت دفاع رسیدند.[۲]

منابع
- ↑ روان فرهادی، عبدالغفور: کتابی دربارهٔ عهد امانی افغانستان (۱۹۱۹–۱۹۲۹). در نشریه: «ایرانشناسی» بهار ۱۳۸۰ - شماره ۴۹. ص۱۶۸.
- ↑ ««امانالله خان» از قتل پدر تا حصول استقلال - FarsNews Agency». af.farsnews.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۱-۱۳.

- افغانستان در پنج قرن اخیر نوشته میر محمد صدیق فرهنگ
- افغانستان در مسیر تاریخ نوشته میر غلام محمد غبار
- وفیات معاصرین به قلم محمد قزوینی، مجلهٔ یادگار سال ٬۳ شمارهٔ ۴ و در آخر دشکر ویژه از احسان عاصمی
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «حبیباللهخان». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۷.
- امیرهای افغانستان
- اهالی تاشکند
- درگذشتگان ۱۹۱۹ (میلادی)
- دودمان بارکزایی
- زادگان ۱۸۷۲ (میلادی)
- سکولارهای اهل افغانستان
- سیاستمداران ترورشده اهل افغانستان
- سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی) اهل افغانستان
- شاهان مقتول سده ۲۰ (میلادی)
- شاهان مقتول
- شوالیههای افتخاری صلیب بزرگ نشان حمام
- فرمانروایان افغانستان در سده ۲۰ ام
- کشتهشدگان در افغانستان
- مرگها به وسیله اسلحه گرم در افغانستان
- افغانستان در دهه ۱۹۰۰ (میلادی)
- افغانستان در دهه ۱۹۱۰ (میلادی)
- مردمان پشتون
- اهالی سمرقند
- پشتونهای اهل افغانستان