تونی آمادونی | |
---|---|
![]() تونی آمادونی (نفر سمت راست) در نمایی از فیلم قاصد بهشت | |
نام هنگام تولد | هاروتیون توروسیان |
زادهٔ | ۱۹۲۱ |
درگذشت | ۱۹۹۱ (۷۰ سال) |
ملیت | ارمنیهای ایران |
پیشه | بازیگر |
تونی آمادونی (به ارمنی: Թոնի Ամատունի) بازیگر شاخص تئاتری ارمنیتبار اهل ایران بود
زندگینامه
در سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۳۰۰ خورشیدی) با نام هاروتیون توروسیان در نهر العمر عراق زاده شد. به دنبال نسلکشی ارمنیها در ترکیه، والدینش به عراق رفتند و پس از تولد تونی به ایران آمدند و ساکن آبادان شدند. از سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳) در نمایشهایی که کارگردانان ارمنی در آبادان به روی صحنه میبردند بازی میکرد. پس از آن و طی سالهای بعد در شهرهای مختلف ایران و عراق نمایشهایی را اجرا کرد. پس از آن که به تهران آمد یک گروه تئاتری تشکیل داد و علاوه بر کارگردانی در آنها بازی هم میکرد. اولین فیلمش «قاصد بهشت» نام داشت که توسط ساموئل خاچیکیان کارگردانی شد و در سال ۱۹۵۸ (۱۳۳۷) به نمایش درآمد. در دومین تجربهٔ بازیگریش در سینما باز هم با خاچیکیان همکاری کرد و در فیلم «فریاد نیمه شب» (۱۳۴۰) حضور یافت. در ۱۹۹۱ (۱۳۷۰) یا ۱۹۸۹ در تهران درگذشت.
بخشی از نمایشها
- «چهل روز در کوههای موسی» (۱۳۵۸) نوشته «فرانتس ورفل» به کارگردانی آرامائیس آقامالیان
- «باغداسار برادر» (۱۳۴۷) نوشته «ه. بارویان» به کارگردانی سورن باغداساریان
- «برای شرف» (۱۳۴۶) نوشته «هوهانس تومانیان» به کارگردانی مانوئل ماروتیان
منابع
- لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «تئاتر». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۴۲۳. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
- «چهرههای ارمنی در سینمای ایران». ارامنه و سینمای ایران. به کوشش گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما. تهران، موزه سینمای ایران باغ فردوس: انتشارات روزنهکار. تابستان ۱۳۸۳. ص. ۹۷. شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۱). «بازیگران ارمنی فیلمهای سینمایی». نقش ارمنیان در سینمای ایران. تهران: بنیاد انتشاراتی یغیا بابومیان و انتشارات بهنام. ص. ۱۵۳. شابک ۹۶۴-۵۶۶۸-۱۷-۴.
- آندرانیک، هویان (زمستان ۱۳۷۷). «تئاتر ارمنیان جلفای اصفهان». تئاتر (۱۷): ۱۹۳ تا ۲۲۰.
- هویان، آندرانیک (بهار و تابستان ۱۳۸۲). «تئاتر انجمن فرهنگی و ورزشی آرارات». تئاتر (۳۴ و ۳۵): از ۵۱ تا ۱۲۰.
- تونی آمادونی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
Բախչինյան, Արծվի (2004). Հայերը համաշխարհային կինոյում (به ارمنی). Գրականության և արվեստի թանգարանի հրատարակչություն. p. 538. ISBN 9993060526.