Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url url
  2. Weltenzyklopädie
  3. توسکا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
توسکا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برای دیگر کاربردها، توسکا (ابهام‌زدایی) را ببینید.

توسکا
رده‌بندی علمی
فرمانرو:
گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):
گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):
دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):
رزیدها
راسته:
راش‌سانان
تیره:
توسکایان
سرده:
توسکا
توسکای قشلاقی (سیاه‌توسه) یا «توسکای سیاه اروپایی» با نام علمی Alnus glutinosa

توسکا، توسه یا رازدار (رزدار) (نام علمی: Alnus) نام یک سرده از درخت‌ها و درختچه‌های جنگلی از خانوادهٔ توسکایان است. این درختان از نوع گیاهان خزان‌کننده است و به‌وسیلهٔ باد گرده‌افشانی می‌کند.[۱] در دنیا بیش از ۳۰ نوع از گونهٔ توسکا وجود دارد که تنها دو نوع از آن با نام‌های توسکای ییلاقی (سردسیر) و توسکای قشلاقی (گرمسیر) در ایران رشد می‌کنند[۲] که عمر آن‌ها معمولاً تا ۱۰۰ سال است و رشد نهایی آن‌ها در ۵۰ سالگی قطع می‌شود.[۳] توسکا درختی رطوبت‌پسند به‌شمار می‌رود؛ بدین معنی که دارای قدرت جذب آب بسیار زیادی است و در زمین‌های مرطوب یا باتلاقی دارای رشدی سریع می‌باشد.[۴]

نام

در فرهنگ دهخدا، توسکا به صورت «توسه» و «توسِکا» (به کسر سین) آورده شده‌است.[۵] این در حالی است که امروزه نام این درخت با س ساکن تلفظ می‌شود: توسْکا. این نام ریشه در طبری باستان دارد. نام این درخت در گیلان و لاهیجان «توسه» (در لاهیجان سیاه‌توسه و سفیدتوسه)، در رودسر «توسا» و در گرگان ، بهشهر و مازندران «توسکا» (در نور: تسکا) است. در مناطقی مانند آستارا، طالش و طالقان این درخت «رازدار» (یا رزدار) نام دارد[۱] که «دار» در زبان‌های این مناطق به معنی «درخت» است (و توجه شود به ترکیب «دار و درخت» در فارسی امروز)

بوم‌شناسی

ریشه توسکا برش خورده

توسکا بومی قارهٔ اروپا و جزایر بریتانی است.[۶] محل رشد توسکا معمولاً در مناطق پرآب، مانند حاشیهٔ رودخانه‌ها و سواحل، و همچنین حاشیهٔ جنگل‌هاست و داخل جنگل به ندرت رشد می‌کند.[۳] این درختان در تمامی کرهٔ زمین موجود هستند و دامنهٔ انتشار آن‌ها از ژاپن به سمت آسیای شرقی و شمال هیمالیا و سپس درون اروپا و شمال آفریقا ادامه دارد. در قارهٔ آمریکا نیز از شمال قاره و بخش شرقی کانادا، آنتاریو به سمت غرب و سپس جنوب و منطقهٔ غربی آمریکای جنوبی و رشته‌کوه آند و نیز در شیلی پراکنده‌اند.[۷]

این گونه فقط در بخش شمالی ایران وجود دارد و در جنگل‌های مازندران ( بهشهر توسکا چشمه ) و گرگان و گیلان، مناطق جنگلی طالقان، لاهیجان، آستارا و طالش که همه دارای خاکی مرطوب هستند، رشد می‌کند.[۸]

ویژگی‌ها

ارتفاع درختچه‌های تیرهٔ توسکا معمولاً کم است، اما در شرایط ایده‌آل و مناسب (مانند زیاد بودن درجهٔ مرطوبی خاک و غنی بودن آن) ارتفاع آن تا ۲۱ متر نیز می‌رسد.[۶]

یک طراحی از برگ‌های توسکا به همراه میوه آن

برگ‌ها در این گونه، بیضی و مدور، با پایه‌ای گوه شکل و متناوب (پر موج) و دارای سطحی چسبنده و حاشیه‌ای دندانه‌دار و همچنین رگبرگهای شانه‌ای شکل هستند. گلها چوبی و با شکل نامشخص (معمولاً به صورت کروی) بوده و در ابتدای بهار و قبل از رویش کامل برگ‌ها ظاهر می‌شوند. شاخه‌های آن خاکستری رنگ با لکه‌های قهوهای است به وسیلهٔ جریان باد گرده‌افشانی می‌کنند و میوهٔ آن شبیه به توت کال است[۱][۲][۶][۷]

در میان درختانی که در جنگل‌های شمال ایران وجود دارند، توسکا زودتر از بقیهٔ درختان جوانه می‌زند و آخرین درختی است که برگ‌های آن زرد می‌شود.[۳]

چوب

چوب خشک شدهٔ توسکا - برش مماسی. بخش‌های زرد رنگ در وسط، ناشی از تأثیر فرایند خشک شدن در چوب توسکاست.

توسکا دارای چوبی نرم است. چوب بریده‌شدهٔ توسکا در هنگام پاییز سفید رنگ است ولی لحظاتی بعد از برش به قرمز متمایل می‌شود و سپس به رنگ صورتی روشن درمی‌آید و به همین رنگ می‌ماند.[۶][۷]

چوب درون توسکا نامشخص، به رنگ کرم مایل به قرمز است. دارای دوایر سالیانه پهن با حدود نسبتا مشخص و موجدار در مقطع عرضی است. پره چوبی آجری‌شکل قرمزرنگ در مقطع شعاعی و دوک‌های ظریف (پره ها) در مقطع مماسی دارد. چوب این درخت نیمه‌سنگین تا سبک است که به دلیل پرداخت و رنگ‌پذیری شکاف‌خوری و ابزارخوری خوب در صنعت مبلمان مصرف دارد ولی کم‌دوام بوده که البته در آب دوام قابل توجهی دارد. در ایران بیشترین میزان فروش را در بازار چوب‌فروش ها دارا است. [۹] که البته مهم‌ترین مورد مصرف آن در کارخانجات تخته چندلای سازی است. به خاطر مقاومت آن در برابر آب در ساختن بناهای آبی نیز مصرف می‌شود.[۱۰]

میوه

همچون تمام درختان خانواده غان، کت‌کین‌ها (به انگلیسی: catkin) یا میوه‌های نر و ماده هردو در یک درخت قرار دارند. کت‌کین‌های نر در پاییز ظاهر می‌شوند و ماده‌ها در اواخر زمستان و اوایل بهار در میان شاخه‌های تیره‌تر. رنگ نرها سرخ تیره است و نزدیک به ۱۰ سانتیمتر طول دارند و با فلسهای سپرمانندی پوشیده شده‌اند که بساک و گرده‌ها را از باران و بادهای نارس و نابهنگام محفوظ دارد.[۷]

کت‌کین‌های نر در گونه Alnus rubra
کت‌کین‌های ماده

کاربرد

به خاطر رطوبت‌پسندی بسیار تیرهٔ توسکا و قدرت زیاد آن در جذب آب، برای کاهش حجم آب در زمین‌های مرطوب و علفزارهای باتلاقی و ماندابها و زهکشی خاک به فراوانی کاشته می‌شود. همچنین چوب این درخت مورد استفاده در صنایع روکش‌سازی است.[۳][۴][۷]

گونه‌ها

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ اکرم یادگاری‌پور. «توسکا». بایگانی‌شده از اصلی (اچ‌تی‌ام‌ال) در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۱.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «فضای سبز. درخت توسکا». ۴. بایگانی‌شده از اصلی (اچ‌تی‌ام‌ال) در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۱. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید=،|تاریخ=، عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «توسکا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۱.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «توسکا درختی ارزشمند و ناشناخته در جنگل‌های شمال» (متنی). ۹ اردبیهشت ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  5. ↑ علی‌اکبر دهخدا و دیگران. «مدخل «توسکا»» (اچ‌تی‌ام‌ال). دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۱.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ George Knowles. "In Worship of Trees" (به انگلیسی). Archived from the original on 18 April 2011. Retrieved 4 May 2011.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ LoveToKnow. "Alder Tree (Alnus glutinosa)" (به انگلیسی). Retrieved 4 May 2011.
  8. ↑ آینه دات نت. «توسکا». دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۱.
  9. ↑ آمار از تولید کننده چوب . کارخانجات صنایع چوب ثقال خاورمیانه.
  10. ↑ چوب‌شناسی و صنعت چوب. شرکت کارخانجات صنایع چوب آستان قدس رضوی. ص۱۲.

پیوند به بیرون

Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id