استان دیاله | |
---|---|
استان | |
![]() جایگاه استان دیاله در نقشهٔ عراق | |
مختصات: ۳۳°۵۳′ شمالی ۴۵°۴′ شرقی / ۳۳٫۸۸۳°شمالی ۴۵٫۰۶۷°شرقی | |
مرکز | بعقوبه |
حکومت | |
• فرماندار | Ra’ad Hameed Al-Mula Jowad Al-Tamimi |
مساحت | |
• کل | ۱۷۶۸۵ کیلومتر مربع (۶۸۲۸ مایل مربع) |
جمعیت (۲۰۰۳) | |
• کل | ۱۲۲۴۰۰۰ |
• تراکم | ۶۹/کیلومتر مربع (۱۸۰/مایل مربع) |
منطقهٔ زمانی | یوتیسی ۳+ (Iraqi Standard Time) |
کد منطقه | ۲۵ ۹۶۴ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | IQ-DI |
زبان رسمی | کردی ،عربی |

استان دیاله یا دیالی از استانهای شرقی کشور عراق است. این استان در مرز این کشور با ایران قرار گرفته و با استانهای کرمانشاه و ایلام در ایران هممرز است مردم این استان کرد ها عرب ها وترکمن هستند[۱][۲][۳]
سازمان مجاهدین خلق ایران در استان دیاله پایگاهی نظامی به نام «پایگاه اشرف» داشت.[۴] اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران این اردوگاه را در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ میلادی تخلیه کردند.[۵]
جغرافیا
مرکز این استان شهر بعقوبه است و از شهرهای بزرگ آن میتوان خانقین را نام برد.
دیاله یکی از حاصلخیزترین استانهای عراق از حیث کشاورزی، باغها و نخلستانها است و تعدادی از میادین مهم نفتی مثل منطقه «نفتخانه» در آن واقع شده و علاوه بر اینها، «خسروی» (منذریه) قدیمیترین گذرگاه مرزی رسمی بین ایران و عراق است.
سلسله ارتفاعات حمرین از ۶۰ کیلومتری شرق بغداد در استان دیاله آغاز و تا ۲۶۰ کیلومتری شمال پایتخت عراق در استان کرکوک امتداد دارد و استانهای صلاح الدین و موصل را از دو استان کرکوک و دیاله جدا میکند.
مراکز اداری
استان دیاله شامل شش شهرستان است که در زیر با مناطق خود[۶] و جمعیتی که در سال ۲۰۰۳ تخمین زده شدهاست، آورده شدهاست.[۷]
شهرستان | نام به عربی |
مساحت به کیلومترمربع |
جمعیت در سال ۲۰۰۳ |
---|---|---|---|
بعقوبه | بعقوبة | 1,630 | 467,895 |
المقدادیه | المقدادیة | 1,033 | 198,583 |
خانقین | خانقین | 3,512 | 160,379 |
الخالص | الخالص | 2,994 | 255,889 |
کفری | کفری | 1,139 | 42,010 |
بلد روز | بلد روز | 6,280 | 99,601 |
مجموع | 17,685 | 1,224,358 |
شهرستانها، شهرها و روستاها
- بعقوبه (مرکز استان)
- ناهروان
- مقدادیه
- هبه
- خانقین
- بالادروز
- الخلیس
- بنی سعد
- جلالا (یا جلولا)
- السادیه
- شهر اشرف
- دولا
- کینگیربان
- روستای مارفو
- روستای نای
- اودام
- المنصوره
- کنعان
- الوجهیه
- المنطریه
- ابوسیده
- بهاریز
- مندلی
ناآرامیهای داخلی/جنگ عراق
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد گروه القاعده در عراق در سال ۲۰۰۶ پایگاه عملیاتی خود را از استان انبار به استان دیاله منتقل کرده بود. در اواخر همان سال، گزارش شد که شهر بعقوبه و بیشتر بخشهای استان دیاله تحت کنترل شورشیان سنی درآمده بود.[۸] گزارشها حاکی از آن است که این کنترل شورشیان تا سال ۲۰۰۷ و اوایل ۲۰۰۸ ادامه یافت.[۹]
در ۱۱ مه ۲۰۰۷، سرتیپ بنجامین میکسون، فرمانده فرماندهی شمالی نیروهای چندملیتی، اعلام کرد برای مهار سطح کنونی خشونتها در دیاله به نیروهای بیشتری نیاز دارد. این اظهارات در حالی بیان شد که بهتازگی طرح افزایش نیرو آغاز شده بود، برخی نیروهای ذخیره بهطور غیرارادی فراخوانده شده بودند و درباره میزان تعهد دولت آمریکا به جنگ، بحثهای عمومی در جریان بود.[۱۰]
تا میانه سال ۲۰۰۷، گروه دولت اسلامی عراق که پیشتر کنترل بعقوبه و بخش زیادی از استان را در دست گرفته بود، این شهر را بهعنوان پایتخت خود اعلام کرد. در همین زمان، گروه شورشی سنی جماعت انصار السنه نیز در این منطقه فعال بود.
در ژوئن ۲۰۰۷، نیروهای آمریکایی عملیات تیزپیکان را با حملات هوایی شبانه در بعقوبه آغاز کردند. تا ۱۹ اوت، شهر عمدتاً تحت کنترل درآمد، هرچند عناصر شورشی هنوز در شهر و مناطق اطراف حضور داشتند.[نیازمند منبع] درگیریها در دره رود دیاله ادامه داشت، اما تا آغاز اکتبر، نیروهای آمریکایی و عراقی کنترل بیشتر استان را در دست گرفتند و شورشیان به شمال و غرب عقبنشینی کردند. در ۲۷ اکتبر، دولت اسلامی عراق به یک پایگاه پلیس در بعقوبه حمله کرد که در جریان آن، ۲۸ پلیس و نیروی داوطلب پلیس کشته شدند، نشانهای از تداوم فعالیت هستههای شورشی در استان.[نیازمند منبع]
در ژانویه ۲۰۰۸، عملیات فانتوم فونیکس بهمنظور پاکسازی نهایی بقایای شورشیان پس از کارزار دیاله (۲۰۰۶–۲۰۰۷) آغاز شد.
در میانه سال ۲۰۰۸، تحولات گستردهای در استان دیاله رخ داد؛ تلاشهای نیروهای آمریکایی افزایش یافت و حضور ارتش عراق در منطقه محسوس شد. در ناحیه بعقوبه، فعالیت دولت اسلامی عراق بهشدت کاهش یافت و برنامه موسوم به «فرزندان عراق» نیز به تضعیف بیشتر این گروه کمک کرد.
اعلام خودمختاری
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، شورای حکومتی دیاله با انتشار بیانیهای، این ناحیه را نیمه خودمختار اعلام کرد.[۱۱] دو ماه پیش از این مسئله، اتفاق مشابهی در استان صلاحالدین رخ داده بود. شورای دیاله این اقدام را با استفاده از ماده ۱۱۹ قانون اساسی عراق و به سبب بدگمانیهای دولت حاکم شیعه مذهب نوری المالکی انجام داد. برخلاف استان صلاحالدین، دیاله پیچیدگی قومی و مذهبی بالایی دارد و همین مسئله سبب شد تا اعتراض و درگیری در این استان بالا بگیرد.[۱۲]
پانویس
- ↑ «استان دیاله، دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ «زبان». بایگانیشده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافتشده در ۱ مه ۲۰۱۹.
- ↑ «شهرستان خانقین، دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ Inside a group caught between three powers / The Christian Science Monitor - CSMonitor.com
- ↑ آخرین گروه از اعضای سازمان مجاهدین خلق به اردوگاه «آزادی» منتقل شدند، بیبیسی فارسی
- ↑ COSIT (Central Organization for Statistics and Information Technology), Baghdad.
- ↑ NGO Co-ordination Committee.
- ↑ انگل، ریچارد (۲۷ دسامبر ۲۰۰۶). «گزارشگری زیر سلطه القاعده». Blogging Baghdad: The Untold Story. MSNBC. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۸ مه ۲۰۰۷. از پارامتر ناشناخته
|وضعیت پیوند=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ انگل، ریچارد (۱۷ ژانویه ۲۰۰۷). «خطرات طرح بغداد». Worldblog. MSNBC. بایگانیشده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۲۸ مه ۲۰۰۷. از پارامتر ناشناخته
|وضعیت پیوند=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ «نشست خبری عملیاتهای امنیتی ویژه با حضور سرتیپ میکسون از عراق». News Transcript. وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا. ۱۱ مه ۲۰۰۷. دریافتشده در ۲۸ مه ۲۰۰۷.
- ↑ استان دیاله عراق درخواست نیمه خودمختار بودن کرد، پیپِلز دیلی آنلاین
- ↑ دومین استان عراق هم از بغداد اعلام استقلال کرد، میامی هرالد
جستارهای وابسته

منابع
- "چرا استان مرزی دیالی عراق همیشه ناامن است؟". ۲۰۱۹. ایرنا. Accessed December 23 2019. [۱].
استانهای عراق | ![]() |
---|---|
اربیل | انبار | بابِل | بغداد | بصره | تأمیم | دهوک | دیاله | ذیقار | سلیمانیه | صلاحالدین | قادسیه | کربلا | مثنی | میسان | نجف | نینوا | واسط |